ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Νοέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Πλειάδες ή Πούλια
Από την αρχαιότητα ακόμη διάφορα ιδιαίτερα εμφανή ουράνια αντικείμενα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους σαν σημάδια των αλλαγών του καιρού. Πάρτε, για παράδειγμα, το πανέμορφο ανοιχτό αστρικό σμήνος των Πλειάδων, γνωστότερο στο λαό μας με την ονομασία Πούλια. Ακόμη και από την εποχή τουΗσίοδου η δύση των Πλειάδων αμέσως μετά την δύση του Ήλιου, που συμβαίνει στα μέσα Νοεμβρίου, σημάδευε και σημαδεύει την περίοδο της έλευσης του κρύου και «προειδοποιούσε τους γεωργούς να σπεύσουν να ολοκληρώσουν την σπορά, αλλά και τους κτηνοτρόφους να κατηφορίσουν στα χημαδιά». Όπως μας λέει η παροιμία: «Στις δεκαφτά ή στις δεκοχτώ πέφτει η Πούλια στο γιαλό, και πίσω παραγγέλνει: μηδέ στανίτσα στα βουνά, μήτε γιωργός στους κάμπους», ή σε μιαν άλλη παραλλαγή: «μήτε τσομπάνος στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους».
Εκτός από την δύση της Πούλιας, όμως, την μεταβολή του καιρού προς το χειρότερο «μηνάει» στο λαό η γιορτή του αγίου Μηνά, στις 11 Νοεμβρίου, ενώ στη γιορτή του αγίου Ανδρέα, στις 30 Νοεμβρίου, το κρύο «αντριεύει». Οι ακατάστατες αυτές καιρικές συνθήκες που επικρατούν έδωσαν στον Νοέμβριο το όνομα «Ανακατωμένος», αν και είναι γνωστός στον λαό μας και ως Σποριάς ή Μεσοσπορίτης γιατί τότε γίνεται η σπορά των δημητριακών.
Στις άλλες γεωργικές ασχολίες περιλαμβάνεται επίσης και το λιομάζωμα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι τηςελιάς. Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη.
Ανάμεσα στις γιορτές του μήνα περιλαμβάνεται και η εορτή των Ταξιαρχών Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου, γι’ αυτό ο Νοέμβριος ονομάζεται σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και Αϊ-Ταξιάρχης και Αρχαγγελίτης. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θεωρείται και ως «ο κατ’ εξοχήν ψυχοπομπός άγγελος» γι αυτό και σε ορισμένες περιοχές την παραμονή της εορτής του έφερναν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι για να μην τα δει ο Μιχαήλ και έλθει να τους πάρει πριν την ώρα τους.
Στις 14 Νοεμβρίου εορτάζεται η μνήμη του αγίου Φιλίππου
Στις 25 Νοεμβρίου τιμάται η μνήμη της αγίας Αικατερίνης
Η μεγαλύτερη, όμως, γιορτή του μήνα είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τον Σάββα Αγουρίδη η καθιέρωση της εορτής έγινε τον 8ο αι. μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, ενώ την αναφορά των «…Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων [του Ιερού των Ιεροσολύμων] και παραμονής της εκεί βρίσκουμε στο απόκρυφο λαϊκό κείμενο που [ονομάστηκε] ‘Πρωτοευαγγέλιον Ιακώβου’…». Η παράδοση της Θεοτόκου στο Ιερό έγινε από τους γονείς της, τον Ιωακείμ και την Άννα, «…όταν ήταν τριών ετών, και έτσι την αφιέρωσαν στον Θεό, αφού η Μαρία παρέμεινε εντός του Ιερού, όπου την υποδέχτηκε ο Ζαχαρίας (προφανώς ο ιερέας πατέρας του Ιωάννη του Προδρόμου) και την εισήγαγε στο Ιερό, όπου έμεινε μέχρι της ηλικίας των 14 ή 15 ετών».
Οι «Λεοντίδες» φαίνονται ότι προέρχονται από τον Αστερισμό του Λέοντα
Ένα ιδιαίτερα θεαματικό, πολλές φορές, ουράνιο φαινόμενο συμβαίνει γύρω στις 17 Νοεμβρίου κάθε χρόνου οπότε μια ετήσια «βροχή διαττόντων» στολίζει με δεκάδες φωτεινά πεφταστέρια τον ουρανό μας όταν μια ροή σωματιδίων μερικών δεκάδων διαττόντων την ώρα σχηματίζουν την «βροχή των Λεοντιδών». Η βροχή αυτή ονομάζεται έτσι επειδή ταμετέωρα αυτά φαίνονται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, και οφείλονται στα σωματίδια που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τεμπλ-Τατλ. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: καθώς η Γη μας περιφέρεται στην τροχιάτης γύρω από τον Ήλιο, συναντάει κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Τεμπλ-Τατλ που είναι σχετικά μαζεμένα μαζί σε ομάδες και τέμνουν την τροχιά της Γης. Έτσι καθώς η Γη μας τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει ακάθεκτη πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος 100 περίπου χιλιομέτρων και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα, λοιπόν, βλέπουμε από τη Γη, και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο, ή «πεφταστέρι».
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά από κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη ο ρυθμός αυτός μπορεί και να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Σ’ αυτή την περίπτωση η «Βροχή» μετατρέπεται σε «Καταιγίδα». Η μεγαλύτερη «Καταιγίδα Διαττόντων» που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η «Καταιγίδα των Λεοντιδών» στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μια ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ένας ιστορικός μάλιστα το 1878 την θεώρησε ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα του αιώνα. Πολλές ξυλογραφίες έχουν απεικονίσει το γεγονός με μεγάλη επιτυχία. Αρκετοί μάλιστα κοινωνιολόγοι αποδίδουν στο ουράνιο αυτό φαινόμενο την εξάπλωση της θρησκομανίας που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την όλη κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.
2) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011.
σελ. 4-5
Από τα τροπικά δάση μέχρι τις άνυδρες ερήμους, από τα λιβάδια και τα πάρκα μέχρι τα ίδια μας τα σπίτια, τα ανατριχιαστικά ζωύφια βρίσκονται παντού- γι” αυτό να έχετε τα μάτια σας τέσσερα!
Πολλά από τα ανατριχιαστικά ζωύφια που βλέπουμε ολόγυρα μας είναι έντομα. Όλα τα έντομα, όπως οι λιβελούλες, τα σκαθάρια, οι σφήκες και τα μυρμήγκια, έχουν έξι πόδια και το σώμα τους διαιρείται σε τρία τμήματα. Υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο διαφορετικά είδη εντόμων που σέρνονται, πετούν και έρπουν στη γη. Ανάμεσα σ” αυτά τα ανατριχιαστικά ζωύφια συγκαταλέγονται οι αράχνες και στους ωκεανούς τα αρθρόποδα όπως είναι τα καβούρια και οι γαρίδες.
Παρ” όλο που πολλοί φοβούνται τα έντομα και τα άλλα ανατριχιαστικά ζωύφια, στην πραγματικότητα είναι καταπληκτικά πλάσματα που αξίζει να τα δείτε από κοντά. Μπορούν να επιζήσουν στα πιο εχθρικά περιβάλλοντα, ακόμα και σε μέρη που ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει.
Μερικά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι θεόρατα. Το γιγαντιαίο μαλαισιανό έντομο – κλαρί, παραδείγματος χάριν, φτάνει σε μήκος το μπράτσο ενός ανθρώπου, και τα σκαθάρια γολιάθ μπορεί να ζυγίζουν όσο και μια σοκολάτα οικογενειακής συσκευασίας. Μα τα σημερινά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι μικρά σε σύγκριση με τα πλάσματα των προιστορικών χρόνων. Πριν από 390 εκατομμύρια χρόνια περίπου, θαλάσσιοι σκορπιοί μήκους 2,5 μέτρων κολυμπούσαν στους ωκεανούς και μυριάποδα μήκους 3 μέτρων σέρνονταν στα δάση.
3) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα βικιφθέγματα
Νοέμβριος
- Άη- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα: -Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ” Άη- Φιλίππου αυτού είμαι.
- Αν τ” Άη Φιλίππου λείπω, τ” Άγια, των Αγιών δε λείπω.
- Η Πούλια βασιλεύοντας το μήνυμα της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.
- Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν” στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο.
- Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.
- Όποιος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.
- Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.
- Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Σ” τσι τριάντα, τ” Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο.
- Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
- Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» – «καλησπέρα».
4) Συνταγή για τυρόψωμο
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 600 γραμμ. αλεύρι δυνατό
- 1 κύβος νωπής μαγιάς 25 γρ.
- 1 κ.γλ. ζάχαρη
- 1 κ.γλ. αλάτι
- Νερό όσο σηκώσει (περίπου 1½ φλιτζ.)
- Λίγο λάδι για το μπολ
- 300 γραμμ. φέτα σε τρίμματα
- 3 κ.σ. ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. φρέσκο δυόσμο
- Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- 1 αυγό
- 1 κ.σ. γάλα
- Λίγο επιπλέον αλεύρι
· Για τη γέμιση
Εκτέλεση
Για τη Μαγιά:
Για να ενεργοποιήσουμε τη μαγιά, τη διαλύουμε σε μπολ, πασπαλίζουμε με λίγη ζάχαρη και ρίχνουμε λίγο νερό. Ανακατεύουμε να διαλυθεί. Σκεπάζουμε με μεμβράνη και αφήνουμε για 10′ να ενεργοποιηθεί. Όταν αφρίσει η επιφάνεια είναι έτοιμη και την προσθέτουμε στο αλεύρι.
1. Σε μπολ βάζουμε το αλεύρι, τη μαγιά, τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με κουτάλι. Διαλύουμε το αλάτι σε 1 φλιτζ. χλιαρό νερό. Το ρίχνουμε στα υλικά και αρχίζουμε να ζυμώνουμε. Συμπληρώνουμε λίγο νερό μέχρι να σχηματιστεί ζύμη.
2. Βγάζουμε τη ζύμη στον πάγκο εργασίας και την ζυμώνουμε δυνατά για 10΄ κάνοντας τραβήγματα της ζύμης, τεντώνοντάς την και επαναφέροντάς την.
3. Λαδώνουμε ελαφρά ένα μπολ και βάζουμε τη ζύμη. Καλύπτουμε το μπολ και αφήνουμε τη ζύμη να διπλασιαστεί σε όγκο. Ο χρόνος φουσκώματος ποικίλλει ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Όσο πιο ζεστό είναι ένα μέρος τόσο πιο γρήγορα φουσκώνει η ζύμη. Ακόμα και στο ψυγείο θα φουσκώσει, αλλά θα αργήσει πολύ.
4. Σε μπολ βάζουμε τη φέτα, το λάδι, το δυόσμο, το πιπέρι και ανακατεύουμε. Τα ρίχνουμε στην ήδη φουσκωμένη ζύμη. Ζυμώνουμε καλά, να εγκλωβιστούν μέσα στη ζύμη τα υλικά. Αν κολλάει πασπαλίζουμε με αλεύρι.
5. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 4 κομμάτια. Πλάθουμε μακρόστενα καρβελάκια. Τα πλαταίνουμε πατώντας τα ελαφρά. Τα τοποθετούμε σε λαδωμένη λαμαρίνα. Τα σκεπάζουμε καλά. Αφήνουμε να διπλασιαστούν σε όγκο για περίπου 40΄.
6. Χτυπάμε το αυγό με το γάλα και τ’ αλευρώνουμε γύρω-γύρω. Χαράζουμε ελαφρά την επιφάνειά τους με κοφτερό μαχαίρι. Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για 40΄, έως ότου ροδίσουν καλά.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Οκτώβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης, ήΟχτώβρης, η Τρυγομηνάς (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά) είναι ο δέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Επειδή το πιο σημαντικό δώρο του Οκτωβρίου στους γεωργούς είναι οι πολλέςβροχές του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και μήνας της σποράς, εξ ου και τα ονόματα «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός». Ηταν ο τέταρτος μήνας τουαττικού έτους. Ονομάστηκε Πυανεψιών από τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, εορτή προς τιμήν του Απόλλωνα. O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη.
Εορτές και Λαογραφία
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στηνΚύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο την προσωνυμία «Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης». Όπως μας αναφέρουν οι Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης: «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».
Τον ίδιο αυτό μήνα γιορτάζεται και η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, στις 18 Οκτωβρίου, ο οποίος εκτός του τρίτου Ευαγγελίου συνέγραψε επίσης και τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Λουκάς, όμως, είναι επίσης γνωστός και ως ιατρός, αλλά και ως ζωγράφος, «καθώς σ’ αυτόν αποδίδεται η ιστόρηση των παλαιότερων και αυθεντικών προσωπογραφιών τηςΘεοτόκου».
Αλλά ο Οκτώβριος συνδέεται επίσης στενά και με τρία σημαντικά ορόσημα της πρόσφατης ιστορίας μας. Όπως μας περιγράφει η Μαρίνα Πετράκη:
«Η νικηφόρα είσοδος στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912 μεταμόρφωσε την αμελητέα Ελλάδα σε υπολογίσιμη δύναμη. Η απόρριψη του φασιστικού τελεσίγραφου στις 28 Οκτωβρίου 1940 συμπύκνωσε σε μια λέξη την ομοψυχία και αγωνιστικότητα που στήριξαν, πέρα από κάθε ελπίδα και απελπισία, τον αγώνα στα βουνά της Αλβανίας, στις πόλεις και την ύπαιθρο της κατεχόμενης Ελλάδας. Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944 πυκνώνει συμβολικά το πέρασμα από τον εφιάλτη του εξανδραποδισμού στις προσδοκίες, και τις διαψεύσεις, του μεταπολεμικού κόσμου μας».— Μαρίνα Πετράκη
Γεγονότα
Πυροβολικό του Ελληνικού Στρατού βάλει κατά του υψώματος Ιβάν, κοντά στην Κορυτσά.
- 1940 - Η Ελλάδα μέσω του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά απαντά «OXI» στο τελεσίγραφο της Ιταλίας. H Ιταλία κηρύσσει πόλεμο και προσβάλλει τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας. Συνάντηση Χίτλερ - Μουσσολίνι στηΦλωρεντία, τοπική ώρα 11.00. «Φύρερ, προελαύνουμε..» ήταν τα πρώτα λόγια του Μουσσολίνι.
2) Σειρά Πράσινη Περίπολος: «Ο μικρός οικολόγος», Εκδόσεις: Μίνωας
σελ. 3-7
«Σώζω το νερό από τη μόλυνση»
Ζούμε στον «μπλε πλανήτη» καθώς το μεγαλύτερο μέρος της γης – περισσότερο από το μισό – αποτελείται από νερό.Δυστυχώς, όμως σήμερα, το ζωτικό νερό της θάλασσας, των ποταμών και των λιμνών είναι μολυσμένο.Σ” αυτό το βιβλίο θα μάθεις πως μπορείς να βοηθήσεις να μείνει καθαρό το νερό της γης, αντιμετωπίζοντας τους εχθρούς του.
«Ο μπλε πλανήτης»
Η γη, όταν τη δεις από το διάστημα, από εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, μοιάζει με μια μπλε μπάλα. Γι” αυτό, ο πλανήτης μας χαρακτηρίζεται «μπλε πλανήτης». Το χρώμα το παίρνει από το νερό της θάλασσας. το μεγαλύτερο μέρος της γης, άλλωστε, αποτελείται από νερό. Το νερό των ωκεανών δεν πίνεται. Ένας ναυαγός θα πέθαινε από τη δίψα χωρίς γλυκό νερό. Γιατί, ο άνθρωπος πίνει μόνο νερό από τα ποτάμια και τις λίμνες. Το νερό της θάλασσας είναι αλμυρό και κάθε μέρα που περνάει ρυπαίνεται όλο και πιο πολύ.
«Ο κίνδυνος της μόλυνσης»
Εδώ και αρκετό καιρό, τα χημικά απόβλητα των βιομηχανιών και τα ραδιενεργά κατάλοιπα των πυρηνικών αντιδραστήρων χύνονται στη θάλασσα. Εκεί καταλήγουν, επίσης, τα σκουπίδια και τα απορρίμματα των πόλεων, μέσα από τους υπονόμους. Η θάλασσα δεν μπορεί να απορροφήσει τόσους ρύπους, το νερό μολύνεται, το πλαγκτό εξαφανίζεται και τα ψάρια που τρέφονται με αυτό πεθαίνουν από την πείνα. Η μόλυνση των ωκεανών είναι μεγάλη απειλή για τους ζωντανούς οργανισμούς και, κατα συνέπεια, για ολόκληρο τον πλανήτη. Τα πετρελαιοφόρα είναι ιδιαίτερα ρυπογόνα. Αδειάζουν τα απόβλητα τους στον ωκεανό και αν συμβεί κάποιο ατύχημα, το πετρέλαιο που μεταφέρουν χύνεται στη θάλασσα. Έτσι μολύνονται τα νερά και σκοτώνουν τα πλάσματα της θάλασσας δημιουργώντας μια μαύρη παλίρροια, μια τρομερή δηλαδή οικολογική καταστροφή.
3) «Το γιγάντιο βιβλίο των ζώων», Εκδόσεις Πάργα
σελ. 16 «Πιθηκάκι»
Το πιθηκάκι περνάει περίπου 8 μήνες στη κοιλιά της μητέρας του πριν γεννηθεί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της ζωής του, αγκιστρώνεται στη γούνα της μητέρας του για να μην πέσει.Το πιθηκάκι πίνει το γάλα της μητέρας του για τα πρώτα ένα – δύο χρόνια. Όταν γίνει δύο ετών, αρχίζει επίσης να τρώει φύλλα και φρούτα. το πιθηκάκι ζει σε μέρη με πολλά δέντρα, όπως είναι για παράδειγμα η Αφρική. Μένει με τη μητέρα του μέχρι να γίνει τεσσάρων χρονών. Μετά, μπορεί να φροντίσει μόνο του τον εαυτό του.Η μαμά πιθηκίνα μπορεί να κάνει μόνο ένα μωρό κάθε 4 χρόνια. Πλένει το μωρό της στη βροχή και μασάει τα φρούτα του μωρού της.
σελ.17 «Σκιουράκι»
Τα σκιουράκια γεννιούνται σε φωλιά. Το νεογέννητο σκιουράκι είναι φαλακρό και τυφλό, αλλά τρεις εβδομάδες μετά, είναι καλυμμένο με μικρές τρίχες και ύστερα από 4 εβδομάδες ανοίγει τα μάτια του.
Το σκιουράκι πίνει το γάλα της μητέρας του κατά τη διάρκεια των πρώτων λίγων εβδομάδων. Όταν γίνει 6 εβδομάδων, τρώει και στερεά τροφή, όπως καρπούς, σπόρους, λουλούδια, έντομα και φρούτα. Κατά τις πρώτες εβδομάδες το σκιουράκι ζει σε ένα δέντρο, σε μια φωλιά που έχει χτίσει η μητέρα του. είναι φτιαγμένη από μικρά και μεγάλα κλαδιά, φύλλα και χόρτα, κι έχει μέγεθος όσο μια μπάλα ποδοσφαίρου! Η μαμά σκιουρίνα διώχνει τα παιδιά της ύστερα από 3 μήνες. Ένας σκίουρος μπορεί να κάνει παιδιά από 10 μηνών.
4) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Κριστίνα Μπάτλερ, «Μια βροχερή μέρα», Εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη, 2008.
β) Μαίρη Μπάουιν, «Ο Τομ δεν θέλει να κοιμηθεί», Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2011.
γ) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011
5) Συνταγή για σπανακοτυρόπιτα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 1 πακέτο χωριάτικο φύλλο «κιχί» της Alfa
- 1 κιλό σπανάκι
- 3 πράσα
- 4-5 ψιλά φρέσκα κρεμμύδια
- 2 αβγά
- 350 γρ. φέτα Ηπείρου
- ελαιόλαδο
- αλάτι
- φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
ΤΡΑΓΑΝΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ…alfa χωριάτικο φύλλο «κιχί»
Πλένουμε τα χόρτα. Τα στραγγίζουμε σε σουρωτήρι. Τα ψιλοκόβουμε, τα βάζουμε σε μπολ .Ψιλοκόβουμε τα πράσα και τα φρέσκα κρεμμύδια, τα προσθέτουμε στο σπανάκι και τα αλατίζουμε. Τα τρίβουμε να μαραθούν. Τα στύβουμε να φύγουν τα υγρά τους. Τα βάζουμε σε μπολ, τα περιχύνουμε με το μισό ελαιόλαδο. Τρίβουμε την φέτα. Χτυπάμε τα αβγά και τα προσθέτουμε. Ανακατεύουμε καλά. Δοκιμάζουμε και συμπληρώνουμε αλάτι και πιπέρι. Σε λαδωμένο ρηχό μεγάλο, ταψί περίπου 40 εκ., Στρώνουμε ακτινωτά 3 φύλλα, λαδώνοντας τα ενδιάμεσα. Πεταχτά βάζουμε την μισή γέμιση. Λίγη λίγη εδώ κι εκεί στην επιφάνεια του χωριάτικου φύλλου «κιχί» της alfa. Καλύπτουμε με ένα σουρωμένα φύλλο, να μην εξέχει καθόλου ,να εφαρμόζει στις άκρες του ταψιού. Ραντίζουμε ελαιόλαδο. Πεταχτά ρίχνουμε την υπόλοιπη γέμιση. Καλύπτουμε με τα άλλα δυο φύλλα χωριάτικα «κιχί» της alfa αφού τα λαδώσουμε ενδιάμεσα. Τα χωριάτικα φύλλα «κιχί» της alfa που σκεπάζουν την πίτα να μην εξέχουν από το χείλος του ταψιού. Τα σουρώνουμε ελαφρά να εφαρμόζουν στην περίμετρο. Γυρνάμε τα φύλλα που εξέχουν από το χείλος του ταψιού, επάνω στην πίτα ή στα στρίβουμε σε κόθρο.Χαράζουμε σε κομμάτια. Περιχύνουμε με το υπόλοιπο λάδι και ραντίζουμε με λίγο νερό πεταχτά με τα δάχτυλα.Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180ºC στις αντιστάσεις για περίπου 1 ώρα να ροδίσει καλά και να ξεκολλήσει από το ταψί.Ψήστε το τελευταίο 20′ στην κάτω αντίσταση για να στεγνώσει καλά η κάτω πλευρά της πίτας και να γίνει τραγανή.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!
1) Ο μήνας Σεπτέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας τουΦθινοπώρου. Περιλαμβάνει 30 ημέρες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο 7ος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου εξ ου και η ονομασία του. Ο λαός μας συνηθίζει να λέει πως: «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας». Oι καιρικές, όμως, συνθήκες που επικρατούν συνήθως τον Σεπτέμβριο δεν μας επιτρέπουν να το πιστέψουμε! Γιατί, παρ’ όλο που υποτίθεται ότι με την έλευση του Σεπτεμβρίου αρχίζει το φθινόπωρο, κάθε χρόνο φαίνεται ότι ακόμη και σε όλη τη διάρκεια του μήνα το καλοκαίρι καλά κρατεί. Ο καιρός όμως σιγά-σιγά αρχίζει ν’ αλλάζει και να μας προετοιμάζει για τον επερχόμενο χειμώνα. Στο τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, άλλωστε, ξεκινάει επίσημα και το φθινόπωρο, με την άφιξη του Ήλιου στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 22 του μήνα.
Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης και ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου». Όπως μας πληροφορεί η Μαρίνα Δετοράκη:
Ο Σεπτέμβριος, όμως, έχει κι άλλες ονομασίες, όπως «Σταυριάτης» ή «Σταυρίτης» λόγω της μεγάλης γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα. Όπως μας αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Η μέρα της γιορτής αυτής σε πολλά μέρη αποτελεί χρονικό σταθμό στις τοπικές αγροτικές και ποιμενικές εργασίες και λαμβάνεται ως η αρχή ή το τέρμα για τις σχετικές συμβάσεις. Αλλά σταθμό αποτελούσε παλαιότερα και για τους ναυτικούς, οι οποίοι τότε σταματούσαν τα μακρινά ταξίδια με ιστιοφόρα, όπως συμβούλευε η παροιμία: “Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε”. Στις εκκλησίες μοιράζεται τη μέρα αυτή βασιλικός, εκκλησιαστική συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, που για το λόγο αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο… Με το βασιλικό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμάζεται το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Κυρίως, όμως, ο Σεπτέμβριος είναι γνωστός με την ονομασία «Τρυγομηνάς» ή «Τρυγητής».
Όπως γράφει και ο Κώστας Κρυστάλλης (1868-1894) στο «Τραγούδι του τρυγητού»: «Αμπέλι μου πλατύφυλλο/ και καλοκλαδεμένο,/ δέσε σταφύλια κόκκινα,/ να μπω να σε τρυγήσω,/ να κάμω αθάνατο κρασί,/ μοσχοβολιά γιομάτο». Ο τρυγητός των αμπελιών και η δημιουργία του κρασιού είναι, άλλωστε, μια πανάρχαια διαδικασία που ανάγεται στην περίοδο της γεωργικής επανάστασης πριν από περίπου 7.000 χρόνια, ενώ και οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με την οινοποιία τουλάχιστον από το 1700 π.Χ. Η σχετική μάλιστα μυθολογία για το κρασί, και η σύνδεσή του με το θεό Διόνυσο, είναι ιδιαίτερα πλούσια. Γιατί το κρασί αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν όχι μόνο ως βασικό συστατικό της διατροφής, αλλά και τηςθρησκείας, αφού οι Έλληνες πίστευαν ότι το αίμα του σταφυλιού είναι αίμα του θεού Διονύσου και ότι πίνοντας κρασί μεταλαμβάνουν από το αίμα του θεού.
Η λατρεία του Διονύσου συνάντησε αρκετές δυσκολίες. Αρχικά, μάλιστα, και μια κάποια καχυποψία απέναντι στο κρασί, όπως αποτυπώνεται σε πολλούς σχετικούς μύθους. Πάρτε, για παράδειγμα, έναν αττικό μύθο που συνδέει τον αστερισμό της Παρθένου με το κρασί. Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο αστερισμός της Παρθένου αντιπροσωπεύει την Ηριγόνη, την κόρη του Ικάριου που πρώτος υποδέχτηκε τον Διόνυσο στην Αττική και από τον οποίο έμαθε την τέχνη να φτιάχνει το κρασί. Στον τόπο που έγινε η συνάντηση εκείνη φυτεύτηκε το πρώτο αμπέλι και η περιοχή ονομάστηκε από τότε Διόνυσος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Σεπτέμβριος
- Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
- Βοηθάει ο Άη- Γιάννης και ο Σταυρός, γιομίζει το αμπάρι κι ο ληνός.
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος.
- Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα. [:ισημερία]
- Στον Τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
- Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
- Τον Τρυγητή τ” αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι.
- Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν.
- Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε.
- Του Σταυρού κοίτα και τ” Άη Γιωργιού ξεκίνα.
- Του Σταυρού σταύρωνε και δένε.
- Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε
3) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μουρίκη Κατερίνα, «Τα καμώματα της Αταξίας και η επανάσταση της Αλφαβήτας», Εκδόσεις Άγκυρα, 2000.
β) «Μια μέρα στη φάρμα», Εκδόσεις Πατάκη, 2008.
γ) Ράσελμαν Άννα, «Οι Δερματούληδες στο ταψί του ήλιου», Εκδόσεις Άμμος.
4) Συνταγή για μουστοκούλουρα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 ml μούστο
- 500 ml ελαιόλαδο ανάμεικτο με σπορέλαιο
- 250 γραμμ. ζάχαρη
- 2 κ.γλ. μπέικιν πάουντερ
- 1 κ.γλ. σόδα μαγειρικής
- 1½ κ.γλ. κανέλα σκόνη
- 1½ κ.γλ. γαρίφαλο σκόνη
- 1 φλιτζ. ελληνικού καφέ κονιάκ
- όσο πάρει (γύρω στο 1½ κιλό) αλεύρι για όλες χρήσεις
Εκτέλεση
1. Σε μια μπασίνα (μεγάλο μπολ) ρίχνουμε το μούστο, το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, την κανέλα, το γαρίφαλο. Αραιώνουμε τη σόδα στο κονιάκ. Τα χτυπάμε με σύρμα να ενωθούν.
2. Κοσκινίζουμε το αλεύρι με το μπέικιν πάουντερ και τα προσθέτουμε λίγο λίγο μέχρι να έχουμε μια μαλακή ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Πλάθουμε στρογγυλά ή ό,τι σχήμα θέλουμε τα μουστοκούλουρα και τα αραδειάζουμε σε λαμαρίνες στρωμένες με λαδόκολλα.
3. Ψήνουμε τα κουλούρια στον αέρα στους 170 βαθμούς Κελσίου για 40΄, ώσπου να φουσκώσουν ελαφρά και να ροδίσουν απ’ όλες τις πλευρές.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΟΥΝΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μάστορη, Β. (2002) «Γιατί η θάλασσα είναι αλμυρή?», Σειρά: Απορίες παιδιών-θάλασσα, Αθήνα, εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα.
β) Ηλιόπουλος, Β. (2004) «Ο Τριγωνοψαρούλης στη χώρα των παράξενων ψαριών», Αθήνα, εκδόσεις: Πατάκης.
γ) Βαρβαρούση, Λ. (2005) «Ένα ψάρι που δεν ήξερε να κολυμπάει», Αθήνα, εκδόσεις: Παπαδόπουλος.
2) Ιούνιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Ιούνιος, ή Ιούνης, ή Κερασινόν (Ποντιακά), είναι ο έκτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο κι έχει 30 ημέρες. Ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από την σύζυγο του Δία την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομάζονταν Juno.
Το Θερινό Ηλιοστάσιο
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της τροχιάς του.
Ο φωτισμός της Γης από τον Ήλιο την ημέρα των ηλιοστασίων.
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής και αρχίζει να κατέρχεται και πάλι «τρεπόμενος» προς τον ουράνιο ισημερινό. Το σημείο αυτό, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή, μάλιστα, για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο Ήλιος φαίνεται να αργοστέκει πάνω στην εκλειπτική, σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.
Πριν από 2.000 χρόνια το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκονταν στον αστερισμό του Καρκίνου γι’ αυτό και ο Βόρειος Τροπικός Κύκλος ο οποίος διέρχεται από το σημείο αυτό ονομάστηκε «Τροπικός του Καρκίνου». Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος αρχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, άρα «καρκινοβατεί», κάνει δηλαδή μια οπισθοδρομική κίνηση σαν τον κάβουρα. Φυσικά, σήμερα, λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων, ενώ ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Καρκίνου στις 21 Ιουλίου και παραμένει εκεί επί 21 ημέρες μέχρι τις 11 Αυγούστου.
3)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Ιούνιος
- Από την αρχή του θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.
- Από το θέρος ως τις ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι. [δηλ. Το κρασί που μπαίνει στα βαρέλια τον Οκτώβρη , ωριμάζει το Γενάρη αλλά τον Ιούνιο έχει γίνει πια ξίδι]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος ….και στο αλώνισμα χαρές!
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, στασιό δεν έχουν. [δηλ. Ο θερισμός, ο τρύγος και ο πόλεμος δεν επιτρέπουν ξεκούραση, μέχρι να τελειώσουν]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, αποσταμό δεν έχουν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής εχαίρονταν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής τραγούδαγε.
- Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν” καλοκαιράκι.
- Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα.
- Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
- Τον Ιούνιο αφήνουν το δρεπάνι και σπέρνουν το ρεπάνι.
4) Συνταγή για παγωτό
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 250 γραμ. (1 συσκευασία) φυτική σαντιγί
- 400 γραμ. (1 συσκευασία) ζαχαρούχο γάλα
- 410 γραμ. (1 συσκευασία) γάλα εβαπορέ
- 1 ½ κ. γλ. εκχύλισμα βανίλιας
- βανίλια
Εκτέλεση
Το πιο εύκολο παγωτό βανίλια που έχετε φτιάξει και το πιο απολαυστικό που έχετε δοκιμάσει!Με μίξερ χειρός χτυπάμε για 5΄τη φυτική σαντιγί να αφρατέψει καλά και να φουσκώσει. Λίγο λίγο και πάντα χτυπώντας με το μίξερ, προσθέτουμε το ζαχαρούχο γάλα. Τώρα το μείγμα μας έχει γίνει μια παχιά κρέμα.Σιγά σιγά προσθέτουμε το εβαπορέ, χαμηλώνοντας την ταχύτητα του μίξερ, γιατί το μείγμα αραιώνει και πιτσιλάει. Τέλος, προσθέτουμε τη βανίλια.Παγώνουμε το παγωτό για περίπου 1 ώρα, μέχρι να αρχίσει να πήζει. Το ξαναχτυπάμε με το μίξερ χειρός, να αφρατέψει καλά, για 5′, σε δυνατή ταχύτητα. Παγώνουμε στην κατάψυξη.Όσες περισσότερες φορές επαναλάβουμε αυτή τη διαδικασία (προτείνω 2-3 φορές) τόσο πιο αφράτο θα είναι στο τέλος το αποτέλεσμα.
5) Ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας (Αισώπου μύθοι) wikipedia
Κάποτε ήταν ένα τζιτζίκι και ένα μυρμήγκι. Το τζιτζίκι είχε φτιάξει τη φωλιά του στα κλαδιά ενός δέντρου ενώ το μυρμήγκι στις ρίζες του.
Ήταν καλοκαίρι και μόλις ανέτειλε ο ήλιος, το μυρμήγκι ξεκινούσε την εργασία του. Έβγαινε από τη φωλιά του και έψαχνε να βρει διάφορους σπόρους. Όταν έβρισκε κάποιον, τον φορτωνόταν στην πλάτη και τον μετάφερε στην φωλιά του όπου τον αποθήκευε. Μερικές φορές οι σπόροι ήταν τόσο μεγάλοι που έπρεπε να τους κομματιάσει πριν τους μεταφέρει και αυτό σήμαινε διπλάσιο κόπο για το μυρμήγκι. Ο εργατικός μας φίλος εργαζόταν από την ανατολή μέχρι την δύση του ηλίου.
Από την άλλη μεριά, το τζιτζίκι ξυπνούσε αφού είχε σχεδόν μεσημεριάσει. Έβγαινε από τη φωλιά του και αφού έτρωγε κάτι πρόχειρα, έπιανε το τραγούδι που μερικές φορές το συνέχιζε ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα. Εκτός από το να τρώει και να τραγουδάει δεν έκανε τίποτα άλλο όλη μέρα. Τι όλη μέρα δηλαδή, τη μισή μέρα αφού όπως είπαμε ξυπνούσε το μεσημεράκι.
Έτσι περνούσαν οι μέρες η μία μετά την άλλη και ήρθε ο καιρός που έφυγε το καλοκαίρι και έδωσε την θέση του στο φθινόπωρο. Ο ουρανός συννέφιασε, ψιλή βροχή άρχισε να πέφτει και τα φύλλα των δέντρων ένα ένα ξεράθηκαν και έπεσαν στην γη.
Το μυρμήγκι, έχοντας αρκετές προμήθειες για να περάσει μέχρι την άνοιξη, καθόταν και απολάμβανε τον ήχο που έκαναν οι σταγόνες της βροχής καθώς έπεφταν πάνω στα ξερά φύλλα. Από την άλλη μεριά, το τζιτζίκι έψαχνε απεγνωσμένα να βρει κάτι να φάει αλλά δεν υπήρχε τίποτα αφού όλα τα φύλλα, όπως είπαμε, είχαν ξεραθεί. Μην αντέχοντας άλλο την πείνα, πήγε στον γείτονα του, στο μυρμήγκι, και του είπε:
- Καλέ μου γείτονα, σε παρακαλώ, δώσε μου κάτι να φάω γιατί όλα τα φύλλα έχουν ξεραθεί και δεν υπάρχει τροφή πουθενά.
- Καλά, όλο το καλοκαίρι τι έκανες; Ρώτησε το μυρμήγκι.
- Α! Το καλοκαίρι δεν πρόλαβα να μαζέψω τροφές γιατί είχα πολύ κέφι και τραγούδαγα όλη μέρα.
- Ε! Αφού τραγούδαγες το καλοκαίρι, ήρθε τώρα ο καιρός να χορέψεις, είπε το μυρμήγκι και γύρισε να δει κάτι αργοπορημένα πουλιά που πετούσαν προς το νότο.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΜΑΪΟΣ
1)Μάιος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάιος ή Μάης είναι ο πέμπτος μήνας του έτους ανήκει στην εποχή της Άνοιξής κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο ενδέκατος μήνας Θαργηλιών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα 23 Απριλίου-23 Μαΐου. Οι Λατίνοι συγγραφείς τον εκφέρουν πάντα με τη λέξη «mensis» (μήνας) ή Kalendae (καλένδες).
Παρ’ όλο που γενικά ο Μάιος θεωρείται ως ο τελευταίος μήνας της Άνοιξης, είναι στην ουσία το μέσο της ανθοφόρας αυτής εποχής αφού το Καλοκαίρι δεν αρχίζει παρά δύο δεκαήμερα μετά το τέλος του, στις 21 Ιουνίου. Ο Μάιος, είναι πράγματι «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα», όπως το παραδοσιακό έθιμο με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι το οποίο στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του, εξ ου και η παροιμία «Στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει». Όλοι οι λαοί, πάντως, την Πρωτομαγιά γιόρταζαν την ανθοφορία της Φύσης και την απαρχή των «καλών καιρών». Κι ενώ οι λαϊκές παροιμίες, όπως, «Μάη μου, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε» και «ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια», προσπαθούν να μας επαναφέρουν στην τάξη, οι παιδικές αναμνήσεις δεν μας το επιτρέπουν. Κι έτσι συνεχίζουμε να τραγουδάμε: «Ο Μάιος μας έφτασε/εμπρός βήμα ταχύ/να τον προϋπαντήσουμε/παιδιά στην εξοχή».
2)Παροιμίες με τον μήνα Μάϊο
Από τα Βικιφθέγματα
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος (ή χελιδόνι) δε φέρνει την άνοιξη.
- Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
- Ήρθεν ο Μας (Μάης); Των γυναικών ταμνάς. [δηλ. από τις πολλές δουλειές]
- Κάθου, γέρο, λίμενε (περίμενε) να φας το Μάη χορτάρι.
- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ” Αυγούστου το φεγγάρι.
- Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος.
- Μάης άβρεχτος, χρόνια ευτυχισμένα.
- Μάης άβροχος, τρυγητός χαρούμενος.
- Μάης πενταδείληνος και πάντα δείλι θέλει.
- Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή. [δηλ. το Μάιο τα άλογα φαίνονται πιο γερά γιατί τρώνε περισσότερο κι έτσι ο αγοραστής μπορεί να ξεγελαστεί- επίσης οι γυναίκες τη Λαμπρή στολίζονται με τα καλά τους ρούχα και μπορεί κανείς να νομίσει ότι κάποια είναι όμορφη μόνο και μόνο επειδή είναι καλοντυμένη]
- Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
- Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς. [δηλ. το μήνα Απρίλιο οι γεωργοί έχουν λίγες αγροτικές εργασίες ενώ τον Μάιο έχουν πολλές και χρειάζονται πολλά ψωμιά για τους εργάτες]
- Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι. [δηλ. μπορείς από πριν να κρίνεις τη σοδειά και να καθορίσεις την τιμή]
- Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει.
- Ο Μάης ρίχνει την δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
- Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά και ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Οντά “πρεπε δεν έβρεχε κι ο Μάης χαλαζώνει.
- Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
- Οπού σπείρει ή δε σπείρει, το Μάη μετανοεί. [δηλ. τότε κάποιος καταλαβαίνει αν έκανε καλά που καλλιέργησε τη γη ή όχι]
3)Ποίημα «ο Μάης»
Ο ΜΑΗΣ
Ένα πράσινο βιβλίο
γράφει ο Μάης για παιδιά.
Οι τελείες του είν’ κεράσια
και οι λέξεις του κλαδιά.
Και το αγέρι το μοιράζει
σε περβόλια και αυλές
και οι εικόνες τρεμουλιάζουν
στις σελίδες τις χρυσές.
Ένα πράσινο βιβλίο
-άνθη, φύλλα κι ευωδιά-
γράφει ο Μάης, ξαναγράφει
για παιδιά.
Ρένα Καρθαίου
4) Παραμύθι : «η πριγκίπισσα και το μπιζέλι» Χανς Κ. Άντερσεν
Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε σ’ένα μακρινό βασίλειο ένας όμορφος πρίγκιπας με τη μητέρα του τη βασίλισσα. Είχε φτάσει πια ο καιρός να παντρευτεί αλλά εκείνος ήθελε για γυναίκα του μόνο μια αληθινή πριγκίπισσα.Έψαχνε παντού αλλά καμιά από τις κοπέλες που συναντούσε δεν ήταν πραγματική πριγκίπισσα. Ένα βράδυ είχε ξεσπάσει μια απαίσια καταιγίδα. Όλοι στο παλάτι είχαν κουκουλωθεί κάτω από τα κρεβάτια τους και άκουγαν τα μπουμπουνητά και έβλεπαν τις αστραπές από τα παράθυρα τους. Ο πρίγκιπας ετοιμαζόταν να πάει για ύπνο όταν άκουσε χτυπήματα στην πόρτα του παλατιού.-Ποιος να γυρίζει έξω μια τόσο βροχερή νύχτα; σκέφτηκε και πήγε να ανοίξει την πόρτα. Μπροστά του παρουσιάστηκε μια πανέμορφη πριγκίπισσα, αλλά φαντάζεστε σε τι κατάσταση. Ήταν μούσκεμα, το νερό έτρεχε από τα ρούχα της και τα γοβάκια της ήταν γεμάτα λάσπες…«Είμαι μια-αψιού! – πραγματική πριγκίπισσα και χάθηκα-αψιού! – στην καταιγίδα!»Την έβαλαν μέσα, της έδωσαν ζεστά ρούχα και η πριγκίπισσα τους είπε την ιστορία της. Πως είχε χαθεί στο δάσος όταν άρχισε η καταιγίδα και πως ήταν μια στ” αλήθεια μια πραγματική πριγκίπισσα.«Αυτό θα το δούμε», είπε η βασίλισσα και πήγε να ετοιμάσει το δωμάτιο της κοπέλας. Έβαλε στο κρεβάτι της είκοσι στρώματα και από πάνω αλλά είκοσι πουπουλένια. Της έβαλε και δέκα μαξιλάρια και μεταξωτά σεντόνια. Αλλά κάτω από τα στρώματα έβαλε ένα μικρό μπιζέλι!Όταν η πριγκίπισσα πήγε να ξαπλώσει το κρεβάτι ήταν τόσο ψηλό που χρειαζόταν σκάλα για να ανέβει!«Έβαλα όλα αυτά τα στρώματα για να αισθάνεσαι πιο βολικά», της είπε η βασίλισσα και την καληνύχτισε.Το επόμενο πρωί η βασίλισσα τη ρώτησε αν κοιμήθηκε καλά. Η πριγκίπισσα δίστασε για λίγο αλλά της απάντησε με ειλικρίνεια.- «Το δωμάτιο μου ήταν πολύ όμορφο,τα σεντόνια πολύ απαλά και τα μαξιλάρια πολύ αφράτα. Αλλά… το κρεβάτι ήταν πολύ σκληρό. Ένιωθα σαν να κοιμόμουν πάνω σε πέτρες. Όλο το βράδυ δεν κατάφερα να κοιμηθώ και σήμερα το πρωί ήμουν γεμάτη μελανιές. Πέρασα μια πολύ άσχημη νύχτα».Τότε η βασίλισσα και ο πρίγκιπας κατάλαβαν πως η κοπέλα ήταν μια αληθινή πριγκίπισσα.Μόνο μια αληθινή πριγκίπισσα θα μπορούσε να είναι τόσο ευαίσθητη ώστε να ενοχληθεί από ένα τόσο δα μπιζέλι κάτω από είκοσι στρώματα και άλλα τόσα πουπουλένια.Κι ο πρίγκιπας αποφάσισε να την παντρευτεί όχι μόνο γιατί ήταν μια πραγματική πριγκίπισσα αλλά και γιατί την είχε ερωτευτεί από την πρώτη στιγμή που την είδε και εκείνη το ίδιο.Ο γάμος τους γιορτάστηκε με χαρές και πανηγύρια και κράτησε 3 μέρες και 3 νύχτες.
Και αν ταξιδέψετε ποτέ κι αποφασίσετε να πάτε στο παλάτι του πρίγκιπα ζητήστε να δείτε τη κάμαρα της πριγκίπισσας. Εκεί ακόμη και σήμερα βρίσκεται πάνω σε ένα πουπουλένιο μαξιλάρι το μικρό μπιζέλι, αν δεν το έχει κλέψει κανείς. Ναι, αυτή ήταν μια αληθινή ιστορία!
5)Συνταγή για Πασχαλινά κουλουράκια
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 γρ. βούτυρο γάλακτος
- 500 γρ. ζάχαρη
- ξύσμα από 3 ακέρωτα πορτοκάλια
- 2 βανίλιες
- 1/4 κ.γ. μαστίχα κοπανισμένη
- 1 πρέζα αλάτι
- 4 αβγά
- 120 γρ. χυμό φρέσκο πορτοκάλι
- 1 κ.γ. κοφτό σόδα μαγειρική
- 1.350 γρ. Αλεύρι Για Ολες Τις Χρήσεις
- 10 γρ. Μπέικιν Πάουντερ (1/2 φάκελο)
- 2 κρόκους αβγού
- 2 κ.σ. ζάχαρη
- 4 κ.σ. νερό
- (τα χτυπάμε με πιρούνι)
· Διάλυμα αβγού
Εκτέλεση
Όλα τα υλικά πρέπει να είναι σε θερμοκρασία δωματίου.Κοσκινίζουμε αλεύρι και baking powder.
Με μίξερ, χτυπάμε βούτυρο και ζάχαρη για 6΄-7΄, να αφρατέψει καλά και να γίνει κρέμα.Προσθέτουμε το ξύσμα, τη βανίλια, τη μαστίχα και το αλάτι.Ένα ένα ρίχνουμε τα αβγά χτυπώντας πολύ καλά το μείγμα να τα πίνει.Διαλύουμε την σόδα στο χυμό και τα προσθέτουμε.Προσθέτουμε το αλεύρι με το baking.Από την ώρα που βάζουμε το αλεύρι δεν ζυμώνουμε πολύ γιατί θα σκληρύνουν τα κουλουράκια.Την ώρα που προσθέτουμε το αλεύρι κρατάμε λίγο. Ίσως να μην το πάρει όλο.Η ζύμη πρέπει να είναι αφράτη και εύπλαστη.Τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε για 20΄ να σταθεί.Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 160οC στον αέρα.Πλάθουμε σε ότι σχήμα θέλουμε. Τα αραδιάζουμε σε λαμαρίνες.Αλείφουμε με διάλυμα αβγού.Ψήνουμε για 25′ περίπου να ροδίσουν.Αφήνουμε σε σχάρα να κρυώσουν.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
1) Απρίλιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Απρίλιος, ή Απρίλης, ή Απρίλτς (Ποντιακά), είναι ο τέταρτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Hμερολόγιο, ο όγδοος κατά το Εκκλησιαστικό που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, ο δεύτερος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο και ο δέκατος στο αττικό ημερολόγιο ο οποίος ονομάζονταν Μουνιχιών και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 24 Μαρτίου-22 Απριλίου του Γρηγοριανού ημερολογίου. Ο Απρίλιος περιλαμβάνει 30 ημέρες.
Ο ελληνικός λαός αποκαλεί τον μήνα αυτόν και με τα ονόματα Απρίλης, Απρίλες, και Λαμπριάτης από την συμπτωματικά μεγάλη θρησκευτική εορτή που τελείται συνήθως το μήνα αυτό. Ο Απρίλιος και ο Μάιος θεωρούνται οι καθ΄ αυτού μήνες των λουλουδιών εξ ου και η ονομασία Απριλομάης: «Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα«. Χάρη στην ανοιξιάτικη σύνδεσή του ο Απρίλης τραγουδήθηκε ιδιαίτερα από τους ποιητές αλλά κι από τον λαό μας: «Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη» και «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε». Η ενασχόληση, επίσης, του λαού μας με την γεωργία μάς έχει κληροδοτήσει και πολλές άλλες παροιμίες και δημώδη στιχάκια. Για τις απριλιάτικες βροχές, για παράδειγμα, λέγεται το εξής: «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα». Σ’ άλλες πάλι περιοχές ο Απρίλης αποκαλείται και «Γρίλλης» (γκρινιάρης) επειδή στον μήνα αυτόν τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής και δημιουργούνταν οικογενειακές γκρίνιες. Αποκαλείται και τιναχτοκοφινίτης επειδή τινάζουν τα κοφίνια για να τα καθαρίσουν: «Απρίλης, γρίλλης, τιναχτοκοφινίτης». Αναφέρεται, επίσης, και ως Αϊ-γεωργίτης λόγω της εορτής του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, η οποία γιορτάζεται με διάφορους αθλητικούς και ιππικούς αγώνες. Οι κτηνοτρόφοι, και οι Σαρακατσάνοι, θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο προστάτη τους, ενώ στις παραδόσεις, τα παραμύθια και τα τραγούδια συνδέεται με τον αρχαίο μύθο του Περσέα και της Ανδρομέδας.
Πρωταπριλια
Η «Πρωταπριλιά» με τα αθώα ψέματά της είναι ένα πανευρωπαϊκό έθιμο. Στην Ελλάδα το αρχαίο αυτό έθιμο έφτασε, μάλλον, την εποχή των Σταυροφοριών κι έχει τις ρίζες του στους αρχαίους Κέλτες. Επειδή τον Απρίλιο ο καιρός καλοσύνευε συνήθιζαν την πρωταπριλιά να πηγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν φυσικά με άδεια χέρια, κι έτσι κατέφευγαν σε ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια. Στη χώρα μας διαγωνίζονται για το ποιος θα πει το μεγαλύτερο ψέμα, όπως το: «Έλα να πούμε ψέματα/ ένα σακί γιομάτο/ φόρτωσα ένα μπόντικα/ σαράντα κολοκύθια/ κι απάνου στα καπούλια του/ ένα σακί ρεβύθια».
2)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Απρίλιος
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ” Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να γίνεται κλάδεμα και τον Απρίλη δεν πρέπει να σκάβουμε τη γη]
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον τον ζευγά που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε-δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά στονε τον γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης τρία νερά κι ο Απρίλης άλλα δύο, να δεις του Μάρτη τα κουκιά, τ” Απρίλη τα σιταράκια, να δεις το γέρο- Κρίθαρο πώς τρέφει τη μουστάκα.
- Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.
- Απρίλης φέρνει την δροσιά, φέρνει και τα λουλούδια.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος δε φέρνει την Άνοιξη.
- Και τ” Απριλίου τις δεκαοχτώ, πέρδικα ψόφησε στ” αυγό. [δηλ. απ' το κρύο]
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
3) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων:
Α) «ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΠΟΥΛΑΚΙ» της ΌΛΓΑ ΝΤΕ ΝΤΙΟΣ από τις εκδόσεις ΜΙΚΡΗ ΣΕΛΗΝΗ
Β) «Ο ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑ» των ΝΑΝΤΙΝ ΡΟΜΠΕΡ & ΒΑΛΕΡΙΟ ΒΙΝΤΑΛΙ από τις εκδόσεις ΔΙΑΠΛΑΣΗ
Γ) «ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ», ΙΣΟΛ, από τις εκδόσεις ΜΑΡΤΗΣ
4) ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΠΙΝΟΚΙΟ
ΑΠΟ ΤΗΝ βικιπαιδεια
Ο Τζεπέτο ήταν ένας ξυλογλύπτης που ζούσε μόνος χωρίς παιδί. Έτσι αποφάσισε να δημιουργήσει μία μαριονέτα για να τον συντροφεύει στα γεράματα και σκέφτηκε να την ονομάσει Πινόκιο σαν πραγματικό αγόρι. Καθώς άρχισε να σκαλίζει το ξύλο, αυτό άρχισε να γελάει μαζί του προς έκπληξη του γέρου άντρα. Όταν ο Τζεπέτο ολοκλήρωνε το έργο του, η μαριονέτα τον κλώτσησε και το έσκασε. Ενώ ο Πινόκιο έτρεχε στον δρόμο, ένας αστυνομικός τον έπιασε για να τον σωφρονίσει. Αλλά περαστικοί πληροφόρησαν τον αστυνομικό ότι η μαριονέτα ανήκε στον γερο-Τζεπέτο. Έτσι ο αστυνόμος συνέλαβε τον γέρο αντί τον Πινόκιο.
Αργότερα ο Πινόκιο δυσαρεστημένος έπρεπε να μείνει μόνος στο σπίτι. Όταν πλάγιασε στο κρεβάτι του ένας γρύλος που μιλούσε τον συμβούλεψε να ακούει τον πατέρα του, για να μην τον βρούνε συμφορές και το μετανιώσει, αλλά ο Πινόκιο τον αγνόησε. Ύστερα πείνασε και προσπάθησε να φάει ένα αuγό το οποίο εκκολάφτηκε και το πουλάκι πέταξε μακριά. Τότε ο Πινόκιο κοιμήθηκε δίπλα στη φωτιά και όταν ο Τζεπέτο γύρισε σπίτι είδε τα πόδια του Πινόκιο να καίγονται. Τάισε αχλάδια τον Πινόκιο ο οποίος διαμαρτυρόταν πως δεν του άρεσαν τα φλούδια, ζητώντας από τον γέρο πατέρα του να τα καθαρίσει. Ο Τζεπέτο του είπε πως θα του έφτιαχνε καινούργια πόδια και ρούχα για να πάει στο σχολείο σαν πραγματικό αγόρι, ενώ χρειάστηκε να πουλήσει το πανωφόρι του (ήταν τόσο φτωχός) για να του αγοράσει αλφαβητάρι.
Καθοδόν για το σχολείο, ο Πινόκιο άκουσε ωραία μουσική που ερχόταν από ένα κουκλοθέατρο. Πήγε να το παρακολουθήσει, πουλώντας το αλφαβητάρι του, και τελικά κατάφερε να γίνει μέλος της παράστασης εκνευρίζοντας τον θιασάρχη, ο οποίος αργότερα συγκινήθηκε με τις ιστορίες του Πινόκιο και τον άφησε ελεύθερο δίνοντάς του πέντε χρυσά νομίσματα. Ξεκινώντας για το σπίτι, ένας γάτος και μία αλεπού τον προσέγγισαν για να του κλέψουν τα νομίσματα, αλλά αυτός τα έκρυψε κάτω από τη γλώσσα του. Έτσι τον κρέμασαν σε μία βελανιδιά, για να περάσουν την επόμενη μέρα να του πάρουν τα νομίσματα από το στόμα. Για καλή του τύχη διασώθηκε από την Γαλάζια Νεράιδα που ζούσε εκεί κοντά. Όταν η νεράιδα τον ρώτησε για τα νομίσματα αυτός είπε ότι τα έχασε και τότε η μύτη του άρχισε να μεγαλώνει. Η νεράιδα του είπε γελώντας: «Να τι παθαίνεις όταν λες ψέματα!». Τότε ο Πινόκιο ζήτησε βοήθεια από τη νεράιδα για να γίνει πραγματικό παιδί και υποσχέθηκε να συνετιστεί και να γίνει υπάκουο παιδί.
Φεύγοντας από την νεράιδα συνάντησε και πάλι τον γάτο και την αλεπού που τον έπεισαν να φυτέψει τα νομίσματά του στην «κουτοχώρα» για να πολλαπλασιαστούν, και έτσι του τα έκλεψαν. Όταν έφτασε στην Τρελόπολη είπε το περιστατικό σε έναν αστυνομικό ο οποίος τον συνέλαβε. Στο μεταξύ ο γερο-Τζεπέτο βγήκε στα ανοιχτά της θάλασσας να ψάξει για τον γιο του αλλά η βάρκα του βυθίστηκε στην καταιγίδα. Στην φυλακή το μόνο φαγητό για τους κρατουμένους ήτανε φλούδες αχλαδιών και έτσι ο Πινόκιο αποφάσισε να αλλάξει, μελετώντας το αλφάβητο. Όμως, στο κελί του συνάντησε ένα άτακτο παιδί τον Φυτίλη, με τον οποίο γίνανε φίλοι. Όταν βγήκαν από τη φυλακή, καθώς διασκέδαζαν πολύ, μετατράπηκαν σε γαϊδούρια.
Έπειτα, ενώ δούλευε ως γαϊδούρι, σε ένα τσίρκο στην Παιχνιδούπολη, ο Πινόκιο έσπασε το πόδι του και έτσι τον πέταξαν στην θάλασσα. Όταν έπεσε στο νερό μετατράπηκε σε μαριονέτα ξανά και τον κατάπιε μια φάλαινα. Στην κοιλιά της έκπληκτος είδε σε μια γωνιά τον γέρο πατέρα του να κλαίει. Λυτρωμένος πια έτρεξε στον γερο-Τζεπέτο και αγκαλιάστηκαν συγκινημένοι, ενώ ο Πινόκιο του έλεγε πόσο είχε μετανιώσει για όλα τα λάθη του. Ύστερα βρέθηκαν στην θάλασσα και ένα ψάρι τους πήγε στην ακτή. Η Γαλάζια Νεράιδα που είχε παρακολουθήσει τις εξελίξεις, μετέτρεψε τον Πινόκιο σε πραγματικό αγόρι και έζησε ευτυχισμένος με τον πατέρα του.
5) ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ ΜΕ ΜΕΛΙ
Από τον Άκη Πετρετζίκη
50 γρ. καρύδα, τριμμένη
100 γρ. φιστίκια Αιγίνης, ανάλατα σπασμένα
80 γρ. ποπ κορν, βουτύρου
200 γρ. νιφάδες βρόμης
80 γρ. σταφίδες, ξανθές
80 γρ. βερίκοκα, αποξηραμένα
250 γρ. μέλι
70 γρ. καστανή ζάχαρη
Εκτέλεση
Βάζουμε σε ένα τηγάνι το μέλι και την καστανή ζάχαρη και μεταφέρουμε σε μέτρια φωτιά για 2-3 λεπτά μέχρι να λιώσει η ζάχαρη.Παράλληλα βάζουμε σε ένα μεγάλο μπολ το ποπκορν, την τριμμένη καρύδα, τις σταφίδες, τη βρόμη και τα φιστίκια. Κόβουμε σε μικρά κομμάτια τα βερίκοκα και τα βάζουμε μέσα στο μπολ. Ανακατεύουμε το μείγμα στο τηγάνι και μόλις πάρει μία βράση, αφαιρούμε από τη φωτιά και το ρίχνουμε μέσα στο μπολ με τα υπόλοιπα υλικά. Ανακατεύουμε μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα.Στρώνουμε μια λαδόκολλα σε ένα ταψί 20×30 εκ. και ρίχνουμε μέσα όλο το μείγμα. Απλώνουμε με ένα κουτάλι ώστε να πάει σε όλο το ταψί. Στρώνουμε από πάνω μία λαδόκολλα και πιέζουμε με ένα μικρότερο σκεύος.
Βάζουμε στο ψυγείο για 4 ώρες μέχρι να κρυώσει και να σφίξει.
Κόβουμε σε μπάρες με ένα πριονωτό μαχαίρι και διατηρούμε στο ψυγείο.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΜΑΡΤΙΟΣ
1) Μάρτιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάρτιος ή Μάρτης (Μαρτς στα ποντιακά), είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα, που προέρχεται από την αρχαιότητα, είναι και η τοποθέτηση από τις μανάδες την 1η Μαρτίου ενός μικρού βραχιολιού από άσπρο και κόκκινο νήμα (που ονομάζεται Μάρτης) στο χέρι των παιδιών τους για να μην τα μαυρίσει ο Ήλιος. Ο «Μάρτης» θεωρείται ότι προστάτευε τις κοπέλες από το κάψιμο του ήλιου. Τον έβγαζαν την ημέρα της Λαμπρής και το έβαζαν στο αρνί για να μην καεί κατά το ψήσιμο. Ενώ ακόμη κατάλοιπο της αρχαιότητας είναι και το έθιμο που ήθελε τις ανύπαντρες κοπέλες να βάζουν των Αγίων Θεοδώρων κόλλυβα κάτω από το προσκέφαλό τους για να τους φανερώσουν τον άντρα που θα έπαιρναν. Επίσης κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά και το έθιμο της χελιδώνας.
Στις 25 του μήνα, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, γιορτάζεται η επέτειος εορτασμού της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ημέρα επίσημης αργίας για το Ελληνικό κράτος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Μάρτιος
- Aκόμη και στις δεκαοχτώ έχει το μάτι του ανοιχτό.
- Aκόμη στις δεκαοχτώ, ψοφάει η πέρδικα στ” αυγό. Λένε και στις τριάντα, μα δεν ηξεύρω γιάντα.
- Aν κάνει ο Mάρτης δυο νερά κι ο Aπρίλης πέντε – δέκα, να δεις το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκλεισιρίζουν, να δεις και τη φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Mάρτης άβροχος, μούστος άμετρος.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Και σαν τύχει και θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- O Mάρτης το πρωί χιόνισε, κι ο γάιδαρος ψόφησε (από το κρύο). Το μεσημέρι βρώμισε (από τη ζέστη), και το βράδυ τον πήρε το ποτάμι (από τη βροχή).
- O Μάρτης ο κλαψόγελος.
- Tο Mάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια.
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ’ Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να κλαδεύεται τίποτα και τον Απρίλη να σκάβεται η γη]
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε – δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλη άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το γεωργό που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά, κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το ζευγά που “χει πολλά σπαρμένα.
- Αν ρίξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλα πέντε, θα δεις το κοντοκρίθαρο να στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες να ψιλοκαθαρίζουν, θα δεις και τη φτωχολογιά να ψιλοκοσκινίζει.
3)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Γκόντουιν, Σ. (2003), «Φυτρώνει, φυτρώνει ο σπόρος», Αθήνα, εκδόσεις Πατάκης.
Β) Μπουλιώτης, Χρ. (2006), «Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη», Αθήνα, εκδόσεις Λιβάνης.
Γ) Μανδηλαράς, Φ. (2006), «Ο Διόνυσος και η Περπερούνα», Αθήνα, εκδόσεις Φυτράκης.
4) Συνταγή για μπακαλιάρο σκορδαλιά
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 2 φύλλα ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο (δείτε στα tips)
- ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
- λίγο αλεύρι για το πανάρισμα
- 260 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 2 κ.γ. κοφτά μπέικινκ πάουντερ
- 3/4 κ.γ. αλάτι
- 1/2 κ.γ. ζάχαρη
- 330 ml μπύρα παγωμένη
- 30 ml ούζο
- 2 παγάκια
- 6-7 πατάτες
- 4-5 σκελίδες σκόρδο
- 1/2 λεμόνι (χυμός)
- 3 κ.σ. λευκό βαλσαμικό ξίδι
- 1-1/2 φλ. ελαιόλαδο και σπορέλαιο ανάμεικτο
- αλάτι
- 1 αυγό ημέρας βιολογικό προαιρετικά
- παντζάρια σαλάτα για το σερβίρισμα
- λιγο ζουμί από τα παντζάρια
- 3 ώριμα αβοκάντο
· Για το πιο τραγανό κουρκούτι
· Για τη σκορδαλιά
Εκτέλεση
Κόβουμε το ψάρι σε κομμάτια και το στραγγίζουμε καλά σε απορροφητικό χαρτί.
Προσθέτουμε την μπύρα και το ούζο. Με σύρμα ανακατεύουμε πολύ καλά τον χυλό. Προσθέτουμε τα παγκάκια και ανακατεύουμε. Βάζουμε το κουρκούτι για λίγο στο ψυγείο.
Ανακατεύουμε καλά το κουρκούτι , βουτάμε ένα κομμάτι ψάρι σε λίγο αλεύρι και το τινάζουμε καλά να φύγει το περιττό. Το βουτάμε στο κουρκούτι. Το τηγανίζουμε σε καυτό ελαιόλαδο. Αφήνουμε να ροδίσει σε μέτρια προς δυνατή φωτιά για 2-3′ και γυρίζουμε να τηγανιστεί και από την άλλη.
Αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει.
Δεν τηγανίζουμε ταυτόχρονα πολλά κομμάτια ψάρι για να κρατάμε σταθερή την θερμοκρασία του λαδιού. Όταν βάζουμε πολλά κομμάτια, πέφτει η θερμοκρασία του.
Σερβίρεται καυτός ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά και σαλάτα παντζάρι.
Σκορδαλιά και Τιπς σκορδαλιάς
Για τη σκορδαλιά: Καθαρίζουμε, πλένουμε και κόβουμε τις πατάτες σε καρέ. Τις βράζουμε για περίπου 20΄, να μαλακώσουν. Τις στραγγίζουμε και τις λιώνουμε στο μίξερ. Πολτοποιούμε τις πατάτες όσο ακόμα είναι καυτές. Προσθέτουμε το αλάτι, το σκόρδο (σε όποια μορφή θέλουμε, ψητό, αλεσμένο σε λάδι, πελτές σκόρδου ), το λεμόνι και το ξίδι. Με το μίξερ σε λειτουργία, λίγο λίγο, µε ροή κλωστής, προσθέτουμε το ελαιόλαδο.
Αν χρησιμοποιήσουμε το αβγό το προσθέτουμε στο τέλος της σκορδαλιάς, όσο ακόμα η πατάτα είναι καυτή για να ψηθεί (συνεχίζοντας το χτύπημα). Η σκορδαλιά γίνεται κάτασπρη από το αυγό και αφράτη σαν μους. Αφήνουμε να κρυώσει καλά και σερβίρουμε.
Για να δώσουμε γεύσεις και χρώμα στην σκορδαλιά μοιράζουμε σε 2 μπολ ,στο ενα προςθετουμε ώριμο λιωμένο αβοκάντο, και στο άλλο ζουμί απο τα παντζάρια.
Για να δώσετε έξτρα γευςη στην σκορδαλιά σας βράστε λίγο μπακαλιάρο με τα κόκαλα του φιλέτου σε χαμηλή φωτια για 30′. Ακυρώστε και κρατήστε το ζωμό. Εκεί μεςα βράστε τις πατατες. Αποκτούν τέλεια γευση. Ακολουθήστε την διαδικασία παρασκευης σκορδαλιάς .
5) Αφιέρωμα: Η ΚΥΡΑ- ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: το έθιμο- κατασκευές για παιδιά
Έφτασε η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής.
Για να βοηθήσουμε τα παιδιά να κατανοήσουν την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής και της νηστείας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παράσταση της Κυράς Σαρακοστής!
Στα παιδιά δεν αρέσουν τα πολλά λόγια και οι θεωρίες και προτιμούμε τη »βιωματική » μάθηση. Η Κυρά Σαρακοστή λοιπόν είναι ένα παλιό ελληνικό έθιμο που έπαψε να τηρείται στις μέρες μας . Στην ουσία είναι ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που είχαν οι παλιοί για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Οι εβδομάδες είναι επτά, γιαυτό και η Κυρά Σαρακοστή έχει επτά πόδια. Ένα πόδι για κάθε εβδομάδα.
Η Κυρά Σαρακοστή έχει σταυρωμένα τα χέρια της, επειδή προσεύχεται, δεν έχει στόμα γιατί δεν μιλάει και γιατί νηστεύει, δεν έχει αυτιά για να μην ακούει. Όλα αυτά γιατί η περίοδος μέχρι το Πάσχα στην ουσία σημαίνει στροφή στον εσωτερικό μας κόσμο με σκοπό την κάθαρση μέσω της νηστείας, όχι μόνο των τροφών αλλά και των κακών μας συνηθειών: δεν βλέπουμε δηλαδή, δεν ακούμε και δεν σχολιάζουμε τι κάνουν οι άλλοι, αλλά στρέφουμε την προσοχή μας στην δική μας βελτίωση.
Το έθιμο της κυρα- Σαρακοστής- και άλλα έθιμα και παραδόσεις για την Μεγάλη Σαρακοστή
Με στόμα ανύπαρκτο -λόγω της νηστείας- με τα χέρια σταυρωμένα -λόγω της προσευχής- και με ποδαράκια επτά -να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες απ’τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση- η κυρά Σαρακοστή υπήρξε, τρόπον τινά, η”βασίλισσα” του νηστίσιμου Σαραντάμερου (ουσιαστικά πενηνταήμερου όμως) που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. […]
Την Κυρά Σαρακοστή
που είναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν
με αλεύρι και νερό!
.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό!
.
Και μετρούσαν τις ημέρες
με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα,
μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
1) Φεβρουάριος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο δεύτερος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο είναι ο κουτσός Φεβρουάριος ή Φλεβάρης, ο Κουτσοφλέβαρος, με 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα, κάθε τέσσερα χρόνια (χρονολογίες που διαιρούνται ακριβώς με το 4, όπως 2008, 2012, 2016 κ.ο.κ.).
Παρ’ όλα αυτά ο Φεβρουάριος με τις ανθισμένες αμυγδαλιές είναι επίσης και προπομπός της άνοιξης, όπως μας λέει και η παροιμία: «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει». Και μαζί με την οργιάζουσα φύση έρχονται και οι οργιαστικές τελετουργίες της Αποκριάς.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Φεβρουάριος
- Άγιε Πολύκαρπε βόηθα το σπόρο να φυτρώσει και να πολυκαρπίσει.
- Άμα αγκιάξει ο Κουτσοφλέβαρος το πόδι του, θα μας χώσει στα χιόνια.
- Αν δεν βγει ο Φλεβάρης δεν μπαίνει ο Μάρτης.
- Αν της Υπαπαντής δεν φανεί ο ήλιος, θα βρέχει 40 ημέρες. Αν φανεί θα έρθει καλή χρονιά.
- Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.
- Γενάρης με τα κρούσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.
- Γεναριάτικο αρνί και Φλεβαριάτικο κατσίκι.
- Ζεστός Φλεβάρης, το Πάσχα κρύο.
- Η Παπαντή διώχνει τις γιορτές με τ” αντί.
- Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης.
- Κάλλιο Μάρτης με παλούκια παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια.
- Καλοκαιριά της Υπαπαντής, Μαρτιάτικος Χειμώνας.
- Κύριε ελέησον, Φλεβάρη, και στο χάλκωμα με βάνεις [δηλ. από το κρύο μπαίνω να ζεσταθώ μέσα στο καζάνι]
- Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες (του νερού) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει.
- Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει κι αν τις φλέβες του ανοίξει, θε να κάψει να φλογίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει, κι αν αλήθεια φλογίσει πόσους σκύλους θα ψοφήσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι ή άνοιξη μυρίζει μα κι αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει κι άμα πει και θυμώσει μέσ” τα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει, μ” αν τις φλέβες του ανοίξει ξεροπήγαδα γιομίζει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα κι αν δώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
3)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων:
Α) Τριβιζάς, Ευγ. (2002) «Οι τρεις αποκριάτικες κορδέλες», εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα.
Β) Sharrat, R. (2004) «Φτιάξε τη δική σου παραμυθοσαλάτα», εκδόσεις Άμμος, Αθήνα.
Γ) Μπρασέρ, Φ. (2005) «1001 δραστηριότητες για να αγαπήσω το βιβλίο», εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.\
4) Η ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ
του Σαρλ Περώ
Μια φορά κι έναν καιρό, ζούσε σε μια μακρινή χώρα ένας καλός κι ευγενικός έμπορος, με τη γυναίκα του και τη μικρή τους κόρη.Η γυναίκα του μια μέρα αρρώστησε και πέθανε κι ο άντρας της αποφάσισε να ξαναπαντρευτεί,για να έχει η αγαπημένη του κόρη μια μητέρα.
Η νέα του γυναίκα ήταν κακιά και φαντασμένη και οι δύο της κόρες ήταν αρκετά όμορφες στην όψη, μα άσχημες στην καρδιά. Ίδιες η μητέρα τους.Δε πέρασε πολύς καιρός και ο έμπορος έπρεπε να φύγει για ένα μακρινό ταξίδι. Έτσι άφησε την κόρη του μόνη με τη μητριά και τις δυο της κόρες.«Κόρη μου» της είπε «πρέπει να λείψω για λίγο καιρό. Θα σε σκέφτομαι συνέχεια, αλλά είμαι σίγουρος πως με την καινούρια σου μητέρα θα είσαι ευτυχισμένη». Η κόρη του τον αγκάλιασε και του είπε ότι θα προσπαθήσει να την αγαπήσει όσο αγαπάει κι αυτόν. Μόλις έφυγε ο πατέρας της, η μητριά, που ζήλευε την κοπέλα, γιατί ήταν όμορφη και καλόκαρδη, την έντυσε με κουρέλια και την έβαζε να κάνει όλες τις δουλειές του σπιτιού, σαν να ήταν υπηρέτρια! Της φερόταν πολύ άσχημα και επειδή η καημένη ήταν συνέχεια κουρασμένη και βρόμικη από τις στάχτες της κουζίνας, τη φώναζαν Σταχτοπούτα. Μια μέρα ο βασιλιάς της χώρας αποφάσισε να διοργανώσει ένα μεγάλο χορό για να βρει γυναίκα ταιριαστή για το γιο του, τον πρίγκιπα. Μόλις άκουσαν τα νέα οι αδερφές της Σταχτοπούτας, άρχισαν αμέσως να ετοιμάζονται για τον χορό. Η μητέρα τους σκεφτόταν περήφανη «Σίγουρα μια από τις δύο κόρες μου θα γίνει πριγκίπισσα!».Η Σταχτοπούτα δούλεψε πολύ σκληρά για να ετοιμάσει τα φουστάνια τους και να τις κάνει όμορφες για το χορό. Κι όταν ρώτησε τη μητριά της αν μπορούσε να πάει κι αυτή μαζί τους, εκείνη όλο κακία γέλασε και είπε:«Είσαι πολύ άσχημη και πολύ βρόμικη για να σε πάρουμε μαζί μας Σταχτοπούτα. Θα μείνεις κλειδωμένη στην κουζίνα μέχρι να γυρίσουμε..»Η μητριά και οι κόρες της έφυγαν ντυμένες και στολισμένες για τον χορό, ενώ η Σταχτοπούτα γύρισε στην κουζίνα και έβαλε τα κλάματα.
«Αχ, να μπορούσα να πάω και εγώ στον χορό του πρίγκιπα!».Ξάφνου, εκεί που έκλαιγε, είδε ένα παράξενο φως. Μπροστά της παρουσιάστηκε μια όμορφη γυναίκα, με πανέμορφο γαλάζιο φόρεμα που άστραφτε ολόκληρη.«Σταχτοπούτα, είμαι η νονά σου. Είμαι νεράιδα και άκουσα αμέσως την ευχή σου. Θα σε βοηθήσω εγώ να πας στον χορό, γιατί όπως και η μητέρα σου, θέλω να είσαι ευτυχισμένη».Βγήκαν μαζί στον κήπο και η νονά της, άγγιξε με το μαγικό της ραβδάκι μια κολοκύθα, που αμέσως μεταμορφώθηκε σε μια μεγάλη άμαξα! Κάτι ποντικάκια που έπαιζαν εκεί γύρω έγιναν όμορφα άλογα. Η Σταχτοπούτα δεν πίστευε στα μάτια της!Τέλος, άγγιξε και τη Σταχτοπούτα με το ραβδί της. Έκπληκτη εκείνη, κοιτάχτηκε και είδε πως φορούσε ένα χρυσό φόρεμα και δυο κρυστάλλινα γοβάκια!
«Και τώρα είσαι έτοιμη για τον χορό!» είπε πολύ χαρούμενη η καλοκάγαθη νεράιδα. «Αλλά πρόσεξε! Πρέπει να φύγεις πριν από τα μεσάνυχτα, γιατί τότε τα μάγια θα λυθούν. Η άμαξα θα γίνει ξανά κολοκύθα και τα ρούχα σου κουρέλια!»
Η Σταχτοπούτα ευτυχισμένη που θα πήγαινε στον χορό, ανέβηκε στην άμαξα και έφυγε, αφού πρώτα ευχαρίστησε τη νονά της και της υποσχέθηκε πως θα γυρνούσε πριν απο τα μεσάνυχτα..Όταν μπήκε στο παλάτι… όλοι έμειναν άφωνοι από την ομορφιά της! Αναρωτιόταν ποιά ήταν η όμορφη νέα και απο πού είχε έρθει. Αφού ακόμα και η μητριά και οι κόρες της, δεν την αναγνώρισαν και είχαν σκάσει από τη ζήλια τους!Έβλεπαν πώς ο πρίγκιπας είχε μαγευτεί! Όλο το βράδυ χόρευε μόνο μαζί της.Η Σταχτοπούτα ερωτεύτηκε αμέσως τον πρίγκιπα, το ίδιο κι αυτός.Χόρευαν ευτυχισμένοι χωρίς να έχουν μιλήσει πολύ. Όταν ο πρίγκιπας αποφάσισε να τη ρωτήσει πως τη λένε… Ντιν,Νταν! Το ρολόι του παλατιού σήμανε μεσάνυχτα! Η Σταχτοπούτα, υπάκουη στην υπόσχεση της, χωρίς να πει λέξη, άρχισε να τρέχει για να φύγει, πριν λυθούν τα μάγια και γίνει ξανά μια φτωχοντυμένη κοπέλα.«Στάσου!» φώναζε ο πρίγκιπας. Μα δεν την πρόλαβε. Το μόνο που βρήκε ήταν το γοβάκι της, που είχε πέσει στις σκάλες.Η Σταχτοπούτα ίσα-ίσα πρόλαβε να μπει στην κουζίνα του σπιτιού της, πριν φτάσουν οι αδερφές της και η μητριά της. Ήταν μες στην ζήλια όλες τους. Και όταν τις ρώτησε τι συνέβει και ποια διάλλεξε ο πρίγκιπας, εκείνες είπαν νευριασμένες ότι ο πρίγκιπας χόρευε όλο το βράδυ με μία ξένη που τον μάγεψε με την ομορφιά της.Η καρδιά της Σταχτοπούτας χτύπησε δυνατά μόλις άκουσε αυτά τα λόγια και κοιμήθηκε ευτυχισμένη.Την επόμενη μέρα, ο πρίγκιπας έστειλε έναν αυλικό να ψάξει σ’ όλο το βασίλειο και να του φέρει την κοπέλα, που στο πόδι της ταίριαζε το κρυστάλλινο γοβάκι.Με τα πολλά, ο αυλικός του βασιλιά έφτασε και στο σπίτι της Σταχτοπούτας.Οι αδερφές της δοκίμαζαν με πείσμα το γοβάκι, αλλά τους ήταν πολύ μικρό. Η Σταχτοπούτα ήθελε και αυτή να το δοκιμάσει, άλλα η μητριά της δεν την άφησε.
«Τι δουλειά έχεις εσύ να ανακατεύεσαι με πρίγκιπες; Σταχτοπούτα… δε βλέπεις πως είσαι μέσα στις στάχτες και στα κουρέλια;» Της είπε με ειρωνεία θυμωμένα. «Εσένα η δουλεία σου είναι στη κουζίνα» συνέχισε με κακία.Ο αυλικός όμως, είχε σαφείς εντολές από τον πρίγκιπα. Αγνόησε φυσικά τη κακιά μητριά και κάλεσε τη Σταχτοπούτα να δοκιμάσει και αυτή το γοβάκι. Όταν είδαν πως της έκανε, η μητριά και οι κόρες της, πρασίνισαν από το κακό τους!Ο αυλικός, χαρούμενος για την επιτυχία του, πήγε αμέσως τη Σταχτοπούτα στο παλάτι και ο πρίγκιπας την αναγνώρισε!Οι δύο αδερφές και η μητριά της, έσκασαν από το κακό τους και έφυγαν άρον άρον από το βασίλειο κι ούτε που ξανάκουσε ποτέ κανείς γι αυτές.Όσο για τη Σταχτοπούτα… παντρεύτηκε τον πρίγκιπα και έμειναν στο παλάτι, μαζί με τον πατέρα της που γύρισε επιτέλους απ’ το ταξίδι του. Του είπαν όλη την ιστορία και αυτός στεναχωρήθηκε που πέρασε τόσο άσχημα η πολυαγαπημένη του κόρη. «Κόρη μου, συγχώρεσε με που δεν κατάλαβα απ’ την αρχή πόσο κακιά ήταν αυτή η γυναίκα. Σου αξίζει να είσαι πριγκίπισσα, και βλέπω ότι ο νεαρός πρίγκιπας σε αγαπάει πραγματικά».
Έμειναν όλοι μαζί στο παλάτι και οι εμπορικές ικανότητες του πατέρα της, φάνηκαν πολύ χρήσιμες στον βασιλιά! Του έδωσε τιμητική θέση στο παλάτι και το βασίλειο της Σταχτοπούτας και του πρίγκιπα της, έγινε το πιο πλούσιο βασίλειο της χώρας!
Κι έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2024 !!!
1) Ιανουάριος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Ιανουάριος πήρε το όνομά του από τον Ιανό, θεό κάθε αρχής στη ρωμαϊκή μυθολογία. Όπως αναφέρει σχετικά και ο Ηλίας Αναγνωστάκης:
…ο Ιανός ήταν θεός δίμορφος, που παριστάνεται πότε με κλειδιά ή με τριακόσιες ψήφους στο δεξί του χέρι και εξήντα πέντε στο αριστερό, όσες οι μέρες του ενιαυτού. Εκαλείτο δε και «Αιωνάριος» αντί Ιανουάριος, επειδή τον θεωρούσαν του αιώνος πατέρα. Είχαν μάλιστα οριστεί δώδεκα πρυτάνεις να τον υμνούν και υπήρχε δωδεκάβωμον στο ναό του, όσοι και οι μήνες του έτους.
Ο Ιανουάριος έγινε πρώτος μήνας, όταν ο μυθικός βασιλιάς των Ρωμαίων Νούμας Πομπίλιος οργάνωσε το ημερολόγιο με βάση τον ήλιο.
Στον Ιανουάριο ο λαός μας έχει δώσει διάφορες ονομασίες, όπως το Γενάρης επειδή τότε γεννούν τα γιδοπρόβατα, και Μεσοχείμωνας επειδή είναι ο μεσαίος από τους μήνες του χειμώνα, όπως δηλώνει και η παροιμία «ως τα’ Αϊ-Γιαννιού, τρυγόνα, είναι η φούρια του χειμώνα». Είναι επίσης και ο μήνας με το λαμπρότερο φεγγάρι: «Του Γενάρη το φεγγάρι παρά ώρα μέρα μοιάζει». Ονομάζεται και Γατόμηνας επειδή στη διάρκειά του ζευγαρώνουν οι γάτες, και Μεγάλος μήνας ή Τρανός μήνας ή Μεγαλομηνάς γιατί είναι ο πρώτος μήνας του έτους και σε αντιδιαστολή με τον Φεβρουάριο, που είναι «κουτσός» (Κουτσοφλέβαρος). Οι αλκυονίδες ημέρες τού έχουν δώσει και την ονομασία «γελαστός», αλλά είναι επίσης γνωστός και ως «κλαδευτής»: «Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μη γυρεύεις». Άλλες ονομασίες: Γενολοήτης (επειδή αυτόν τον μήνα γεννοβολούν τα κοπάδια), Κρυαρίτης γιατί είναι ο πιο «κρυουλιάρης».
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Ιανουάριος
- Αδελφέ Μιχάλη, τώρα τον Γενάρη, οι δύο ένας γίνονται και ο μοναχός κουβάρι.
- Αρχιμηνιά, καλή χρονιά, με σύγκρυα και παγωνιά.
- Άσπρος Γενάρης, νηστικός ο μεροκαματιάρης.
- Βαρύ το καλοκαίρι βαρύς και ο Γεναροχειμώνας.
- Βροχερός Γενάρης, Αύγουστος νοικοκύρης.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Γενάρη διαβολόμηνα ποτέ σου μην ξανάρθεις.
- Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.
- Γενάρη καλαντάρη τα κορίτσια σου που τα ‘χεις στα θολόστακτα κρυμμένα.
- Γενάρη μήνα κλάδευε και λίσγο μη γυρεύεις.
- Γενάρη μήνα κλάδευε και το φεγγάρι χέστο.
- Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην κοιτάζεις.
- Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην ξετάζει.
- Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι.
- Γενάρη, μήνα του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου.
- Που να σου να Γεναρη καλε και ξακουστιαρη
- Γενάρης στεγνός κι ο κόπος σου διπλός.
- Γενάρης στεγνός, νοικοκύρης πλούσιος.
- Γενάρης χωρίς χιόνι, κακό μαντάτο.
- Γεναριάτικο πουλί Αυγουστιάτικο αυγό.
- Γεναριάτικο φεγγάρι με τ” Άη Γιαννιού τη χάρη.
3) Αλκυονίδες ημέρες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ως Αλκυονίδες μέρες λέγονται από τους Έλληνες συνηθέστερα ημέρες του Ιανουαρίου κατά τις οποίες επικρατεί ωραίος καιρός με ηλιοφάνεια. Η ονομασία αυτή είναι αρχαία ελληνική και προέρχεται από τον Αριστοτέλη.
Οι ημέρες αυτές έλαβαν το όνομά τους («αλκυόνιαι») από το μύθο της ελληνικής μυθολογίας τον σχετικό με το θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη, που αποτελεί την αλληγορική σημασία του ομώνυμου αστέρα Αλκυόνη των Πλειάδων που φέρεται με το όνομα του πτηνού. Ο αστέρας Αλκυόνη κατά την εποχή αυτή μεσουρανεί κατά τις εσπερινές ώρες και επομένως κατά τις ανέφελες νύκτες του Ιανουαρίου είναι ορατός στο σύμπλεγμα των Πλειάδων, ως κορωνίδα της Πούλιας, κατα τη δημώδη έκφραση, που σημαίνεται ως προς το ζενίθ, στην ψηλότερη περιοχή του ουράνιου θόλου. Εξ αυτού του απλού φυσικού γεγονότος όλες οι συνεχόμενες ημέρες που είναι ορατός ο αστέρας Αλκυών ήταν πολύ φυσικό να ονομασθούν Αλκυονίδες.
Από καθαρά μετεωρολογική άποψη, οι αλκυονίδες ημέρες ως ημέρες καλοκαιρίας εξηγούνται από το γεγονός ότι στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα μέχρι το γεωγραφικό πλάτος κυρίως της βορειοανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο του χειμώνα παρατηρείται υψηλή βαρομετρική πίεση (εξίσωση πίεσης) με συνέπεια αφενός να μη δημιουργούνται άνεμοι και αφετέρου ο καιρός να είναι μεν ψυχρός αλλά και ηλιόλουστος, λόγω της αντικυκλωνικής κατάστασης.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάθε χρόνο υπάρχουν Aλκυονίδες ημέρες. Υπάρχουν και έτη που έλειψαν τελείως, όπως το 1947, αλλά και οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης και διάρκεια αυτών δεν είναι σταθερές. Συνηθέστερα όμως καλύπτουν σχεδόν το δεύτερο ήμισυ του Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, άλλοι επιμένουν να αποδίδουν τη διάρκειά τους σε διάστημα 14 αίθριων ημερών, από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου στην Ελλάδα, στην καρδιά του χειμώνα.
Οι σχετικοί μύθοι είναι πολλοί και σε όλες τις εκδοχές τους μιλούν για τους θεούς, που προσέφεραν τις μέρες αυτές στο πουλί Αλκυόνη, στο οποίο μεταμόρφωσε ο Δίας την Αλκυόνη, κόρη του θεού των ανέμων Aιόλου μετά το θάνατό της, ώστε να μπορεί να γεννά τα αυγά του στα βράχια των αλκυονίδων νήσων χειμώνα κι όχι άνοιξη.
4) Ιανουάριος ποίημα
Από την Ρένα Καρθαίου
Του Γενάρη προσταγή :
Χιόνι σκέπασε τη γη !
Σκέπασε βουνά και δάση
η άνοιξη να μην περάσει .
Κρύο θέλει κι άλλο κρύο ,
κρύσταλλο όλο το τοπίο .
Να παγώσουνε τα πλοία !
Η δική μου βασιλεία ,
ένα μήνα θα κρατήσει
και κλαρί να μην ανθίσει .
Του Γενάρη προσταγή :
Μπάλα κάτασπρη όλη η γη .
Ρένα Καρθαίου
5) Συνταγή για ρυζόγαλο
Από τον Στέλιο Παρλιάρο
Μερίδες: 4, Προετοιμασία: 10΄, Βράσιμο: 25΄-30΄
Ρίχνουμε όλα τα υλικά (εκτός από την κανέλα) σε μια κατσαρόλα, την οποία τοποθετούμε στη φωτιά. Όταν το γάλα πάρει βράση, χαμηλώνουμε αρκετά τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα με το καπάκι της και αφήνουμε το ρυζόγαλο να σιγοβράσει για περίπου 25-30 λεπτά, ανακατεύοντας κατά διαστήματα με μια κουτάλα. Η φωτιά πρέπει να είναι πολύ χαμηλή, ώστε το ρυζόγαλο να αχνίζει αλλά να μην κοχλάζει. Είναι έτοιμο όταν το ρύζι έχει μαλακώσει και το μείγμα έχει χυλώσει. Αποσύρουμε, αφαιρούμε τις φλούδες και γεμίζουμε ατομικά μπολ. Τα αφήνουμε λίγο να κρυώσουν και τα βάζουμε στο ψυγείο, αν δεν τα σερβίρουμε αμέσως. Πριν σερβίρουμε, πασπαλίζουμε με κανέλα.
Υλικά
- 100 γρ. ρύζι γλασέ ή αρμπόριο (αυτό που χρησιμοποιούν στο ριζότο)
- 1200 γρ. γάλα φρέσκο, πλήρες
- 100 γρ. ζάχαρη
- 1 πορτοκάλι ή λεμόνι (παίρνουμε τις φλούδες) ή 1 κλωναράκι βανίλιας, σχισμένο κατά μήκος στη μέση
- κανέλα για το πασπάλισμα
6) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α)Μωραίτη, Τζ. (2004), «Οι χορευτές του δάσους», Εκδόσεις: ταξιδευτής, Αθήνα.
Β) Κυρίτση Τζιώτη, Ι. (2005), «Το πεισματάρικο δοντάκι της Ρίτας», Εκδόσεις:Μικρή Μίλητος, Αθήνα.
Γ) Σηφακάκη, Ι. (2005), «Τα μαγικά και κατακόκκινα παπούτσια της Παυλίνας», Εκδόσεις: Μεταίχμιο, Αθήνα.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
1)Ο μήνας Δεκέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Δεκέμβριος ή Δεκέμβρης ή Χριστουγεννάρτς (ποντιακά) ή Σινιντρέ(Αρβανίτικα) είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο και είναι ένας από τους 7 μήνες με διάρκεια 31 ημερών. Στα Λατινικά, decem σημαίνει δέκα, αφού ο Δεκέμβρης ήταν ο 10ος μήνας σύμφωνα με το Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Με την άφιξη του Δεκεμβρίου το κρύο αρχίζει να είναι αρκετά τσουχτερό ενώ την 22 Δεκεμβρίου μπαίνει επισήμως ο Χειμώνας και ξεκινούν οι χιονοπτώσεις. Γι’ αυτό, άλλωστε ο Δεκέμβριος λέγεται και «Άσπρος μήνας», «Ασπρομηνάς» αλλά και «χιονιάς». Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας με τις λιγότερες ώρες φωτός στο βόρειο ημισφαίριο και τις περισσότερες ώρες φωτός στο νότιο ημισφαίριο. Ο Δεκέμβρης πάντα ξεκινά την ίδια μέρα της εβδομάδας με τον Σεπτέμβριο.
2) Ελληνικές παροιμίες για τον μήνα Δεκέμβριο
Από τα Βικιφθέγματα
Δεκέμβριος
- Άγια Βαρβάρα γέννησε [το χιόνι] και ο Σάββας το εδέχθη, και ο Άη Νικόλας έτρεξε να πάει να το βαφτίσει.
- Άγια Βαρβάρα μίλησε και ο Σάββας απλοήθη, μαζώχται ξύλα και άχυρα και σύρται και στον μύλο Άγιο Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Άγια Βαρβάρα μίλησε και Σάββας αποκρίθει κι Αγιονικόλας έτρεξε να πάει να λειτουργήσει.
- Αγιά- Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας αποκρίθη: μάζεψε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί ο Άη Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Απ” τα Νικολοβάρβαρα αρχίζει ο χειμώνας.
- Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), Άη Σάββας σαβανώνει, Άη Νικόλας παραχώνει
- Γύρω γύρω του Χριστού, η κορφή του χειμωνιού.
- Δεκέμβρη μου, με πάγωσες και πώς να ξεπαγιάσω.
- Δεκέμβρης, Χριστού γέννεση και καλός μας Χρόνος.
- Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί Άη Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Να “ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα.
- Να “ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, χαρά σ” εκείνο το γεωργό, πού “χει πολλά σπαρμένα.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.
- Χειμωνιάτικη γέννα, καλοκαιρινή χαρά.
- Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού.!!!
3) Έθιμα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς από όλο τον κόσμο
Από την ιστοσελίδα kindykids και την Μάρλεν Κεφαλίδου
Ιταλία
Στην Ιταλία, παρ’ όλο που υπάρχει Άγιος Βασίλης, ο Babbo Natale, τα δώρα φέρνει η Befana, στις 6 Ιανουαρίου. Πολλοί λένε ότι πρόκειται για μια γριά γυναίκα που ζούσε τον καιρό των Τριών Μάγων, αλλά δεν μπόρεσε να φέρει δώρα στο Χριστό. Από τότε μοιράζει τα δώρα της στα παιδιά.
Γερμανία
Στην Γερμανία τα παιδιά φτιάχνουν τις χριστουγεννιάτικες λίστες τους με μικρές φωτογραφίες των δώρων που θέλουν και τις αφήνουν στο παράθυρο μαζί με λίγη ζάχαρη για τον Άγιο Βασίλη.Επίσης στη Γερμανία φυτρώνει ένα λουλούδι, το χριστουγεννιάτικο τριαντάφυλλο, που φυτρώνει ακόμα και πάνω στον πάγο.
Βρετανία
Σε μερικές βρετανικές περιοχές το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές την παραμονή των Χριστουγέννων είναι μια παραλλαγή μιας ειδωλολατρικής τελετής. Αφού σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα κάλαντα. Πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα, ενώ πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.
Βέλγιο
Το Βέλγιο μπαίνει στο πνεύμα των Χριστουγέννων από νωρίς, με την ημέρα του Sinterklaas και με τον πολύτιμο βοηθό του Zwarte Piet που μοιράζουν τα δώρα από σπίτι σε σπίτι. Τα παιδιά κρεμάνε τις κάλτσες των δώρων στο τζάκι και αφήνουν σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas. Ο Sinterklaas δεν είναι ο ίδιος με τον Santa Claus. Στο Βέλγιο, τα Χριστούγεννα εορτάζονται με πλήθος παραστάσεων που σχετίζονται με τη Θεία Γέννηση, με λιτανείες και υπαίθριες αγορές.
Αυστρία
Στην Αυστρία όπως και στις άλλες χώρες η περίοδος των εορτών ξεκινάει την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου ή την πρώτη του Δεκεμβρίου.
Στα παραδοσιακά στεφάνια που κατασκευάζονται τις ημέρες αυτές τοποθετούνται κεριά. Κάθε Κυριακή που ακολουθεί ανάβουν και ένα ακόμη κερί μέχρι και την 24 Δεκεμβρίου. Τα δώρα στα παιδιά τα μοιράζει ο Άγιος Νικόλαος με βοηθό του τον Krampus στις 6 Δεκεμβρίου. Το χριστουγεννιάτικο τραγούδι «Silent Night, Holy Night» το οποίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, στην Ελληνική «Άγια Νύκτα», τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στην Αυστρία στις αρχές του 19ου αιώνα.Η εορταστική περίοδος τελειώνει επίσημα στις 2 Φεβρουαρίου, αν και οι Αυστριακοί θεωρούν ως τέλος τη εορταστικής περιόδου τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου. Τα παιδιά ντυμένα σαν τους τρεις Μάγους γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα κάλαντα, εύχονται ένα ειρηνικό και ευλογημένο νέο έτος, ενώ τα χρήματα που συγκεντρώνουν τα προσφέρουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς.Τα στεφάνια κατασκευάζονται κάθε χρόνο σε πολλές παραλλαγές. Ποικίλουν από κλασσικά στρογγυλά με σκουροπράσινα κλαδιά πεύκου, κουκουνάρια και κόκκινους φιόγκους μέχρι τα πιο μοντέρνα με πολύχρωμα αλεξανδριανά. Αμέσως μετά το κόψιμο των κλαδιών τα περνούν πάνω από φλόγα κεριού για να διατηρηθούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ελβετία
Στην Ελβετία οι τέσσερις εβδομάδες προ των Χριστουγέννων εορτάζονται με πλούσια παραδοσιακά έθιμα, όπως το γιορτινό στεφάνι και το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο. Ο «Samichlaus» όπως ονομάζεται στη γερμανική πλευρά της Ελβετίας ο Άγιος Νικόλαος μοιράζει γλυκά και δώρα στα παιδιά στις 6 Δεκεμβρίου. Η παραμονή των Χριστουγέννων με όλα τα άλλα έθιμα του Δένδρου, τα κάλαντα, το γιορτινό τραπέζι και η λειτουργία των Χριστουγέννων χαρακτηρίζουν την ημέρα αυτή.
Δανία
Στην Δανία, ο Αγιος Βασίλης είναι ο Julemonden, που μαζί με μια μυστηριώδη ύπαρξη, τον Νisse, φέρνουν τα δώρα στα παιδιά.
Νορβηγία
Στην Νορβηγία στολίζουν το δέντρο φτιάχνοντας χειροποίητα μικρά καλαθάκια από πολύχρωμο χαρτί.Το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό τους έχει ως βάση το αρνίσιο κρέας. Ο Νορβηγικός Άγιος Βασίλης λέγεται Nisse και η ονομασία του προέρχεται από τις προχριστιανικές παραδόσεις της Νορβηγίας. Τα Nisse ήταν μικρά γενειοφόρα ξωτικά που πείραζαν τους αγρότες και με τον καιρό εντάχθηκαν στην Χριστουγεννιάτικη παράδοση με τη μορφή του Άγιου Βασίλη. Επίσης στην Νορβηγία συνηθίζουν να λένε τοπικά Χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Ιρλανδία
Στην Ιρλανδία τα παιδιά αφήνουν μεγάλους σάκους το βραδύ της παραμονής κοντά στο τζάκι και είναι παράδοση να αφήνουν μέντες και ένα ποτήρι Guinness για να δροσιστεί ο Άγιος Βασίλης.
Γιουγκοσλαβία
Οι Γιουγκοσλάβες νοικοκυρές έχουν ένα ευγενικό αλλά βρώμικο έθιμο: Ραντίζουν τα τραπεζομάντιλα τους με κρασί για να μη ντραπούν οι φιλοξενούμενοί τους αν λερώσουν κάποιο, μιας και θεωρείται ντροπή για τους καλούς τρόπους τους να λερώσει κάποιος προσκεκλημένος το τραπεζομάντιλο της οικοδέσποινας.
Ρωσία
Στην Ρωσία είχαν τη συνήθεια, τη νύχτα των Χριστουγέννων, να ντύνουν στα λευκά μια κοπέλα του σπιτιού και να τη βάζουν να παριστάνει την Παναγία.
Μεξικό
Στο Μεξικό, οι άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους και πάνε όλοι μαζί στην εκκλησία τραγουδώντας χριστουγεννιάτικα τραγούδια και κρατώντας καμπάνες και κεριά.
Ουκρανία
Στην Ουκρανία ο Παγωμένος Πατέρας φθάνει με το έλκηθρο, το οποίο σέρνουν μόνο τρείς τάρανδοι, ενώ τον συνοδεύει και ένα κοριτσάκι, το Κορίτσι-Νιφάδα, που φορά ένα λαμπερό μπλε κοστούμι με λευκή γούνα και ένα στέμμα που έχει το σχήμα μιας νιφάδας χιονιού.
Σουηδία
Στην Σουηδία κατά την αυγή της 13ης Δεκεμβρίου η “Λουτσία” -σύμβολο του φωτός- συνήθως το μεγαλύτερο κορίτσι του σπιτιού, φορώντας ένα μακρύ λευκό χιτώνα και ένα στεφάνι από αναμμένα κεριά στα μαλλιά, πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι, προσφέροντας ζεστό καφέ και κουλουράκια, ενώ τραγουδά παλιά κάλαντα με τον σκοπό του λαϊκού ναπολιτάνικου τραγουδιού “Σάντα Λουτσία”.
Κένυα
Στην Κένυα, λόγω του κλίματος, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά: το χριστουγεννιάτικο γεύμα θυμίζει καλοκαιρινή ημέρα χαλάρωσης αφού αντί να φάνε γαλοπούλα κάνουν μπάρμπεκιου στον κήπο. Μάλιστα, εκεί στολίζουν τις εκκλησίες με μπαλόνια, λουλούδια και κορδέλες.
4) Συνταγή για βασιλόπιτα
Από τον Άκη Πετρετζίκη
Μέθοδος Εκτέλεσης
Για τη Βασιλόπιτα κέικ
- Χτυπάμε το βούτυρο και την άχνη στο μίξερ με το «φτερό» πολύ καλά μέχρι να αφρατέψουν. Μόλις αφρατέψουν, σταμάταμε το χτύπημα, καθαρίζουμε τα πλαϊνά τοιχώματα και συνεχίζουμε το χτύπημα για άλλα 5 λεπτά. (Καλό είναι το βούτυρο να το χτυπάμε όταν είναι εκτός ψυγείου για κάποια ώρα ώστε να είναι μαλακό).
- Κατά τη διάρκεια που δουλεύει το μίξερ παίρνουμε τα υπόλοιπα υλικά από το πρώτο μείγμα (εκτός από το πορτοκάλι) και τα χτυπάμε σε ένα μπλεντεράκι με μια κουταλιά της σούπας ζάχαρη για να γίνουν σκόνη. Όταν ετοιμαστούν προσθέτουμε το ξύσμα πορτοκαλιού και ανακατεύουμε.
- Στη συνέχεια προσθέτουμε αυτή τη σκόνη στο μείγμα με το βούτυρο και την άχνη και ανακατεύουμε σε χαμηλή ταχύτητα.
- Προσθέτουμε τα υλικά του μείγματος Β σιγά σιγά. Βγάζουμε τον κάδο από το μίξερ και προσθέτουμε το μείγμα Γ και ανακατεύουμε πολύ σιγά με μια κουτάλα. Βουτυρώνουμε-αλευρώνουμε μια στρογγυλή φόρμα κέικ διαμέτρου 25 εκ. με αφαιρούμενα πλαϊνά και ψήνουμε το κέικ σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 45-50 λεπτά, στην υψηλή σχάρα.
- Πριν το ψήσιμο βάζουμε το φλουρί!!!
- Μόλις είναι έτοιμη, πασπαλίζουμε με άχνη ζάχαρη και σερβίρουμε!
Για τη Βασιλόπιτα κέικ
- 300 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου
- 250 γρ. ζάχαρη άχνη
- 1/2 κ.γ. μοσχοκάρυδο
- 2 γρ. μαστίχα
- 7 γρ. μαχλέπι
- 1 κ.σ. ζάχαρη
- 2 κ.σ. αλεύρι
- 1-2 πορτοκάλια ξύσμα
- 2 βανίλιες ή 2 κ.γ. εκχύλισμα βανίλιας
Για μείγμα Β
- 4 αυγά (200 γρ.)
- 75 ml γάλα 3,5% λιπαρά
Για μείγμα Γ
- 400 γρ. αλεύρι γ.ο.χ
- 1 κ.σ. μπέικιν πάουντερ
6)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Μορισέι, Ντ. (2003) «Το καραβάκι των Χριστουγέννων», Αθήνα, εκδόσεις: Άγκυρα.
Β) Στιρ, Ντ. (2003) «Το δεντράκι των Χριστουγέννων», Αθήνα, εκδόσεις: Πατάκης.
Γ) Τσιλιμένη, Τ. (2005) «Μπιρλιμπίμ, ο καλικάντζαρος», Αθήνα, εκδόσεις: Μικρή Μίλητος.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Νοέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Πλειάδες ή Πούλια
Από την αρχαιότητα ακόμη διάφορα ιδιαίτερα εμφανή ουράνια αντικείμενα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους σαν σημάδια των αλλαγών του καιρού. Πάρτε, για παράδειγμα, το πανέμορφο ανοιχτό αστρικό σμήνος των Πλειάδων, γνωστότερο στο λαό μας με την ονομασία Πούλια. Ακόμη και από την εποχή τουΗσίοδου η δύση των Πλειάδων αμέσως μετά την δύση του Ήλιου, που συμβαίνει στα μέσα Νοεμβρίου, σημάδευε και σημαδεύει την περίοδο της έλευσης του κρύου και «προειδοποιούσε τους γεωργούς να σπεύσουν να ολοκληρώσουν την σπορά, αλλά και τους κτηνοτρόφους να κατηφορίσουν στα χημαδιά». Όπως μας λέει η παροιμία: «Στις δεκαφτά ή στις δεκοχτώ πέφτει η Πούλια στο γιαλό, και πίσω παραγγέλνει: μηδέ στανίτσα στα βουνά, μήτε γιωργός στους κάμπους», ή σε μιαν άλλη παραλλαγή: «μήτε τσομπάνος στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους».
Εκτός από την δύση της Πούλιας, όμως, την μεταβολή του καιρού προς το χειρότερο «μηνάει» στο λαό η γιορτή του αγίου Μηνά, στις 11 Νοεμβρίου, ενώ στη γιορτή του αγίου Ανδρέα, στις 30 Νοεμβρίου, το κρύο «αντριεύει». Οι ακατάστατες αυτές καιρικές συνθήκες που επικρατούν έδωσαν στον Νοέμβριο το όνομα «Ανακατωμένος», αν και είναι γνωστός στον λαό μας και ως Σποριάς ή Μεσοσπορίτης γιατί τότε γίνεται η σπορά των δημητριακών.
Στις άλλες γεωργικές ασχολίες περιλαμβάνεται επίσης και το λιομάζωμα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι τηςελιάς. Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη.
Ανάμεσα στις γιορτές του μήνα περιλαμβάνεται και η εορτή των Ταξιαρχών Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου, γι’ αυτό ο Νοέμβριος ονομάζεται σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και Αϊ-Ταξιάρχης και Αρχαγγελίτης. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θεωρείται και ως «ο κατ’ εξοχήν ψυχοπομπός άγγελος» γι αυτό και σε ορισμένες περιοχές την παραμονή της εορτής του έφερναν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι για να μην τα δει ο Μιχαήλ και έλθει να τους πάρει πριν την ώρα τους.
Στις 14 Νοεμβρίου εορτάζεται η μνήμη του αγίου Φιλίππου
Στις 25 Νοεμβρίου τιμάται η μνήμη της αγίας Αικατερίνης
Η μεγαλύτερη, όμως, γιορτή του μήνα είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τον Σάββα Αγουρίδη η καθιέρωση της εορτής έγινε τον 8ο αι. μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, ενώ την αναφορά των «…Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων [του Ιερού των Ιεροσολύμων] και παραμονής της εκεί βρίσκουμε στο απόκρυφο λαϊκό κείμενο που [ονομάστηκε] ‘Πρωτοευαγγέλιον Ιακώβου’…». Η παράδοση της Θεοτόκου στο Ιερό έγινε από τους γονείς της, τον Ιωακείμ και την Άννα, «…όταν ήταν τριών ετών, και έτσι την αφιέρωσαν στον Θεό, αφού η Μαρία παρέμεινε εντός του Ιερού, όπου την υποδέχτηκε ο Ζαχαρίας (προφανώς ο ιερέας πατέρας του Ιωάννη του Προδρόμου) και την εισήγαγε στο Ιερό, όπου έμεινε μέχρι της ηλικίας των 14 ή 15 ετών».
Οι «Λεοντίδες» φαίνονται ότι προέρχονται από τον Αστερισμό του Λέοντα
Ένα ιδιαίτερα θεαματικό, πολλές φορές, ουράνιο φαινόμενο συμβαίνει γύρω στις 17 Νοεμβρίου κάθε χρόνου οπότε μια ετήσια «βροχή διαττόντων» στολίζει με δεκάδες φωτεινά πεφταστέρια τον ουρανό μας όταν μια ροή σωματιδίων μερικών δεκάδων διαττόντων την ώρα σχηματίζουν την «βροχή των Λεοντιδών». Η βροχή αυτή ονομάζεται έτσι επειδή ταμετέωρα αυτά φαίνονται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, και οφείλονται στα σωματίδια που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τεμπλ-Τατλ. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: καθώς η Γη μας περιφέρεται στην τροχιάτης γύρω από τον Ήλιο, συναντάει κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Τεμπλ-Τατλ που είναι σχετικά μαζεμένα μαζί σε ομάδες και τέμνουν την τροχιά της Γης. Έτσι καθώς η Γη μας τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει ακάθεκτη πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος 100 περίπου χιλιομέτρων και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα, λοιπόν, βλέπουμε από τη Γη, και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο, ή «πεφταστέρι».
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά από κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη ο ρυθμός αυτός μπορεί και να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Σ’ αυτή την περίπτωση η «Βροχή» μετατρέπεται σε «Καταιγίδα». Η μεγαλύτερη «Καταιγίδα Διαττόντων» που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η «Καταιγίδα των Λεοντιδών» στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μια ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ένας ιστορικός μάλιστα το 1878 την θεώρησε ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα του αιώνα. Πολλές ξυλογραφίες έχουν απεικονίσει το γεγονός με μεγάλη επιτυχία. Αρκετοί μάλιστα κοινωνιολόγοι αποδίδουν στο ουράνιο αυτό φαινόμενο την εξάπλωση της θρησκομανίας που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την όλη κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.
2) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011.
σελ. 4-5
Από τα τροπικά δάση μέχρι τις άνυδρες ερήμους, από τα λιβάδια και τα πάρκα μέχρι τα ίδια μας τα σπίτια, τα ανατριχιαστικά ζωύφια βρίσκονται παντού- γι” αυτό να έχετε τα μάτια σας τέσσερα!
Πολλά από τα ανατριχιαστικά ζωύφια που βλέπουμε ολόγυρα μας είναι έντομα. Όλα τα έντομα, όπως οι λιβελούλες, τα σκαθάρια, οι σφήκες και τα μυρμήγκια, έχουν έξι πόδια και το σώμα τους διαιρείται σε τρία τμήματα. Υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο διαφορετικά είδη εντόμων που σέρνονται, πετούν και έρπουν στη γη. Ανάμεσα σ” αυτά τα ανατριχιαστικά ζωύφια συγκαταλέγονται οι αράχνες και στους ωκεανούς τα αρθρόποδα όπως είναι τα καβούρια και οι γαρίδες.
Παρ” όλο που πολλοί φοβούνται τα έντομα και τα άλλα ανατριχιαστικά ζωύφια, στην πραγματικότητα είναι καταπληκτικά πλάσματα που αξίζει να τα δείτε από κοντά. Μπορούν να επιζήσουν στα πιο εχθρικά περιβάλλοντα, ακόμα και σε μέρη που ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει.
Μερικά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι θεόρατα. Το γιγαντιαίο μαλαισιανό έντομο – κλαρί, παραδείγματος χάριν, φτάνει σε μήκος το μπράτσο ενός ανθρώπου, και τα σκαθάρια γολιάθ μπορεί να ζυγίζουν όσο και μια σοκολάτα οικογενειακής συσκευασίας. Μα τα σημερινά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι μικρά σε σύγκριση με τα πλάσματα των προιστορικών χρόνων. Πριν από 390 εκατομμύρια χρόνια περίπου, θαλάσσιοι σκορπιοί μήκους 2,5 μέτρων κολυμπούσαν στους ωκεανούς και μυριάποδα μήκους 3 μέτρων σέρνονταν στα δάση.
3) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα βικιφθέγματα
Νοέμβριος
- Άη- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα: -Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ” Άη- Φιλίππου αυτού είμαι.
- Αν τ” Άη Φιλίππου λείπω, τ” Άγια, των Αγιών δε λείπω.
- Η Πούλια βασιλεύοντας το μήνυμα της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.
- Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν” στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο.
- Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.
- Όποιος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.
- Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.
- Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Σ” τσι τριάντα, τ” Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο.
- Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
- Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» – «καλησπέρα».
4) Συνταγή για τυρόψωμο
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 600 γραμμ. αλεύρι δυνατό
- 1 κύβος νωπής μαγιάς 25 γρ.
- 1 κ.γλ. ζάχαρη
- 1 κ.γλ. αλάτι
- Νερό όσο σηκώσει (περίπου 1½ φλιτζ.)
- Λίγο λάδι για το μπολ
- 300 γραμμ. φέτα σε τρίμματα
- 3 κ.σ. ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. φρέσκο δυόσμο
- Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- 1 αυγό
- 1 κ.σ. γάλα
- Λίγο επιπλέον αλεύρι
· Για τη γέμιση
Εκτέλεση
Για τη Μαγιά:
Για να ενεργοποιήσουμε τη μαγιά, τη διαλύουμε σε μπολ, πασπαλίζουμε με λίγη ζάχαρη και ρίχνουμε λίγο νερό. Ανακατεύουμε να διαλυθεί. Σκεπάζουμε με μεμβράνη και αφήνουμε για 10′ να ενεργοποιηθεί. Όταν αφρίσει η επιφάνεια είναι έτοιμη και την προσθέτουμε στο αλεύρι.
1. Σε μπολ βάζουμε το αλεύρι, τη μαγιά, τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με κουτάλι. Διαλύουμε το αλάτι σε 1 φλιτζ. χλιαρό νερό. Το ρίχνουμε στα υλικά και αρχίζουμε να ζυμώνουμε. Συμπληρώνουμε λίγο νερό μέχρι να σχηματιστεί ζύμη.
2. Βγάζουμε τη ζύμη στον πάγκο εργασίας και την ζυμώνουμε δυνατά για 10΄ κάνοντας τραβήγματα της ζύμης, τεντώνοντάς την και επαναφέροντάς την.
3. Λαδώνουμε ελαφρά ένα μπολ και βάζουμε τη ζύμη. Καλύπτουμε το μπολ και αφήνουμε τη ζύμη να διπλασιαστεί σε όγκο. Ο χρόνος φουσκώματος ποικίλλει ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Όσο πιο ζεστό είναι ένα μέρος τόσο πιο γρήγορα φουσκώνει η ζύμη. Ακόμα και στο ψυγείο θα φουσκώσει, αλλά θα αργήσει πολύ.
4. Σε μπολ βάζουμε τη φέτα, το λάδι, το δυόσμο, το πιπέρι και ανακατεύουμε. Τα ρίχνουμε στην ήδη φουσκωμένη ζύμη. Ζυμώνουμε καλά, να εγκλωβιστούν μέσα στη ζύμη τα υλικά. Αν κολλάει πασπαλίζουμε με αλεύρι.
5. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 4 κομμάτια. Πλάθουμε μακρόστενα καρβελάκια. Τα πλαταίνουμε πατώντας τα ελαφρά. Τα τοποθετούμε σε λαδωμένη λαμαρίνα. Τα σκεπάζουμε καλά. Αφήνουμε να διπλασιαστούν σε όγκο για περίπου 40΄.
6. Χτυπάμε το αυγό με το γάλα και τ’ αλευρώνουμε γύρω-γύρω. Χαράζουμε ελαφρά την επιφάνειά τους με κοφτερό μαχαίρι. Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για 40΄, έως ότου ροδίσουν καλά.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Οκτώβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης, ήΟχτώβρης, η Τρυγομηνάς (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά) είναι ο δέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Επειδή το πιο σημαντικό δώρο του Οκτωβρίου στους γεωργούς είναι οι πολλέςβροχές του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και μήνας της σποράς, εξ ου και τα ονόματα «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός». Ηταν ο τέταρτος μήνας τουαττικού έτους. Ονομάστηκε Πυανεψιώναπό τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, εορτή προς τιμήν του Απόλλωνα. O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη.
Εορτές και Λαογραφία
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στηνΚύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο την προσωνυμία «Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης». Όπως μας αναφέρουν οι Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης: «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».
Τον ίδιο αυτό μήνα γιορτάζεται και η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, στις 18 Οκτωβρίου, ο οποίος εκτός του τρίτουΕυαγγελίου συνέγραψε επίσης και τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Λουκάς, όμως, είναι επίσης γνωστός και ως ιατρός, αλλά και ως ζωγράφος, «καθώς σ’ αυτόν αποδίδεται η ιστόρηση των παλαιότερων και αυθεντικών προσωπογραφιών τηςΘεοτόκου».
Αλλά ο Οκτώβριος συνδέεται επίσης στενά και με τρία σημαντικά ορόσημα της πρόσφατης ιστορίας μας. Όπως μας περιγράφει η Μαρίνα Πετράκη:
«Η νικηφόρα είσοδος στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912 μεταμόρφωσε την αμελητέα Ελλάδα σε υπολογίσιμη δύναμη. Η απόρριψη του φασιστικού τελεσίγραφου στις 28 Οκτωβρίου 1940 συμπύκνωσε σε μια λέξη την ομοψυχία και αγωνιστικότητα που στήριξαν, πέρα από κάθε ελπίδα και απελπισία, τον αγώνα στα βουνά της Αλβανίας, στις πόλεις και την ύπαιθρο της κατεχόμενης Ελλάδας. Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944 πυκνώνει συμβολικά το πέρασμα από τον εφιάλτη του εξανδραποδισμού στις προσδοκίες, και τις διαψεύσεις, του μεταπολεμικού κόσμου μας».
— Μαρίνα Πετράκη
Γεγονότα
Πυροβολικό του Ελληνικού Στρατού βάλει κατά του υψώματος Ιβάν, κοντά στην Κορυτσά.
- 1940 - Η Ελλάδα μέσω του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά απαντά «OXI» στο τελεσίγραφο της Ιταλίας. H Ιταλία κηρύσσει πόλεμο και προσβάλλει τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας. Συνάντηση Χίτλερ - Μουσσολίνι στηΦλωρεντία, τοπική ώρα 11.00. «Φύρερ, προελαύνουμε..» ήταν τα πρώτα λόγια του Μουσσολίνι.
2) Σειρά Πράσινη Περίπολος: «Ο μικρός οικολόγος», Εκδόσεις: Μίνωας
σελ. 3-7
«Σώζω το νερό από τη μόλυνση»
Ζούμε στον «μπλε πλανήτη» καθώς το μεγαλύτερο μέρος της γης – περισσότερο από το μισό – αποτελείται από νερό.Δυστυχώς, όμως σήμερα, το ζωτικό νερό της θάλασσας, των ποταμών και των λιμνών είναι μολυσμένο.
Σ” αυτό το βιβλίο θα μάθεις πως μπορείς να βοηθήσεις να μείνει καθαρό το νερό της γης, αντιμετωπίζοντας τους εχθρούς του.
«Ο μπλε πλανήτης»
Η γη, όταν τη δεις από το διάστημα, από εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, μοιάζει με μια μπλε μπάλα. Γι” αυτό, ο πλανήτης μας χαρακτηρίζεται «μπλε πλανήτης». Το χρώμα το παίρνει από το νερό της θάλασσας. το μεγαλύτερο μέρος της γης, άλλωστε, αποτελείται από νερό.
Το νερό των ωκεανών δεν πίνεται. Ένας ναυαγός θα πέθαινε από τη δίψα χωρίς γλυκό νερό. Γιατί, ο άνθρωπος πίνει μόνο νερό από τα ποτάμια και τις λίμνες. Το νερό της θάλασσας είναι αλμυρό και κάθε μέρα που περνάει ρυπαίνεται όλο και πιο πολύ.
«Ο κίνδυνος της μόλυνσης»
Εδώ και αρκετό καιρό, τα χημικά απόβλητα των βιομηχανιών και τα ραδιενεργά κατάλοιπα των πυρηνικών αντιδραστήρων χύνονται στη θάλασσα. Εκεί καταλήγουν, επίσης, τα σκουπίδια και τα απορρίμματα των πόλεων, μέσα από τους υπονόμους. Η θάλασσα δεν μπορεί να απορροφήσει τόσους ρύπους, το νερό μολύνεται, το πλαγκτό εξαφανίζεται και τα ψάρια που τρέφονται με αυτό πεθαίνουν από την πείνα. Η μόλυνση των ωκεανών είναι μεγάλη απειλή για τους ζωντανούς οργανισμούς και, κατα συνέπεια, για ολόκληρο τον πλανήτη.
Τα πετρελαιοφόρα είναι ιδιαίτερα ρυπογόνα. Αδειάζουν τα απόβλητα τους στον ωκεανό και αν συμβεί κάποιο ατύχημα, το πετρέλαιο που μεταφέρουν χύνεται στη θάλασσα. Έτσι μολύνονται τα νερά και σκοτώνουν τα πλάσματα της θάλασσας δημιουργώντας μια μαύρη παλίρροια, μια τρομερή δηλαδή οικολογική καταστροφή.
3) «Το γιγάντιο βιβλίο των ζώων», Εκδόσεις Πάργα
σελ. 16
«Πιθηκάκι»
Το πιθηκάκι περνάει περίπου 8 μήνες στη κοιλιά της μητέρας του πριν γεννηθεί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της ζωής του, αγκιστρώνεται στη γούνα της μητέρας του για να μην πέσει.
Το πιθηκάκι πίνει το γάλα της μητέρας του για τα πρώτα ένα – δύο χρόνια. Όταν γίνει δύο ετών, αρχίζει επίσης να τρώει φύλλα και φρούτα.
το πιθηκάκι ζει σε μέρη με πολλά δέντρα, όπως είναι για παράδειγμα η Αφρική. Μένει με τη μητέρα του μέχρι να γίνει τεσσάρων χρονών. Μετά, μπορεί να φροντίσει μόνο του τον εαυτό του.
Η μαμά πιθηκίνα μπορεί να κάνει μόνο ένα μωρό κάθε 4 χρόνια. Πλένει το μωρό της στη βροχή και μασάει τα φρούτα του μωρού της.
σελ.17
«Σκιουράκι»
Τα σκιουράκια γεννιούνται σε φωλιά. Το νεογέννητο σκιουράκι είναι φαλακρό και τυφλό, αλλά τρεις εβδομάδες μετά, είναι καλυμμένο με μικρές τρίχες και ύστερα από 4 εβδομάδες ανοίγει τα μάτια του.
Το σκιουράκι πίνει το γάλα της μητέρας του κατά τη διάρκεια των πρώτων λίγων εβδομάδων. Όταν γίνει 6 εβδομάδων, τρώει και στερεά τροφή, όπως καρπούς, σπόρους, λουλούδια, έντομα και φρούτα.
Κατά τις πρώτες εβδομάδες το σκιουράκι ζει σε ένα δέντρο, σε μια φωλιά που έχει χτίσει η μητέρα του. είναι φτιαγμένη από μικρά και μεγάλα κλαδιά, φύλλα και χόρτα, κι έχει μέγεθος όσο μια μπάλα ποδοσφαίρου!
Η μαμά σκιουρίνα διώχνει τα παιδιά της ύστερα από 3 μήνες. Ένας σκίουρος μπορεί να κάνει παιδιά από 10 μηνών.
4) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Κριστίνα Μπάτλερ, «Μια βροχερή μέρα», Εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη, 2008.
β) Μαίρη Μπάουιν, «Ο Τομ δεν θέλει να κοιμηθεί», Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2011.
γ) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011
5) Συνταγή για σπανακοτυρόπιτα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 1 πακέτο χωριάτικο φύλλο «κιχί» της Alfa
- 1 κιλό σπανάκι
- 3 πράσα
- 4-5 ψιλά φρέσκα κρεμμύδια
- 2 αβγά
- 350 γρ. φέτα Ηπείρου
- ελαιόλαδο
- αλάτι
- φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
ΤΡΑΓΑΝΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ…alfa χωριάτικο φύλλο «κιχί»
Πλένουμε τα χόρτα. Τα στραγγίζουμε σε σουρωτήρι. Τα ψιλοκόβουμε, τα βάζουμε σε μπολ .Ψιλοκόβουμε τα πράσα και τα φρέσκα κρεμμύδια, τα προσθέτουμε στο σπανάκι και τα αλατίζουμε. Τα τρίβουμε να μαραθούν. Τα στύβουμε να φύγουν τα υγρά τους. Τα βάζουμε σε μπολ, τα περιχύνουμε με το μισό ελαιόλαδο. Τρίβουμε την φέτα. Χτυπάμε τα αβγά και τα προσθέτουμε. Ανακατεύουμε καλά. Δοκιμάζουμε και συμπληρώνουμε αλάτι και πιπέρι. Σε λαδωμένο ρηχό μεγάλο, ταψί περίπου 40 εκ., Στρώνουμε ακτινωτά 3 φύλλα, λαδώνοντας τα ενδιάμεσα. Πεταχτά βάζουμε την μισή γέμιση. Λίγη λίγη εδώ κι εκεί στην επιφάνεια του χωριάτικου φύλλου «κιχί» της alfa. Καλύπτουμε με ένα σουρωμένα φύλλο, να μην εξέχει καθόλου ,να εφαρμόζει στις άκρες του ταψιού. Ραντίζουμε ελαιόλαδο. Πεταχτά ρίχνουμε την υπόλοιπη γέμιση. Καλύπτουμε με τα άλλα δυο φύλλα χωριάτικα «κιχί» της alfa αφού τα λαδώσουμε ενδιάμεσα. Τα χωριάτικα φύλλα «κιχί» της alfa που σκεπάζουν την πίτα να μην εξέχουν από το χείλος του ταψιού. Τα σουρώνουμε ελαφρά να εφαρμόζουν στην περίμετρο. Γυρνάμε τα φύλλα που εξέχουν από το χείλος του ταψιού, επάνω στην πίτα ή στα στρίβουμε σε κόθρο.
Χαράζουμε σε κομμάτια. Περιχύνουμε με το υπόλοιπο λάδι και ραντίζουμε με λίγο νερό πεταχτά με τα δάχτυλα.
Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180ºC στις αντιστάσεις για περίπου 1 ώρα να ροδίσει καλά και να ξεκολλήσει από το ταψί.
Ψήστε το τελευταίο 20′ στην κάτω αντίσταση για να στεγνώσει καλά η κάτω πλευρά της πίτας και να γίνει τραγανή.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!
1) Ο μήνας Σεπτέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας τουΦθινοπώρου. Περιλαμβάνει 30 ημέρες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο 7ος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου εξ ου και η ονομασία του. Ο λαός μας συνηθίζει να λέει πως: «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας». Oι καιρικές, όμως, συνθήκες που επικρατούν συνήθως τον Σεπτέμβριο δεν μας επιτρέπουν να το πιστέψουμε! Γιατί, παρ’ όλο που υποτίθεται ότι με την έλευση του Σεπτεμβρίου αρχίζει το φθινόπωρο, κάθε χρόνο φαίνεται ότι ακόμη και σε όλη τη διάρκεια του μήνα το καλοκαίρι καλά κρατεί. Ο καιρός όμως σιγά-σιγά αρχίζει ν’ αλλάζει και να μας προετοιμάζει για τον επερχόμενο χειμώνα. Στο τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, άλλωστε, ξεκινάει επίσημα και το φθινόπωρο, με την άφιξη του Ήλιου στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 22 του μήνα.
Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης και ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου». Όπως μας πληροφορεί η Μαρίνα Δετοράκη:
Ο Σεπτέμβριος, όμως, έχει κι άλλες ονομασίες, όπως «Σταυριάτης» ή «Σταυρίτης» λόγω της μεγάλης γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα. Όπως μας αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Η μέρα της γιορτής αυτής σε πολλά μέρη αποτελεί χρονικό σταθμό στις τοπικές αγροτικές και ποιμενικές εργασίες και λαμβάνεται ως η αρχή ή το τέρμα για τις σχετικές συμβάσεις. Αλλά σταθμό αποτελούσε παλαιότερα και για τους ναυτικούς, οι οποίοι τότε σταματούσαν τα μακρινά ταξίδια με ιστιοφόρα, όπως συμβούλευε η παροιμία: “Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε”. Στις εκκλησίες μοιράζεται τη μέρα αυτή βασιλικός, εκκλησιαστική συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, που για το λόγο αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο… Με το βασιλικό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμάζεται το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Κυρίως, όμως, ο Σεπτέμβριος είναι γνωστός με την ονομασία «Τρυγομηνάς» ή «Τρυγητής».
Όπως γράφει και ο Κώστας Κρυστάλλης (1868-1894) στο «Τραγούδι του τρυγητού»: «Αμπέλι μου πλατύφυλλο/ και καλοκλαδεμένο,/ δέσε σταφύλια κόκκινα,/ να μπω να σε τρυγήσω,/ να κάμω αθάνατο κρασί,/ μοσχοβολιά γιομάτο». Ο τρυγητός των αμπελιών και η δημιουργία του κρασιού είναι, άλλωστε, μια πανάρχαια διαδικασία που ανάγεται στην περίοδο της γεωργικής επανάστασης πριν από περίπου 7.000 χρόνια, ενώ και οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με την οινοποιία τουλάχιστον από το 1700 π.Χ. Η σχετική μάλιστα μυθολογία για το κρασί, και η σύνδεσή του με το θεό Διόνυσο, είναι ιδιαίτερα πλούσια. Γιατί το κρασί αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν όχι μόνο ως βασικό συστατικό της διατροφής, αλλά και τηςθρησκείας, αφού οι Έλληνες πίστευαν ότι το αίμα του σταφυλιού είναι αίμα του θεού Διονύσου και ότι πίνοντας κρασί μεταλαμβάνουν από το αίμα του θεού.
Η λατρεία του Διονύσου συνάντησε αρκετές δυσκολίες. Αρχικά, μάλιστα, και μια κάποια καχυποψία απέναντι στο κρασί, όπως αποτυπώνεται σε πολλούς σχετικούς μύθους. Πάρτε, για παράδειγμα, έναν αττικό μύθο που συνδέει τον αστερισμό της Παρθένου με το κρασί. Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο αστερισμός της Παρθένου αντιπροσωπεύει την Ηριγόνη, την κόρη του Ικάριου που πρώτος υποδέχτηκε τον Διόνυσο στην Αττική και από τον οποίο έμαθε την τέχνη να φτιάχνει το κρασί. Στον τόπο που έγινε η συνάντηση εκείνη φυτεύτηκε το πρώτο αμπέλι και η περιοχή ονομάστηκε από τότε Διόνυσος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Σεπτέμβριος
- Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
- Βοηθάει ο Άη- Γιάννης και ο Σταυρός, γιομίζει το αμπάρι κι ο ληνός.
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος.
- Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα. [:ισημερία]
- Στον Τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
- Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
- Τον Τρυγητή τ” αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι.
- Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν.
- Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε.
- Του Σταυρού κοίτα και τ” Άη Γιωργιού ξεκίνα.
- Του Σταυρού σταύρωνε και δένε.
- Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε
3) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μουρίκη Κατερίνα, «Τα καμώματα της Αταξίας και η επανάσταση της Αλφαβήτας», Εκδόσεις Άγκυρα, 2000.
β) «Μια μέρα στη φάρμα», Εκδόσεις Πατάκη, 2008.
γ) Ράσελμαν Άννα, «Οι Δερματούληδες στο ταψί του ήλιου», Εκδόσεις Άμμος.
4) Συνταγή για μουσταλευριά
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 5 ποτήρια νερού κομμένο μούστο
- 3/4 ποτηριού νερού αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 1/4 ποτηριού νερού σιμιγδάλι ψιλό
- 1 κ.σ. θυμαρίσιο μέλι
- 1/2 κ.γλ. κοπανισμένη μαστίχα
- 1 φλιτζ. καβουρδισμένα αμύγδαλα
- Για το γαρνίρισμα
- 1/2 φλιτζ. καβουρδισμένο σουσάμι
- κανέλα
Εκτέλεση
1. Βάζουμε το μούστο σε κατσαρόλα να ζεσταθεί. Προσθέτουμε το αλεύρι και το σιμιγδάλι ανακατεύοντας με σύρμα (όχι με κουτάλα) για να μη σβολιάσουν.
2. Ρίχνουμε το μέλι, τα αμύγδαλα και τη μαστίχα συνεχίζοντας το ανακάτεμα. Μόλις πάρει βράση η μουσταλευριά, την αδειάζουμε σε μπολάκια (ή σε μεγάλο πυρίμαχο σκεύος).
3. Την πασπαλίζουμε όσο είναι ακόμα ζεστή με καβουρδισμένο σουσάμι και κανέλα.
5) Συνταγή για μουστοκούλουρα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 ml μούστο
- 500 ml ελαιόλαδο ανάμεικτο με σπορέλαιο
- 250 γραμμ. ζάχαρη
- 2 κ.γλ. μπέικιν πάουντερ
- 1 κ.γλ. σόδα μαγειρικής
- 1½ κ.γλ. κανέλα σκόνη
- 1½ κ.γλ. γαρίφαλο σκόνη
- 1 φλιτζ. ελληνικού καφέ κονιάκ
- όσο πάρει (γύρω στο 1½ κιλό) αλεύρι για όλες χρήσεις
Εκτέλεση
1. Σε μια μπασίνα (μεγάλο μπολ) ρίχνουμε το μούστο, το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, την κανέλα, το γαρίφαλο. Αραιώνουμε τη σόδα στο κονιάκ. Τα χτυπάμε με σύρμα να ενωθούν.
2. Κοσκινίζουμε το αλεύρι με το μπέικιν πάουντερ και τα προσθέτουμε λίγο λίγο μέχρι να έχουμε μια μαλακή ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Πλάθουμε στρογγυλά ή ό,τι σχήμα θέλουμε τα μουστοκούλουρα και τα αραδειάζουμε σε λαμαρίνες στρωμένες με λαδόκολλα.
3. Ψήνουμε τα κουλούρια στον αέρα στους 170 βαθμούς Κελσίου για 40΄, ώσπου να φουσκώσουν ελαφρά και να ροδίσουν απ’ όλες τις πλευρές.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΟΥΛΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Βελετά- Βασιλειάδου, Μ. (2001), «Ένα σούπερ δεινοσαυράκι», Αθήνα, εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα.
Β) Βλαχοπούλου, Στ. (2002), «Το πράσινο εργοστάσιο. Συνάντηση μ’ ένα ελάφι», Αθήνα, εκδόσεις: Κέδρος.
Γ) Καραλάζου, Θ. (2003), «www.dasos.gr», Αθήνα, εκδόσεις: Καστανιώτης.
2) Ιούλιος
Ιούλιος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
.
Ο Ιούλιος ή Ιούλης ή Θερνόν (ποντιακά, συναντάται και ως Χορτοθέρτς), είναι ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Ο Ιούλιος στην Ελληνική λαογραφία
Οι εποχιακές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της γεωργίας αφού η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίεςεξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών. Λόγω των γεωργικών αυτών ασχολιών ο Ιούλιος ονομάζεται και Αλωνάρης ή Αλωνιστής αφού στον μήνα αυτό γίνεται το αλώνισμα των δημητριακών.
Το Αφήλιο της Γης
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου (γύρω στις 3 του μήνα) η Γη μας βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της ετήσιας τροχιάς της, στο αφήλιο της δηλαδή, γεγονός που δεν πρέπει να ξενίζει κανέναν αφού η απόστασή μας από τον Ήλιο δεν σχετίζεται με τις θερμοκρασίες που επικρατούν πάνω στη Γη. Αυτό, όπως είναι γνωστό, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κλίση του άξονα της Γης κι όχι από του αν βρισκόμαστε στο αφήλιο ή στο περιήλιο της γήινης τροχιάς. Έτσι στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα.
3)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Ιούλιος
- Αλωνάρη με τ” αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια.
- Από τ” Άη-Λιος ο καιρός γυρίζει αλλιώς.
- Γαμπρός αλωναριάτικος, κακό χειμώνα βγάνει.
- Έτσι το “χει το λινάρι να ανθεί τον Αλωνάρη.
- Η καλή αμυγδαλιά ανθίζει το Γενάρη και βαστάει τ” αμύγδαλα όλο τον Αλωνάρη.
- Κάλλιο λόγια στο χωράφι , παρά ντράβαλα (φασαρίες) στ” αλώνι.
- Κάτσε κότα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
- Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη.
- Κότα, χήνα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
- Μικρό- μικρό τ” αλώνι μου, και να “ναι μοναχικό μου.
- Ο άη- Λιας κόβει σταφύλια και η αγία Μαρίνα σύκα.
- Ο Θεριστής θερίζει, ο Αλωνάρης αλωνίζει κι ο Αύγουστος ξεχωρίζει.
- Όρνιθα το Γενάρη, κέφαλος τον Αλωνάρη.
- Που μουχτάει τον Χειμώνα‚ χαίρεται τον Αλωνάρη.
- Που μοχθεί το χειμώνα χαίρεται τον Αλωνάρη.
- Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα.
- Στο κακορίζικο χωριό τον Αλωνάρη βρέχει.
- Τ” Αλωναριού τα κάματα (δυνατή ζέστη), τ” Αυγούστου τα λιοβόρια (ζεστός δυνατός ανατολικός άνεμος).
- Την ημέρα τ” άη -Λιός παίρνει ο καιρός αλλιώς.
- Της αγιά Μαρίνας ρώγα και του άη -Λιός σταφύλι. (δηλαδή το σταφύλι ωριμάζει αργότερα από τη σταφίδα)
- Της Αγιάς Μαρίνας ρούγα και του Άη Λια σταφύλι και του Αγιού Παντελεήμονα γιομάτο το κοφίνι.
- Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
- Τον Αλωνάρη δούλευε καλό χειμώνα να έχεις.
- Τον Αλωνάρη έβρεχε στον ποτισμένο τόπο.
- Χιόνισε μέσα στο Γενάρη, να οι χαρές του Αλωνάρη
4) ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Ξεκινάει μια ψαροπούλα
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
Ξεκινά μια ψαροπούλα
απ’ την Ύδρα τη μικρούλα
και πηγαίνει για σφουγγάρια
όλο γιαλό
όλο γιαλό
Έχει μέσα παλληκάρια
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
Έχει μέσα παλληκάρια
που βουτάνε για σφουγγάρια
γιούσες κι όμορφα κοράλλια
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
Έχει Υδραίους και Ποριώτες
Αιγινίτες και Σπετσιώτες
που `ναι όλοι παλληκάρια
απ’ το γιαλό
μες στο γιαλό
Γεια χαρά σας παλληκάρια
και στο καλό
και στο καλό
Γεια χαρά σας παλληκάρια
να μας φέρετε σφουγγάρια
γιούσες κι όμορφα κοράλλια
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
- Γλυκό καλοκαιράκι αγαπημένο
με πόση εγω λαχτάρα σε προσμένω
γλυκό καλοκαιράκι χαρωπό
αχ πόσο σ’αγαπώ - Να τρέξω πάλι στις χρυσές ακρογιαλιές
στη θάλασσα να κάνω χίλιες σκανταλιές
το κύμα ν’αψηφάω το ψηλό
αχ, πόσο το ποθώ - Στην εξοχή να πάω τη μαγευτική
σαν κατσικάκι να πηδάω εδω κι εκεί
γλυκό καλοκαιράκι χαρωπό
αχ πόσο σ’αγαπώ - των Αγγελική και Σπύρου Καψάσκη
5) Κροκέτες μπακαλιάρου
Από τον Άκη Πτρετζίκη
Συστατικά
- 500 γρ. μπακαλιάρος ξαλμυρισμένος, χωρίς δέρμα και καλά στυμένος
- 100 γρ. παξιμάδι ντάκος
- 2 σκ. σκόρδο
- 1 κ.γ. κύμινο
- 1/4 κ.γ. τζίντζερ σκόνη
- 1 ασπράδι αυγού
- λάδι για τηγάνισμα
Μέθοδος Εκτέλεσης
- Χτυπάμε στο μπλέντερ το παξιμάδι με το σκόρδο και τα αρωματικά μέχρι να γίνουν σχεδόν σκόνη.Προσθέτουμε τελευταία στιγμή το ψάρι και το ασπράδι και τα ανακατεύουμε όλα μαζί μέχρι να γίνουν ένα μείγμα. Αδειάζουμε το μείγμα σε ένα μπόλ, πλάθουμε μπαλάκια διαμέτρου 5εκ.Σε ένα βαθύ τηγάνι ριχνουμε λάδι και το ζεσταίνουμε για να τηγανίσουμε τις κροκέτες.Ρίχνουμε μέσα τις κροκέτες και μόλις πάρουν χρυσαφί χρώμα τις βγάζουμε. Στραγγίζουμε σε απορροφητικό χαρτί και σε απορροφητικό χαρτί και σερβίρουμε.
ΙΟΥΝΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μάστορη, Β. (2002) «Γιατί η θάλασσα είναι αλμυρή?», Σειρά: Απορίες παιδιών-θάλασσα, Αθήνα, εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα.
β) Ηλιόπουλος, Β. (2004) «Ο Τριγωνοψαρούλης στη χώρα των παράξενων ψαριών», Αθήνα, εκδόσεις: Πατάκης.
γ) Βαρβαρούση, Λ. (2005) «Ένα ψάρι που δεν ήξερε να κολυμπάει», Αθήνα, εκδόσεις: Παπαδόπουλος.
2) Ιούνιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Ιούνιος, ή Ιούνης, ή Κερασινόν (Ποντιακά), είναι ο έκτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο κι έχει 30 ημέρες. Ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από την σύζυγο του Δία την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομάζονταν Juno.
Το Θερινό Ηλιοστάσιο
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της τροχιάς του.
Ο φωτισμός της Γης από τον Ήλιο την ημέρα των ηλιοστασίων.
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής και αρχίζει να κατέρχεται και πάλι «τρεπόμενος» προς τον ουράνιο ισημερινό. Το σημείο αυτό, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή, μάλιστα, για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο Ήλιος φαίνεται να αργοστέκει πάνω στην εκλειπτική, σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.
Πριν από 2.000 χρόνια το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκονταν στον αστερισμό του Καρκίνου γι’ αυτό και ο Βόρειος Τροπικός Κύκλος ο οποίος διέρχεται από το σημείο αυτό ονομάστηκε «Τροπικός του Καρκίνου». Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος αρχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, άρα «καρκινοβατεί», κάνει δηλαδή μια οπισθοδρομική κίνηση σαν τον κάβουρα. Φυσικά, σήμερα, λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων, ενώ ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Καρκίνου στις 21 Ιουλίου και παραμένει εκεί επί 21 ημέρες μέχρι τις 11 Αυγούστου.
3)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Ιούνιος
- Από την αρχή του θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.
- Από το θέρος ως τις ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι. [δηλ. Το κρασί που μπαίνει στα βαρέλια τον Οκτώβρη , ωριμάζει το Γενάρη αλλά τον Ιούνιο έχει γίνει πια ξίδι]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος ….και στο αλώνισμα χαρές!
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, στασιό δεν έχουν. [δηλ. Ο θερισμός, ο τρύγος και ο πόλεμος δεν επιτρέπουν ξεκούραση, μέχρι να τελειώσουν]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, αποσταμό δεν έχουν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής εχαίρονταν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής τραγούδαγε.
- Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν” καλοκαιράκι.
- Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα.
- Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
- Τον Ιούνιο αφήνουν το δρεπάνι και σπέρνουν το ρεπάνι.
4) Ολυμπιακοί Αγώνες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες (γαλλικά: Jeux olympiques, αγγλικά Olympic Games) είναι αθλητική διοργάνωση πολλών αγωνισμάτων που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Η καταγωγή των αγώνων είναι η Αρχαία Ελλάδα, και έχουν αναβιωθεί από τον Γάλλο βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και τον Δημήτριο Βικέλα στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι Αγώνες της Ολυμπιάδας, γνωστοί και ως Θερινοί Ολυμπιακοί, τελούνται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1896 και μετά, με εξαίρεση τις χρονιές κατά τη διάρκεια των Παγκόσμιων πολέμων. Το 1924 άρχισαν οι ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί, για χειμερινά αθλήματα. Από το 1994 οι χειμερινοί αγώνες δεν γίνονται πια την ίδια χρονιά με τους Θερινούς Ολυμπιακούς.
Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Ο πρώτος καταγεγραμμένος εορτασμός των Ολυμπιακών Αγώνων στην αρχαιότητα ήταν στην Ολυμπία, το 776 π.Χ. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτή δεν ήταν και η πρώτη φορά που γίνονταν οι Αγώνες. Τότε οι Αγώνες ήταν μόνο τοπικοί και διεξαγόταν μόνο ένα αγώνισμα, η κούρσα του σταδίου.
Από το 776 π.Χ. και μετά οι Αγώνες, σιγά-σιγά, έγιναν πιο σημαντικοί σε ολόκληρη την αρχαία Ελλάδα φτάνοντας στο απόγειο τους κατά τον πέμπτο και έκτο αιώνα π.Χ. Οι Ολυμπιακοί είχαν επίσης θρησκευτική σημασία αφού γίνονταν προς τιμή του θεού Δία, του οποίου το τεράστιο άγαλμα στεκόταν στην Ολυμπία. Ο αριθμός των αγωνισμάτων έγινε είκοσι και ο εορτασμός γινόταν στην διάρκεια μερικών ημερών. Οι νικητές των αγώνων θαυμάζονταν και γίνονταν αθάνατοι μέσα από ποιήματα και αγάλματα. Το έπαθλο για τους νικητές ήταν ένα στεφάνι από κλαδιά ελιάς.
Οι Αγώνες σιγά σιγά έχασαν την σημασία τους όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ελλάδα και όταν ο Χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, οι Ολυμπιακοί θεωρούνταν πια σαν μία παγανιστική γιορτή, και το 393 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε την διεξαγωγή τους. Με αυτό τον τρόπο τελείωσε μια περίοδος χιλίων χρόνων κατά την οποία οι Ολυμπιακοί διεξάγονταν συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια.
Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Αν και οι αθλητές που πήραν μέρος δεν ξεπερνούσαν τους 250, ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση που έγινε ποτέ. Οι Έλληνες αξιωματούχοι και το κοινό ήταν ενθουσιασμένοι και ζήτησαν να έχουν το μονοπώλιο των αγώνων. Η ΔΟΕ όμως αποφάσισε διαφορετικά και οι δεύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1900 στο Παρίσι (Γαλλία).
Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Σχετικά άρθρα: Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες και Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες
Μετά, όμως από την αρχική επιτυχία, οι Ολυμπιακοί είχαν σοβαρά προβλήματα. Στους εορτασμούς στο Παρίσι (1900) και στο Σεντ Λούις (1904) οι αγώνες επισκιάστηκαν από τις διεθνείς εκθέσεις στις οποίες είχαν περιληφθεί. Οι επόμενοι Μεσολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1906 για να γιορτάσουν τα δέκατα γενέθλια των αγώνων. Αν και είχαν διοργανωθεί από την ΔΟΕ, μια μετέπειτα απόφαση της κήρυξε ότι δεν ήταν επίσημοι Ολυμπιακοί αγώνες. Οι αγώνες του 1906 όμως ξανά προσέλκυσαν ένα μεγάλο αριθμό από παγκόσμιες συμμετοχές. Το 1904 το 80% των συμμετοχών ήταν Αμερικάνοι αθλητές και σηματοδοτούν την αρχή της ανάπτυξης των αγώνων σε δημοσιότητα και μέγεθος.
Χειμερινοί Αγώνες
Όταν εγκαθιδρύθηκε η ΔΟΕ, ένα από τα αγωνίσματα που προτάθηκαν για το πρόγραμμα αγώνων ήταν το πατινάζ ταχύτητας. Όμως το αγώνισμα αυτό δεν διεξήχθη μέχρι τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908 στο Λονδίνο, στους οποίους διεξήχθησαν τέσσερα αγωνίσματα καλλιτεχνικού πατινάζ. Η ιδέα για την οργάνωση ξεχωριστών Ολυμπιακών αγώνων για χειμερινά αγωνίσματα προτάθηκε αλλά απορρίφθηκε από Σκανδιναβικές χώρες που προτιμούσαν την δική τους διοργάνωση τους λεγόμενους Σκανδιναβικούς Αγώνες. Όμως, χειμερινά αγωνίσματα ήταν στο πρόγραμμα των αγώνων του 1916 που ακυρώθηκαν, και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920.
Για το 1924 αποφασίσθηκε να οργανωθεί μια «Διεθνής εβδομάδα χειμερινών αγώνων» (Semaine des Sports d“Hiver) στο Σαμονί της Γαλλίας υπό την προστασία της ΔΟΕ, και σε συνδυασμό με τους Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1924 στο Παρίσι. Αυτή η «Εβδομάδα» είχε μεγάλη επιτυχία και το 1925 η ΔΟΕ αποφάσισε να δημιουργήσει ξεχωριστή διοργάνωση για Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες η οποία δεν θα συνδέεται με τους Θερινούς Αγώνες. Η διοργάνωση του 1924 χαρακτηρίστηκε, αργότερα στην συνάντηση της ΔΟΕ το 1926, ως οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί.
Όλα τα αθλήματα στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς διεξάγονται πάνω σε πάγο ή χιόνι όπως επιβάλλει το καταστατικό των Ολυμπιακών, το σύνταγμα της ΔΟΕ. Ο αριθμός των αθλητών σε χειμερινούς Ολυμπιακούς είναι κατά πολύ μικρότερος από αυτό των θερινών. Στο Σολτ Λέικ Σίτι 2,400 αθλητές αγωνίστηκαν στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2002 σε 78 αγωνίσματα.
Μέχρι το 1992, οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί αγώνες διεξάγονταν την ίδια χρονιά με τους Θερινούς. Αλλά το 1993 η ΔΟΕ αποφάσισε οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί να γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια δύο χρόνια μετά τους Θερινούς. Έτσι οι επόμενοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1994 κι είχαν απόσταση δύο χρόνια μόνο απ” τους προηγούμενους.
Ολυμπιακά Αθλήματα
Στους Ολυμπιακούς του 2000 οι αθλητές αγωνίστηκαν σε 28 κύριες κατηγορίες αθλημάτων σύμφωνα με τη ΔΟΕ. Αυτές οι κύριες κατηγορίες όμως αντιπροσωπεύουν στην πραγματικότητα 34 διαφορετικά αθλήματα, από τα οποία μόνο πέντε ήταν συνέχεια στο πρόγραμμα των Ολυμπιάδων από το 1896: στίβος, ποδηλασία, ξιφασκία, γυμναστική και κολύμβηση. Αν το 1896 η κωπηλασία δεν ακυρωνόταν λόγω άσχημου καιρού, θα ήταν επίσης σε αυτόν τον κατάλογο.
Στους χειμερινούς Ολυμπιακούς υπάρχουν 7 αθλήματα, ή 15 εάν καταμετρήσουμε τα αθλήματα που υπάρχουν σε γενικές κατηγορίες όπως skiing και πατινάζ. Από αυτά τα Cross-country skiing, Καλλιτεχνικό πατινάζ, χόκεϋ επί πάγου, Nordic combined, ski jumping και speed skating έχουν διεξαχθεί σε όλους τους χειμερινούς Ολυμπιακούς. Επίσης το Καλλιτεχνικό πατινάζ και το χόκεϋ επί πάγου διεξήχθησαν σαν μέρος των θερινών Ολυμπιακών πριν ακόμα καθιερωθούν οι χειμερινοί Ολυμπιακοί.
Τα τελευταία χρόνια η ΔΟΕ έχει προσθέσει καινούργια αθλήματα στο πρόγραμμα για να προσελκύσει νέους θεατές. Μερικά παραδείγματα είναι το Χιονοσανίδα (snowboarding) και Μπιτς βόλεϊ. Η ανάπτυξη των Ολυμπιακών σημαίνει ότι μερικά όχι και τόσο δημοφιλή αγωνίσματα, όπως τα (μοντέρνο πένταθλο),(Τάε Κβον Ντο) και άλλα «ακριβά» (white water canoeing) μπορεί να χάσουν την θέση τους στο Ολυμπιακό πρόγραμμα.
Μέχρι το 1992 οι Ολυμπιακοί περιλάμβαναν επίσης και αγωνίσματα «επίδειξης». Η προσπάθεια ήταν αυτά τα αγωνίσματα, τα οποία δεν ήταν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών, να μπορέσουν να παρουσιαστούν σε ένα μεγάλο ακροατήριο. Οι νικητές των αγωνισμάτων αυτών δεν θεωρούνται επισήμως Ολυμπιονίκες. Συνήθως τα αγωνίσματα αυτά ήταν δημοφιλή μόνο στην φιλοξενούσα χώρα, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που διεθνώς γνωστά αθλήματα έχουν επιδειχθεί. Μερικά από αυτά τα αγωνίσματα όπως το μπέιζμπολ και το Κέρλινγκ (curling κατάφεραν να μπουν τελικά στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων.
Ολυμπιακός Ύμνος
Ο Ολυμπιακός Ύμνος είναι μια μουσική σύνθεση που συντέθηκε για τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896 από τον Κερκυραίο συνθέτη Σπύρο Σαμάρα, σε ποίηση και στίχους του Κωστή Παλαμά.
Ολυμπιακή Σημαία
H Ολυμπιακή σημαία είναι το σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων και αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα σύμβολα σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ολυμπιακή Φλόγα
Η Ολυμπιακή Φλόγα είναι ένα από τα σύμβολα του Ολυμπιακού Κινήματος με οικουμενική απήχηση και σημασία. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων καίει μέρα και νύκτα σε ειδικό βωμό μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο της πόλης που τους φιλοξενεί.
5) Συνταγή για παγωτό
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 250 γραμ. (1 συσκευασία) φυτική σαντιγί
- 400 γραμ. (1 συσκευασία) ζαχαρούχο γάλα
- 410 γραμ. (1 συσκευασία) γάλα εβαπορέ
- 1 ½ κ. γλ. εκχύλισμα βανίλιας
- βανίλια
Εκτέλεση
Το πιο εύκολο παγωτό βανίλια που έχετε φτιάξει και το πιο απολαυστικό που έχετε δοκιμάσει!
Με μίξερ χειρός χτυπάμε για 5΄τη φυτική σαντιγί να αφρατέψει καλά και να φουσκώσει. Λίγο λίγο και πάντα χτυπώντας με το μίξερ, προσθέτουμε το ζαχαρούχο γάλα. Τώρα το μείγμα μας έχει γίνει μια παχιά κρέμα.
Σιγά σιγά προσθέτουμε το εβαπορέ, χαμηλώνοντας την ταχύτητα του μίξερ, γιατί το μείγμα αραιώνει και πιτσιλάει. Τέλος, προσθέτουμε τη βανίλια.
Παγώνουμε το παγωτό για περίπου 1 ώρα, μέχρι να αρχίσει να πήζει. Το ξαναχτυπάμε με το μίξερ χειρός, να αφρατέψει καλά, για 5′, σε δυνατή ταχύτητα. Παγώνουμε στην κατάψυξη.
Όσες περισσότερες φορές επαναλάβουμε αυτή τη διαδικασία (προτείνω 2-3 φορές) τόσο πιο αφράτο θα είναι στο τέλος το αποτέλεσμα.
6) Ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας (Αισώπου μύθοι) wikipedia
Κάποτε ήταν ένα τζιτζίκι και ένα μυρμήγκι. Το τζιτζίκι είχε φτιάξει τη φωλιά του στα κλαδιά ενός δέντρου ενώ το μυρμήγκι στις ρίζες του.
Ήταν καλοκαίρι και μόλις ανέτειλε ο ήλιος, το μυρμήγκι ξεκινούσε την εργασία του. Έβγαινε από τη φωλιά του και έψαχνε να βρει διάφορους σπόρους. Όταν έβρισκε κάποιον, τον φορτωνόταν στην πλάτη και τον μετάφερε στην φωλιά του όπου τον αποθήκευε. Μερικές φορές οι σπόροι ήταν τόσο μεγάλοι που έπρεπε να τους κομματιάσει πριν τους μεταφέρει και αυτό σήμαινε διπλάσιο κόπο για το μυρμήγκι. Ο εργατικός μας φίλος εργαζόταν από την ανατολή μέχρι την δύση του ηλίου.
Από την άλλη μεριά, το τζιτζίκι ξυπνούσε αφού είχε σχεδόν μεσημεριάσει. Έβγαινε από τη φωλιά του και αφού έτρωγε κάτι πρόχειρα, έπιανε το τραγούδι που μερικές φορές το συνέχιζε ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα. Εκτός από το να τρώει και να τραγουδάει δεν έκανε τίποτα άλλο όλη μέρα. Τι όλη μέρα δηλαδή, τη μισή μέρα αφού όπως είπαμε ξυπνούσε το μεσημεράκι.
Έτσι περνούσαν οι μέρες η μία μετά την άλλη και ήρθε ο καιρός που έφυγε το καλοκαίρι και έδωσε την θέση του στο φθινόπωρο. Ο ουρανός συννέφιασε, ψιλή βροχή άρχισε να πέφτει και τα φύλλα των δέντρων ένα ένα ξεράθηκαν και έπεσαν στην γη.
Το μυρμήγκι, έχοντας αρκετές προμήθειες για να περάσει μέχρι την άνοιξη, καθόταν και απολάμβανε τον ήχο που έκαναν οι σταγόνες της βροχής καθώς έπεφταν πάνω στα ξερά φύλλα. Από την άλλη μεριά, το τζιτζίκι έψαχνε απεγνωσμένα να βρει κάτι να φάει αλλά δεν υπήρχε τίποτα αφού όλα τα φύλλα, όπως είπαμε, είχαν ξεραθεί. Μην αντέχοντας άλλο την πείνα, πήγε στον γείτονα του, στο μυρμήγκι, και του είπε:
- Καλέ μου γείτονα, σε παρακαλώ, δώσε μου κάτι να φάω γιατί όλα τα φύλλα έχουν ξεραθεί και δεν υπάρχει τροφή πουθενά.
- Καλά, όλο το καλοκαίρι τι έκανες; Ρώτησε το μυρμήγκι.
- Α! Το καλοκαίρι δεν πρόλαβα να μαζέψω τροφές γιατί είχα πολύ κέφι και τραγούδαγα όλη μέρα.
- Ε! Αφού τραγούδαγες το καλοκαίρι, ήρθε τώρα ο καιρός να χορέψεις, είπε το μυρμήγκι και γύρισε να δει κάτι αργοπορημένα πουλιά που πετούσαν προς το νότο.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΜΑΪΟΣ
1)Μάιος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάιος ή Μάης είναι ο πέμπτος μήνας του έτους ανήκει στην εποχή της Άνοιξής κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο ενδέκατος μήνας Θαργηλιών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα 23 Απριλίου-23 Μαΐου. Οι Λατίνοι συγγραφείς τον εκφέρουν πάντα με τη λέξη «mensis» (μήνας) ή Kalendae (καλένδες).
Παρ’ όλο που γενικά ο Μάιος θεωρείται ως ο τελευταίος μήνας της Άνοιξης, είναι στην ουσία το μέσο της ανθοφόρας αυτής εποχής αφού το Καλοκαίρι δεν αρχίζει παρά δύο δεκαήμερα μετά το τέλος του, στις 21 Ιουνίου. Ο Μάιος, είναι πράγματι «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα», όπως το παραδοσιακό έθιμο με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι το οποίο στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του, εξ ου και η παροιμία «Στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει». Όλοι οι λαοί, πάντως, την Πρωτομαγιά γιόρταζαν την ανθοφορία της Φύσης και την απαρχή των «καλών καιρών». Κι ενώ οι λαϊκές παροιμίες, όπως, «Μάη μου, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε» και «ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια», προσπαθούν να μας επαναφέρουν στην τάξη, οι παιδικές αναμνήσεις δεν μας το επιτρέπουν. Κι έτσι συνεχίζουμε να τραγουδάμε: «Ο Μάιος μας έφτασε/εμπρός βήμα ταχύ/να τον προϋπαντήσουμε/παιδιά στην εξοχή».
2)Παροιμίες με τον μήνα Μάϊο
Από τα Βικιφθέγματα
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος (ή χελιδόνι) δε φέρνει την άνοιξη.
- Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
- Ήρθεν ο Μας (Μάης); Των γυναικών ταμνάς. [δηλ. από τις πολλές δουλειές]
- Κάθου, γέρο, λίμενε (περίμενε) να φας το Μάη χορτάρι.
- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ” Αυγούστου το φεγγάρι.
- Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος.
- Μάης άβρεχτος, χρόνια ευτυχισμένα.
- Μάης άβροχος, τρυγητός χαρούμενος.
- Μάης πενταδείληνος και πάντα δείλι θέλει.
- Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή. [δηλ. το Μάιο τα άλογα φαίνονται πιο γερά γιατί τρώνε περισσότερο κι έτσι ο αγοραστής μπορεί να ξεγελαστεί- επίσης οι γυναίκες τη Λαμπρή στολίζονται με τα καλά τους ρούχα και μπορεί κανείς να νομίσει ότι κάποια είναι όμορφη μόνο και μόνο επειδή είναι καλοντυμένη]
- Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
- Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς. [δηλ. το μήνα Απρίλιο οι γεωργοί έχουν λίγες αγροτικές εργασίες ενώ τον Μάιο έχουν πολλές και χρειάζονται πολλά ψωμιά για τους εργάτες]
- Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι. [δηλ. μπορείς από πριν να κρίνεις τη σοδειά και να καθορίσεις την τιμή]
- Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει.
- Ο Μάης ρίχνει την δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
- Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά και ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Οντά “πρεπε δεν έβρεχε κι ο Μάης χαλαζώνει.
- Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
- Οπού σπείρει ή δε σπείρει, το Μάη μετανοεί. [δηλ. τότε κάποιος καταλαβαίνει αν έκανε καλά που καλλιέργησε τη γη ή όχι]
3)Ποίημα «ο Μάης»
Ο ΜΑΗΣ
Ένα πράσινο βιβλίο
γράφει ο Μάης για παιδιά.
Οι τελείες του είν’ κεράσια
και οι λέξεις του κλαδιά.
Και το αγέρι το μοιράζει
σε περβόλια και αυλές
και οι εικόνες τρεμουλιάζουν
στις σελίδες τις χρυσές.
Ένα πράσινο βιβλίο
-άνθη, φύλλα κι ευωδιά-
γράφει ο Μάης, ξαναγράφει
για παιδιά.
Ρένα Καρθαίου
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Βελετά – Βασιλειάδου, Μ. (2006), «Ο βασιλιάς Αλήθεια και το Ψέμα», Αθήνα, εκδόσεις: Άγκυρα.
β) Τσιαμπόκαλου, Γ. (2005), «Άμα βάψεις το λαγό κόκκινο σαν το αυγό», Αθήνα, εκδόσεις: Καστανιώτης.
γ) Ρώσση – Ζαϊρη, Ρ. (2003), «Οι πιο ωραίες ιστορίες για το Πάσχα», Αθήνα, εκδόσεις: Μίνωας.
2) Παραδοσιακό τραγούδι «Ο Λάζαρος» – Κάλαντα
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια
ήρθ” η Κύριακή που τρων τα ψάρια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι
ήρθε η μάνα σου από την Πόλη.
Σου” φερε χαρτί και κομπολόι,
γράψε Θόδωρας, γραψέ Δημήτρης,
γράψε λέμονια και κυππαρίσι.
Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε
δως και μας και μας να τα χαρούμε
και του χρόνου να τα ξαναπούμε…
ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ!!!
3) Απρίλιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Απρίλιος, ή Απρίλης, ή Απρίλτς (Ποντιακά), είναι ο τέταρτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Hμερολόγιο, ο όγδοος κατά το Εκκλησιαστικό που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, ο δεύτερος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο και ο δέκατος στο αττικό ημερολόγιο ο οποίος ονομάζονταν Μουνιχιών και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 24 Μαρτίου-22 Απριλίου του Γρηγοριανού ημερολογίου. Ο Απρίλιος περιλαμβάνει 30 ημέρες.
Ο ελληνικός λαός αποκαλεί τον μήνα αυτόν και με τα ονόματα Απρίλης, Απρίλες, και Λαμπριάτης από την συμπτωματικά μεγάλη θρησκευτική εορτή που τελείται συνήθως το μήνα αυτό. Ο Απρίλιος και ο Μάιος θεωρούνται οι καθ΄ αυτού μήνες των λουλουδιών εξ ου και η ονομασία Απριλομάης: «Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα«. Χάρη στην ανοιξιάτικη σύνδεσή του ο Απρίλης τραγουδήθηκε ιδιαίτερα από τους ποιητές αλλά κι από τον λαό μας: «Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη» και «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε». Η ενασχόληση, επίσης, του λαού μας με την γεωργία μάς έχει κληροδοτήσει και πολλές άλλες παροιμίες και δημώδη στιχάκια. Για τις απριλιάτικες βροχές, για παράδειγμα, λέγεται το εξής: «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα». Σ’ άλλες πάλι περιοχές ο Απρίλης αποκαλείται και «Γρίλλης» (γκρινιάρης) επειδή στον μήνα αυτόν τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής και δημιουργούνταν οικογενειακές γκρίνιες. Αποκαλείται και τιναχτοκοφινίτης επειδή τινάζουν τα κοφίνια για να τα καθαρίσουν: «Απρίλης, γρίλλης, τιναχτοκοφινίτης». Αναφέρεται, επίσης, και ως Αϊ-γεωργίτης λόγω της εορτής του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, η οποία γιορτάζεται με διάφορους αθλητικούς και ιππικούς αγώνες. Οι κτηνοτρόφοι, και οι Σαρακατσάνοι, θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο προστάτη τους, ενώ στις παραδόσεις, τα παραμύθια και τα τραγούδια συνδέεται με τον αρχαίο μύθο του Περσέα και της Ανδρομέδας.
Πρωταπριλια
Η «Πρωταπριλιά» με τα αθώα ψέματά της είναι ένα πανευρωπαϊκό έθιμο. Στην Ελλάδα το αρχαίο αυτό έθιμο έφτασε, μάλλον, την εποχή των Σταυροφοριών κι έχει τις ρίζες του στους αρχαίους Κέλτες. Επειδή τον Απρίλιο ο καιρός καλοσύνευε συνήθιζαν την πρωταπριλιά να πηγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν φυσικά με άδεια χέρια, κι έτσι κατέφευγαν σε ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια. Στη χώρα μας διαγωνίζονται για το ποιος θα πει το μεγαλύτερο ψέμα, όπως το: «Έλα να πούμε ψέματα/ ένα σακί γιομάτο/ φόρτωσα ένα μπόντικα/ σαράντα κολοκύθια/ κι απάνου στα καπούλια του/ ένα σακί ρεβύθια».
Ο Απρίλιος και το Άγιο Πάσχα
Τα παραδοσιακά κόκκινα αβγά τα τελευταία χρόνια έχουν μετατραπεί σε πολύχρωμα.
4)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Απρίλιος
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ” Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να γίνεται κλάδεμα και τον Απρίλη δεν πρέπει να σκάβουμε τη γη]
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον τον ζευγά που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε-δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά στονε τον γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης τρία νερά κι ο Απρίλης άλλα δύο, να δεις του Μάρτη τα κουκιά, τ” Απρίλη τα σιταράκια, να δεις το γέρο- Κρίθαρο πώς τρέφει τη μουστάκα.
- Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.
- Απρίλης φέρνει την δροσιά, φέρνει και τα λουλούδια.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος δε φέρνει την Άνοιξη.
- Και τ” Απριλίου τις δεκαοχτώ, πέρδικα ψόφησε στ” αυγό. [δηλ. απ' το κρύο]
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
5)Τα 10 πιο όμορφα πασχαλινά έθιμα από όλη την Ελλάδα
Από την ιστοσελίδα in2life του Νικόλα Γεωργιακώδη
Σε άκρως κατανυκτικό κλίμα, κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζει την περίοδο του Πάσχα με τον δικό της, ιδιαίτερο τρόπο. Το «Πάσχα το καινόν» ή η «πανήγυρις πανηγύρεων» όπως αναφέρεται στους πασχαλινούς ύμνους, αποτελεί για τον λαό μια ημέρα λαμπρή, μιας και η φύση βρίσκεται στα καλύτερά της.
«Κατά το διάστημα της προετοιμασίας έθιμα προχριστιανικά με χαρακτήρα λατρευτικό, εξαγνιστικό και αποτρεπτικό του κακού, που απειλεί τη βλάστηση και την παραγωγή, έχουν ενταχθεί στη χριστιανική λατρεία», αναφέρει η κ. Aικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. «Λαϊκά δρώμενα αναπαράστασης θανάτου – ανάστασης στον ελληνικό χώρο, όπως ο Ζαφείρης στην Ήπειρο, οι κήποι του Άδωνη, οι τελετουργικοί χοροί του Πάσχα και του αγίου Γεωργίου, οι κούνιες, οι επισκέψεις με όργανα στους τάφους, η συμβολική χρήση των αβγών – και μάλιστα κόκκινων, αποτελούν εκδηλώσεις της προαιώνιας προσπάθειας του ανθρώπου να συμβάλει θετικά στη διαδικασία ανανέωσης της φύσης και στην εξασφάλιση της καλής σοδειάς», προσθέτει.
Αερόστατα στο Λεωνίδιο
Στην όμορφη κωμόπολη της Τσακωνιάς, η Λαμπρή γίνεται όνομα και πράγμα, αφού εδώ και έναν περίπου αιώνα, το βράδυ της Ανάστασης τηρείται το έθιμο των αερόστατων. Τα παιδιά των πέντε ενοριών συναγωνίζονται στις επιτυχείς «πτήσεις» των χρωματιστών φωτεινών αερόστατων, τα οποία ετοιμάζουν επί εβδομάδες πριν το Πάσχα. Για περίπου μισή ώρα μετά το «Χριστός Ανέστη», ο ουρανός αποκτά… έξτρα αστέρια, ενώ παράλληλα το ευαγγέλιο διαβάζεται και στην τσακώνικη διάλεκτο.
Οι κερκυραϊκοί μπότηδες
Μπότηδες είναι τα κανάτια εκείνα με το λεπτό στόμιο, που, αν έχετε κάνει Πάσχα στην Κέρκυρα, σίγουρα θα έχετε δει να σκάνε στα πόδια σας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Πρόκειται για το έθιμο της Πρώτης Ανάστασης, κατά το οποίο οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών. Λίγο νωρίτερα, στην εκκλησία της Παναγιάς των Ξένων έχει γίνει τεχνητός σεισμός, σαν αναφορά στον σεισμό που έγινε σύμφωνα με την Βίβλο στον τάφο του Ιησού, ενώ στην συνέχεια, οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές κυκλοφορούν στην πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια.
Ρουκετομανία στο Βροντάδο
Η Χίος κάθε χρόνο τέτοια εποχή τραβάει τα βλέμματα, χάρη στο έθιμο που αναβιώνει στο χωριό Βροντάδο και περιλαμβάνει την μάχη των ενοριών με ρουκέτες. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, η συνήθεια ξεκίνησε επί Τουρκοκρατίας, όταν οι Χριστιανοί κάτοικοι ήθελαν να δείξουν στους Τούρκους πώς γιορτάζουν οι ορθόδοξοι την Ανάσταση. Ο Δήμος βέβαια πλέον έχει θέσει αυστηρούς κανόνες για την ασφάλεια των συμμετεχόντων στον ρουκετοπόλεμο, για να αποφευχθούν τα παρατράγουδα και οι τραυματισμοί που παρατηρήθηκαν πριν λίγα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, το θέαμα στον μεταμεσονύκτιο ουρανό είναι μαγευτικό – άλλωστε οι ειδικοί «ρουκετοποιοί» του χωριού εργάζονται γι’ αυτό το υπερθέαμα καθ’ όλη την διάρκεια της χρονιάς.
Λευκά περιστέρια στην Ζάκυνθο
Το «ζακυνθινό μεγαλοβδόμαδο» είναι γεμάτο έθιμα που στο νησί αποκαλούνται «αντέτια». Από αυτά, ξεχωρίζουν τα άσπρα περιστέρια που αφήνει ο ιερέας κατά την Πρώτη Ανάσταση, ενώ οι νοικοκυρές ρίχνουν πήλινα κανάτια από τα μπαλκόνια, κατά τις προσταγές ενός εθίμου, αντίστοιχου με αυτό της Κέρκυρας. Το Ευαγγέλιο της Ανάστασης ψάλλεται με τον ιδιαίτερο «μουσικό» τρόπο της Επτανησιακής παράδοσης, ενώ η Αναστάσιμη ακολουθία πραγματοποιείται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μόνο στον Άγιο Μάρκο. Οι υπόλοιπες εκκλησίες αρκούνται στο χαρμόσυνο χτύπημα της καμπάνας και πραγματοποιούν την ακολουθία το πρωί της Κυριακής.
Αγώνας δρόμου στην Αράχωβα
Διπλή γιορτή για την Αράχωβα, καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου που πέφτει παραδοσιακά κοντά στο Πάσχα γιορτάζεται με την ίδια φροντίδα και ζέση που επιδεικνύουν οι ντόπιοι για την Ανάσταση. Έτσι, ανήμερα του Πάσχα, ξεκινά η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, οι γηραιότεροι κάτοικοι ξεκινούν από την Εκκλησία και πραγματοποιούν τον «αγώνα της ανηφόρας», ενώ χορευτικά συγκροτήματα έχουν ήδη πιάσει δουλειά. Παράλληλα, έχουν ετοιμαστεί οι «λάκκοι» σε κάθε γειτονιά, όπου ανάβουν οι φωτιές που θα υποδεχθούν δεκάδες αρνιά – τόσα, ώστε λέγεται πως αν κάποιος δει από μακριά την Αράχωβα, νομίζει πως το χωριό έχει πάρει φωτιά.
Το κάψιμο του Ιούδα στην Θράκη
Στις Μέτρες της Θράκης, τη Μεγάλη Πέμπτη συνηθίζεται τα παιδιά να φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη ημέρα στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου φτάνει στο τέλος της έξω από ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας. Μόλις ο ιερέας ξεκινήσει να διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο, ανάβουν τη φωτιά και ρίχνουν μέσα της το ομοίωμα, ενώ μόλις ολοκληρωθεί η καύση οι κάτοικοι συνηθίζουν να παίρνουν μια χούφτα από τη συγκεκριμένη στάχτη την οποία ρίχνουν στα μνήματα. Μπρρρ!
Η αναπαράσταση των Παθών στην Πάρο
Αν και η Πάρος αποτελεί από μόνη της ιδανικό προορισμό όλες τις εποχές του χρόνου, το Πάσχα ιδιαίτερα πραγματοποιείται στο νησί το μοναδικό έθιμο της αναπαράστασης των Παθών κατά την περιφορά του Επιταφίου στα ορεινά χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό. Καθώς ο Επιτάφιος περνά τα δρομάκια των νησιών κάνει συνολικά 15 στάσεις στις οποίες αναπαριστώνται ζωντανά εικόνες των Παθών του Χριστού. Παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού ζωντανεύουν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, τον «Μυστικό Δείπνο», το μαρτύριο της Σταύρωσης κ.α., ενώ σε κάθε μία από αυτές τις στάσεις φωτίζεται εντυπωσιακά και ένα σημείο του βουνού. Το βράδυ του Σαββάτου το έθιμο κορυφώνεται με την αναπαράσταση της Ανάστασης μέσα σε μία εκθαμβωτική ατμόσφαιρα χιλιάδων κεριών και αμέτρητων πυροτεχνημάτων που φωτίζουν μαγευτικά τον ουρανό του Αιγαίου.
«Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στη Χαλκιδική
Στην… πολύπαθη Ιερισσό, ξεχωριστό χρώμα στις πασχαλινές εκδηλώσεις δίνει το έθιμο «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στους λόφους πάνω από την πόλη την Τρίτη του Πάσχα. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Στην συνέχεια συνοδεύουν και οι υπόλοιποι κάτοικοι, οι οποίοι τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια, ενώ τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο» χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Ο χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα όπου υπάρχουν δύο νεαροί με υψωμένα σπαθιά και στη μέση του τραγουδιού «διπλώνεται» στα δύο με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά την διάρκεια της γιορτής μοιράζεται, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι («ζωγραφίτικος»), τσουρέκια και αυγά.
«Μπουλούκια» στην Καλαμάτα
Ο διαγωνισμός των «μπουλουκιών» στην πόλη της Καλαμάτας πηγάζει από τους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Οι διαγωνιζόμενοι με παραδοσιακές ενδυμασίες και οπλισμένοι με σαΐτες, δηλαδή με χαρτονένιους σωλήνες γεμάτους μπαρούτι, επιδίδονται σε σαϊτοπόλεμο, στο γήπεδο του Μεσσηνιακού με τη συμμετοχή εκατοντάδων ντόπιων και επισκεπτών. Επίσης, το βράδυ του Μ.Σαββάτου πραγματοποιείται το έθιμο του «συχώριου», δηλαδή όλοι όσοι έχουν πεθαμένους συγγενείς φέρνουν στην εκκλησία ψητά, κρασί και ψωμί, τα οποία έχει «διαβάσει» ο παπάς και τα προσφέρουν στους επισκέπτες και στους κατοίκους του νησιού.
Ο Ζαφείρης στην Ήπειρο
Σε όλη την Ήπειρο, αλλά και σε πολλά μέρη της Μακεδονίας, την Κυριακή του Πάσχα, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης αναβιώνει το έθιμο του Ζαφείρη. Το όνομα ποικίλει από τόπο σε τόπο, αλλού το λένε Μαγιόπουλο, αλλού Φουσκοδέντρι. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα παιδικό παιχνίδι στο οποίο ένα παιδί υποδύεται τον Ζαφείρη και παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια, χλόη και φύλλα και τον στολίζουν, ενώ παράλληλα τον μοιρολογούν κρατώντας καλάμια αντί για λαμπάδες. Αφού τελειώσει το μοιρολόι, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας τα υπόλοιπα πιτσιρίκια. Αυτός που θα πιάσει ο Ζαφείρης, γίνεται την επόμενη χρονιά «νεκρός».
6)Συνταγή για Πασχαλινά κουλουράκια
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 γρ. βούτυρο γάλακτος
- 500 γρ. ζάχαρη
- ξύσμα από 3 ακέρωτα πορτοκάλια
- 2 βανίλιες
- 1/4 κ.γ. μαστίχα κοπανισμένη
- 1 πρέζα αλάτι
- 4 αβγά
- 120 γρ. χυμό φρέσκο πορτοκάλι
- 1 κ.γ. κοφτό σόδα μαγειρική
- 1.350 γρ. Αλεύρι Για Ολες Τις Χρήσεις
- 10 γρ. Μπέικιν Πάουντερ (1/2 φάκελο)
- 2 κρόκους αβγού
- 2 κ.σ. ζάχαρη
- 4 κ.σ. νερό
- (τα χτυπάμε με πιρούνι)
· Διάλυμα αβγού
Εκτέλεση
Όλα τα υλικά πρέπει να είναι σε θερμοκρασία δωματίου.Κοσκινίζουμε αλεύρι και baking powder.
Με μίξερ, χτυπάμε βούτυρο και ζάχαρη για 6΄-7΄, να αφρατέψει καλά και να γίνει κρέμα.Προσθέτουμε το ξύσμα, τη βανίλια, τη μαστίχα και το αλάτι.Ένα ένα ρίχνουμε τα αβγά χτυπώντας πολύ καλά το μείγμα να τα πίνει.Διαλύουμε την σόδα στο χυμό και τα προσθέτουμε.Προσθέτουμε το αλεύρι με το baking.Από την ώρα που βάζουμε το αλεύρι δεν ζυμώνουμε πολύ γιατί θα σκληρύνουν τα κουλουράκια.Την ώρα που προσθέτουμε το αλεύρι κρατάμε λίγο. Ίσως να μην το πάρει όλο.Η ζύμη πρέπει να είναι αφράτη και εύπλαστη.Τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε για 20΄ να σταθεί.Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 160οC στον αέρα.Πλάθουμε σε ότι σχήμα θέλουμε. Τα αραδιάζουμε σε λαμαρίνες.Αλείφουμε με διάλυμα αβγού.Ψήνουμε για 25′ περίπου να ροδίσουν.Αφήνουμε σε σχάρα να κρυώσουν.
ΜΑΡΤΙΟΣ
1) Μάρτιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάρτιος ή Μάρτης (Μαρτς στα ποντιακά), είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα, που προέρχεται από την αρχαιότητα, είναι και η τοποθέτηση από τις μανάδες την 1η Μαρτίου ενός μικρού βραχιολιού από άσπρο και κόκκινο νήμα (που ονομάζεται Μάρτης) στο χέρι των παιδιών τους για να μην τα μαυρίσει ο Ήλιος. Ο «Μάρτης» θεωρείται ότι προστάτευε τις κοπέλες από το κάψιμο του ήλιου. Τον έβγαζαν την ημέρα της Λαμπρής και το έβαζαν στο αρνί για να μην καεί κατά το ψήσιμο. Ενώ ακόμη κατάλοιπο της αρχαιότητας είναι και το έθιμο που ήθελε τις ανύπαντρες κοπέλες να βάζουν των Αγίων Θεοδώρων κόλλυβα κάτω από το προσκέφαλό τους για να τους φανερώσουν τον άντρα που θα έπαιρναν. Επίσης κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά και το έθιμο της χελιδώνας.
Στις 25 του μήνα, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, γιορτάζεται η επέτειος εορτασμού της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ημέρα επίσημης αργίας για το Ελληνικό κράτος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Μάρτιος
- Aκόμη και στις δεκαοχτώ έχει το μάτι του ανοιχτό.
- Aκόμη στις δεκαοχτώ, ψοφάει η πέρδικα στ” αυγό. Λένε και στις τριάντα, μα δεν ηξεύρω γιάντα.
- Aν κάνει ο Mάρτης δυο νερά κι ο Aπρίλης πέντε – δέκα, να δεις το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκλεισιρίζουν, να δεις και τη φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Mάρτης άβροχος, μούστος άμετρος.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Και σαν τύχει και θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- O Mάρτης το πρωί χιόνισε, κι ο γάιδαρος ψόφησε (από το κρύο). Το μεσημέρι βρώμισε (από τη ζέστη), και το βράδυ τον πήρε το ποτάμι (από τη βροχή).
- O Μάρτης ο κλαψόγελος.
- Tο Mάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια.
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ’ Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να κλαδεύεται τίποτα και τον Απρίλη να σκάβεται η γη]
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε – δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλη άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το γεωργό που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά, κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το ζευγά που “χει πολλά σπαρμένα.
- Αν ρίξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλα πέντε, θα δεις το κοντοκρίθαρο να στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες να ψιλοκαθαρίζουν, θα δεις και τη φτωχολογιά να ψιλοκοσκινίζει.
3)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Γκόντουιν, Σ. (2003), «Φυτρώνει, φυτρώνει ο σπόρος», Αθήνα, εκδόσεις Πατάκης.
Β) Μπουλιώτης, Χρ. (2006), «Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη», Αθήνα, εκδόσεις Λιβάνης.
Γ) Μανδηλαράς, Φ. (2006), «Ο Διόνυσος και η Περπερούνα», Αθήνα, εκδόσεις Φυτράκης.
4) Συνταγή για μπακαλιάρο σκορδαλιά
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 2 φύλλα ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο (δείτε στα tips)
- ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
- λίγο αλεύρι για το πανάρισμα
- 260 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 2 κ.γ. κοφτά μπέικινκ πάουντερ
- 3/4 κ.γ. αλάτι
- 1/2 κ.γ. ζάχαρη
- 330 ml μπύρα παγωμένη
- 30 ml ούζο
- 2 παγάκια
- 6-7 πατάτες
- 4-5 σκελίδες σκόρδο
- 1/2 λεμόνι (χυμός)
- 3 κ.σ. λευκό βαλσαμικό ξίδι
- 1-1/2 φλ. ελαιόλαδο και σπορέλαιο ανάμεικτο
- αλάτι
- 1 αυγό ημέρας βιολογικό προαιρετικά
- παντζάρια σαλάτα για το σερβίρισμα
- λιγο ζουμί από τα παντζάρια
- 3 ώριμα αβοκάντο
· Για το πιο τραγανό κουρκούτι
· Για τη σκορδαλιά
Εκτέλεση
Κόβουμε το ψάρι σε κομμάτια και το στραγγίζουμε καλά σε απορροφητικό χαρτί.
Προσθέτουμε την μπύρα και το ούζο. Με σύρμα ανακατεύουμε πολύ καλά τον χυλό. Προσθέτουμε τα παγκάκια και ανακατεύουμε. Βάζουμε το κουρκούτι για λίγο στο ψυγείο.
Ανακατεύουμε καλά το κουρκούτι , βουτάμε ένα κομμάτι ψάρι σε λίγο αλεύρι και το τινάζουμε καλά να φύγει το περιττό. Το βουτάμε στο κουρκούτι. Το τηγανίζουμε σε καυτό ελαιόλαδο. Αφήνουμε να ροδίσει σε μέτρια προς δυνατή φωτιά για 2-3′ και γυρίζουμε να τηγανιστεί και από την άλλη.
Αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει.
Δεν τηγανίζουμε ταυτόχρονα πολλά κομμάτια ψάρι για να κρατάμε σταθερή την θερμοκρασία του λαδιού. Όταν βάζουμε πολλά κομμάτια, πέφτει η θερμοκρασία του.
Σερβίρεται καυτός ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά και σαλάτα παντζάρι.
Σκορδαλιά και Τιπς σκορδαλιάς
Για τη σκορδαλιά: Καθαρίζουμε, πλένουμε και κόβουμε τις πατάτες σε καρέ. Τις βράζουμε για περίπου 20΄, να μαλακώσουν. Τις στραγγίζουμε και τις λιώνουμε στο μίξερ. Πολτοποιούμε τις πατάτες όσο ακόμα είναι καυτές. Προσθέτουμε το αλάτι, το σκόρδο (σε όποια μορφή θέλουμε, ψητό, αλεσμένο σε λάδι, πελτές σκόρδου ), το λεμόνι και το ξίδι. Με το μίξερ σε λειτουργία, λίγο λίγο, µε ροή κλωστής, προσθέτουμε το ελαιόλαδο.
Αν χρησιμοποιήσουμε το αβγό το προσθέτουμε στο τέλος της σκορδαλιάς, όσο ακόμα η πατάτα είναι καυτή για να ψηθεί (συνεχίζοντας το χτύπημα). Η σκορδαλιά γίνεται κάτασπρη από το αυγό και αφράτη σαν μους. Αφήνουμε να κρυώσει καλά και σερβίρουμε.
Για να δώσουμε γεύσεις και χρώμα στην σκορδαλιά μοιράζουμε σε 2 μπολ ,στο ενα προςθετουμε ώριμο λιωμένο αβοκάντο, και στο άλλο ζουμί απο τα παντζάρια.
Για να δώσετε έξτρα γευςη στην σκορδαλιά σας βράστε λίγο μπακαλιάρο με τα κόκαλα του φιλέτου σε χαμηλή φωτια για 30′. Ακυρώστε και κρατήστε το ζωμό. Εκεί μεςα βράστε τις πατατες. Αποκτούν τέλεια γευση. Ακολουθήστε την διαδικασία παρασκευης σκορδαλιάς .
5) Αφιέρωμα: Η ΚΥΡΑ- ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: το έθιμο- κατασκευές για παιδιά
Έφτασε η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής.
Για να βοηθήσουμε τα παιδιά να κατανοήσουν την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής και της νηστείας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παράσταση της Κυράς Σαρακοστής!
Στα παιδιά δεν αρέσουν τα πολλά λόγια και οι θεωρίες και προτιμούμε τη »βιωματική » μάθηση. Η Κυρά Σαρακοστή λοιπόν είναι ένα παλιό ελληνικό έθιμο που έπαψε να τηρείται στις μέρες μας . Στην ουσία είναι ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που είχαν οι παλιοί για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Οι εβδομάδες είναι επτά, γιαυτό και η Κυρά Σαρακοστή έχει επτά πόδια. Ένα πόδι για κάθε εβδομάδα.
Η Κυρά Σαρακοστή έχει σταυρωμένα τα χέρια της, επειδή προσεύχεται, δεν έχει στόμα γιατί δεν μιλάει και γιατί νηστεύει, δεν έχει αυτιά για να μην ακούει. Όλα αυτά γιατί η περίοδος μέχρι το Πάσχα στην ουσία σημαίνει στροφή στον εσωτερικό μας κόσμο με σκοπό την κάθαρση μέσω της νηστείας, όχι μόνο των τροφών αλλά και των κακών μας συνηθειών: δεν βλέπουμε δηλαδή, δεν ακούμε και δεν σχολιάζουμε τι κάνουν οι άλλοι, αλλά στρέφουμε την προσοχή μας στην δική μας βελτίωση.
Το έθιμο της κυρα- Σαρακοστής- και άλλα έθιμα και παραδόσεις για την Μεγάλη Σαρακοστή
Με στόμα ανύπαρκτο -λόγω της νηστείας- με τα χέρια σταυρωμένα -λόγω της προσευχής- και με ποδαράκια επτά -να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες απ’τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση- η κυρά Σαρακοστή υπήρξε, τρόπον τινά, η”βασίλισσα” του νηστίσιμου Σαραντάμερου (ουσιαστικά πενηνταήμερου όμως) που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. […]
Την Κυρά Σαρακοστή
που είναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν
με αλεύρι και νερό!
.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό!
.
Και μετρούσαν τις ημέρες
με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα,
μέχρι να ερθει η Πασχαλιά!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
1) Φεβρουάριος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο δεύτερος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο είναι ο κουτσός Φεβρουάριος ή Φλεβάρης, ο Κουτσοφλέβαρος, με 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα, κάθε τέσσερα χρόνια (χρονολογίες που διαιρούνται ακριβώς με το 4, όπως 2008, 2012, 2016 κ.ο.κ.).
Παρ’ όλα αυτά ο Φεβρουάριος με τις ανθισμένες αμυγδαλιές είναι επίσης και προπομπός της άνοιξης, όπως μας λέει και η παροιμία: «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει». Και μαζί με την οργιάζουσα φύση έρχονται και οι οργιαστικές τελετουργίες της Αποκριάς.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Φεβρουάριος
- Άγιε Πολύκαρπε βόηθα το σπόρο να φυτρώσει και να πολυκαρπίσει.
- Άμα αγκιάξει ο Κουτσοφλέβαρος το πόδι του, θα μας χώσει στα χιόνια.
- Αν δεν βγει ο Φλεβάρης δεν μπαίνει ο Μάρτης.
- Αν της Υπαπαντής δεν φανεί ο ήλιος, θα βρέχει 40 ημέρες. Αν φανεί θα έρθει καλή χρονιά.
- Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.
- Γενάρης με τα κρούσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.
- Γεναριάτικο αρνί και Φλεβαριάτικο κατσίκι.
- Ζεστός Φλεβάρης, το Πάσχα κρύο.
- Η Παπαντή διώχνει τις γιορτές με τ” αντί.
- Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης.
- Κάλλιο Μάρτης με παλούκια παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια.
- Καλοκαιριά της Υπαπαντής, Μαρτιάτικος Χειμώνας.
- Κύριε ελέησον, Φλεβάρη, και στο χάλκωμα με βάνεις [δηλ. από το κρύο μπαίνω να ζεσταθώ μέσα στο καζάνι]
- Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες (του νερού) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει.
- Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει κι αν τις φλέβες του ανοίξει, θε να κάψει να φλογίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει, κι αν αλήθεια φλογίσει πόσους σκύλους θα ψοφήσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι ή άνοιξη μυρίζει μα κι αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει κι άμα πει και θυμώσει μέσ” τα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει, μ” αν τις φλέβες του ανοίξει ξεροπήγαδα γιομίζει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα κι αν δώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
3)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων:
Α) Τριβιζάς, Ευγ. (2002) «Οι τρεις αποκριάτικες κορδέλες», εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα.
Β) Sharrat, R. (2004) «Φτιάξε τη δική σου παραμυθοσαλάτα», εκδόσεις Άμμος, Αθήνα.
Γ) Μπρασέρ, Φ. (2005) «1001 δραστηριότητες για να αγαπήσω το βιβλίο», εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.\
4) Η ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ
του Σαρλ Περώ
Μια φορά κι έναν καιρό, ζούσε σε μια μακρινή χώρα ένας καλός κι ευγενικός έμπορος, με τη γυναίκα του και τη μικρή τους κόρη.Η γυναίκα του μια μέρα αρρώστησε και πέθανε κι ο άντρας της αποφάσισε να ξαναπαντρευτεί,για να έχει η αγαπημένη του κόρη μια μητέρα.
Η νέα του γυναίκα ήταν κακιά και φαντασμένη και οι δύο της κόρες ήταν αρκετά όμορφες στην όψη, μα άσχημες στην καρδιά. Ίδιες η μητέρα τους.Δε πέρασε πολύς καιρός και ο έμπορος έπρεπε να φύγει για ένα μακρινό ταξίδι. Έτσι άφησε την κόρη του μόνη με τη μητριά και τις δυο της κόρες.«Κόρη μου» της είπε «πρέπει να λείψω για λίγο καιρό. Θα σε σκέφτομαι συνέχεια, αλλά είμαι σίγουρος πως με την καινούρια σου μητέρα θα είσαι ευτυχισμένη». Η κόρη του τον αγκάλιασε και του είπε ότι θα προσπαθήσει να την αγαπήσει όσο αγαπάει κι αυτόν. Μόλις έφυγε ο πατέρας της, η μητριά, που ζήλευε την κοπέλα, γιατί ήταν όμορφη και καλόκαρδη, την έντυσε με κουρέλια και την έβαζε να κάνει όλες τις δουλειές του σπιτιού, σαν να ήταν υπηρέτρια! Της φερόταν πολύ άσχημα και επειδή η καημένη ήταν συνέχεια κουρασμένη και βρόμικη από τις στάχτες της κουζίνας, τη φώναζαν Σταχτοπούτα. Μια μέρα ο βασιλιάς της χώρας αποφάσισε να διοργανώσει ένα μεγάλο χορό για να βρει γυναίκα ταιριαστή για το γιο του, τον πρίγκιπα. Μόλις άκουσαν τα νέα οι αδερφές της Σταχτοπούτας, άρχισαν αμέσως να ετοιμάζονται για τον χορό. Η μητέρα τους σκεφτόταν περήφανη «Σίγουρα μια από τις δύο κόρες μου θα γίνει πριγκίπισσα!».Η Σταχτοπούτα δούλεψε πολύ σκληρά για να ετοιμάσει τα φουστάνια τους και να τις κάνει όμορφες για το χορό. Κι όταν ρώτησε τη μητριά της αν μπορούσε να πάει κι αυτή μαζί τους, εκείνη όλο κακία γέλασε και είπε:«Είσαι πολύ άσχημη και πολύ βρόμικη για να σε πάρουμε μαζί μας Σταχτοπούτα. Θα μείνεις κλειδωμένη στην κουζίνα μέχρι να γυρίσουμε..»Η μητριά και οι κόρες της έφυγαν ντυμένες και στολισμένες για τον χορό, ενώ η Σταχτοπούτα γύρισε στην κουζίνα και έβαλε τα κλάματα.
«Αχ, να μπορούσα να πάω και εγώ στον χορό του πρίγκιπα!».Ξάφνου, εκεί που έκλαιγε, είδε ένα παράξενο φως. Μπροστά της παρουσιάστηκε μια όμορφη γυναίκα, με πανέμορφο γαλάζιο φόρεμα που άστραφτε ολόκληρη.«Σταχτοπούτα, είμαι η νονά σου. Είμαι νεράιδα και άκουσα αμέσως την ευχή σου. Θα σε βοηθήσω εγώ να πας στον χορό, γιατί όπως και η μητέρα σου, θέλω να είσαι ευτυχισμένη».Βγήκαν μαζί στον κήπο και η νονά της, άγγιξε με το μαγικό της ραβδάκι μια κολοκύθα, που αμέσως μεταμορφώθηκε σε μια μεγάλη άμαξα! Κάτι ποντικάκια που έπαιζαν εκεί γύρω έγιναν όμορφα άλογα. Η Σταχτοπούτα δεν πίστευε στα μάτια της!Τέλος, άγγιξε και τη Σταχτοπούτα με το ραβδί της. Έκπληκτη εκείνη, κοιτάχτηκε και είδε πως φορούσε ένα χρυσό φόρεμα και δυο κρυστάλλινα γοβάκια!
«Και τώρα είσαι έτοιμη για τον χορό!» είπε πολύ χαρούμενη η καλοκάγαθη νεράιδα. «Αλλά πρόσεξε! Πρέπει να φύγεις πριν από τα μεσάνυχτα, γιατί τότε τα μάγια θα λυθούν. Η άμαξα θα γίνει ξανά κολοκύθα και τα ρούχα σου κουρέλια!»
Η Σταχτοπούτα ευτυχισμένη που θα πήγαινε στον χορό, ανέβηκε στην άμαξα και έφυγε, αφού πρώτα ευχαρίστησε τη νονά της και της υποσχέθηκε πως θα γυρνούσε πριν απο τα μεσάνυχτα..Όταν μπήκε στο παλάτι… όλοι έμειναν άφωνοι από την ομορφιά της! Αναρωτιόταν ποιά ήταν η όμορφη νέα και απο πού είχε έρθει. Αφού ακόμα και η μητριά και οι κόρες της, δεν την αναγνώρισαν και είχαν σκάσει από τη ζήλια τους!Έβλεπαν πώς ο πρίγκιπας είχε μαγευτεί! Όλο το βράδυ χόρευε μόνο μαζί της.Η Σταχτοπούτα ερωτεύτηκε αμέσως τον πρίγκιπα, το ίδιο κι αυτός.Χόρευαν ευτυχισμένοι χωρίς να έχουν μιλήσει πολύ. Όταν ο πρίγκιπας αποφάσισε να τη ρωτήσει πως τη λένε… Ντιν,Νταν! Το ρολόι του παλατιού σήμανε μεσάνυχτα! Η Σταχτοπούτα, υπάκουη στην υπόσχεση της, χωρίς να πει λέξη, άρχισε να τρέχει για να φύγει, πριν λυθούν τα μάγια και γίνει ξανά μια φτωχοντυμένη κοπέλα.«Στάσου!» φώναζε ο πρίγκιπας. Μα δεν την πρόλαβε. Το μόνο που βρήκε ήταν το γοβάκι της, που είχε πέσει στις σκάλες.Η Σταχτοπούτα ίσα-ίσα πρόλαβε να μπει στην κουζίνα του σπιτιού της, πριν φτάσουν οι αδερφές της και η μητριά της. Ήταν μες στην ζήλια όλες τους. Και όταν τις ρώτησε τι συνέβει και ποια διάλλεξε ο πρίγκιπας, εκείνες είπαν νευριασμένες ότι ο πρίγκιπας χόρευε όλο το βράδυ με μία ξένη που τον μάγεψε με την ομορφιά της.Η καρδιά της Σταχτοπούτας χτύπησε δυνατά μόλις άκουσε αυτά τα λόγια και κοιμήθηκε ευτυχισμένη.Την επόμενη μέρα, ο πρίγκιπας έστειλε έναν αυλικό να ψάξει σ’ όλο το βασίλειο και να του φέρει την κοπέλα, που στο πόδι της ταίριαζε το κρυστάλλινο γοβάκι.Με τα πολλά, ο αυλικός του βασιλιά έφτασε και στο σπίτι της Σταχτοπούτας.Οι αδερφές της δοκίμαζαν με πείσμα το γοβάκι, αλλά τους ήταν πολύ μικρό. Η Σταχτοπούτα ήθελε και αυτή να το δοκιμάσει, άλλα η μητριά της δεν την άφησε.
«Τι δουλειά έχεις εσύ να ανακατεύεσαι με πρίγκιπες; Σταχτοπούτα… δε βλέπεις πως είσαι μέσα στις στάχτες και στα κουρέλια;» Της είπε με ειρωνεία θυμωμένα. «Εσένα η δουλεία σου είναι στη κουζίνα» συνέχισε με κακία.Ο αυλικός όμως, είχε σαφείς εντολές από τον πρίγκιπα. Αγνόησε φυσικά τη κακιά μητριά και κάλεσε τη Σταχτοπούτα να δοκιμάσει και αυτή το γοβάκι. Όταν είδαν πως της έκανε, η μητριά και οι κόρες της, πρασίνισαν από το κακό τους!Ο αυλικός, χαρούμενος για την επιτυχία του, πήγε αμέσως τη Σταχτοπούτα στο παλάτι και ο πρίγκιπας την αναγνώρισε!Οι δύο αδερφές και η μητριά της, έσκασαν από το κακό τους και έφυγαν άρον άρον από το βασίλειο κι ούτε που ξανάκουσε ποτέ κανείς γι αυτές.Όσο για τη Σταχτοπούτα… παντρεύτηκε τον πρίγκιπα και έμειναν στο παλάτι, μαζί με τον πατέρα της που γύρισε επιτέλους απ’ το ταξίδι του. Του είπαν όλη την ιστορία και αυτός στεναχωρήθηκε που πέρασε τόσο άσχημα η πολυαγαπημένη του κόρη. «Κόρη μου, συγχώρεσε με που δεν κατάλαβα απ’ την αρχή πόσο κακιά ήταν αυτή η γυναίκα. Σου αξίζει να είσαι πριγκίπισσα, και βλέπω ότι ο νεαρός πρίγκιπας σε αγαπάει πραγματικά».
Έμειναν όλοι μαζί στο παλάτι και οι εμπορικές ικανότητες του πατέρα της, φάνηκαν πολύ χρήσιμες στον βασιλιά! Του έδωσε τιμητική θέση στο παλάτι και το βασίλειο της Σταχτοπούτας και του πρίγκιπα της, έγινε το πιο πλούσιο βασίλειο της χώρας!
Κι έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2023 !!!
1) Ιανουάριος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Ιανουάριος πήρε το όνομά του από τον Ιανό, θεό κάθε αρχής στη ρωμαϊκή μυθολογία. Όπως αναφέρει σχετικά και ο Ηλίας Αναγνωστάκης:
…ο Ιανός ήταν θεός δίμορφος, που παριστάνεται πότε με κλειδιά ή με τριακόσιες ψήφους στο δεξί του χέρι και εξήντα πέντε στο αριστερό, όσες οι μέρες του ενιαυτού. Εκαλείτο δε και «Αιωνάριος» αντί Ιανουάριος, επειδή τον θεωρούσαν του αιώνος πατέρα. Είχαν μάλιστα οριστεί δώδεκα πρυτάνεις να τον υμνούν και υπήρχε δωδεκάβωμον στο ναό του, όσοι και οι μήνες του έτους.
Ο Ιανουάριος έγινε πρώτος μήνας, όταν ο μυθικός βασιλιάς των Ρωμαίων Νούμας Πομπίλιος οργάνωσε το ημερολόγιο με βάση τον ήλιο.
Στον Ιανουάριο ο λαός μας έχει δώσει διάφορες ονομασίες, όπως το Γενάρης επειδή τότε γεννούν τα γιδοπρόβατα, και Μεσοχείμωνας επειδή είναι ο μεσαίος από τους μήνες του χειμώνα, όπως δηλώνει και η παροιμία «ως τα’ Αϊ-Γιαννιού, τρυγόνα, είναι η φούρια του χειμώνα». Είναι επίσης και ο μήνας με το λαμπρότερο φεγγάρι: «Του Γενάρη το φεγγάρι παρά ώρα μέρα μοιάζει». Ονομάζεται και Γατόμηνας επειδή στη διάρκειά του ζευγαρώνουν οι γάτες, και Μεγάλος μήνας ή Τρανός μήνας ή Μεγαλομηνάς γιατί είναι ο πρώτος μήνας του έτους και σε αντιδιαστολή με τον Φεβρουάριο, που είναι «κουτσός» (Κουτσοφλέβαρος). Οι αλκυονίδες ημέρες τού έχουν δώσει και την ονομασία «γελαστός», αλλά είναι επίσης γνωστός και ως «κλαδευτής»: «Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μη γυρεύεις». Άλλες ονομασίες: Γενολοήτης (επειδή αυτόν τον μήνα γεννοβολούν τα κοπάδια), Κρυαρίτης γιατί είναι ο πιο «κρυουλιάρης».
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Ιανουάριος
- Αδελφέ Μιχάλη, τώρα τον Γενάρη, οι δύο ένας γίνονται και ο μοναχός κουβάρι.
- Αρχιμηνιά, καλή χρονιά, με σύγκρυα και παγωνιά.
- Άσπρος Γενάρης, νηστικός ο μεροκαματιάρης.
- Βαρύ το καλοκαίρι βαρύς και ο Γεναροχειμώνας.
- Βροχερός Γενάρης, Αύγουστος νοικοκύρης.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Γενάρη διαβολόμηνα ποτέ σου μην ξανάρθεις.
- Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.
- Γενάρη καλαντάρη τα κορίτσια σου που τα ‘χεις στα θολόστακτα κρυμμένα.
- Γενάρη μήνα κλάδευε και λίσγο μη γυρεύεις.
- Γενάρη μήνα κλάδευε και το φεγγάρι χέστο.
- Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην κοιτάζεις.
- Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην ξετάζει.
- Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι.
- Γενάρη, μήνα του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου.
- Που να σου να Γεναρη καλε και ξακουστιαρη
- Γενάρης στεγνός κι ο κόπος σου διπλός.
- Γενάρης στεγνός, νοικοκύρης πλούσιος.
- Γενάρης χωρίς χιόνι, κακό μαντάτο.
- Γεναριάτικο πουλί Αυγουστιάτικο αυγό.
- Γεναριάτικο φεγγάρι με τ” Άη Γιαννιού τη χάρη.
3) Αλκυονίδες ημέρες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ως Αλκυονίδες μέρες λέγονται από τους Έλληνες συνηθέστερα ημέρες του Ιανουαρίου κατά τις οποίες επικρατεί ωραίος καιρός με ηλιοφάνεια. Η ονομασία αυτή είναι αρχαία ελληνική και προέρχεται από τον Αριστοτέλη.
Οι ημέρες αυτές έλαβαν το όνομά τους («αλκυόνιαι») από το μύθο της ελληνικής μυθολογίας τον σχετικό με το θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη, που αποτελεί την αλληγορική σημασία του ομώνυμου αστέρα Αλκυόνη των Πλειάδων που φέρεται με το όνομα του πτηνού. Ο αστέρας Αλκυόνη κατά την εποχή αυτή μεσουρανεί κατά τις εσπερινές ώρες και επομένως κατά τις ανέφελες νύκτες του Ιανουαρίου είναι ορατός στο σύμπλεγμα των Πλειάδων, ως κορωνίδα της Πούλιας, κατα τη δημώδη έκφραση, που σημαίνεται ως προς το ζενίθ, στην ψηλότερη περιοχή του ουράνιου θόλου. Εξ αυτού του απλού φυσικού γεγονότος όλες οι συνεχόμενες ημέρες που είναι ορατός ο αστέρας Αλκυών ήταν πολύ φυσικό να ονομασθούν Αλκυονίδες.
Από καθαρά μετεωρολογική άποψη, οι αλκυονίδες ημέρες ως ημέρες καλοκαιρίας εξηγούνται από το γεγονός ότι στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα μέχρι το γεωγραφικό πλάτος κυρίως της βορειοανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο του χειμώνα παρατηρείται υψηλή βαρομετρική πίεση (εξίσωση πίεσης) με συνέπεια αφενός να μη δημιουργούνται άνεμοι και αφετέρου ο καιρός να είναι μεν ψυχρός αλλά και ηλιόλουστος, λόγω της αντικυκλωνικής κατάστασης.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάθε χρόνο υπάρχουν Aλκυονίδες ημέρες. Υπάρχουν και έτη που έλειψαν τελείως, όπως το 1947, αλλά και οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης και διάρκεια αυτών δεν είναι σταθερές. Συνηθέστερα όμως καλύπτουν σχεδόν το δεύτερο ήμισυ του Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, άλλοι επιμένουν να αποδίδουν τη διάρκειά τους σε διάστημα 14 αίθριων ημερών, από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου στην Ελλάδα, στην καρδιά του χειμώνα.
Οι σχετικοί μύθοι είναι πολλοί και σε όλες τις εκδοχές τους μιλούν για τους θεούς, που προσέφεραν τις μέρες αυτές στο πουλί Αλκυόνη, στο οποίο μεταμόρφωσε ο Δίας την Αλκυόνη, κόρη του θεού των ανέμων Aιόλου μετά το θάνατό της, ώστε να μπορεί να γεννά τα αυγά του στα βράχια των αλκυονίδων νήσων χειμώνα κι όχι άνοιξη.
4) Ιανουάριος ποίημα
Από την Ρένα Καρθαίου
Του Γενάρη προσταγή :
Χιόνι σκέπασε τη γη !
Σκέπασε βουνά και δάση
η άνοιξη να μην περάσει .
Κρύο θέλει κι άλλο κρύο ,
κρύσταλλο όλο το τοπίο .
Να παγώσουνε τα πλοία !
Η δική μου βασιλεία ,
ένα μήνα θα κρατήσει
και κλαρί να μην ανθίσει .
Του Γενάρη προσταγή :
Μπάλα κάτασπρη όλη η γη .
Ρένα Καρθαίου
5) Συνταγή για ρυζόγαλο
Από τον Στέλιο Παρλιάρο
Μερίδες: 4, Προετοιμασία: 10΄, Βράσιμο: 25΄-30΄
Ρίχνουμε όλα τα υλικά (εκτός από την κανέλα) σε μια κατσαρόλα, την οποία τοποθετούμε στη φωτιά. Όταν το γάλα πάρει βράση, χαμηλώνουμε αρκετά τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα με το καπάκι της και αφήνουμε το ρυζόγαλο να σιγοβράσει για περίπου 25-30 λεπτά, ανακατεύοντας κατά διαστήματα με μια κουτάλα. Η φωτιά πρέπει να είναι πολύ χαμηλή, ώστε το ρυζόγαλο να αχνίζει αλλά να μην κοχλάζει. Είναι έτοιμο όταν το ρύζι έχει μαλακώσει και το μείγμα έχει χυλώσει. Αποσύρουμε, αφαιρούμε τις φλούδες και γεμίζουμε ατομικά μπολ. Τα αφήνουμε λίγο να κρυώσουν και τα βάζουμε στο ψυγείο, αν δεν τα σερβίρουμε αμέσως. Πριν σερβίρουμε, πασπαλίζουμε με κανέλα.
Υλικά
- 100 γρ. ρύζι γλασέ ή αρμπόριο (αυτό που χρησιμοποιούν στο ριζότο)
- 1200 γρ. γάλα φρέσκο, πλήρες
- 100 γρ. ζάχαρη
- 1 πορτοκάλι ή λεμόνι (παίρνουμε τις φλούδες) ή 1 κλωναράκι βανίλιας, σχισμένο κατά μήκος στη μέση
- κανέλα για το πασπάλισμα
6) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α)Μωραίτη, Τζ. (2004), «Οι χορευτές του δάσους», Εκδόσεις: ταξιδευτής, Αθήνα.
Β) Κυρίτση Τζιώτη, Ι. (2005), «Το πεισματάρικο δοντάκι της Ρίτας», Εκδόσεις:Μικρή Μίλητος, Αθήνα.
Γ) Σηφακάκη, Ι. (2005), «Τα μαγικά και κατακόκκινα παπούτσια της Παυλίνας», Εκδόσεις: Μεταίχμιο, Αθήνα.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
1)Ο μήνας Δεκέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Δεκέμβριος ή Δεκέμβρης ή Χριστουγεννάρτς (ποντιακά) ή Σινιντρέ(Αρβανίτικα) είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο και είναι ένας από τους 7 μήνες με διάρκεια 31 ημερών. Στα Λατινικά, decem σημαίνει δέκα, αφού ο Δεκέμβρης ήταν ο 10ος μήνας σύμφωνα με το Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Με την άφιξη του Δεκεμβρίου το κρύο αρχίζει να είναι αρκετά τσουχτερό ενώ την 22 Δεκεμβρίου μπαίνει επισήμως ο Χειμώνας και ξεκινούν οι χιονοπτώσεις. Γι’ αυτό, άλλωστε ο Δεκέμβριος λέγεται και «Άσπρος μήνας», «Ασπρομηνάς» αλλά και «χιονιάς». Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας με τις λιγότερες ώρες φωτός στο βόρειο ημισφαίριο και τις περισσότερες ώρες φωτός στο νότιο ημισφαίριο. Ο Δεκέμβρης πάντα ξεκινά την ίδια μέρα της εβδομάδας με τον Σεπτέμβριο.
2) Ελληνικές παροιμίες για τον μήνα Δεκέμβριο
Από τα Βικιφθέγματα
Δεκέμβριος
- Άγια Βαρβάρα γέννησε [το χιόνι] και ο Σάββας το εδέχθη, και ο Άη Νικόλας έτρεξε να πάει να το βαφτίσει.
- Άγια Βαρβάρα μίλησε και ο Σάββας απλοήθη, μαζώχται ξύλα και άχυρα και σύρται και στον μύλο Άγιο Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Άγια Βαρβάρα μίλησε και Σάββας αποκρίθει κι Αγιονικόλας έτρεξε να πάει να λειτουργήσει.
- Αγιά- Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας αποκρίθη: μάζεψε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί ο Άη Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Απ” τα Νικολοβάρβαρα αρχίζει ο χειμώνας.
- Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), Άη Σάββας σαβανώνει, Άη Νικόλας παραχώνει
- Γύρω γύρω του Χριστού, η κορφή του χειμωνιού.
- Δεκέμβρη μου, με πάγωσες και πώς να ξεπαγιάσω.
- Δεκέμβρης, Χριστού γέννεση και καλός μας Χρόνος.
- Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί Άη Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Να “ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα.
- Να “ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, χαρά σ” εκείνο το γεωργό, πού “χει πολλά σπαρμένα.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.
- Χειμωνιάτικη γέννα, καλοκαιρινή χαρά.
- Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού.!!!
3) Έθιμα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς από όλο τον κόσμο
Από την ιστοσελίδα kindykids και την Μάρλεν Κεφαλίδου
Ιταλία
Στην Ιταλία, παρ’ όλο που υπάρχει Άγιος Βασίλης, ο Babbo Natale, τα δώρα φέρνει η Befana, στις 6 Ιανουαρίου. Πολλοί λένε ότι πρόκειται για μια γριά γυναίκα που ζούσε τον καιρό των Τριών Μάγων, αλλά δεν μπόρεσε να φέρει δώρα στο Χριστό. Από τότε μοιράζει τα δώρα της στα παιδιά.
Γερμανία
Στην Γερμανία τα παιδιά φτιάχνουν τις χριστουγεννιάτικες λίστες τους με μικρές φωτογραφίες των δώρων που θέλουν και τις αφήνουν στο παράθυρο μαζί με λίγη ζάχαρη για τον Άγιο Βασίλη.Επίσης στη Γερμανία φυτρώνει ένα λουλούδι, το χριστουγεννιάτικο τριαντάφυλλο, που φυτρώνει ακόμα και πάνω στον πάγο.
Βρετανία
Σε μερικές βρετανικές περιοχές το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές την παραμονή των Χριστουγέννων είναι μια παραλλαγή μιας ειδωλολατρικής τελετής. Αφού σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα κάλαντα. Πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα, ενώ πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.
Βέλγιο
Το Βέλγιο μπαίνει στο πνεύμα των Χριστουγέννων από νωρίς, με την ημέρα του Sinterklaas και με τον πολύτιμο βοηθό του Zwarte Piet που μοιράζουν τα δώρα από σπίτι σε σπίτι. Τα παιδιά κρεμάνε τις κάλτσες των δώρων στο τζάκι και αφήνουν σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas. Ο Sinterklaas δεν είναι ο ίδιος με τον Santa Claus. Στο Βέλγιο, τα Χριστούγεννα εορτάζονται με πλήθος παραστάσεων που σχετίζονται με τη Θεία Γέννηση, με λιτανείες και υπαίθριες αγορές.
Αυστρία
Στην Αυστρία όπως και στις άλλες χώρες η περίοδος των εορτών ξεκινάει την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου ή την πρώτη του Δεκεμβρίου.
Στα παραδοσιακά στεφάνια που κατασκευάζονται τις ημέρες αυτές τοποθετούνται κεριά. Κάθε Κυριακή που ακολουθεί ανάβουν και ένα ακόμη κερί μέχρι και την 24 Δεκεμβρίου. Τα δώρα στα παιδιά τα μοιράζει ο Άγιος Νικόλαος με βοηθό του τον Krampus στις 6 Δεκεμβρίου. Το χριστουγεννιάτικο τραγούδι «Silent Night, Holy Night» το οποίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, στην Ελληνική «Άγια Νύκτα», τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στην Αυστρία στις αρχές του 19ου αιώνα.Η εορταστική περίοδος τελειώνει επίσημα στις 2 Φεβρουαρίου, αν και οι Αυστριακοί θεωρούν ως τέλος τη εορταστικής περιόδου τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου. Τα παιδιά ντυμένα σαν τους τρεις Μάγους γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα κάλαντα, εύχονται ένα ειρηνικό και ευλογημένο νέο έτος, ενώ τα χρήματα που συγκεντρώνουν τα προσφέρουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς.Τα στεφάνια κατασκευάζονται κάθε χρόνο σε πολλές παραλλαγές. Ποικίλουν από κλασσικά στρογγυλά με σκουροπράσινα κλαδιά πεύκου, κουκουνάρια και κόκκινους φιόγκους μέχρι τα πιο μοντέρνα με πολύχρωμα αλεξανδριανά. Αμέσως μετά το κόψιμο των κλαδιών τα περνούν πάνω από φλόγα κεριού για να διατηρηθούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ελβετία
Στην Ελβετία οι τέσσερις εβδομάδες προ των Χριστουγέννων εορτάζονται με πλούσια παραδοσιακά έθιμα, όπως το γιορτινό στεφάνι και το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο. Ο «Samichlaus» όπως ονομάζεται στη γερμανική πλευρά της Ελβετίας ο Άγιος Νικόλαος μοιράζει γλυκά και δώρα στα παιδιά στις 6 Δεκεμβρίου. Η παραμονή των Χριστουγέννων με όλα τα άλλα έθιμα του Δένδρου, τα κάλαντα, το γιορτινό τραπέζι και η λειτουργία των Χριστουγέννων χαρακτηρίζουν την ημέρα αυτή.
Δανία
Στην Δανία, ο Αγιος Βασίλης είναι ο Julemonden, που μαζί με μια μυστηριώδη ύπαρξη, τον Νisse, φέρνουν τα δώρα στα παιδιά.
Νορβηγία
Στην Νορβηγία στολίζουν το δέντρο φτιάχνοντας χειροποίητα μικρά καλαθάκια από πολύχρωμο χαρτί.Το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό τους έχει ως βάση το αρνίσιο κρέας. Ο Νορβηγικός Άγιος Βασίλης λέγεται Nisse και η ονομασία του προέρχεται από τις προχριστιανικές παραδόσεις της Νορβηγίας. Τα Nisse ήταν μικρά γενειοφόρα ξωτικά που πείραζαν τους αγρότες και με τον καιρό εντάχθηκαν στην Χριστουγεννιάτικη παράδοση με τη μορφή του Άγιου Βασίλη. Επίσης στην Νορβηγία συνηθίζουν να λένε τοπικά Χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Ιρλανδία
Στην Ιρλανδία τα παιδιά αφήνουν μεγάλους σάκους το βραδύ της παραμονής κοντά στο τζάκι και είναι παράδοση να αφήνουν μέντες και ένα ποτήρι Guinness για να δροσιστεί ο Άγιος Βασίλης.
Γιουγκοσλαβία
Οι Γιουγκοσλάβες νοικοκυρές έχουν ένα ευγενικό αλλά βρώμικο έθιμο: Ραντίζουν τα τραπεζομάντιλα τους με κρασί για να μη ντραπούν οι φιλοξενούμενοί τους αν λερώσουν κάποιο, μιας και θεωρείται ντροπή για τους καλούς τρόπους τους να λερώσει κάποιος προσκεκλημένος το τραπεζομάντιλο της οικοδέσποινας.
Ρωσία
Στην Ρωσία είχαν τη συνήθεια, τη νύχτα των Χριστουγέννων, να ντύνουν στα λευκά μια κοπέλα του σπιτιού και να τη βάζουν να παριστάνει την Παναγία.
Μεξικό
Στο Μεξικό, οι άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους και πάνε όλοι μαζί στην εκκλησία τραγουδώντας χριστουγεννιάτικα τραγούδια και κρατώντας καμπάνες και κεριά.
Ουκρανία
Στην Ουκρανία ο Παγωμένος Πατέρας φθάνει με το έλκηθρο, το οποίο σέρνουν μόνο τρείς τάρανδοι, ενώ τον συνοδεύει και ένα κοριτσάκι, το Κορίτσι-Νιφάδα, που φορά ένα λαμπερό μπλε κοστούμι με λευκή γούνα και ένα στέμμα που έχει το σχήμα μιας νιφάδας χιονιού.
Σουηδία
Στην Σουηδία κατά την αυγή της 13ης Δεκεμβρίου η “Λουτσία” -σύμβολο του φωτός- συνήθως το μεγαλύτερο κορίτσι του σπιτιού, φορώντας ένα μακρύ λευκό χιτώνα και ένα στεφάνι από αναμμένα κεριά στα μαλλιά, πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι, προσφέροντας ζεστό καφέ και κουλουράκια, ενώ τραγουδά παλιά κάλαντα με τον σκοπό του λαϊκού ναπολιτάνικου τραγουδιού “Σάντα Λουτσία”.
Κένυα
Στην Κένυα, λόγω του κλίματος, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά: το χριστουγεννιάτικο γεύμα θυμίζει καλοκαιρινή ημέρα χαλάρωσης αφού αντί να φάνε γαλοπούλα κάνουν μπάρμπεκιου στον κήπο. Μάλιστα, εκεί στολίζουν τις εκκλησίες με μπαλόνια, λουλούδια και κορδέλες.
4) Συνταγή για βασιλόπιτα
Από τον Άκη Πετρετζίκη
Μέθοδος Εκτέλεσης
Για τη Βασιλόπιτα κέικ
- Χτυπάμε το βούτυρο και την άχνη στο μίξερ με το «φτερό» πολύ καλά μέχρι να αφρατέψουν. Μόλις αφρατέψουν, σταμάταμε το χτύπημα, καθαρίζουμε τα πλαϊνά τοιχώματα και συνεχίζουμε το χτύπημα για άλλα 5 λεπτά. (Καλό είναι το βούτυρο να το χτυπάμε όταν είναι εκτός ψυγείου για κάποια ώρα ώστε να είναι μαλακό).
- Κατά τη διάρκεια που δουλεύει το μίξερ παίρνουμε τα υπόλοιπα υλικά από το πρώτο μείγμα (εκτός από το πορτοκάλι) και τα χτυπάμε σε ένα μπλεντεράκι με μια κουταλιά της σούπας ζάχαρη για να γίνουν σκόνη. Όταν ετοιμαστούν προσθέτουμε το ξύσμα πορτοκαλιού και ανακατεύουμε.
- Στη συνέχεια προσθέτουμε αυτή τη σκόνη στο μείγμα με το βούτυρο και την άχνη και ανακατεύουμε σε χαμηλή ταχύτητα.
- Προσθέτουμε τα υλικά του μείγματος Β σιγά σιγά. Βγάζουμε τον κάδο από το μίξερ και προσθέτουμε το μείγμα Γ και ανακατεύουμε πολύ σιγά με μια κουτάλα. Βουτυρώνουμε-αλευρώνουμε μια στρογγυλή φόρμα κέικ διαμέτρου 25 εκ. με αφαιρούμενα πλαϊνά και ψήνουμε το κέικ σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 45-50 λεπτά, στην υψηλή σχάρα.
- Πριν το ψήσιμο βάζουμε το φλουρί!!!
- Μόλις είναι έτοιμη, πασπαλίζουμε με άχνη ζάχαρη και σερβίρουμε!
Για τη Βασιλόπιτα κέικ
- 300 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου
- 250 γρ. ζάχαρη άχνη
- 1/2 κ.γ. μοσχοκάρυδο
- 2 γρ. μαστίχα
- 7 γρ. μαχλέπι
- 1 κ.σ. ζάχαρη
- 2 κ.σ. αλεύρι
- 1-2 πορτοκάλια ξύσμα
- 2 βανίλιες ή 2 κ.γ. εκχύλισμα βανίλιας
Για μείγμα Β
- 4 αυγά (200 γρ.)
- 75 ml γάλα 3,5% λιπαρά
Για μείγμα Γ
- 400 γρ. αλεύρι γ.ο.χ
- 1 κ.σ. μπέικιν πάουντερ
6)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Μορισέι, Ντ. (2003) «Το καραβάκι των Χριστουγέννων», Αθήνα, εκδόσεις: Άγκυρα.
Β) Στιρ, Ντ. (2003) «Το δεντράκι των Χριστουγέννων», Αθήνα, εκδόσεις: Πατάκης.
Γ) Τσιλιμένη, Τ. (2005) «Μπιρλιμπίμ, ο καλικάντζαρος», Αθήνα, εκδόσεις: Μικρή Μίλητος.
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ!!!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Νοέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Πλειάδες ή Πούλια
Από την αρχαιότητα ακόμη διάφορα ιδιαίτερα εμφανή ουράνια αντικείμενα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους σαν σημάδια των αλλαγών του καιρού. Πάρτε, για παράδειγμα, το πανέμορφο ανοιχτό αστρικό σμήνος των Πλειάδων, γνωστότερο στο λαό μας με την ονομασία Πούλια. Ακόμη και από την εποχή τουΗσίοδου η δύση των Πλειάδων αμέσως μετά την δύση του Ήλιου, που συμβαίνει στα μέσα Νοεμβρίου, σημάδευε και σημαδεύει την περίοδο της έλευσης του κρύου και «προειδοποιούσε τους γεωργούς να σπεύσουν να ολοκληρώσουν την σπορά, αλλά και τους κτηνοτρόφους να κατηφορίσουν στα χημαδιά». Όπως μας λέει η παροιμία: «Στις δεκαφτά ή στις δεκοχτώ πέφτει η Πούλια στο γιαλό, και πίσω παραγγέλνει: μηδέ στανίτσα στα βουνά, μήτε γιωργός στους κάμπους», ή σε μιαν άλλη παραλλαγή: «μήτε τσομπάνος στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους».
Εκτός από την δύση της Πούλιας, όμως, την μεταβολή του καιρού προς το χειρότερο «μηνάει» στο λαό η γιορτή του αγίου Μηνά, στις 11 Νοεμβρίου, ενώ στη γιορτή του αγίου Ανδρέα, στις 30 Νοεμβρίου, το κρύο «αντριεύει». Οι ακατάστατες αυτές καιρικές συνθήκες που επικρατούν έδωσαν στον Νοέμβριο το όνομα «Ανακατωμένος», αν και είναι γνωστός στον λαό μας και ως Σποριάς ή Μεσοσπορίτης γιατί τότε γίνεται η σπορά των δημητριακών.
Στις άλλες γεωργικές ασχολίες περιλαμβάνεται επίσης και το λιομάζωμα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι τηςελιάς. Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη.
Ανάμεσα στις γιορτές του μήνα περιλαμβάνεται και η εορτή των Ταξιαρχών Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου, γι’ αυτό ο Νοέμβριος ονομάζεται σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και Αϊ-Ταξιάρχης και Αρχαγγελίτης. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θεωρείται και ως «ο κατ’ εξοχήν ψυχοπομπός άγγελος» γι αυτό και σε ορισμένες περιοχές την παραμονή της εορτής του έφερναν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι για να μην τα δει ο Μιχαήλ και έλθει να τους πάρει πριν την ώρα τους.
Στις 14 Νοεμβρίου εορτάζεται η μνήμη του αγίου Φιλίππου
Στις 25 Νοεμβρίου τιμάται η μνήμη της αγίας Αικατερίνης
Η μεγαλύτερη, όμως, γιορτή του μήνα είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τον Σάββα Αγουρίδη η καθιέρωση της εορτής έγινε τον 8ο αι. μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, ενώ την αναφορά των «…Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων [του Ιερού των Ιεροσολύμων] και παραμονής της εκεί βρίσκουμε στο απόκρυφο λαϊκό κείμενο που [ονομάστηκε] ‘Πρωτοευαγγέλιον Ιακώβου’…». Η παράδοση της Θεοτόκου στο Ιερό έγινε από τους γονείς της, τον Ιωακείμ και την Άννα, «…όταν ήταν τριών ετών, και έτσι την αφιέρωσαν στον Θεό, αφού η Μαρία παρέμεινε εντός του Ιερού, όπου την υποδέχτηκε ο Ζαχαρίας (προφανώς ο ιερέας πατέρας του Ιωάννη του Προδρόμου) και την εισήγαγε στο Ιερό, όπου έμεινε μέχρι της ηλικίας των 14 ή 15 ετών».
Οι «Λεοντίδες» φαίνονται ότι προέρχονται από τον Αστερισμό του Λέοντα
Ένα ιδιαίτερα θεαματικό, πολλές φορές, ουράνιο φαινόμενο συμβαίνει γύρω στις 17 Νοεμβρίου κάθε χρόνου οπότε μια ετήσια «βροχή διαττόντων» στολίζει με δεκάδες φωτεινά πεφταστέρια τον ουρανό μας όταν μια ροή σωματιδίων μερικών δεκάδων διαττόντων την ώρα σχηματίζουν την «βροχή των Λεοντιδών». Η βροχή αυτή ονομάζεται έτσι επειδή ταμετέωρα αυτά φαίνονται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, και οφείλονται στα σωματίδια που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τεμπλ-Τατλ. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: καθώς η Γη μας περιφέρεται στην τροχιάτης γύρω από τον Ήλιο, συναντάει κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Τεμπλ-Τατλ που είναι σχετικά μαζεμένα μαζί σε ομάδες και τέμνουν την τροχιά της Γης. Έτσι καθώς η Γη μας τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει ακάθεκτη πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος 100 περίπου χιλιομέτρων και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα, λοιπόν, βλέπουμε από τη Γη, και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο, ή «πεφταστέρι».
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά από κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη ο ρυθμός αυτός μπορεί και να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Σ’ αυτή την περίπτωση η «Βροχή» μετατρέπεται σε «Καταιγίδα». Η μεγαλύτερη «Καταιγίδα Διαττόντων» που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η «Καταιγίδα των Λεοντιδών» στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μια ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ένας ιστορικός μάλιστα το 1878 την θεώρησε ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα του αιώνα. Πολλές ξυλογραφίες έχουν απεικονίσει το γεγονός με μεγάλη επιτυχία. Αρκετοί μάλιστα κοινωνιολόγοι αποδίδουν στο ουράνιο αυτό φαινόμενο την εξάπλωση της θρησκομανίας που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την όλη κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.
2) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011.
σελ. 4-5
Από τα τροπικά δάση μέχρι τις άνυδρες ερήμους, από τα λιβάδια και τα πάρκα μέχρι τα ίδια μας τα σπίτια, τα ανατριχιαστικά ζωύφια βρίσκονται παντού- γι” αυτό να έχετε τα μάτια σας τέσσερα!
Πολλά από τα ανατριχιαστικά ζωύφια που βλέπουμε ολόγυρα μας είναι έντομα. Όλα τα έντομα, όπως οι λιβελούλες, τα σκαθάρια, οι σφήκες και τα μυρμήγκια, έχουν έξι πόδια και το σώμα τους διαιρείται σε τρία τμήματα. Υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο διαφορετικά είδη εντόμων που σέρνονται, πετούν και έρπουν στη γη. Ανάμεσα σ” αυτά τα ανατριχιαστικά ζωύφια συγκαταλέγονται οι αράχνες και στους ωκεανούς τα αρθρόποδα όπως είναι τα καβούρια και οι γαρίδες.
Παρ” όλο που πολλοί φοβούνται τα έντομα και τα άλλα ανατριχιαστικά ζωύφια, στην πραγματικότητα είναι καταπληκτικά πλάσματα που αξίζει να τα δείτε από κοντά. Μπορούν να επιζήσουν στα πιο εχθρικά περιβάλλοντα, ακόμα και σε μέρη που ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει.
Μερικά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι θεόρατα. Το γιγαντιαίο μαλαισιανό έντομο – κλαρί, παραδείγματος χάριν, φτάνει σε μήκος το μπράτσο ενός ανθρώπου, και τα σκαθάρια γολιάθ μπορεί να ζυγίζουν όσο και μια σοκολάτα οικογενειακής συσκευασίας. Μα τα σημερινά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι μικρά σε σύγκριση με τα πλάσματα των προιστορικών χρόνων. Πριν από 390 εκατομμύρια χρόνια περίπου, θαλάσσιοι σκορπιοί μήκους 2,5 μέτρων κολυμπούσαν στους ωκεανούς και μυριάποδα μήκους 3 μέτρων σέρνονταν στα δάση.
3) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα βικιφθέγματα
Νοέμβριος
- Άη- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα: -Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ” Άη- Φιλίππου αυτού είμαι.
- Αν τ” Άη Φιλίππου λείπω, τ” Άγια, των Αγιών δε λείπω.
- Η Πούλια βασιλεύοντας το μήνυμα της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.
- Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν” στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο.
- Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.
- Όποιος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.
- Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.
- Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Σ” τσι τριάντα, τ” Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο.
- Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
- Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» – «καλησπέρα».
4) Συνταγή για τυρόψωμο
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 600 γραμμ. αλεύρι δυνατό
- 1 κύβος νωπής μαγιάς 25 γρ.
- 1 κ.γλ. ζάχαρη
- 1 κ.γλ. αλάτι
- Νερό όσο σηκώσει (περίπου 1½ φλιτζ.)
- Λίγο λάδι για το μπολ
- 300 γραμμ. φέτα σε τρίμματα
- 3 κ.σ. ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. φρέσκο δυόσμο
- Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- 1 αυγό
- 1 κ.σ. γάλα
- Λίγο επιπλέον αλεύρι
· Για τη γέμιση
Εκτέλεση
Για τη Μαγιά:
Για να ενεργοποιήσουμε τη μαγιά, τη διαλύουμε σε μπολ, πασπαλίζουμε με λίγη ζάχαρη και ρίχνουμε λίγο νερό. Ανακατεύουμε να διαλυθεί. Σκεπάζουμε με μεμβράνη και αφήνουμε για 10′ να ενεργοποιηθεί. Όταν αφρίσει η επιφάνεια είναι έτοιμη και την προσθέτουμε στο αλεύρι.
1. Σε μπολ βάζουμε το αλεύρι, τη μαγιά, τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με κουτάλι. Διαλύουμε το αλάτι σε 1 φλιτζ. χλιαρό νερό. Το ρίχνουμε στα υλικά και αρχίζουμε να ζυμώνουμε. Συμπληρώνουμε λίγο νερό μέχρι να σχηματιστεί ζύμη.
2. Βγάζουμε τη ζύμη στον πάγκο εργασίας και την ζυμώνουμε δυνατά για 10΄ κάνοντας τραβήγματα της ζύμης, τεντώνοντάς την και επαναφέροντάς την.
3. Λαδώνουμε ελαφρά ένα μπολ και βάζουμε τη ζύμη. Καλύπτουμε το μπολ και αφήνουμε τη ζύμη να διπλασιαστεί σε όγκο. Ο χρόνος φουσκώματος ποικίλλει ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Όσο πιο ζεστό είναι ένα μέρος τόσο πιο γρήγορα φουσκώνει η ζύμη. Ακόμα και στο ψυγείο θα φουσκώσει, αλλά θα αργήσει πολύ.
4. Σε μπολ βάζουμε τη φέτα, το λάδι, το δυόσμο, το πιπέρι και ανακατεύουμε. Τα ρίχνουμε στην ήδη φουσκωμένη ζύμη. Ζυμώνουμε καλά, να εγκλωβιστούν μέσα στη ζύμη τα υλικά. Αν κολλάει πασπαλίζουμε με αλεύρι.
5. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 4 κομμάτια. Πλάθουμε μακρόστενα καρβελάκια. Τα πλαταίνουμε πατώντας τα ελαφρά. Τα τοποθετούμε σε λαδωμένη λαμαρίνα. Τα σκεπάζουμε καλά. Αφήνουμε να διπλασιαστούν σε όγκο για περίπου 40΄.
6. Χτυπάμε το αυγό με το γάλα και τ’ αλευρώνουμε γύρω-γύρω. Χαράζουμε ελαφρά την επιφάνειά τους με κοφτερό μαχαίρι. Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για 40΄, έως ότου ροδίσουν καλά.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Οκτώβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης, ήΟχτώβρης, η Τρυγομηνάς (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά) είναι ο δέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Επειδή το πιο σημαντικό δώρο του Οκτωβρίου στους γεωργούς είναι οι πολλέςβροχές του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και μήνας της σποράς, εξ ου και τα ονόματα «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός». Ηταν ο τέταρτος μήνας τουαττικού έτους. Ονομάστηκε Πυανεψιώναπό τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, εορτή προς τιμήν του Απόλλωνα. O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη.
Εορτές και Λαογραφία
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στηνΚύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο την προσωνυμία «Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης». Όπως μας αναφέρουν οι Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης: «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».
Τον ίδιο αυτό μήνα γιορτάζεται και η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, στις 18 Οκτωβρίου, ο οποίος εκτός του τρίτουΕυαγγελίου συνέγραψε επίσης και τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Λουκάς, όμως, είναι επίσης γνωστός και ως ιατρός, αλλά και ως ζωγράφος, «καθώς σ’ αυτόν αποδίδεται η ιστόρηση των παλαιότερων και αυθεντικών προσωπογραφιών τηςΘεοτόκου».
Αλλά ο Οκτώβριος συνδέεται επίσης στενά και με τρία σημαντικά ορόσημα της πρόσφατης ιστορίας μας. Όπως μας περιγράφει η Μαρίνα Πετράκη:
«Η νικηφόρα είσοδος στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912 μεταμόρφωσε την αμελητέα Ελλάδα σε υπολογίσιμη δύναμη. Η απόρριψη του φασιστικού τελεσίγραφου στις 28 Οκτωβρίου 1940 συμπύκνωσε σε μια λέξη την ομοψυχία και αγωνιστικότητα που στήριξαν, πέρα από κάθε ελπίδα και απελπισία, τον αγώνα στα βουνά της Αλβανίας, στις πόλεις και την ύπαιθρο της κατεχόμενης Ελλάδας. Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944 πυκνώνει συμβολικά το πέρασμα από τον εφιάλτη του εξανδραποδισμού στις προσδοκίες, και τις διαψεύσεις, του μεταπολεμικού κόσμου μας».
— Μαρίνα Πετράκη
Γεγονότα
Πυροβολικό του Ελληνικού Στρατού βάλει κατά του υψώματος Ιβάν, κοντά στην Κορυτσά.
- 1940 - Η Ελλάδα μέσω του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά απαντά «OXI» στο τελεσίγραφο της Ιταλίας. H Ιταλία κηρύσσει πόλεμο και προσβάλλει τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας. Συνάντηση Χίτλερ - Μουσσολίνι στηΦλωρεντία, τοπική ώρα 11.00. «Φύρερ, προελαύνουμε..» ήταν τα πρώτα λόγια του Μουσσολίνι.
2) Σειρά Πράσινη Περίπολος: «Ο μικρός οικολόγος», Εκδόσεις: Μίνωας
σελ. 3-7
«Σώζω το νερό από τη μόλυνση»
Ζούμε στον «μπλε πλανήτη» καθώς το μεγαλύτερο μέρος της γης – περισσότερο από το μισό – αποτελείται από νερό.Δυστυχώς, όμως σήμερα, το ζωτικό νερό της θάλασσας, των ποταμών και των λιμνών είναι μολυσμένο.
Σ” αυτό το βιβλίο θα μάθεις πως μπορείς να βοηθήσεις να μείνει καθαρό το νερό της γης, αντιμετωπίζοντας τους εχθρούς του.
«Ο μπλε πλανήτης»
Η γη, όταν τη δεις από το διάστημα, από εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, μοιάζει με μια μπλε μπάλα. Γι” αυτό, ο πλανήτης μας χαρακτηρίζεται «μπλε πλανήτης». Το χρώμα το παίρνει από το νερό της θάλασσας. το μεγαλύτερο μέρος της γης, άλλωστε, αποτελείται από νερό.
Το νερό των ωκεανών δεν πίνεται. Ένας ναυαγός θα πέθαινε από τη δίψα χωρίς γλυκό νερό. Γιατί, ο άνθρωπος πίνει μόνο νερό από τα ποτάμια και τις λίμνες. Το νερό της θάλασσας είναι αλμυρό και κάθε μέρα που περνάει ρυπαίνεται όλο και πιο πολύ.
«Ο κίνδυνος της μόλυνσης»
Εδώ και αρκετό καιρό, τα χημικά απόβλητα των βιομηχανιών και τα ραδιενεργά κατάλοιπα των πυρηνικών αντιδραστήρων χύνονται στη θάλασσα. Εκεί καταλήγουν, επίσης, τα σκουπίδια και τα απορρίμματα των πόλεων, μέσα από τους υπονόμους. Η θάλασσα δεν μπορεί να απορροφήσει τόσους ρύπους, το νερό μολύνεται, το πλαγκτό εξαφανίζεται και τα ψάρια που τρέφονται με αυτό πεθαίνουν από την πείνα. Η μόλυνση των ωκεανών είναι μεγάλη απειλή για τους ζωντανούς οργανισμούς και, κατα συνέπεια, για ολόκληρο τον πλανήτη.
Τα πετρελαιοφόρα είναι ιδιαίτερα ρυπογόνα. Αδειάζουν τα απόβλητα τους στον ωκεανό και αν συμβεί κάποιο ατύχημα, το πετρέλαιο που μεταφέρουν χύνεται στη θάλασσα. Έτσι μολύνονται τα νερά και σκοτώνουν τα πλάσματα της θάλασσας δημιουργώντας μια μαύρη παλίρροια, μια τρομερή δηλαδή οικολογική καταστροφή.
3) «Το γιγάντιο βιβλίο των ζώων», Εκδόσεις Πάργα
σελ. 16
«Πιθηκάκι»
Το πιθηκάκι περνάει περίπου 8 μήνες στη κοιλιά της μητέρας του πριν γεννηθεί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της ζωής του, αγκιστρώνεται στη γούνα της μητέρας του για να μην πέσει.
Το πιθηκάκι πίνει το γάλα της μητέρας του για τα πρώτα ένα – δύο χρόνια. Όταν γίνει δύο ετών, αρχίζει επίσης να τρώει φύλλα και φρούτα.
το πιθηκάκι ζει σε μέρη με πολλά δέντρα, όπως είναι για παράδειγμα η Αφρική. Μένει με τη μητέρα του μέχρι να γίνει τεσσάρων χρονών. Μετά, μπορεί να φροντίσει μόνο του τον εαυτό του.
Η μαμά πιθηκίνα μπορεί να κάνει μόνο ένα μωρό κάθε 4 χρόνια. Πλένει το μωρό της στη βροχή και μασάει τα φρούτα του μωρού της.
σελ.17
«Σκιουράκι»
Τα σκιουράκια γεννιούνται σε φωλιά. Το νεογέννητο σκιουράκι είναι φαλακρό και τυφλό, αλλά τρεις εβδομάδες μετά, είναι καλυμμένο με μικρές τρίχες και ύστερα από 4 εβδομάδες ανοίγει τα μάτια του.
Το σκιουράκι πίνει το γάλα της μητέρας του κατά τη διάρκεια των πρώτων λίγων εβδομάδων. Όταν γίνει 6 εβδομάδων, τρώει και στερεά τροφή, όπως καρπούς, σπόρους, λουλούδια, έντομα και φρούτα.
Κατά τις πρώτες εβδομάδες το σκιουράκι ζει σε ένα δέντρο, σε μια φωλιά που έχει χτίσει η μητέρα του. είναι φτιαγμένη από μικρά και μεγάλα κλαδιά, φύλλα και χόρτα, κι έχει μέγεθος όσο μια μπάλα ποδοσφαίρου!
Η μαμά σκιουρίνα διώχνει τα παιδιά της ύστερα από 3 μήνες. Ένας σκίουρος μπορεί να κάνει παιδιά από 10 μηνών.
4) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Κριστίνα Μπάτλερ, «Μια βροχερή μέρα», Εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη, 2008.
β) Μαίρη Μπάουιν, «Ο Τομ δεν θέλει να κοιμηθεί», Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2011.
γ) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011
5) Συνταγή για σπανακοτυρόπιτα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 1 πακέτο χωριάτικο φύλλο «κιχί» της Alfa
- 1 κιλό σπανάκι
- 3 πράσα
- 4-5 ψιλά φρέσκα κρεμμύδια
- 2 αβγά
- 350 γρ. φέτα Ηπείρου
- ελαιόλαδο
- αλάτι
- φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
ΤΡΑΓΑΝΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ…alfa χωριάτικο φύλλο «κιχί»
Πλένουμε τα χόρτα. Τα στραγγίζουμε σε σουρωτήρι. Τα ψιλοκόβουμε, τα βάζουμε σε μπολ .Ψιλοκόβουμε τα πράσα και τα φρέσκα κρεμμύδια, τα προσθέτουμε στο σπανάκι και τα αλατίζουμε. Τα τρίβουμε να μαραθούν. Τα στύβουμε να φύγουν τα υγρά τους. Τα βάζουμε σε μπολ, τα περιχύνουμε με το μισό ελαιόλαδο. Τρίβουμε την φέτα. Χτυπάμε τα αβγά και τα προσθέτουμε. Ανακατεύουμε καλά. Δοκιμάζουμε και συμπληρώνουμε αλάτι και πιπέρι. Σε λαδωμένο ρηχό μεγάλο, ταψί περίπου 40 εκ., Στρώνουμε ακτινωτά 3 φύλλα, λαδώνοντας τα ενδιάμεσα. Πεταχτά βάζουμε την μισή γέμιση. Λίγη λίγη εδώ κι εκεί στην επιφάνεια του χωριάτικου φύλλου «κιχί» της alfa. Καλύπτουμε με ένα σουρωμένα φύλλο, να μην εξέχει καθόλου ,να εφαρμόζει στις άκρες του ταψιού. Ραντίζουμε ελαιόλαδο. Πεταχτά ρίχνουμε την υπόλοιπη γέμιση. Καλύπτουμε με τα άλλα δυο φύλλα χωριάτικα «κιχί» της alfa αφού τα λαδώσουμε ενδιάμεσα. Τα χωριάτικα φύλλα «κιχί» της alfa που σκεπάζουν την πίτα να μην εξέχουν από το χείλος του ταψιού. Τα σουρώνουμε ελαφρά να εφαρμόζουν στην περίμετρο. Γυρνάμε τα φύλλα που εξέχουν από το χείλος του ταψιού, επάνω στην πίτα ή στα στρίβουμε σε κόθρο.
Χαράζουμε σε κομμάτια. Περιχύνουμε με το υπόλοιπο λάδι και ραντίζουμε με λίγο νερό πεταχτά με τα δάχτυλα.
Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180ºC στις αντιστάσεις για περίπου 1 ώρα να ροδίσει καλά και να ξεκολλήσει από το ταψί.
Ψήστε το τελευταίο 20′ στην κάτω αντίσταση για να στεγνώσει καλά η κάτω πλευρά της πίτας και να γίνει τραγανή.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!
1) Ο μήνας Σεπτέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας τουΦθινοπώρου. Περιλαμβάνει 30 ημέρες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο 7ος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου εξ ου και η ονομασία του. Ο λαός μας συνηθίζει να λέει πως: «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας». Oι καιρικές, όμως, συνθήκες που επικρατούν συνήθως τον Σεπτέμβριο δεν μας επιτρέπουν να το πιστέψουμε! Γιατί, παρ’ όλο που υποτίθεται ότι με την έλευση του Σεπτεμβρίου αρχίζει το φθινόπωρο, κάθε χρόνο φαίνεται ότι ακόμη και σε όλη τη διάρκεια του μήνα το καλοκαίρι καλά κρατεί. Ο καιρός όμως σιγά-σιγά αρχίζει ν’ αλλάζει και να μας προετοιμάζει για τον επερχόμενο χειμώνα. Στο τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, άλλωστε, ξεκινάει επίσημα και το φθινόπωρο, με την άφιξη του Ήλιου στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 22 του μήνα.
Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης και ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου». Όπως μας πληροφορεί η Μαρίνα Δετοράκη:
Ο Σεπτέμβριος, όμως, έχει κι άλλες ονομασίες, όπως «Σταυριάτης» ή «Σταυρίτης» λόγω της μεγάλης γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα. Όπως μας αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Η μέρα της γιορτής αυτής σε πολλά μέρη αποτελεί χρονικό σταθμό στις τοπικές αγροτικές και ποιμενικές εργασίες και λαμβάνεται ως η αρχή ή το τέρμα για τις σχετικές συμβάσεις. Αλλά σταθμό αποτελούσε παλαιότερα και για τους ναυτικούς, οι οποίοι τότε σταματούσαν τα μακρινά ταξίδια με ιστιοφόρα, όπως συμβούλευε η παροιμία: “Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε”. Στις εκκλησίες μοιράζεται τη μέρα αυτή βασιλικός, εκκλησιαστική συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, που για το λόγο αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο… Με το βασιλικό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμάζεται το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Κυρίως, όμως, ο Σεπτέμβριος είναι γνωστός με την ονομασία «Τρυγομηνάς» ή «Τρυγητής».
Όπως γράφει και ο Κώστας Κρυστάλλης (1868-1894) στο «Τραγούδι του τρυγητού»: «Αμπέλι μου πλατύφυλλο/ και καλοκλαδεμένο,/ δέσε σταφύλια κόκκινα,/ να μπω να σε τρυγήσω,/ να κάμω αθάνατο κρασί,/ μοσχοβολιά γιομάτο». Ο τρυγητός των αμπελιών και η δημιουργία του κρασιού είναι, άλλωστε, μια πανάρχαια διαδικασία που ανάγεται στην περίοδο της γεωργικής επανάστασης πριν από περίπου 7.000 χρόνια, ενώ και οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με την οινοποιία τουλάχιστον από το 1700 π.Χ. Η σχετική μάλιστα μυθολογία για το κρασί, και η σύνδεσή του με το θεό Διόνυσο, είναι ιδιαίτερα πλούσια. Γιατί το κρασί αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν όχι μόνο ως βασικό συστατικό της διατροφής, αλλά και τηςθρησκείας, αφού οι Έλληνες πίστευαν ότι το αίμα του σταφυλιού είναι αίμα του θεού Διονύσου και ότι πίνοντας κρασί μεταλαμβάνουν από το αίμα του θεού.
Η λατρεία του Διονύσου συνάντησε αρκετές δυσκολίες. Αρχικά, μάλιστα, και μια κάποια καχυποψία απέναντι στο κρασί, όπως αποτυπώνεται σε πολλούς σχετικούς μύθους. Πάρτε, για παράδειγμα, έναν αττικό μύθο που συνδέει τον αστερισμό της Παρθένου με το κρασί. Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο αστερισμός της Παρθένου αντιπροσωπεύει την Ηριγόνη, την κόρη του Ικάριου που πρώτος υποδέχτηκε τον Διόνυσο στην Αττική και από τον οποίο έμαθε την τέχνη να φτιάχνει το κρασί. Στον τόπο που έγινε η συνάντηση εκείνη φυτεύτηκε το πρώτο αμπέλι και η περιοχή ονομάστηκε από τότε Διόνυσος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Σεπτέμβριος
- Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
- Βοηθάει ο Άη- Γιάννης και ο Σταυρός, γιομίζει το αμπάρι κι ο ληνός.
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος.
- Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα. [:ισημερία]
- Στον Τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
- Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
- Τον Τρυγητή τ” αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι.
- Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν.
- Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε.
- Του Σταυρού κοίτα και τ” Άη Γιωργιού ξεκίνα.
- Του Σταυρού σταύρωνε και δένε.
- Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε
3) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μουρίκη Κατερίνα, «Τα καμώματα της Αταξίας και η επανάσταση της Αλφαβήτας», Εκδόσεις Άγκυρα, 2000.
β) «Μια μέρα στη φάρμα», Εκδόσεις Πατάκη, 2008.
γ) Ράσελμαν Άννα, «Οι Δερματούληδες στο ταψί του ήλιου», Εκδόσεις Άμμος.
4) Συνταγή για μουσταλευριά
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 5 ποτήρια νερού κομμένο μούστο
- 3/4 ποτηριού νερού αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 1/4 ποτηριού νερού σιμιγδάλι ψιλό
- 1 κ.σ. θυμαρίσιο μέλι
- 1/2 κ.γλ. κοπανισμένη μαστίχα
- 1 φλιτζ. καβουρδισμένα αμύγδαλα
- Για το γαρνίρισμα
- 1/2 φλιτζ. καβουρδισμένο σουσάμι
- κανέλα
Εκτέλεση
1. Βάζουμε το μούστο σε κατσαρόλα να ζεσταθεί. Προσθέτουμε το αλεύρι και το σιμιγδάλι ανακατεύοντας με σύρμα (όχι με κουτάλα) για να μη σβολιάσουν.
2. Ρίχνουμε το μέλι, τα αμύγδαλα και τη μαστίχα συνεχίζοντας το ανακάτεμα. Μόλις πάρει βράση η μουσταλευριά, την αδειάζουμε σε μπολάκια (ή σε μεγάλο πυρίμαχο σκεύος).
3. Την πασπαλίζουμε όσο είναι ακόμα ζεστή με καβουρδισμένο σουσάμι και κανέλα.
5) Συνταγή για μουστοκούλουρα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 ml μούστο
- 500 ml ελαιόλαδο ανάμεικτο με σπορέλαιο
- 250 γραμμ. ζάχαρη
- 2 κ.γλ. μπέικιν πάουντερ
- 1 κ.γλ. σόδα μαγειρικής
- 1½ κ.γλ. κανέλα σκόνη
- 1½ κ.γλ. γαρίφαλο σκόνη
- 1 φλιτζ. ελληνικού καφέ κονιάκ
- όσο πάρει (γύρω στο 1½ κιλό) αλεύρι για όλες χρήσεις
Εκτέλεση
1. Σε μια μπασίνα (μεγάλο μπολ) ρίχνουμε το μούστο, το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, την κανέλα, το γαρίφαλο. Αραιώνουμε τη σόδα στο κονιάκ. Τα χτυπάμε με σύρμα να ενωθούν.
2. Κοσκινίζουμε το αλεύρι με το μπέικιν πάουντερ και τα προσθέτουμε λίγο λίγο μέχρι να έχουμε μια μαλακή ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Πλάθουμε στρογγυλά ή ό,τι σχήμα θέλουμε τα μουστοκούλουρα και τα αραδειάζουμε σε λαμαρίνες στρωμένες με λαδόκολλα.
3. Ψήνουμε τα κουλούρια στον αέρα στους 170 βαθμούς Κελσίου για 40΄, ώσπου να φουσκώσουν ελαφρά και να ροδίσουν απ’ όλες τις πλευρές.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
1)Αύγουστος: παροιμίες
Από τα Βικιφθέγματα
- Από Αύγουστο χειμώνα κι από Μάρτη καλοκαίρι.
- Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
- Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ” Αύγουστο σεντόνια
- Αύγουστε καλέ μου μήνα, να “σουν δυο φορές το χρόνο.
- Αύγουστε τραπεζοφόρε, να “σουν τρεις βολές το χρόνο.
- Αυγουστοκοδέσποινα‚ καλαντογυρεύτρα. [δηλ. Η σπάταλη νοικοκυρά τον Αύγουστο, τα Χριστούγεννα ζητιανεύει]
- Αύγουστος άβρεχτος, μούστος άμετρος.
- Δεκαπέντησεν ο Αύγουστος, πυρώσου και μην εντρέπεσαι.
- Επλάκωσεν ο Αύγουστος, η άκρια του χειμώνα.
- Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
- Ήρθε ο Αύγουστος, πάρε την κάπα σου.
- Θεός να φυλάει τα λιόδεντρα απ” το νερό τ” Αυγούστου.
- Κάθε πράμα στον καιρό του κι ο κολιός τον Αύγουστο.
- Καλή λαβιά τον Αύγουστο και γέννα τον Γενάρη.
- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ” Αυγούστου το φεγγάρι.
- Μακάρι σαν τον Αύγουστο να “ταν οι μήνες όλοι.
- Να “σαι καλά τον Αύγουστο που “ναι παχιές οι μύγες.
- Να “σαι καλά τον Αύγουστο με δεκαοχτώ βελέντζες.
- Ο Αύγουστος και ο τρύγος δεν είναι κάθε μέρα.
- Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι. [δηλ. από τον Αύγουστο μπορείς να καταλάβεις αν θα είναι καλή η παραγωγή κρασιού, όπως κι από το Μάη μπορείς να καταλάβεις αν θα παραχθεί πολύ σιτάρι]
- Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
- Ούτε ο Αύγουστος χειμώνας, ούτε ο Μάρτης καλοκαίρι.
- Τ” Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο χρυσά φεγγάρια.
- Τ” Αυγούστου οι δρύμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα.
- Τ’ Αυγούστου το νερό σαν της κλανιάς το νερό.
- Τον Αύγουστο τον χαίρεται οπόχει να τρυγήσει.
2) ΠΟΙΗΜΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
ΕΙΚΟΝΟΛΕΞΟ
ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!!!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΟΥΛΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Βελετά- Βασιλειάδου, Μ. (2001), «Ένα σούπερ δεινοσαυράκι», Αθήνα, εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα.
Β) Βλαχοπούλου, Στ. (2002), «Το πράσινο εργοστάσιο. Συνάντηση μ’ ένα ελάφι», Αθήνα, εκδόσεις: Κέδρος.
Γ) Καραλάζου, Θ. (2003), «www.dasos.gr», Αθήνα, εκδόσεις: Καστανιώτης.
2) Ιούλιος
Ιούλιος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
.
Ο Ιούλιος ή Ιούλης ή Θερνόν (ποντιακά, συναντάται και ως Χορτοθέρτς), είναι ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Ο Ιούλιος στην Ελληνική λαογραφία
Οι εποχιακές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της γεωργίας αφού η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίεςεξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών. Λόγω των γεωργικών αυτών ασχολιών ο Ιούλιος ονομάζεται και Αλωνάρης ή Αλωνιστής αφού στον μήνα αυτό γίνεται το αλώνισμα των δημητριακών.
Το Αφήλιο της Γης
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου (γύρω στις 3 του μήνα) η Γη μας βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της ετήσιας τροχιάς της, στο αφήλιο της δηλαδή, γεγονός που δεν πρέπει να ξενίζει κανέναν αφού η απόστασή μας από τον Ήλιο δεν σχετίζεται με τις θερμοκρασίες που επικρατούν πάνω στη Γη. Αυτό, όπως είναι γνωστό, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κλίση του άξονα της Γης κι όχι από του αν βρισκόμαστε στο αφήλιο ή στο περιήλιο της γήινης τροχιάς. Έτσι στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα.
3)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Ιούλιος
- Αλωνάρη με τ” αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια.
- Από τ” Άη-Λιος ο καιρός γυρίζει αλλιώς.
- Γαμπρός αλωναριάτικος, κακό χειμώνα βγάνει.
- Έτσι το “χει το λινάρι να ανθεί τον Αλωνάρη.
- Η καλή αμυγδαλιά ανθίζει το Γενάρη και βαστάει τ” αμύγδαλα όλο τον Αλωνάρη.
- Κάλλιο λόγια στο χωράφι , παρά ντράβαλα (φασαρίες) στ” αλώνι.
- Κάτσε κότα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
- Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη.
- Κότα, χήνα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
- Μικρό- μικρό τ” αλώνι μου, και να “ναι μοναχικό μου.
- Ο άη- Λιας κόβει σταφύλια και η αγία Μαρίνα σύκα.
- Ο Θεριστής θερίζει, ο Αλωνάρης αλωνίζει κι ο Αύγουστος ξεχωρίζει.
- Όρνιθα το Γενάρη, κέφαλος τον Αλωνάρη.
- Που μουχτάει τον Χειμώνα‚ χαίρεται τον Αλωνάρη.
- Που μοχθεί το χειμώνα χαίρεται τον Αλωνάρη.
- Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα.
- Στο κακορίζικο χωριό τον Αλωνάρη βρέχει.
- Τ” Αλωναριού τα κάματα (δυνατή ζέστη), τ” Αυγούστου τα λιοβόρια (ζεστός δυνατός ανατολικός άνεμος).
- Την ημέρα τ” άη -Λιός παίρνει ο καιρός αλλιώς.
- Της αγιά Μαρίνας ρώγα και του άη -Λιός σταφύλι. (δηλαδή το σταφύλι ωριμάζει αργότερα από τη σταφίδα)
- Της Αγιάς Μαρίνας ρούγα και του Άη Λια σταφύλι και του Αγιού Παντελεήμονα γιομάτο το κοφίνι.
- Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
- Τον Αλωνάρη δούλευε καλό χειμώνα να έχεις.
- Τον Αλωνάρη έβρεχε στον ποτισμένο τόπο.
- Χιόνισε μέσα στο Γενάρη, να οι χαρές του Αλωνάρη
4) ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Ξεκινάει μια ψαροπούλα
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
Ξεκινά μια ψαροπούλα
απ’ την Ύδρα τη μικρούλα
και πηγαίνει για σφουγγάρια
όλο γιαλό
όλο γιαλό
Έχει μέσα παλληκάρια
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
Έχει μέσα παλληκάρια
που βουτάνε για σφουγγάρια
γιούσες κι όμορφα κοράλλια
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
Έχει Υδραίους και Ποριώτες
Αιγινίτες και Σπετσιώτες
που `ναι όλοι παλληκάρια
απ’ το γιαλό
μες στο γιαλό
Γεια χαρά σας παλληκάρια
και στο καλό
και στο καλό
Γεια χαρά σας παλληκάρια
να μας φέρετε σφουγγάρια
γιούσες κι όμορφα κοράλλια
απ’ το γιαλό
απ’ το γιαλό
- Γλυκό καλοκαιράκι αγαπημένο
με πόση εγω λαχτάρα σε προσμένω
γλυκό καλοκαιράκι χαρωπό
αχ πόσο σ’αγαπώ - Να τρέξω πάλι στις χρυσές ακρογιαλιές
στη θάλασσα να κάνω χίλιες σκανταλιές
το κύμα ν’αψηφάω το ψηλό
αχ, πόσο το ποθώ - Στην εξοχή να πάω τη μαγευτική
σαν κατσικάκι να πηδάω εδω κι εκεί
γλυκό καλοκαιράκι χαρωπό
αχ πόσο σ’αγαπώ - των Αγγελική και Σπύρου Καψάσκη
5) Κροκέτες μπακαλιάρου
Από τον Άκη Πτρετζίκη
Συστατικά
- 500 γρ. μπακαλιάρος ξαλμυρισμένος, χωρίς δέρμα και καλά στυμένος
- 100 γρ. παξιμάδι ντάκος
- 2 σκ. σκόρδο
- 1 κ.γ. κύμινο
- 1/4 κ.γ. τζίντζερ σκόνη
- 1 ασπράδι αυγού
- λάδι για τηγάνισμα
Μέθοδος Εκτέλεσης
- Χτυπάμε στο μπλέντερ το παξιμάδι με το σκόρδο και τα αρωματικά μέχρι να γίνουν σχεδόν σκόνη.Προσθέτουμε τελευταία στιγμή το ψάρι και το ασπράδι και τα ανακατεύουμε όλα μαζί μέχρι να γίνουν ένα μείγμα. Αδειάζουμε το μείγμα σε ένα μπόλ, πλάθουμε μπαλάκια διαμέτρου 5εκ.Σε ένα βαθύ τηγάνι ριχνουμε λάδι και το ζεσταίνουμε για να τηγανίσουμε τις κροκέτες.Ρίχνουμε μέσα τις κροκέτες και μόλις πάρουν χρυσαφί χρώμα τις βγάζουμε. Στραγγίζουμε σε απορροφητικό χαρτί και σερβίρουμε.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΟΥΝΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μάστορη, Β. (2002) «Γιατί η θάλασσα είναι αλμυρή?», Σειρά: Απορίες παιδιών-θάλασσα, Αθήνα, εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα.
β) Ηλιόπουλος, Β. (2004) «Ο Τριγωνοψαρούλης στη χώρα των παράξενων ψαριών», Αθήνα, εκδόσεις: Πατάκης.
γ) Βαρβαρούση, Λ. (2005) «Ένα ψάρι που δεν ήξερε να κολυμπάει», Αθήνα, εκδόσεις: Παπαδόπουλος.
2) Ιούνιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Ιούνιος, ή Ιούνης, ή Κερασινόν (Ποντιακά), είναι ο έκτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο κι έχει 30 ημέρες. Ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από την σύζυγο του Δία την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομάζονταν Juno.
Το Θερινό Ηλιοστάσιο
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της τροχιάς του.
Ο φωτισμός της Γης από τον Ήλιο την ημέρα των ηλιοστασίων.
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής και αρχίζει να κατέρχεται και πάλι «τρεπόμενος» προς τον ουράνιο ισημερινό. Το σημείο αυτό, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή, μάλιστα, για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο Ήλιος φαίνεται να αργοστέκει πάνω στην εκλειπτική, σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.
Πριν από 2.000 χρόνια το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκονταν στον αστερισμό του Καρκίνου γι’ αυτό και ο Βόρειος Τροπικός Κύκλος ο οποίος διέρχεται από το σημείο αυτό ονομάστηκε «Τροπικός του Καρκίνου». Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος αρχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, άρα «καρκινοβατεί», κάνει δηλαδή μια οπισθοδρομική κίνηση σαν τον κάβουρα. Φυσικά, σήμερα, λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων, ενώ ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Καρκίνου στις 21 Ιουλίου και παραμένει εκεί επί 21 ημέρες μέχρι τις 11 Αυγούστου.
3)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Ιούνιος
- Από την αρχή του θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.
- Από το θέρος ως τις ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι. [δηλ. Το κρασί που μπαίνει στα βαρέλια τον Οκτώβρη , ωριμάζει το Γενάρη αλλά τον Ιούνιο έχει γίνει πια ξίδι]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος ….και στο αλώνισμα χαρές!
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, στασιό δεν έχουν. [δηλ. Ο θερισμός, ο τρύγος και ο πόλεμος δεν επιτρέπουν ξεκούραση, μέχρι να τελειώσουν]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, αποσταμό δεν έχουν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής εχαίρονταν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής τραγούδαγε.
- Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν” καλοκαιράκι.
- Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα.
- Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
- Τον Ιούνιο αφήνουν το δρεπάνι και σπέρνουν το ρεπάνι.
4) Ολυμπιακοί Αγώνες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες (γαλλικά: Jeux olympiques, αγγλικά Olympic Games) είναι αθλητική διοργάνωση πολλών αγωνισμάτων που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Η καταγωγή των αγώνων είναι η Αρχαία Ελλάδα, και έχουν αναβιωθεί από τον Γάλλο βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και τον Δημήτριο Βικέλα στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι Αγώνες της Ολυμπιάδας, γνωστοί και ως Θερινοί Ολυμπιακοί, τελούνται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1896 και μετά, με εξαίρεση τις χρονιές κατά τη διάρκεια των Παγκόσμιων πολέμων. Το 1924 άρχισαν οι ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί, για χειμερινά αθλήματα. Από το 1994 οι χειμερινοί αγώνες δεν γίνονται πια την ίδια χρονιά με τους Θερινούς Ολυμπιακούς.
Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Ο πρώτος καταγεγραμμένος εορτασμός των Ολυμπιακών Αγώνων στην αρχαιότητα ήταν στην Ολυμπία, το 776 π.Χ. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτή δεν ήταν και η πρώτη φορά που γίνονταν οι Αγώνες. Τότε οι Αγώνες ήταν μόνο τοπικοί και διεξαγόταν μόνο ένα αγώνισμα, η κούρσα του σταδίου.
Από το 776 π.Χ. και μετά οι Αγώνες, σιγά-σιγά, έγιναν πιο σημαντικοί σε ολόκληρη την αρχαία Ελλάδα φτάνοντας στο απόγειο τους κατά τον πέμπτο και έκτο αιώνα π.Χ. Οι Ολυμπιακοί είχαν επίσης θρησκευτική σημασία αφού γίνονταν προς τιμή του θεού Δία, του οποίου το τεράστιο άγαλμα στεκόταν στην Ολυμπία. Ο αριθμός των αγωνισμάτων έγινε είκοσι και ο εορτασμός γινόταν στην διάρκεια μερικών ημερών. Οι νικητές των αγώνων θαυμάζονταν και γίνονταν αθάνατοι μέσα από ποιήματα και αγάλματα. Το έπαθλο για τους νικητές ήταν ένα στεφάνι από κλαδιά ελιάς.
Οι Αγώνες σιγά σιγά έχασαν την σημασία τους όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ελλάδα και όταν ο Χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, οι Ολυμπιακοί θεωρούνταν πια σαν μία παγανιστική γιορτή, και το 393 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε την διεξαγωγή τους. Με αυτό τον τρόπο τελείωσε μια περίοδος χιλίων χρόνων κατά την οποία οι Ολυμπιακοί διεξάγονταν συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια.
Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Αν και οι αθλητές που πήραν μέρος δεν ξεπερνούσαν τους 250, ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση που έγινε ποτέ. Οι Έλληνες αξιωματούχοι και το κοινό ήταν ενθουσιασμένοι και ζήτησαν να έχουν το μονοπώλιο των αγώνων. Η ΔΟΕ όμως αποφάσισε διαφορετικά και οι δεύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1900 στο Παρίσι (Γαλλία).
Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Σχετικά άρθρα: Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες και Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες
Μετά, όμως από την αρχική επιτυχία, οι Ολυμπιακοί είχαν σοβαρά προβλήματα. Στους εορτασμούς στο Παρίσι (1900) και στο Σεντ Λούις (1904) οι αγώνες επισκιάστηκαν από τις διεθνείς εκθέσεις στις οποίες είχαν περιληφθεί. Οι επόμενοι Μεσολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1906 για να γιορτάσουν τα δέκατα γενέθλια των αγώνων. Αν και είχαν διοργανωθεί από την ΔΟΕ, μια μετέπειτα απόφαση της κήρυξε ότι δεν ήταν επίσημοι Ολυμπιακοί αγώνες. Οι αγώνες του 1906 όμως ξανά προσέλκυσαν ένα μεγάλο αριθμό από παγκόσμιες συμμετοχές. Το 1904 το 80% των συμμετοχών ήταν Αμερικάνοι αθλητές και σηματοδοτούν την αρχή της ανάπτυξης των αγώνων σε δημοσιότητα και μέγεθος.
Χειμερινοί Αγώνες
Όταν εγκαθιδρύθηκε η ΔΟΕ, ένα από τα αγωνίσματα που προτάθηκαν για το πρόγραμμα αγώνων ήταν το πατινάζ ταχύτητας. Όμως το αγώνισμα αυτό δεν διεξήχθη μέχρι τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908 στο Λονδίνο, στους οποίους διεξήχθησαν τέσσερα αγωνίσματα καλλιτεχνικού πατινάζ. Η ιδέα για την οργάνωση ξεχωριστών Ολυμπιακών αγώνων για χειμερινά αγωνίσματα προτάθηκε αλλά απορρίφθηκε από Σκανδιναβικές χώρες που προτιμούσαν την δική τους διοργάνωση τους λεγόμενους Σκανδιναβικούς Αγώνες. Όμως, χειμερινά αγωνίσματα ήταν στο πρόγραμμα των αγώνων του 1916 που ακυρώθηκαν, και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920.
Για το 1924 αποφασίσθηκε να οργανωθεί μια «Διεθνής εβδομάδα χειμερινών αγώνων» (Semaine des Sports d“Hiver) στο Σαμονί της Γαλλίας υπό την προστασία της ΔΟΕ, και σε συνδυασμό με τους Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1924 στο Παρίσι. Αυτή η «Εβδομάδα» είχε μεγάλη επιτυχία και το 1925 η ΔΟΕ αποφάσισε να δημιουργήσει ξεχωριστή διοργάνωση για Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες η οποία δεν θα συνδέεται με τους Θερινούς Αγώνες. Η διοργάνωση του 1924 χαρακτηρίστηκε, αργότερα στην συνάντηση της ΔΟΕ το 1926, ως οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί.
Όλα τα αθλήματα στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς διεξάγονται πάνω σε πάγο ή χιόνι όπως επιβάλλει το καταστατικό των Ολυμπιακών, το σύνταγμα της ΔΟΕ. Ο αριθμός των αθλητών σε χειμερινούς Ολυμπιακούς είναι κατά πολύ μικρότερος από αυτό των θερινών. Στο Σολτ Λέικ Σίτι 2,400 αθλητές αγωνίστηκαν στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2002 σε 78 αγωνίσματα.
Μέχρι το 1992, οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί αγώνες διεξάγονταν την ίδια χρονιά με τους Θερινούς. Αλλά το 1993 η ΔΟΕ αποφάσισε οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί να γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια δύο χρόνια μετά τους Θερινούς. Έτσι οι επόμενοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1994 κι είχαν απόσταση δύο χρόνια μόνο απ” τους προηγούμενους.
Ολυμπιακά Αθλήματα
Στους Ολυμπιακούς του 2000 οι αθλητές αγωνίστηκαν σε 28 κύριες κατηγορίες αθλημάτων σύμφωνα με τη ΔΟΕ. Αυτές οι κύριες κατηγορίες όμως αντιπροσωπεύουν στην πραγματικότητα 34 διαφορετικά αθλήματα, από τα οποία μόνο πέντε ήταν συνέχεια στο πρόγραμμα των Ολυμπιάδων από το 1896: στίβος, ποδηλασία, ξιφασκία, γυμναστική και κολύμβηση. Αν το 1896 η κωπηλασία δεν ακυρωνόταν λόγω άσχημου καιρού, θα ήταν επίσης σε αυτόν τον κατάλογο.
Στους χειμερινούς Ολυμπιακούς υπάρχουν 7 αθλήματα, ή 15 εάν καταμετρήσουμε τα αθλήματα που υπάρχουν σε γενικές κατηγορίες όπως skiing και πατινάζ. Από αυτά τα Cross-country skiing, Καλλιτεχνικό πατινάζ, χόκεϋ επί πάγου, Nordic combined, ski jumping και speed skating έχουν διεξαχθεί σε όλους τους χειμερινούς Ολυμπιακούς. Επίσης το Καλλιτεχνικό πατινάζ και το χόκεϋ επί πάγου διεξήχθησαν σαν μέρος των θερινών Ολυμπιακών πριν ακόμα καθιερωθούν οι χειμερινοί Ολυμπιακοί.
Τα τελευταία χρόνια η ΔΟΕ έχει προσθέσει καινούργια αθλήματα στο πρόγραμμα για να προσελκύσει νέους θεατές. Μερικά παραδείγματα είναι το Χιονοσανίδα (snowboarding) και Μπιτς βόλεϊ. Η ανάπτυξη των Ολυμπιακών σημαίνει ότι μερικά όχι και τόσο δημοφιλή αγωνίσματα, όπως τα (μοντέρνο πένταθλο),(Τάε Κβον Ντο) και άλλα «ακριβά» (white water canoeing) μπορεί να χάσουν την θέση τους στο Ολυμπιακό πρόγραμμα.
Μέχρι το 1992 οι Ολυμπιακοί περιλάμβαναν επίσης και αγωνίσματα «επίδειξης». Η προσπάθεια ήταν αυτά τα αγωνίσματα, τα οποία δεν ήταν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών, να μπορέσουν να παρουσιαστούν σε ένα μεγάλο ακροατήριο. Οι νικητές των αγωνισμάτων αυτών δεν θεωρούνται επισήμως Ολυμπιονίκες. Συνήθως τα αγωνίσματα αυτά ήταν δημοφιλή μόνο στην φιλοξενούσα χώρα, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που διεθνώς γνωστά αθλήματα έχουν επιδειχθεί. Μερικά από αυτά τα αγωνίσματα όπως το μπέιζμπολ και το Κέρλινγκ (curling κατάφεραν να μπουν τελικά στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων.
Ολυμπιακός Ύμνος
Ο Ολυμπιακός Ύμνος είναι μια μουσική σύνθεση που συντέθηκε για τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896 από τον Κερκυραίο συνθέτη Σπύρο Σαμάρα, σε ποίηση και στίχους του Κωστή Παλαμά.
Ολυμπιακή Σημαία
H Ολυμπιακή σημαία είναι το σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων και αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα σύμβολα σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ολυμπιακή Φλόγα
Η Ολυμπιακή Φλόγα είναι ένα από τα σύμβολα του Ολυμπιακού Κινήματος με οικουμενική απήχηση και σημασία. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων καίει μέρα και νύκτα σε ειδικό βωμό μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο της πόλης που τους φιλοξενεί.
5) Συνταγή για παγωτό
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 250 γραμ. (1 συσκευασία) φυτική σαντιγί
- 400 γραμ. (1 συσκευασία) ζαχαρούχο γάλα
- 410 γραμ. (1 συσκευασία) γάλα εβαπορέ
- 1 ½ κ. γλ. εκχύλισμα βανίλιας
- βανίλια
Εκτέλεση
Το πιο εύκολο παγωτό βανίλια που έχετε φτιάξει και το πιο απολαυστικό που έχετε δοκιμάσει!
Με μίξερ χειρός χτυπάμε για 5΄τη φυτική σαντιγί να αφρατέψει καλά και να φουσκώσει. Λίγο λίγο και πάντα χτυπώντας με το μίξερ, προσθέτουμε το ζαχαρούχο γάλα. Τώρα το μείγμα μας έχει γίνει μια παχιά κρέμα.
Σιγά σιγά προσθέτουμε το εβαπορέ, χαμηλώνοντας την ταχύτητα του μίξερ, γιατί το μείγμα αραιώνει και πιτσιλάει. Τέλος, προσθέτουμε τη βανίλια.
Παγώνουμε το παγωτό για περίπου 1 ώρα, μέχρι να αρχίσει να πήζει. Το ξαναχτυπάμε με το μίξερ χειρός, να αφρατέψει καλά, για 5′, σε δυνατή ταχύτητα. Παγώνουμε στην κατάψυξη.
Όσες περισσότερες φορές επαναλάβουμε αυτή τη διαδικασία (προτείνω 2-3 φορές) τόσο πιο αφράτο θα είναι στο τέλος το αποτέλεσμα.
έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση καρπουζιού μπορεί να έχει αποτελέσματα εναντίον της υπέρτασης.[5]
6) Ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας (Αισώπου μύθοι) wikipedia
Κάποτε ήταν ένα τζιτζίκι και ένα μυρμήγκι. Το τζιτζίκι είχε φτιάξει τη φωλιά του στα κλαδιά ενός δέντρου ενώ το μυρμήγκι στις ρίζες του.
Ήταν καλοκαίρι και μόλις ανέτειλε ο ήλιος, το μυρμήγκι ξεκινούσε την εργασία του. Έβγαινε από τη φωλιά του και έψαχνε να βρει διάφορους σπόρους. Όταν έβρισκε κάποιον, τον φορτωνόταν στην πλάτη και τον μετάφερε στην φωλιά του όπου τον αποθήκευε. Μερικές φορές οι σπόροι ήταν τόσο μεγάλοι που έπρεπε να τους κομματιάσει πριν τους μεταφέρει και αυτό σήμαινε διπλάσιο κόπο για το μυρμήγκι. Ο εργατικός μας φίλος εργαζόταν από την ανατολή μέχρι την δύση του ηλίου.
Από την άλλη μεριά, το τζιτζίκι ξυπνούσε αφού είχε σχεδόν μεσημεριάσει. Έβγαινε από τη φωλιά του και αφού έτρωγε κάτι πρόχειρα, έπιανε το τραγούδι που μερικές φορές το συνέχιζε ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα. Εκτός από το να τρώει και να τραγουδάει δεν έκανε τίποτα άλλο όλη μέρα. Τι όλη μέρα δηλαδή, τη μισή μέρα αφού όπως είπαμε ξυπνούσε το μεσημεράκι.
Έτσι περνούσαν οι μέρες η μία μετά την άλλη και ήρθε ο καιρός που έφυγε το καλοκαίρι και έδωσε την θέση του στο φθινόπωρο. Ο ουρανός συννέφιασε, ψιλή βροχή άρχισε να πέφτει και τα φύλλα των δέντρων ένα ένα ξεράθηκαν και έπεσαν στην γη.
Το μυρμήγκι, έχοντας αρκετές προμήθειες για να περάσει μέχρι την άνοιξη, καθόταν και απολάμβανε τον ήχο που έκαναν οι σταγόνες της βροχής καθώς έπεφταν πάνω στα ξερά φύλλα. Από την άλλη μεριά, το τζιτζίκι έψαχνε απεγνωσμένα να βρει κάτι να φάει αλλά δεν υπήρχε τίποτα αφού όλα τα φύλλα, όπως είπαμε, είχαν ξεραθεί. Μην αντέχοντας άλλο την πείνα, πήγε στον γείτονα του, στο μυρμήγκι, και του είπε:
- Καλέ μου γείτονα, σε παρακαλώ, δώσε μου κάτι να φάω γιατί όλα τα φύλλα έχουν ξεραθεί και δεν υπάρχει τροφή πουθενά.
- Καλά, όλο το καλοκαίρι τι έκανες; Ρώτησε το μυρμήγκι.
- Α! Το καλοκαίρι δεν πρόλαβα να μαζέψω τροφές γιατί είχα πολύ κέφι και τραγούδαγα όλη μέρα.
- Ε! Αφού τραγούδαγες το καλοκαίρι, ήρθε τώρα ο καιρός να χορέψεις, είπε το μυρμήγκι και γύρισε να δει κάτι αργοπορημένα πουλιά που πετούσαν προς το νότο.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΜΑΪΟΣ
1)Μάιος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάιος ή Μάης είναι ο πέμπτος μήνας του έτους ανήκει στην εποχή της Άνοιξής κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο ενδέκατος μήνας Θαργηλιών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα 23 Απριλίου-23 Μαΐου. Οι Λατίνοι συγγραφείς τον εκφέρουν πάντα με τη λέξη «mensis» (μήνας) ή Kalendae (καλένδες).
Παρ’ όλο που γενικά ο Μάιος θεωρείται ως ο τελευταίος μήνας της Άνοιξης, είναι στην ουσία το μέσο της ανθοφόρας αυτής εποχής αφού το Καλοκαίρι δεν αρχίζει παρά δύο δεκαήμερα μετά το τέλος του, στις 21 Ιουνίου. Ο Μάιος, είναι πράγματι «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα», όπως το παραδοσιακό έθιμο με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι το οποίο στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του, εξ ου και η παροιμία «Στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει». Όλοι οι λαοί, πάντως, την Πρωτομαγιά γιόρταζαν την ανθοφορία της Φύσης και την απαρχή των «καλών καιρών». Κι ενώ οι λαϊκές παροιμίες, όπως, «Μάη μου, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε» και «ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια», προσπαθούν να μας επαναφέρουν στην τάξη, οι παιδικές αναμνήσεις δεν μας το επιτρέπουν. Κι έτσι συνεχίζουμε να τραγουδάμε: «Ο Μάιος μας έφτασε/εμπρός βήμα ταχύ/να τον προϋπαντήσουμε/παιδιά στην εξοχή».
2)Παροιμίες με τον μήνα Μάϊο
Από τα Βικιφθέγματα
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος (ή χελιδόνι) δε φέρνει την άνοιξη.
- Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
- Ήρθεν ο Μας (Μάης); Των γυναικών ταμνάς. [δηλ. από τις πολλές δουλειές]
- Κάθου, γέρο, λίμενε (περίμενε) να φας το Μάη χορτάρι.
- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ” Αυγούστου το φεγγάρι.
- Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος.
- Μάης άβρεχτος, χρόνια ευτυχισμένα.
- Μάης άβροχος, τρυγητός χαρούμενος.
- Μάης πενταδείληνος και πάντα δείλι θέλει.
- Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή. [δηλ. το Μάιο τα άλογα φαίνονται πιο γερά γιατί τρώνε περισσότερο κι έτσι ο αγοραστής μπορεί να ξεγελαστεί- επίσης οι γυναίκες τη Λαμπρή στολίζονται με τα καλά τους ρούχα και μπορεί κανείς να νομίσει ότι κάποια είναι όμορφη μόνο και μόνο επειδή είναι καλοντυμένη]
- Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
- Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς. [δηλ. το μήνα Απρίλιο οι γεωργοί έχουν λίγες αγροτικές εργασίες ενώ τον Μάιο έχουν πολλές και χρειάζονται πολλά ψωμιά για τους εργάτες]
- Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι. [δηλ. μπορείς από πριν να κρίνεις τη σοδειά και να καθορίσεις την τιμή]
- Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει.
- Ο Μάης ρίχνει την δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
- Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά και ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Οντά “πρεπε δεν έβρεχε κι ο Μάης χαλαζώνει.
- Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
- Οπού σπείρει ή δε σπείρει, το Μάη μετανοεί. [δηλ. τότε κάποιος καταλαβαίνει αν έκανε καλά που καλλιέργησε τη γη ή όχι]
3)Ποίημα «ο Μάης»
Ο ΜΑΗΣ
Ένα πράσινο βιβλίο
γράφει ο Μάης για παιδιά.
Οι τελείες του είν’ κεράσια
και οι λέξεις του κλαδιά.
Και το αγέρι το μοιράζει
σε περβόλια και αυλές
και οι εικόνες τρεμουλιάζουν
στις σελίδες τις χρυσές.
Ένα πράσινο βιβλίο
-άνθη, φύλλα κι ευωδιά-
γράφει ο Μάης, ξαναγράφει
για παιδιά.
Ρένα Καρθαίου
4) Παραμύθι : «η πριγκίπισσα και το μπιζέλι» Χανς Κ. Άντερσεν
Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε σ’ένα μακρινό βασίλειο ένας όμορφος πρίγκιπας με τη μητέρα του τη βασίλισσα. Είχε φτάσει πια ο καιρός να παντρευτεί αλλά εκείνος ήθελε για γυναίκα του μόνο μια αληθινή πριγκίπισσα.Έψαχνε παντού αλλά καμιά από τις κοπέλες που συναντούσε δεν ήταν πραγματική πριγκίπισσα. Ένα βράδυ είχε ξεσπάσει μια απαίσια καταιγίδα. Όλοι στο παλάτι είχαν κουκουλωθεί κάτω από τα κρεβάτια τους και άκουγαν τα μπουμπουνητά και έβλεπαν τις αστραπές από τα παράθυρα τους. Ο πρίγκιπας ετοιμαζόταν να πάει για ύπνο όταν άκουσε χτυπήματα στην πόρτα του παλατιού.-Ποιος να γυρίζει έξω μια τόσο βροχερή νύχτα; σκέφτηκε και πήγε να ανοίξει την πόρτα. Μπροστά του παρουσιάστηκε μια πανέμορφη πριγκίπισσα, αλλά φαντάζεστε σε τι κατάσταση. Ήταν μούσκεμα, το νερό έτρεχε από τα ρούχα της και τα γοβάκια της ήταν γεμάτα λάσπες…«Είμαι μια-αψιού! – πραγματική πριγκίπισσα και χάθηκα-αψιού! – στην καταιγίδα!»Την έβαλαν μέσα, της έδωσαν ζεστά ρούχα και η πριγκίπισσα τους είπε την ιστορία της. Πως είχε χαθεί στο δάσος όταν άρχισε η καταιγίδα και πως ήταν μια στ” αλήθεια μια πραγματική πριγκίπισσα.«Αυτό θα το δούμε», είπε η βασίλισσα και πήγε να ετοιμάσει το δωμάτιο της κοπέλας. Έβαλε στο κρεβάτι της είκοσι στρώματα και από πάνω αλλά είκοσι πουπουλένια. Της έβαλε και δέκα μαξιλάρια και μεταξωτά σεντόνια. Αλλά κάτω από τα στρώματα έβαλε ένα μικρό μπιζέλι!Όταν η πριγκίπισσα πήγε να ξαπλώσει το κρεβάτι ήταν τόσο ψηλό που χρειαζόταν σκάλα για να ανέβει!«Έβαλα όλα αυτά τα στρώματα για να αισθάνεσαι πιο βολικά», της είπε η βασίλισσα και την καληνύχτισε.Το επόμενο πρωί η βασίλισσα τη ρώτησε αν κοιμήθηκε καλά. Η πριγκίπισσα δίστασε για λίγο αλλά της απάντησε με ειλικρίνεια.- «Το δωμάτιο μου ήταν πολύ όμορφο,τα σεντόνια πολύ απαλά και τα μαξιλάρια πολύ αφράτα. Αλλά… το κρεβάτι ήταν πολύ σκληρό. Ένιωθα σαν να κοιμόμουν πάνω σε πέτρες. Όλο το βράδυ δεν κατάφερα να κοιμηθώ και σήμερα το πρωί ήμουν γεμάτη μελανιές. Πέρασα μια πολύ άσχημη νύχτα».Τότε η βασίλισσα και ο πρίγκιπας κατάλαβαν πως η κοπέλα ήταν μια αληθινή πριγκίπισσα.Μόνο μια αληθινή πριγκίπισσα θα μπορούσε να είναι τόσο ευαίσθητη ώστε να ενοχληθεί από ένα τόσο δα μπιζέλι κάτω από είκοσι στρώματα και άλλα τόσα
πουπουλένια.Κι ο πρίγκιπας αποφάσισε να την παντρευτεί όχι μόνο γιατί ήταν μια πραγματική πριγκίπισσα αλλά και γιατί την είχε ερωτευτεί από την πρώτη στιγμή που την είδε και εκείνη το ίδιο.Ο γάμος τους γιορτάστηκε με χαρές και πανηγύρια και κράτησε 3 μέρες και 3 νύχτες.
Και αν ταξιδέψετε ποτέ κι αποφασίσετε να πάτε στο παλάτι του πρίγκιπα ζητήστε να δείτε τη κάμαρα της πριγκίπισσας. Εκεί ακόμη και σήμερα βρίσκεται πάνω σε ένα πουπουλένιο μαξιλάρι το μικρό μπιζέλι, αν δεν το έχει κλέψει κανείς. Ναι, αυτή ήταν μια αληθινή ιστορία!
5)Συνταγή για σπανακόπιτα με φέτα
Πετρετζίκης
Συστατικά
Για τη ζύμη
- 500 γρ. αλεύρι σκληρό, ή γ.ο.χ.
- 100 ml ελαιόλαδο
- 20 ml ξίδι, από λευκό κρασί
- 10 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
- 1 1/2 κ.γ. αλάτι
- 210 ml νερό
- 200 ml ελαιόλαδο, για άλειμμα
Για τη γέμιση
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο
- 3 φρέσκα κρεμμυδάκια
- 1 κιλό σπανάκι, πλυμένο
- 1/2 ματσάκι δυόσμο
- 1 ματσάκι καυκαλίθρες
- 4 κλ. ρίγανη
- 1/3 ματσάκι άνηθο
- ξύσμα λεμονιού, από 1 λεμόνι
- 500 γρ. φέτα
- 200 γρ. τυρί κρέμα
- πιπέρι, αρκετό
- αλάτι
Μέθοδος Εκτέλεσης
Για τη ζύμη
- Σε ένα μίξερ με τον γάντζο προσθέτουμε το αλεύρι, το ελαιόλαδο, το ξίδι από λευκό κρασί, τη ζάχαρη, το αλάτι και το νερό.
- Χτυπάμε για 5 λεπτά. Αν δεν έχουμε μίξερ, μπορούμε να ανακατέψουμε τα υλικά με τα χέρια μας για 5 λεπτά.
- Μόλις η ζύμη αρχίσει να ενώνεται και να ξεκολλάει από τα τοιχώματα του μπολ σε 5 λεπτά την αφαιρούμε από το μπολ.
- Η ζύμη μας πρέπει να είναι μαλακή και ελαστική.
- Βάζουμε τη ζύμη σε ένα άλλο μπολ και το σκεπάζουμε με μία μεμβράνη.
- Αφήνουμε στην άκρη να ξεκουραστεί για 30 λεπτά.
Για τη γέμιση
- Χρειαζόμαστε ένα αντικολλητικό τηγάνι σε μέτρια προς δυνατή φωτιά.
- Προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο. Χοντροκόβουμε τα φρέσκα κρεμμυδάκια.
- Τα προσθέτουμε στο τηγάνι και ανακατεύουμε μέχρι να μαλακώσουν.
- Προσθέτουμε το σπανάκι το οποίο σπάμε σε κομμάτια με τα χέρια μας και ανακατεύουμε. Σοτάρουμε μέχρι να εξατμιστούν όλα τα υγρά του.
- Μεταφέρουμε σε ένα μπολ.
- Χοντροκόβουμε τον δυόσμο και τον προσθέτουμε στο μπολ.
- Προσθέτουμε και τις καυκαλίθρες, τη ρίγανη, τον άνηθο, το ξύσμα από 1 λεμόνι, τη φέτα την οποία σπάμε με τα χέρια μας, το τυρί κρέμα, μπόλικο πιπέρι και αλάτι.
- Ανακατεύουμε και η γέμιση μας είναι έτοιμη.
Για να ανοίξουμε το φύλλο μας
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 190° C στον αέρα.
- Μόλις είναι έτοιμη και η ζύμη μας, μεταφέρουμε στον πάγκο εργασίας και χωρίζουμε σε 6 ίσα κομμάτια. Πασπαλίζουμε με σιμιγδάλι τον πάγκο μας.
- Ξεκινάμε με ένα πλάστη να ανοίγουμε το πρώτο από τα 6 ζυμαράκια μας μέχρι να έχει διάμετρο 40-50 εκ.
- Αν δούμε ότι κολλάει το ζυμάρι, προσθέτουμε κι άλλο σιμιγδάλι.
- Πάντα ανοίγουμε το ζυμάρι, γυρνώντας τον πλάστη προς το μέρος μας.
- Στα 5 πρώτα φύλλα δεν μας ενδιαφέρει το σχήμα του εκτός από το τελευταίο που το χρησιμοποιούμε για να κλείσουμε την πίτα μας.
- Μόλις ανοίξουμε το ζυμάρι μας, το κόβουμε σε 4 κομμάτια. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία για τα άλλα 4 ζυμάρια.
- Αλείφουμε ένα στρογγυλό ταψί διαμέτρου 30 εκ. με ελαιόλαδο.
Απλώνουμε διαδοχικά τα 4 κομμάτια από το πρώτο φύλλο στο ταψί
- Πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο χωρίς να ακουμπάει το πινέλο στα φύλλα. Δεν πρέπει να τα ακουμπάμε με το πινέλο για να μπαίνει αέρας και να μην κολλάνε τα φύλλα μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο τα φύλλα μας θα γίνουν πιο τραγανά.
- Χρειαζόμαστε περίπου 200 ml ελαιόλαδο για να αλείψουμε τα φύλλα μας συνολικά.
- Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία για άλλα 2 φύλλα έτσι ώστε να δημιουργήσουμε τη βάση της πίτας μας.
- Πρώτα δημιουργούμε τοιχώματα στην πίτα μας και μετά γεμίζουμε τα κενά της πίτας με τα κομμάτια της ζύμης δημιουργώντας έτσι υφές στην πίτα μας.
- Απλώνουμε τη γέμιση καλά σε όλη την επιφάνεια του ταψιού και την πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο. Συνεχίζουμε με την ίδια διαδικασία για ακόμα 2 φύλλα, βάζοντας τα πάνω από τη γέμιση καλύπτοντας το σπανάκι.
- Δίνουμε μεγάλη προσοχή στο τελευταίο φύλλο που το έχουμε αφήσει ολόκληρο.
- Το βάζουμε από πάνω και γυρνάμε τις άκρες προς τα μέσα με τα χέρια μας.
- Χαράζουμε την πίτα μας με ένα μαχαίρι.
- Πασπαλίζουμε με το υπόλοιπο ελαιόλαδο και είναι έτοιμη να τη ψήσουμε.
- Ψήνουμε για 45-60 λεπτά ή μέχρι να γίνει τραγανή και πάρει χρώμα.
- Κόβουμε σε κομμάτια και πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Βελετά – Βασιλειάδου, Μ. (2006), «Ο βασιλιάς Αλήθεια και το Ψέμα», Αθήνα, εκδόσεις: Άγκυρα.
β) Τσιαμπόκαλου, Γ. (2005), «Άμα βάψεις το λαγό κόκκινο σαν το αυγό», Αθήνα, εκδόσεις: Καστανιώτης.
γ) Ρώσση – Ζαϊρη, Ρ. (2003), «Οι πιο ωραίες ιστορίες για το Πάσχα», Αθήνα, εκδόσεις: Μίνωας.
2) Παραδοσιακό τραγούδι «Ο Λάζαρος» – Κάλαντα
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια
ήρθ” η Κύριακή που τρων τα ψάρια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι
ήρθε η μάνα σου από την Πόλη.
Σου” φερε χαρτί και κομπολόι,
γράψε Θόδωρας, γραψέ Δημήτρης,
γράψε λέμονια και κυππαρίσι.
Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε
δως και μας και μας να τα χαρούμε
και του χρόνου να τα ξαναπούμε…
ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ!!!
3) Απρίλιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Απρίλιος, ή Απρίλης, ή Απρίλτς (Ποντιακά), είναι ο τέταρτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Hμερολόγιο, ο όγδοος κατά το Εκκλησιαστικό που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, ο δεύτερος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο και ο δέκατος στο αττικό ημερολόγιο ο οποίος ονομάζονταν Μουνιχιών και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 24 Μαρτίου-22 Απριλίου του Γρηγοριανού ημερολογίου. Ο Απρίλιος περιλαμβάνει 30 ημέρες.
Ο ελληνικός λαός αποκαλεί τον μήνα αυτόν και με τα ονόματα Απρίλης, Απρίλες, και Λαμπριάτης από την συμπτωματικά μεγάλη θρησκευτική εορτή που τελείται συνήθως το μήνα αυτό. Ο Απρίλιος και ο Μάιος θεωρούνται οι καθ΄ αυτού μήνες των λουλουδιών εξ ου και η ονομασία Απριλομάης: «Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα«. Χάρη στην ανοιξιάτικη σύνδεσή του ο Απρίλης τραγουδήθηκε ιδιαίτερα από τους ποιητές αλλά κι από τον λαό μας: «Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη» και «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε». Η ενασχόληση, επίσης, του λαού μας με την γεωργία μάς έχει κληροδοτήσει και πολλές άλλες παροιμίες και δημώδη στιχάκια. Για τις απριλιάτικες βροχές, για παράδειγμα, λέγεται το εξής: «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα». Σ’ άλλες πάλι περιοχές ο Απρίλης αποκαλείται και «Γρίλλης» (γκρινιάρης) επειδή στον μήνα αυτόν τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής και δημιουργούνταν οικογενειακές γκρίνιες. Αποκαλείται και τιναχτοκοφινίτης επειδή τινάζουν τα κοφίνια για να τα καθαρίσουν: «Απρίλης, γρίλλης, τιναχτοκοφινίτης». Αναφέρεται, επίσης, και ως Αϊ-γεωργίτης λόγω της εορτής του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, η οποία γιορτάζεται με διάφορους αθλητικούς και ιππικούς αγώνες. Οι κτηνοτρόφοι, και οι Σαρακατσάνοι, θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο προστάτη τους, ενώ στις παραδόσεις, τα παραμύθια και τα τραγούδια συνδέεται με τον αρχαίο μύθο του Περσέα και της Ανδρομέδας.
Πρωταπριλια
Η «Πρωταπριλιά» με τα αθώα ψέματά της είναι ένα πανευρωπαϊκό έθιμο. Στην Ελλάδα το αρχαίο αυτό έθιμο έφτασε, μάλλον, την εποχή των Σταυροφοριών κι έχει τις ρίζες του στους αρχαίους Κέλτες. Επειδή τον Απρίλιο ο καιρός καλοσύνευε συνήθιζαν την πρωταπριλιά να πηγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν φυσικά με άδεια χέρια, κι έτσι κατέφευγαν σε ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια. Στη χώρα μας διαγωνίζονται για το ποιος θα πει το μεγαλύτερο ψέμα, όπως το: «Έλα να πούμε ψέματα/ ένα σακί γιομάτο/ φόρτωσα ένα μπόντικα/ σαράντα κολοκύθια/ κι απάνου στα καπούλια του/ ένα σακί ρεβύθια».
Ο Απρίλιος και το Άγιο Πάσχα
Τα παραδοσιακά κόκκινα αβγά τα τελευταία χρόνια έχουν μετατραπεί σε πολύχρωμα.
4)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Απρίλιος
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ” Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να γίνεται κλάδεμα και τον Απρίλη δεν πρέπει να σκάβουμε τη γη]
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον τον ζευγά που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε-δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά στονε τον γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης τρία νερά κι ο Απρίλης άλλα δύο, να δεις του Μάρτη τα κουκιά, τ” Απρίλη τα σιταράκια, να δεις το γέρο- Κρίθαρο πώς τρέφει τη μουστάκα.
- Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.
- Απρίλης φέρνει την δροσιά, φέρνει και τα λουλούδια.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος δε φέρνει την Άνοιξη.
- Και τ” Απριλίου τις δεκαοχτώ, πέρδικα ψόφησε στ” αυγό. [δηλ. απ' το κρύο]
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
- Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς. [δηλ. το μήνα Απρίλιο οι γεωργοί έχουν λίγες αγροτικές εργασίες ενώ τον Μάιο έχουν πολλές και χρειάζονται πολλά ψωμιά για τους εργάτες]
- Ο Μάρτης έχει τ” όνομα, κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Σαν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι Απρίλης άλλη μία, να δεις κουλούρες στρογγυλές και πίτες σαν αλώνι.
- Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά.
- Του Απρίλη η βροχή, κάθε σταγόνα και φλουρί.
- Του Απρίλη η βροχή, κάθε στάλα και φλουρί.
- Του Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια, και τ” Απριλιού τις δεκοχτώ, μην κάψεις τα καρούλια (του αργαλειού).
- Των καλών ναυτών τα ταίρια τον Απριλομάη χηρεύουν.
- Ως τ” Απριλιού τις δεκαοχτώ να “χεις τα μάτια σου ανοιχτά. Περάσανε οι δεκαοχτώ, άραξε πάνω σ” ένα αυγό. [δηλ. Οι γεωργοί ανησυχούν για τον καιρό μέχρι τις 18 Απριλίου]
5)Τα 10 πιο όμορφα πασχαλινά έθιμα από όλη την Ελλάδα
Από την ιστοσελίδα in2life του Νικόλα Γεωργιακώδη
Σε άκρως κατανυκτικό κλίμα, κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζει την περίοδο του Πάσχα με τον δικό της, ιδιαίτερο τρόπο. Το «Πάσχα το καινόν» ή η «πανήγυρις πανηγύρεων» όπως αναφέρεται στους πασχαλινούς ύμνους, αποτελεί για τον λαό μια ημέρα λαμπρή, μιας και η φύση βρίσκεται στα καλύτερά της.
«Κατά το διάστημα της προετοιμασίας έθιμα προχριστιανικά με χαρακτήρα λατρευτικό, εξαγνιστικό και αποτρεπτικό του κακού, που απειλεί τη βλάστηση και την παραγωγή, έχουν ενταχθεί στη χριστιανική λατρεία», αναφέρει η κ. Aικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. «Λαϊκά δρώμενα αναπαράστασης θανάτου – ανάστασης στον ελληνικό χώρο, όπως ο Ζαφείρης στην Ήπειρο, οι κήποι του Άδωνη, οι τελετουργικοί χοροί του Πάσχα και του αγίου Γεωργίου, οι κούνιες, οι επισκέψεις με όργανα στους τάφους, η συμβολική χρήση των αβγών – και μάλιστα κόκκινων, αποτελούν εκδηλώσεις της προαιώνιας προσπάθειας του ανθρώπου να συμβάλει θετικά στη διαδικασία ανανέωσης της φύσης και στην εξασφάλιση της καλής σοδειάς», προσθέτει.
Αερόστατα στο Λεωνίδιο
Στην όμορφη κωμόπολη της Τσακωνιάς, η Λαμπρή γίνεται όνομα και πράγμα, αφού εδώ και έναν περίπου αιώνα, το βράδυ της Ανάστασης τηρείται το έθιμο των αερόστατων. Τα παιδιά των πέντε ενοριών συναγωνίζονται στις επιτυχείς «πτήσεις» των χρωματιστών φωτεινών αερόστατων, τα οποία ετοιμάζουν επί εβδομάδες πριν το Πάσχα. Για περίπου μισή ώρα μετά το «Χριστός Ανέστη», ο ουρανός αποκτά… έξτρα αστέρια, ενώ παράλληλα το ευαγγέλιο διαβάζεται και στην τσακώνικη διάλεκτο.
Οι κερκυραϊκοί μπότηδες
Μπότηδες είναι τα κανάτια εκείνα με το λεπτό στόμιο, που, αν έχετε κάνει Πάσχα στην Κέρκυρα, σίγουρα θα έχετε δει να σκάνε στα πόδια σας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Πρόκειται για το έθιμο της Πρώτης Ανάστασης, κατά το οποίο οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών. Λίγο νωρίτερα, στην εκκλησία της Παναγιάς των Ξένων έχει γίνει τεχνητός σεισμός, σαν αναφορά στον σεισμό που έγινε σύμφωνα με την Βίβλο στον τάφο του Ιησού, ενώ στην συνέχεια, οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές κυκλοφορούν στην πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια.
Ρουκετομανία στο Βροντάδο
Η Χίος κάθε χρόνο τέτοια εποχή τραβάει τα βλέμματα, χάρη στο έθιμο που αναβιώνει στο χωριό Βροντάδο και περιλαμβάνει την μάχη των ενοριών με ρουκέτες. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, η συνήθεια ξεκίνησε επί Τουρκοκρατίας, όταν οι Χριστιανοί κάτοικοι ήθελαν να δείξουν στους Τούρκους πώς γιορτάζουν οι ορθόδοξοι την Ανάσταση. Ο Δήμος βέβαια πλέον έχει θέσει αυστηρούς κανόνες για την ασφάλεια των συμμετεχόντων στον ρουκετοπόλεμο, για να αποφευχθούν τα παρατράγουδα και οι τραυματισμοί που παρατηρήθηκαν πριν λίγα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, το θέαμα στον μεταμεσονύκτιο ουρανό είναι μαγευτικό – άλλωστε οι ειδικοί «ρουκετοποιοί» του χωριού εργάζονται γι’ αυτό το υπερθέαμα καθ’ όλη την διάρκεια της χρονιάς.
Λευκά περιστέρια στην Ζάκυνθο
Το «ζακυνθινό μεγαλοβδόμαδο» είναι γεμάτο έθιμα που στο νησί αποκαλούνται «αντέτια». Από αυτά, ξεχωρίζουν τα άσπρα περιστέρια που αφήνει ο ιερέας κατά την Πρώτη Ανάσταση, ενώ οι νοικοκυρές ρίχνουν πήλινα κανάτια από τα μπαλκόνια, κατά τις προσταγές ενός εθίμου, αντίστοιχου με αυτό της Κέρκυρας. Το Ευαγγέλιο της Ανάστασης ψάλλεται με τον ιδιαίτερο «μουσικό» τρόπο της Επτανησιακής παράδοσης, ενώ η Αναστάσιμη ακολουθία πραγματοποιείται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μόνο στον Άγιο Μάρκο. Οι υπόλοιπες εκκλησίες αρκούνται στο χαρμόσυνο χτύπημα της καμπάνας και πραγματοποιούν την ακολουθία το πρωί της Κυριακής.
Αγώνας δρόμου στην Αράχωβα
Διπλή γιορτή για την Αράχωβα, καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου που πέφτει παραδοσιακά κοντά στο Πάσχα γιορτάζεται με την ίδια φροντίδα και ζέση που επιδεικνύουν οι ντόπιοι για την Ανάσταση. Έτσι, ανήμερα του Πάσχα, ξεκινά η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, οι γηραιότεροι κάτοικοι ξεκινούν από την Εκκλησία και πραγματοποιούν τον «αγώνα της ανηφόρας», ενώ χορευτικά συγκροτήματα έχουν ήδη πιάσει δουλειά. Παράλληλα, έχουν ετοιμαστεί οι «λάκκοι» σε κάθε γειτονιά, όπου ανάβουν οι φωτιές που θα υποδεχθούν δεκάδες αρνιά – τόσα, ώστε λέγεται πως αν κάποιος δει από μακριά την Αράχωβα, νομίζει πως το χωριό έχει πάρει φωτιά.
Το κάψιμο του Ιούδα στην Θράκη
Στις Μέτρες της Θράκης, τη Μεγάλη Πέμπτη συνηθίζεται τα παιδιά να φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη ημέρα στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου φτάνει στο τέλος της έξω από ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας. Μόλις ο ιερέας ξεκινήσει να διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο, ανάβουν τη φωτιά και ρίχνουν μέσα της το ομοίωμα, ενώ μόλις ολοκληρωθεί η καύση οι κάτοικοι συνηθίζουν να παίρνουν μια χούφτα από τη συγκεκριμένη στάχτη την οποία ρίχνουν στα μνήματα. Μπρρρ!
Η αναπαράσταση των Παθών στην Πάρο
Αν και η Πάρος αποτελεί από μόνη της ιδανικό προορισμό όλες τις εποχές του χρόνου, το Πάσχα ιδιαίτερα πραγματοποιείται στο νησί το μοναδικό έθιμο της αναπαράστασης των Παθών κατά την περιφορά του Επιταφίου στα ορεινά χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό. Καθώς ο Επιτάφιος περνά τα δρομάκια των νησιών κάνει συνολικά 15 στάσεις στις οποίες αναπαριστώνται ζωντανά εικόνες των Παθών του Χριστού. Παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού ζωντανεύουν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, τον «Μυστικό Δείπνο», το μαρτύριο της Σταύρωσης κ.α., ενώ σε κάθε μία από αυτές τις στάσεις φωτίζεται εντυπωσιακά και ένα σημείο του βουνού. Το βράδυ του Σαββάτου το έθιμο κορυφώνεται με την αναπαράσταση της Ανάστασης μέσα σε μία εκθαμβωτική ατμόσφαιρα χιλιάδων κεριών και αμέτρητων πυροτεχνημάτων που φωτίζουν μαγευτικά τον ουρανό του Αιγαίου.
«Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στη Χαλκιδική
Στην… πολύπαθη Ιερισσό, ξεχωριστό χρώμα στις πασχαλινές εκδηλώσεις δίνει το έθιμο «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στους λόφους πάνω από την πόλη την Τρίτη του Πάσχα. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Στην συνέχεια συνοδεύουν και οι υπόλοιποι κάτοικοι, οι οποίοι τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια, ενώ τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο» χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Ο χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα όπου υπάρχουν δύο νεαροί με υψωμένα σπαθιά και στη μέση του τραγουδιού «διπλώνεται» στα δύο με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά την διάρκεια της γιορτής μοιράζεται, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι («ζωγραφίτικος»), τσουρέκια και αυγά.
«Μπουλούκια» στην Καλαμάτα
Ο διαγωνισμός των «μπουλουκιών» στην πόλη της Καλαμάτας πηγάζει από τους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Οι διαγωνιζόμενοι με παραδοσιακές ενδυμασίες και οπλισμένοι με σαΐτες, δηλαδή με χαρτονένιους σωλήνες γεμάτους μπαρούτι, επιδίδονται σε σαϊτοπόλεμο, στο γήπεδο του Μεσσηνιακού με τη συμμετοχή εκατοντάδων ντόπιων και επισκεπτών. Επίσης, το βράδυ του Μ.Σαββάτου πραγματοποιείται το έθιμο του «συχώριου», δηλαδή όλοι όσοι έχουν πεθαμένους συγγενείς φέρνουν στην εκκλησία ψητά, κρασί και ψωμί, τα οποία έχει «διαβάσει» ο παπάς και τα προσφέρουν στους επισκέπτες και στους κατοίκους του νησιού.
Ο Ζαφείρης στην Ήπειρο
Σε όλη την Ήπειρο, αλλά και σε πολλά μέρη της Μακεδονίας, την Κυριακή του Πάσχα, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης αναβιώνει το έθιμο του Ζαφείρη. Το όνομα ποικίλει από τόπο σε τόπο, αλλού το λένε Μαγιόπουλο, αλλού Φουσκοδέντρι. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα παιδικό παιχνίδι στο οποίο ένα παιδί υποδύεται τον Ζαφείρη και παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια, χλόη και φύλλα και τον στολίζουν, ενώ παράλληλα τον μοιρολογούν κρατώντας καλάμια αντί για λαμπάδες. Αφού τελειώσει το μοιρολόι, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας τα υπόλοιπα πιτσιρίκια. Αυτός που θα πιάσει ο Ζαφείρης, γίνεται την επόμενη χρονιά «νεκρός».
6)Συνταγή για Πασχαλινά κουλουράκια
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 γρ. βούτυρο γάλακτος
- 500 γρ. ζάχαρη
- ξύσμα από 3 ακέρωτα πορτοκάλια
- 2 βανίλιες
- 1/4 κ.γ. μαστίχα κοπανισμένη
- 1 πρέζα αλάτι
- 4 αβγά
- 120 γρ. χυμό φρέσκο πορτοκάλι
- 1 κ.γ. κοφτό σόδα μαγειρική
- 1.350 γρ. Αλεύρι Για Ολες Τις Χρήσεις
- 10 γρ. Μπέικιν Πάουντερ (1/2 φάκελο)
- 2 κρόκους αβγού
- 2 κ.σ. ζάχαρη
- 4 κ.σ. νερό
- (τα χτυπάμε με πιρούνι)
· Διάλυμα αβγού
Εκτέλεση
Όλα τα υλικά πρέπει να είναι σε θερμοκρασία δωματίου.
Κοσκινίζουμε αλεύρι και baking powder.
Με μίξερ, χτυπάμε βούτυρο και ζάχαρη για 6΄-7΄, να αφρατέψει καλά και να γίνει κρέμα.
Προσθέτουμε το ξύσμα, τη βανίλια, τη μαστίχα και το αλάτι.
Ένα ένα ρίχνουμε τα αβγά χτυπώντας πολύ καλά το μείγμα να τα πίνει.
Διαλύουμε την σόδα στο χυμό και τα προσθέτουμε.
Προσθέτουμε το αλεύρι με το baking.
Από την ώρα που βάζουμε το αλεύρι δεν ζυμώνουμε πολύ γιατί θα σκληρύνουν τα κουλουράκια.
Την ώρα που προσθέτουμε το αλεύρι κρατάμε λίγο. Ίσως να μην το πάρει όλο.
Η ζύμη πρέπει να είναι αφράτη και εύπλαστη.
Τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε για 20΄ να σταθεί.
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 160οC στον αέρα.
Πλάθουμε σε ότι σχήμα θέλουμε. Τα αραδιάζουμε σε λαμαρίνες.
Αλείφουμε με διάλυμα αβγού.
Ψήνουμε για 25′ περίπου να ροδίσουν.
Αφήνουμε σε σχάρα να κρυώσουν.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΜΑΡΤΙΟΣ
1) Μάρτιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάρτιος ή Μάρτης (Μαρτς στα ποντιακά), είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα, που προέρχεται από την αρχαιότητα, είναι και η τοποθέτηση από τις μανάδες την 1η Μαρτίου ενός μικρού βραχιολιού από άσπρο και κόκκινο νήμα (που ονομάζεται Μάρτης) στο χέρι των παιδιών τους για να μην τα μαυρίσει ο Ήλιος. Ο «Μάρτης» θεωρείται ότι προστάτευε τις κοπέλες από το κάψιμο του ήλιου. Τον έβγαζαν την ημέρα της Λαμπρής και το έβαζαν στο αρνί για να μην καεί κατά το ψήσιμο. Ενώ ακόμη κατάλοιπο της αρχαιότητας είναι και το έθιμο που ήθελε τις ανύπαντρες κοπέλες να βάζουν των Αγίων Θεοδώρων κόλλυβα κάτω από το προσκέφαλό τους για να τους φανερώσουν τον άντρα που θα έπαιρναν. Επίσης κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά και το έθιμο της χελιδώνας.
Στις 25 του μήνα, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, γιορτάζεται η επέτειος εορτασμού της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ημέρα επίσημης αργίας για το Ελληνικό κράτος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Μάρτιος
- Aκόμη και στις δεκαοχτώ έχει το μάτι του ανοιχτό.
- Aκόμη στις δεκαοχτώ, ψοφάει η πέρδικα στ” αυγό. Λένε και στις τριάντα, μα δεν ηξεύρω γιάντα.
- Aν κάνει ο Mάρτης δυο νερά κι ο Aπρίλης πέντε – δέκα, να δεις το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκλεισιρίζουν, να δεις και τη φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Mάρτης άβροχος, μούστος άμετρος.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Και σαν τύχει και θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- O Mάρτης το πρωί χιόνισε, κι ο γάιδαρος ψόφησε (από το κρύο). Το μεσημέρι βρώμισε (από τη ζέστη), και το βράδυ τον πήρε το ποτάμι (από τη βροχή).
- O Μάρτης ο κλαψόγελος.
- Tο Mάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια.
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ’ Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να κλαδεύεται τίποτα και τον Απρίλη να σκάβεται η γη]
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε – δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλη άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το γεωργό που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά, κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το ζευγά που “χει πολλά σπαρμένα.
- Αν ρίξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλα πέντε, θα δεις το κοντοκρίθαρο να στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες να ψιλοκαθαρίζουν, θα δεις και τη φτωχολογιά να ψιλοκοσκινίζει.
- Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
- Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ” Αύγουστο σεντόνα.
- Από Μαρτιού πουκάμισο, κι απ” Αύγουστο σεγκούνι.
3)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Γκόντουιν, Σ. (2003), «Φυτρώνει, φυτρώνει ο σπόρος», Αθήνα, εκδόσεις Πατάκης.
Β) Μπουλιώτης, Χρ. (2006), «Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη», Αθήνα, εκδόσεις Λιβάνης.
Γ) Μανδηλαράς, Φ. (2006), «Ο Διόνυσος και η Περπερούνα», Αθήνα, εκδόσεις Φυτράκης.
4) Συνταγή για μπακαλιάρο σκορδαλιά
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 2 φύλλα ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο (δείτε στα tips)
- ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
- λίγο αλεύρι για το πανάρισμα
- 260 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 2 κ.γ. κοφτά μπέικινκ πάουντερ
- 3/4 κ.γ. αλάτι
- 1/2 κ.γ. ζάχαρη
- 330 ml μπύρα παγωμένη
- 30 ml ούζο
- 2 παγάκια
- 6-7 πατάτες
- 4-5 σκελίδες σκόρδο
- 1/2 λεμόνι (χυμός)
- 3 κ.σ. λευκό βαλσαμικό ξίδι
- 1-1/2 φλ. ελαιόλαδο και σπορέλαιο ανάμεικτο
- αλάτι
- 1 αυγό ημέρας βιολογικό προαιρετικά
- παντζάρια σαλάτα για το σερβίρισμα
- λιγο ζουμί από τα παντζάρια
- 3 ώριμα αβοκάντο
· Για το πιο τραγανό κουρκούτι
· Για τη σκορδαλιά
Εκτέλεση
Κόβουμε το ψάρι σε κομμάτια και το στραγγίζουμε καλά σε απορροφητικό χαρτί.
Προσθέτουμε την μπύρα και το ούζο. Με σύρμα ανακατεύουμε πολύ καλά τον χυλό. Προσθέτουμε τα παγκάκια και ανακατεύουμε. Βάζουμε το κουρκούτι για λίγο στο ψυγείο.
Ανακατεύουμε καλά το κουρκούτι , βουτάμε ένα κομμάτι ψάρι σε λίγο αλεύρι και το τινάζουμε καλά να φύγει το περιττό. Το βουτάμε στο κουρκούτι. Το τηγανίζουμε σε καυτό ελαιόλαδο. Αφήνουμε να ροδίσει σε μέτρια προς δυνατή φωτιά για 2-3′ και γυρίζουμε να τηγανιστεί και από την άλλη.
Αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει.
Δεν τηγανίζουμε ταυτόχρονα πολλά κομμάτια ψάρι για να κρατάμε σταθερή την θερμοκρασία του λαδιού. Όταν βάζουμε πολλά κομμάτια, πέφτει η θερμοκρασία του.
Σερβίρεται καυτός ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά και σαλάτα παντζάρι.
Σκορδαλιά και Τιπς σκορδαλιάς
Για τη σκορδαλιά: Καθαρίζουμε, πλένουμε και κόβουμε τις πατάτες σε καρέ. Τις βράζουμε για περίπου 20΄, να μαλακώσουν. Τις στραγγίζουμε και τις λιώνουμε στο μίξερ. Πολτοποιούμε τις πατάτες όσο ακόμα είναι καυτές. Προσθέτουμε το αλάτι, το σκόρδο (σε όποια μορφή θέλουμε, ψητό, αλεσμένο σε λάδι, πελτές σκόρδου ), το λεμόνι και το ξίδι. Με το μίξερ σε λειτουργία, λίγο λίγο, µε ροή κλωστής, προσθέτουμε το ελαιόλαδο.
Αν χρησιμοποιήσουμε το αβγό το προσθέτουμε στο τέλος της σκορδαλιάς, όσο ακόμα η πατάτα είναι καυτή για να ψηθεί (συνεχίζοντας το χτύπημα). Η σκορδαλιά γίνεται κάτασπρη από το αυγό και αφράτη σαν μους. Αφήνουμε να κρυώσει καλά και σερβίρουμε.
Για να δώσουμε γεύσεις και χρώμα στην σκορδαλιά μοιράζουμε σε 2 μπολ ,στο ενα προςθετουμε ώριμο λιωμένο αβοκάντο, και στο άλλο ζουμί απο τα παντζάρια.
Για να δώσετε έξτρα γευςη στην σκορδαλιά σας βράστε λίγο μπακαλιάρο με τα κόκαλα του φιλέτου σε χαμηλή φωτια για 30′. Ακυρώστε και κρατήστε το ζωμό. Εκεί μεςα βράστε τις πατατες. Αποκτούν τέλεια γευση. Ακολουθήστε την διαδικασία παρασκευης σκορδαλιάς .
Τιπς
Αν θέλουμε να αποφύγουμε την έντονη γεύση του σκόρδου στη σκορδαλιά, ακολουθούμε τις παρακάτω διαδικασίες.
1) Καθαρίζουμε και αφαιρούμε το φύτρο από τις σκελίδες. Τις πολτοποιούμε σε ελαιόλαδο. Αφήνουμε να κατασταλάξει και χρησιμοποιούμε μόνο το ελαιόλαδο σκόρδου.
2) Ψηνουμε τα σκόρδα ολόκληρα με την φλούδα τους σε χαμηλή θερμοκρασία μέχρι να μαλακώσουν. Τα σκόρδα έτσι γλυκαίνουν κρατώντας όλο το άρωμα τους. Μετά πιέζουμε μια μια σκελίδα και παίρνουμε τον πουρέ σκόρδου σε μορφη κρέμας πλέον.
3) Καθαρίζουμε τα σκόρδα και τα βάζουμε σε μικρό ταψάκι. Τα καλύπτουμε με ελαιόλαδο. Τα ψήνουμε σε χαμηλή θερμοκρασία όχι πάνω από 80°C, μέχρι να μαλακώσουν. Χρησιμοποιούμε τα ψητά σκόρδα και το ελαιόλαδο τους για την παρασκευή μιας γλυκιάς σκορδαλιάς με όλο το άρωμα σκόρδου χωρίς την κάψα του.
4) Βράζουμε τις καθαρισμένες σκελίδες σε κατσαρολάκι με γάλα μέχρι να μαλακώσουν. Τις αλέθουμε και τις προσθέτουμε στην σκορδαλιά.
5) Αφιέρωμα: Η ΚΥΡΑ- ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: το έθιμο- κατασκευές για παιδιά
Έφτασε η περίοδος της Μεγάλης Σαρακοστής.
Για να βοηθήσουμε τα παιδιά να κατανοήσουν την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής και της νηστείας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παράσταση της Κυράς Σαρακοστής!
Στα παιδιά δεν αρέσουν τα πολλά λόγια και οι θεωρίες και προτιμούμε τη »βιωματική » μάθηση. Η Κυρά Σαρακοστή λοιπόν είναι ένα παλιό ελληνικό έθιμο που έπαψε να τηρείται στις μέρες μας . Στην ουσία είναι ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που είχαν οι παλιοί για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Οι εβδομάδες είναι επτά, γιαυτό και η Κυρά Σαρακοστή έχει επτά πόδια. Ένα πόδι για κάθε εβδομάδα.
Η Κυρά Σαρακοστή έχει σταυρωμένα τα χέρια της, επειδή προσεύχεται, δεν έχει στόμα γιατί δεν μιλάει και γιατί νηστεύει, δεν έχει αυτιά για να μην ακούει. Όλα αυτά γιατί η περίοδος μέχρι το Πάσχα στην ουσία σημαίνει στροφή στον εσωτερικό μας κόσμο με σκοπό την κάθαρση μέσω της νηστείας, όχι μόνο των τροφών αλλά και των κακών μας συνηθειών: δεν βλέπουμε δηλαδή, δεν ακούμε και δεν σχολιάζουμε τι κάνουν οι άλλοι, αλλά στρέφουμε την προσοχή μας στην δική μας βελτίωση.
Το έθιμο της κυρα- Σαρακοστής- και άλλα έθιμα και παραδόσεις για την Μεγάλη Σαρακοστή
Με στόμα ανύπαρκτο -λόγω της νηστείας- με τα χέρια σταυρωμένα -λόγω της προσευχής- και με ποδαράκια επτά -να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες απ’τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση- η κυρά Σαρακοστή υπήρξε, τρόπον τινά, η”βασίλισσα” του νηστίσιμου Σαραντάμερου (ουσιαστικά πενηνταήμερου όμως) που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. […]
Την Κυρά Σαρακοστή
που είναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν
με αλεύρι και νερό!
.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό!
.
Και μετρούσαν τις ημέρες
με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα,
μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
1) Φεβρουάριος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο δεύτερος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο είναι ο κουτσός Φεβρουάριος ή Φλεβάρης, ο Κουτσοφλέβαρος, με 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα, κάθε τέσσερα χρόνια (χρονολογίες που διαιρούνται ακριβώς με το 4, όπως 2008, 2012, 2016 κ.ο.κ.).
Παρ’ όλα αυτά ο Φεβρουάριος με τις ανθισμένες αμυγδαλιές είναι επίσης και προπομπός της άνοιξης, όπως μας λέει και η παροιμία: «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει». Και μαζί με την οργιάζουσα φύση έρχονται και οι οργιαστικές τελετουργίες της Αποκριάς.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Φεβρουάριος
- Άγιε Πολύκαρπε βόηθα το σπόρο να φυτρώσει και να πολυκαρπίσει.
- Άμα αγκιάξει ο Κουτσοφλέβαρος το πόδι του, θα μας χώσει στα χιόνια.
- Αν δεν βγει ο Φλεβάρης δεν μπαίνει ο Μάρτης.
- Αν της Υπαπαντής δεν φανεί ο ήλιος, θα βρέχει 40 ημέρες. Αν φανεί θα έρθει καλή χρονιά.
- Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.
- Γενάρης με τα κρούσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.
- Γεναριάτικο αρνί και Φλεβαριάτικο κατσίκι.
- Ζεστός Φλεβάρης, το Πάσχα κρύο.
- Η Παπαντή διώχνει τις γιορτές με τ” αντί.
- Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης.
- Κάλλιο Μάρτης με παλούκια παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια.
- Καλοκαιριά της Υπαπαντής, Μαρτιάτικος Χειμώνας.
- Κύριε ελέησον, Φλεβάρη, και στο χάλκωμα με βάνεις [δηλ. από το κρύο μπαίνω να ζεσταθώ μέσα στο καζάνι]
- Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες (του νερού) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει.
- Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει κι αν τις φλέβες του ανοίξει, θε να κάψει να φλογίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει, κι αν αλήθεια φλογίσει πόσους σκύλους θα ψοφήσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι ή άνοιξη μυρίζει μα κι αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει κι άμα πει και θυμώσει μέσ” τα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει, μ” αν τις φλέβες του ανοίξει ξεροπήγαδα γιομίζει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα κι αν δώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
3)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων:
Α) Τριβιζάς, Ευγ. (2002) «Οι τρεις αποκριάτικες κορδέλες», εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα.
Β) Sharrat, R. (2004) «Φτιάξε τη δική σου παραμυθοσαλάτα», εκδόσεις Άμμος, Αθήνα.
Γ) Μπρασέρ, Φ. (2005) «1001 δραστηριότητες για να αγαπήσω το βιβλίο», εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.\
4) Η ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ
του Σαρλ Περώ
Μια φορά κι έναν καιρό, ζούσε σε μια μακρινή χώρα ένας καλός κι ευγενικός έμπορος, με τη γυναίκα του και τη μικρή τους κόρη.Η γυναίκα του μια μέρα αρρώστησε και πέθανε κι ο άντρας της αποφάσισε να ξαναπαντρευτεί,για να έχει η αγαπημένη του κόρη μια μητέρα.
Η νέα του γυναίκα ήταν κακιά και φαντασμένη και οι δύο της κόρες ήταν αρκετά όμορφες στην όψη, μα άσχημες στην καρδιά. Ίδιες η μητέρα τους.Δε πέρασε πολύς καιρός και ο έμπορος έπρεπε να φύγει για ένα μακρινό ταξίδι. Έτσι άφησε την κόρη του μόνη με τη μητριά και τις δυο της κόρες.«Κόρη μου» της είπε «πρέπει να λείψω για λίγο καιρό. Θα σε σκέφτομαι συνέχεια, αλλά είμαι σίγουρος πως με την καινούρια σου μητέρα θα είσαι ευτυχισμένη». Η κόρη του τον αγκάλιασε και του είπε ότι θα προσπαθήσει να την αγαπήσει όσο αγαπάει κι αυτόν. Μόλις έφυγε ο πατέρας της, η μητριά, που ζήλευε την κοπέλα, γιατί ήταν όμορφη και καλόκαρδη, την έντυσε με κουρέλια και την έβαζε να κάνει όλες τις δουλειές του σπιτιού, σαν να ήταν υπηρέτρια! Της φερόταν πολύ άσχημα και επειδή η καημένη ήταν συνέχεια κουρασμένη και βρόμικη από τις στάχτες της κουζίνας, τη φώναζαν Σταχτοπούτα. Μια μέρα ο βασιλιάς της χώρας αποφάσισε να διοργανώσει ένα μεγάλο χορό για να βρει γυναίκα ταιριαστή για το γιο του, τον πρίγκιπα. Μόλις άκουσαν τα νέα οι αδερφές της Σταχτοπούτας, άρχισαν αμέσως να ετοιμάζονται για τον χορό. Η μητέρα τους σκεφτόταν περήφανη «Σίγουρα μια από τις δύο κόρες μου θα γίνει πριγκίπισσα!».Η Σταχτοπούτα δούλεψε πολύ σκληρά για να ετοιμάσει τα φουστάνια τους και να τις κάνει όμορφες για το χορό. Κι όταν ρώτησε τη μητριά της αν μπορούσε να πάει κι αυτή μαζί τους, εκείνη όλο κακία γέλασε και είπε:«Είσαι πολύ άσχημη και πολύ βρόμικη για να σε πάρουμε μαζί μας Σταχτοπούτα. Θα μείνεις κλειδωμένη στην κουζίνα μέχρι να γυρίσουμε..»Η μητριά και οι κόρες της έφυγαν ντυμένες και στολισμένες για τον χορό, ενώ η Σταχτοπούτα γύρισε στην κουζίνα και έβαλε τα κλάματα.
«Αχ, να μπορούσα να πάω και εγώ στον χορό του πρίγκιπα!».Ξάφνου, εκεί που έκλαιγε, είδε ένα παράξενο φως. Μπροστά της παρουσιάστηκε μια όμορφη γυναίκα, με πανέμορφο γαλάζιο φόρεμα που άστραφτε ολόκληρη.«Σταχτοπούτα, είμαι η νονά σου. Είμαι νεράιδα και άκουσα αμέσως την ευχή σου. Θα σε βοηθήσω εγώ να πας στον χορό, γιατί όπως και η μητέρα σου, θέλω να είσαι ευτυχισμένη».Βγήκαν μαζί στον κήπο και η νονά της, άγγιξε με το μαγικό της ραβδάκι μια κολοκύθα, που αμέσως μεταμορφώθηκε σε μια μεγάλη άμαξα! Κάτι ποντικάκια που έπαιζαν εκεί γύρω έγιναν όμορφα άλογα. Η Σταχτοπούτα δεν πίστευε στα μάτια της!Τέλος, άγγιξε και τη Σταχτοπούτα με το ραβδί της. Έκπληκτη εκείνη, κοιτάχτηκε και είδε πως φορούσε ένα χρυσό φόρεμα και δυο κρυστάλλινα γοβάκια!
«Και τώρα είσαι έτοιμη για τον χορό!» είπε πολύ χαρούμενη η καλοκάγαθη νεράιδα. «Αλλά πρόσεξε! Πρέπει να φύγεις πριν από τα μεσάνυχτα, γιατί τότε τα μάγια θα λυθούν. Η άμαξα θα γίνει ξανά κολοκύθα και τα ρούχα σου κουρέλια!»
Η Σταχτοπούτα ευτυχισμένη που θα πήγαινε στον χορό, ανέβηκε στην άμαξα και έφυγε, αφού πρώτα ευχαρίστησε τη νονά της και της υποσχέθηκε πως θα γυρνούσε πριν απο τα μεσάνυχτα..Όταν μπήκε στο παλάτι… όλοι έμειναν άφωνοι από την ομορφιά της! Αναρωτιόταν ποιά ήταν η όμορφη νέα και απο πού είχε έρθει. Αφού ακόμα και η μητριά και οι κόρες της, δεν την αναγνώρισαν και είχαν σκάσει από τη ζήλια τους!Έβλεπαν πώς ο πρίγκιπας είχε μαγευτεί! Όλο το βράδυ χόρευε μόνο μαζί της.Η Σταχτοπούτα ερωτεύτηκε αμέσως τον πρίγκιπα, το ίδιο κι αυτός.Χόρευαν ευτυχισμένοι χωρίς να έχουν μιλήσει πολύ. Όταν ο πρίγκιπας αποφάσισε να τη ρωτήσει πως τη λένε… Ντιν,Νταν! Το ρολόι του παλατιού σήμανε μεσάνυχτα! Η Σταχτοπούτα, υπάκουη στην υπόσχεση της, χωρίς να πει λέξη, άρχισε να τρέχει για να φύγει, πριν λυθούν τα μάγια και γίνει ξανά μια φτωχοντυμένη κοπέλα.«Στάσου!» φώναζε ο πρίγκιπας. Μα δεν την πρόλαβε. Το μόνο που βρήκε ήταν το γοβάκι της, που είχε πέσει στις σκάλες.Η Σταχτοπούτα ίσα-ίσα πρόλαβε να μπει στην κουζίνα του σπιτιού της, πριν φτάσουν οι αδερφές της και η μητριά της. Ήταν μες στην ζήλια όλες τους. Και όταν τις ρώτησε τι συνέβει και ποια διάλλεξε ο πρίγκιπας, εκείνες είπαν νευριασμένες ότι ο πρίγκιπας χόρευε όλο το βράδυ με μία ξένη που τον μάγεψε με την ομορφιά της.Η καρδιά της Σταχτοπούτας χτύπησε δυνατά μόλις άκουσε αυτά τα λόγια και κοιμήθηκε ευτυχισμένη.Την επόμενη μέρα, ο πρίγκιπας έστειλε έναν αυλικό να ψάξει σ’ όλο το βασίλειο και να του φέρει την κοπέλα, που στο πόδι της ταίριαζε το κρυστάλλινο γοβάκι.Με τα πολλά, ο αυλικός του βασιλιά έφτασε και στο σπίτι της Σταχτοπούτας.Οι αδερφές της δοκίμαζαν με πείσμα το γοβάκι, αλλά τους ήταν πολύ μικρό. Η Σταχτοπούτα ήθελε και αυτή να το δοκιμάσει, άλλα η μητριά της δεν την άφησε.
«Τι δουλειά έχεις εσύ να ανακατεύεσαι με πρίγκιπες; Σταχτοπούτα… δε βλέπεις πως είσαι μέσα στις στάχτες και στα κουρέλια;» Της είπε με ειρωνεία θυμωμένα. «Εσένα η δουλεία σου είναι στη κουζίνα» συνέχισε με κακία.Ο αυλικός όμως, είχε σαφείς εντολές από τον πρίγκιπα. Αγνόησε φυσικά τη κακιά μητριά και κάλεσε τη Σταχτοπούτα να δοκιμάσει και αυτή το γοβάκι. Όταν είδαν πως της έκανε, η μητριά και οι κόρες της, πρασίνισαν από το κακό τους!Ο αυλικός, χαρούμενος για την επιτυχία του, πήγε αμέσως τη Σταχτοπούτα στο παλάτι και ο πρίγκιπας την αναγνώρισε!Οι δύο αδερφές και η μητριά της, έσκασαν από το κακό τους και έφυγαν άρον άρον από το βασίλειο κι ούτε που ξανάκουσε ποτέ κανείς γι αυτές.Όσο για τη Σταχτοπούτα… παντρεύτηκε τον πρίγκιπα και έμειναν στο παλάτι, μαζί με τον πατέρα της που γύρισε επιτέλους απ’ το ταξίδι του. Του είπαν όλη την ιστορία και αυτός στεναχωρήθηκε που πέρασε τόσο άσχημα η πολυαγαπημένη του κόρη. «Κόρη μου, συγχώρεσε με που δεν κατάλαβα απ’ την αρχή πόσο κακιά ήταν αυτή η γυναίκα. Σου αξίζει να είσαι πριγκίπισσα, και βλέπω ότι ο νεαρός πρίγκιπας σε αγαπάει πραγματικά».
Έμειναν όλοι μαζί στο παλάτι και οι εμπορικές ικανότητες του πατέρα της, φάνηκαν πολύ χρήσιμες στον βασιλιά! Του έδωσε τιμητική θέση στο παλάτι και το βασίλειο της Σταχτοπούτας και του πρίγκιπα της, έγινε το πιο πλούσιο βασίλειο της χώρας!
Κι έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ 2022 !!!
1) Ιανουάριος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Ιανουάριος πήρε το όνομά του από τον Ιανό, θεό κάθε αρχής στη ρωμαϊκή μυθολογία. Όπως αναφέρει σχετικά και ο Ηλίας Αναγνωστάκης:
…ο Ιανός ήταν θεός δίμορφος, που παριστάνεται πότε με κλειδιά ή με τριακόσιες ψήφους στο δεξί του χέρι και εξήντα πέντε στο αριστερό, όσες οι μέρες του ενιαυτού. Εκαλείτο δε και «Αιωνάριος» αντί Ιανουάριος, επειδή τον θεωρούσαν του αιώνος πατέρα. Είχαν μάλιστα οριστεί δώδεκα πρυτάνεις να τον υμνούν και υπήρχε δωδεκάβωμον στο ναό του, όσοι και οι μήνες του έτους.
Ο Ιανουάριος έγινε πρώτος μήνας, όταν ο μυθικός βασιλιάς των Ρωμαίων Νούμας Πομπίλιος οργάνωσε το ημερολόγιο με βάση τον ήλιο.
Στον Ιανουάριο ο λαός μας έχει δώσει διάφορες ονομασίες, όπως το Γενάρης επειδή τότε γεννούν τα γιδοπρόβατα, και Μεσοχείμωνας επειδή είναι ο μεσαίος από τους μήνες του χειμώνα, όπως δηλώνει και η παροιμία «ως τα’ Αϊ-Γιαννιού, τρυγόνα, είναι η φούρια του χειμώνα». Είναι επίσης και ο μήνας με το λαμπρότερο φεγγάρι: «Του Γενάρη το φεγγάρι παρά ώρα μέρα μοιάζει». Ονομάζεται και Γατόμηνας επειδή στη διάρκειά του ζευγαρώνουν οι γάτες, και Μεγάλος μήνας ή Τρανός μήνας ή Μεγαλομηνάς γιατί είναι ο πρώτος μήνας του έτους και σε αντιδιαστολή με τον Φεβρουάριο, που είναι «κουτσός» (Κουτσοφλέβαρος). Οι αλκυονίδες ημέρες τού έχουν δώσει και την ονομασία «γελαστός», αλλά είναι επίσης γνωστός και ως «κλαδευτής»: «Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μη γυρεύεις». Άλλες ονομασίες: Γενολοήτης (επειδή αυτόν τον μήνα γεννοβολούν τα κοπάδια), Κρυαρίτης γιατί είναι ο πιο «κρυουλιάρης».
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Ιανουάριος
- Αδελφέ Μιχάλη, τώρα τον Γενάρη, οι δύο ένας γίνονται και ο μοναχός κουβάρι.
- Αρχιμηνιά, καλή χρονιά, με σύγκρυα και παγωνιά.
- Άσπρος Γενάρης, νηστικός ο μεροκαματιάρης.
- Βαρύ το καλοκαίρι βαρύς και ο Γεναροχειμώνας.
- Βροχερός Γενάρης, Αύγουστος νοικοκύρης.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Γενάρη διαβολόμηνα ποτέ σου μην ξανάρθεις.
- Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.
- Γενάρη καλαντάρη τα κορίτσια σου που τα ‘χεις στα θολόστακτα κρυμμένα.
- Γενάρη μήνα κλάδευε και λίσγο μη γυρεύεις.
- Γενάρη μήνα κλάδευε και το φεγγάρι χέστο.
- Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην κοιτάζεις.
- Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην ξετάζει.
- Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξύδι.
- Γενάρη, μήνα του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου.
- Που να σου να Γεναρη καλε και ξακουστιαρη
- Γενάρης στεγνός κι ο κόπος σου διπλός.
- Γενάρης στεγνός, νοικοκύρης πλούσιος.
- Γενάρης χωρίς χιόνι, κακό μαντάτο.
- Γεναριάτικο πουλί Αυγουστιάτικο αυγό.
- Γεναριάτικο φεγγάρι με τ” Άη Γιαννιού τη χάρη.
3) Αλκυονίδες ημέρες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ως Αλκυονίδες μέρες λέγονται από τους Έλληνες συνηθέστερα ημέρες του Ιανουαρίου κατά τις οποίες επικρατεί ωραίος καιρός με ηλιοφάνεια. Η ονομασία αυτή είναι αρχαία ελληνική και προέρχεται από τον Αριστοτέλη.
Οι ημέρες αυτές έλαβαν το όνομά τους («αλκυόνιαι») από το μύθο της ελληνικής μυθολογίας τον σχετικό με το θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη, που αποτελεί την αλληγορική σημασία του ομώνυμου αστέρα Αλκυόνη των Πλειάδων που φέρεται με το όνομα του πτηνού. Ο αστέρας Αλκυόνη κατά την εποχή αυτή μεσουρανεί κατά τις εσπερινές ώρες και επομένως κατά τις ανέφελες νύκτες του Ιανουαρίου είναι ορατός στο σύμπλεγμα των Πλειάδων, ως κορωνίδα της Πούλιας, κατα τη δημώδη έκφραση, που σημαίνεται ως προς το ζενίθ, στην ψηλότερη περιοχή του ουράνιου θόλου. Εξ αυτού του απλού φυσικού γεγονότος όλες οι συνεχόμενες ημέρες που είναι ορατός ο αστέρας Αλκυών ήταν πολύ φυσικό να ονομασθούν Αλκυονίδες.
Από καθαρά μετεωρολογική άποψη, οι αλκυονίδες ημέρες ως ημέρες καλοκαιρίας εξηγούνται από το γεγονός ότι στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα μέχρι το γεωγραφικό πλάτος κυρίως της βορειοανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο του χειμώνα παρατηρείται υψηλή βαρομετρική πίεση (εξίσωση πίεσης) με συνέπεια αφενός να μη δημιουργούνται άνεμοι και αφετέρου ο καιρός να είναι μεν ψυχρός αλλά και ηλιόλουστος, λόγω της αντικυκλωνικής κατάστασης.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάθε χρόνο υπάρχουν Aλκυονίδες ημέρες. Υπάρχουν και έτη που έλειψαν τελείως, όπως το 1947, αλλά και οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης και διάρκεια αυτών δεν είναι σταθερές. Συνηθέστερα όμως καλύπτουν σχεδόν το δεύτερο ήμισυ του Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, άλλοι επιμένουν να αποδίδουν τη διάρκειά τους σε διάστημα 14 αίθριων ημερών, από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου στην Ελλάδα, στην καρδιά του χειμώνα.
Οι σχετικοί μύθοι είναι πολλοί και σε όλες τις εκδοχές τους μιλούν για τους θεούς, που προσέφεραν τις μέρες αυτές στο πουλί Αλκυόνη, στο οποίο μεταμόρφωσε ο Δίας την Αλκυόνη, κόρη του θεού των ανέμων Aιόλου μετά το θάνατό της, ώστε να μπορεί να γεννά τα αυγά του στα βράχια των αλκυονίδων νήσων χειμώνα κι όχι άνοιξη.
4) Ιανουάριος ποίημα
Από την Ρένα Καρθαίου
Του Γενάρη προσταγή :
Χιόνι σκέπασε τη γη !
Σκέπασε βουνά και δάση
η άνοιξη να μην περάσει .
Κρύο θέλει κι άλλο κρύο ,
κρύσταλλο όλο το τοπίο .
Να παγώσουνε τα πλοία !
Η δική μου βασιλεία ,
ένα μήνα θα κρατήσει
και κλαρί να μην ανθίσει .
Του Γενάρη προσταγή :
Μπάλα κάτασπρη όλη η γη .
Ρένα Καρθαίου
5) Συνταγή για ρυζόγαλο
Από τον Στέλιο Παρλιάρο
Μερίδες: 4, Προετοιμασία: 10΄, Βράσιμο: 25΄-30΄
Ρίχνουμε όλα τα υλικά (εκτός από την κανέλα) σε μια κατσαρόλα, την οποία τοποθετούμε στη φωτιά. Όταν το γάλα πάρει βράση, χαμηλώνουμε αρκετά τη φωτιά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα με το καπάκι της και αφήνουμε το ρυζόγαλο να σιγοβράσει για περίπου 25-30 λεπτά, ανακατεύοντας κατά διαστήματα με μια κουτάλα. Η φωτιά πρέπει να είναι πολύ χαμηλή, ώστε το ρυζόγαλο να αχνίζει αλλά να μην κοχλάζει. Είναι έτοιμο όταν το ρύζι έχει μαλακώσει και το μείγμα έχει χυλώσει. Αποσύρουμε, αφαιρούμε τις φλούδες και γεμίζουμε ατομικά μπολ. Τα αφήνουμε λίγο να κρυώσουν και τα βάζουμε στο ψυγείο, αν δεν τα σερβίρουμε αμέσως. Πριν σερβίρουμε, πασπαλίζουμε με κανέλα.
Υλικά
- 100 γρ. ρύζι γλασέ ή αρμπόριο (αυτό που χρησιμοποιούν στο ριζότο)
- 1200 γρ. γάλα φρέσκο, πλήρες
- 100 γρ. ζάχαρη
- 1 πορτοκάλι ή λεμόνι (παίρνουμε τις φλούδες) ή 1 κλωναράκι βανίλιας, σχισμένο κατά μήκος στη μέση
- κανέλα για το πασπάλισμα
6) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α)Μωραίτη, Τζ. (2004), «Οι χορευτές του δάσους», Εκδόσεις: ταξιδευτής, Αθήνα.
Β) Κυρίτση Τζιώτη, Ι. (2005), «Το πεισματάρικο δοντάκι της Ρίτας», Εκδόσεις:Μικρή Μίλητος, Αθήνα.
Γ) Σηφακάκη, Ι. (2005), «Τα μαγικά και κατακόκκινα παπούτσια της Παυλίνας», Εκδόσεις: Μεταίχμιο, Αθήνα.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
1)Ο μήνας Δεκέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Δεκέμβριος ή Δεκέμβρης ή Χριστουγεννάρτς (ποντιακά) ή Σινιντρέ(Αρβανίτικα) είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο και είναι ένας από τους 7 μήνες με διάρκεια 31 ημερών. Στα Λατινικά, decem σημαίνει δέκα, αφού ο Δεκέμβρης ήταν ο 10ος μήνας σύμφωνα με το Ρωμαϊκό ημερολόγιο. Με την άφιξη του Δεκεμβρίου το κρύο αρχίζει να είναι αρκετά τσουχτερό ενώ την 22 Δεκεμβρίου μπαίνει επισήμως ο Χειμώνας και ξεκινούν οι χιονοπτώσεις. Γι’ αυτό, άλλωστε ο Δεκέμβριος λέγεται και «Άσπρος μήνας», «Ασπρομηνάς» αλλά και «χιονιάς». Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας με τις λιγότερες ώρες φωτός στο βόρειο ημισφαίριο και τις περισσότερες ώρες φωτός στο νότιο ημισφαίριο. Ο Δεκέμβρης πάντα ξεκινά την ίδια μέρα της εβδομάδας με τον Σεπτέμβριο.
2) Ελληνικές παροιμίες για τον μήνα Δεκέμβριο
Από τα Βικιφθέγματα
Δεκέμβριος
- Άγια Βαρβάρα γέννησε [το χιόνι] και ο Σάββας το εδέχθη, και ο Άη Νικόλας έτρεξε να πάει να το βαφτίσει.
- Άγια Βαρβάρα μίλησε και ο Σάββας απλοήθη, μαζώχται ξύλα και άχυρα και σύρται και στον μύλο Άγιο Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Άγια Βαρβάρα μίλησε και Σάββας αποκρίθει κι Αγιονικόλας έτρεξε να πάει να λειτουργήσει.
- Αγιά- Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας αποκρίθη: μάζεψε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί ο Άη Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Απ” τα Νικολοβάρβαρα αρχίζει ο χειμώνας.
- Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), Άη Σάββας σαβανώνει, Άη Νικόλας παραχώνει
- Γύρω γύρω του Χριστού, η κορφή του χειμωνιού.
- Δεκέμβρη μου, με πάγωσες και πώς να ξεπαγιάσω.
- Δεκέμβρης, Χριστού γέννεση και καλός μας Χρόνος.
- Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί Άη Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.
- Να “ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα.
- Να “ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα, χαρά σ” εκείνο το γεωργό, πού “χει πολλά σπαρμένα.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.
- Χειμωνιάτικη γέννα, καλοκαιρινή χαρά.
- Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού.!!!
3) Έθιμα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς από όλο τον κόσμο
Από την ιστοσελίδα kindykids και την Μάρλεν Κεφαλίδου
Ιταλία
Στην Ιταλία, παρ’ όλο που υπάρχει Άγιος Βασίλης, ο Babbo Natale, τα δώρα φέρνει η Befana, στις 6 Ιανουαρίου. Πολλοί λένε ότι πρόκειται για μια γριά γυναίκα που ζούσε τον καιρό των Τριών Μάγων, αλλά δεν μπόρεσε να φέρει δώρα στο Χριστό. Από τότε μοιράζει τα δώρα της στα παιδιά.
Γερμανία
Στην Γερμανία τα παιδιά φτιάχνουν τις χριστουγεννιάτικες λίστες τους με μικρές φωτογραφίες των δώρων που θέλουν και τις αφήνουν στο παράθυρο μαζί με λίγη ζάχαρη για τον Άγιο Βασίλη.Επίσης στη Γερμανία φυτρώνει ένα λουλούδι, το χριστουγεννιάτικο τριαντάφυλλο, που φυτρώνει ακόμα και πάνω στον πάγο.
Βρετανία
Σε μερικές βρετανικές περιοχές το έθιμο του γλεντιού σε κήπους με μηλιές την παραμονή των Χριστουγέννων είναι μια παραλλαγή μιας ειδωλολατρικής τελετής. Αφού σκοτεινιάσει, οι αγρότες πηγαίνουν στα περιβόλια, σχηματίζουν παρέες γύρω από τα παλαιότερα δέντρα και πίνοντας μπύρα τραγουδούν τα κάλαντα. Πυροβολούν στα κλαριά για να διώξουν τα κακά πνεύματα, ενώ πριν από χρόνια άφηναν τριγύρω γλυκίσματα για να καλοπιάσουν τα πνεύματα και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.
Βέλγιο
Το Βέλγιο μπαίνει στο πνεύμα των Χριστουγέννων από νωρίς, με την ημέρα του Sinterklaas και με τον πολύτιμο βοηθό του Zwarte Piet που μοιράζουν τα δώρα από σπίτι σε σπίτι. Τα παιδιά κρεμάνε τις κάλτσες των δώρων στο τζάκι και αφήνουν σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas. Ο Sinterklaas δεν είναι ο ίδιος με τον Santa Claus. Στο Βέλγιο, τα Χριστούγεννα εορτάζονται με πλήθος παραστάσεων που σχετίζονται με τη Θεία Γέννηση, με λιτανείες και υπαίθριες αγορές.
Αυστρία
Στην Αυστρία όπως και στις άλλες χώρες η περίοδος των εορτών ξεκινάει την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου ή την πρώτη του Δεκεμβρίου.
Στα παραδοσιακά στεφάνια που κατασκευάζονται τις ημέρες αυτές τοποθετούνται κεριά. Κάθε Κυριακή που ακολουθεί ανάβουν και ένα ακόμη κερί μέχρι και την 24 Δεκεμβρίου. Τα δώρα στα παιδιά τα μοιράζει ο Άγιος Νικόλαος με βοηθό του τον Krampus στις 6 Δεκεμβρίου. Το χριστουγεννιάτικο τραγούδι «Silent Night, Holy Night» το οποίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, στην Ελληνική «Άγια Νύκτα», τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στην Αυστρία στις αρχές του 19ου αιώνα.Η εορταστική περίοδος τελειώνει επίσημα στις 2 Φεβρουαρίου, αν και οι Αυστριακοί θεωρούν ως τέλος τη εορταστικής περιόδου τα Θεοφάνια, στις 6 Ιανουαρίου. Τα παιδιά ντυμένα σαν τους τρεις Μάγους γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα κάλαντα, εύχονται ένα ειρηνικό και ευλογημένο νέο έτος, ενώ τα χρήματα που συγκεντρώνουν τα προσφέρουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς.Τα στεφάνια κατασκευάζονται κάθε χρόνο σε πολλές παραλλαγές. Ποικίλουν από κλασσικά στρογγυλά με σκουροπράσινα κλαδιά πεύκου, κουκουνάρια και κόκκινους φιόγκους μέχρι τα πιο μοντέρνα με πολύχρωμα αλεξανδριανά. Αμέσως μετά το κόψιμο των κλαδιών τα περνούν πάνω από φλόγα κεριού για να διατηρηθούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ελβετία
Στην Ελβετία οι τέσσερις εβδομάδες προ των Χριστουγέννων εορτάζονται με πλούσια παραδοσιακά έθιμα, όπως το γιορτινό στεφάνι και το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο. Ο «Samichlaus» όπως ονομάζεται στη γερμανική πλευρά της Ελβετίας ο Άγιος Νικόλαος μοιράζει γλυκά και δώρα στα παιδιά στις 6 Δεκεμβρίου. Η παραμονή των Χριστουγέννων με όλα τα άλλα έθιμα του Δένδρου, τα κάλαντα, το γιορτινό τραπέζι και η λειτουργία των Χριστουγέννων χαρακτηρίζουν την ημέρα αυτή.
Δανία
Στην Δανία, ο Αγιος Βασίλης είναι ο Julemonden, που μαζί με μια μυστηριώδη ύπαρξη, τον Νisse, φέρνουν τα δώρα στα παιδιά.
Νορβηγία
Στην Νορβηγία στολίζουν το δέντρο φτιάχνοντας χειροποίητα μικρά καλαθάκια από πολύχρωμο χαρτί.Το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό τους έχει ως βάση το αρνίσιο κρέας. Ο Νορβηγικός Άγιος Βασίλης λέγεται Nisse και η ονομασία του προέρχεται από τις προχριστιανικές παραδόσεις της Νορβηγίας. Τα Nisse ήταν μικρά γενειοφόρα ξωτικά που πείραζαν τους αγρότες και με τον καιρό εντάχθηκαν στην Χριστουγεννιάτικη παράδοση με τη μορφή του Άγιου Βασίλη. Επίσης στην Νορβηγία συνηθίζουν να λένε τοπικά Χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Ιρλανδία
Στην Ιρλανδία τα παιδιά αφήνουν μεγάλους σάκους το βραδύ της παραμονής κοντά στο τζάκι και είναι παράδοση να αφήνουν μέντες και ένα ποτήρι Guinness για να δροσιστεί ο Άγιος Βασίλης.
Γιουγκοσλαβία
Οι Γιουγκοσλάβες νοικοκυρές έχουν ένα ευγενικό αλλά βρώμικο έθιμο: Ραντίζουν τα τραπεζομάντιλα τους με κρασί για να μη ντραπούν οι φιλοξενούμενοί τους αν λερώσουν κάποιο, μιας και θεωρείται ντροπή για τους καλούς τρόπους τους να λερώσει κάποιος προσκεκλημένος το τραπεζομάντιλο της οικοδέσποινας.
Ρωσία
Στην Ρωσία είχαν τη συνήθεια, τη νύχτα των Χριστουγέννων, να ντύνουν στα λευκά μια κοπέλα του σπιτιού και να τη βάζουν να παριστάνει την Παναγία.
Μεξικό
Στο Μεξικό, οι άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους και πάνε όλοι μαζί στην εκκλησία τραγουδώντας χριστουγεννιάτικα τραγούδια και κρατώντας καμπάνες και κεριά.
Ουκρανία
Στην Ουκρανία ο Παγωμένος Πατέρας φθάνει με το έλκηθρο, το οποίο σέρνουν μόνο τρείς τάρανδοι, ενώ τον συνοδεύει και ένα κοριτσάκι, το Κορίτσι-Νιφάδα, που φορά ένα λαμπερό μπλε κοστούμι με λευκή γούνα και ένα στέμμα που έχει το σχήμα μιας νιφάδας χιονιού.
Σουηδία
Στην Σουηδία κατά την αυγή της 13ης Δεκεμβρίου η “Λουτσία” -σύμβολο του φωτός- συνήθως το μεγαλύτερο κορίτσι του σπιτιού, φορώντας ένα μακρύ λευκό χιτώνα και ένα στεφάνι από αναμμένα κεριά στα μαλλιά, πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι, προσφέροντας ζεστό καφέ και κουλουράκια, ενώ τραγουδά παλιά κάλαντα με τον σκοπό του λαϊκού ναπολιτάνικου τραγουδιού “Σάντα Λουτσία”.
Κένυα
Στην Κένυα, λόγω του κλίματος, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά: το χριστουγεννιάτικο γεύμα θυμίζει καλοκαιρινή ημέρα χαλάρωσης αφού αντί να φάνε γαλοπούλα κάνουν μπάρμπεκιου στον κήπο. Μάλιστα, εκεί στολίζουν τις εκκλησίες με μπαλόνια, λουλούδια και κορδέλες.
4) Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα»
Ιστορίες και Παραμύθια, μετάφραση Ερρίκος Μπελιές, Ωκεανίδα, Αθήνα 1993, σ. 39-43
Έκανε κρύο φοβερό, έπεφτε χιόνι πυκνό και είχε αρχίσει να νυχτώνει· το βράδυ, το τελευταίο βράδυ του χρόνου, πλησίαζε. Αλλά παρά το κρύο και το σκοτάδι, ένα φτωχό κοριτσάκι, ξεσκούφωτο και ξυπόλυτο, γύριζε στους δρόμους. Όταν έφυγε από το σπίτι της φορούσε παντόφλες, αλλά ήτανε πολύ μεγάλες – αφού ανήκανε στη μητέρα της – και της έφυγαν από τα ποδαράκια κάποια στιγμή που διέσχιζε τρέχοντας το δρόμο για ν” αποφύγει δυο άμαξες. Η μία παντόφλα χάθηκε, την άλλη την άρπαξε ένα παιδί που ήθελε να την κάνει κούνια για την κούκλα του.
Έτσι λοιπόν το κοριτσάκι περπατούσε ξυπόλυτο και τα πόδια του είχανε μελανιάσει από το κρύο. Κρατούσε ένα ματσάκι σπίρτα στο χέρι, και στην τσέπη τής φθαρμένης της ποδιάς είχε κι άλλα. Κανένας δεν είχε αγοράσει ούτ” ένα σπίρτο όλη την ημέρα, κανένας δεν της είχε δώσει μια δεκάρα. Έτρεμε από το κρύο και την πείνα καθώς σερνόταν εδώ κια εκεί – προσωποποίηση της δυστυχίας – το κακόμοιρο το κοριτσάκι.
Νιφάδες χιονιού κάθονταν στα μακριά, ξανθά μαλλιάς της, που έπεφτεν χυτά σε μπούκλες ως τους ώμους της· αλλά η μικρή δεν σκεφτότανε ούτε την ομορφιά της ούτε το κρύο. Σε όλα τα παράθυρα έλαμπαν φώτα κι η μυρωδιά της ψητής ψήνας έβγαινε από μερικά σπίτια: ήτανε παραμονή Πρωτοχρονιάς, κι αυτό μόνο σκεφτότανε το κοριτσάκι.
Σε μια γωνία που σχημάτιζαν δυο σπίτια, επειδή το ένα προεξείχε από το άλλο, το κοριτσάκι κάθισε και ζάρωσε τα ποδαράκια του όσο γινόταν πιο σφιχτά, όμως δεν μπορούσε να τα ζεστάνει. Δεν τολμούσε να γυρίσει στο σπίτι, γιατί δεν είχε πουλήσει ούτε ένα σπίρτο, δεν είχε κερδίσει ούτε μια δεκάρα, και ίσως ο πατέρας της την έδερνε· άλλωστε, η σοφίτα που μένανε δεν ήτανε πιο ζεστή από το δρόμο, και παρ” όλο που είχανε φράξει πολλές τρύπες στη στέγη με άχυρα και κουρέλια, ο παγωμένος αέρας και το χιόνι έμπαιναν μέσα. Τα χεράκια του κοριτσιού ήτανε ξυλιασμένα· ένα μονάχα σπίρτο αν άναβε, μπορεί και να τα ξέσταινε λιγάκι. Πήρε ένα από το μάτσο και το “τριψε στον τοίχο: μπράβο! Έβγαλε μια φωτεινή, ξεστή φλόγα και η μικρή πλησίασε τα χέρια της. Τότε της φάνηκε σαν να φωτίστηκαν όλα γύρω από τη μαγική φλόγα· και η μικρή νόμισε ότι στ” αλήθεια καθότανε μπροστά σε μια μεγάλη σιδερένια θερμάστρα με μπρούντζινα στολίδια, που μέσα της κόρωνε η φωτιά. Η μικρή τέντωσε και τα πόδια της για να ζεσταθούν· όμως, τι κρίμα, μέσα σε λίγες στιγμές η φλόγα έσβησε, χάθηκε κι η θερμάστρα, και το κοριτσάκι βρέθηκε πάλι ξυλιασμένο με την κάφτρα του σπίρτου στο χέρι.
Έτριβε και δεύτερο σπίρτο στον τοίχο, που άναψε και λαμποκόπησε, και σ” όποιο σημείο του τοίχου έπεφτε το φως του, τον έκανε διάφανο σαν πέπλο, έτσι που το κοριτσάκι μπορούσε να δει τι γινότανε μέσα στο σπίτι. Στο τραπέζι ήταν στρωμένο ένα κατάλευκο τραπεζομάντιλο από δαμασκηνό ύφασμα και πάνω του σερβίτσιο πορσελάνινο· η ψητή χήνα, γεμισμένη με μήλα και ξερά δαμάσκηνα, μοσχομύριζε. Αλλά τότε ξαφνικά η χήνα, που είχε ακόμα μπηγμένα στο στήθος της ένα μαχαίρι κι ένα πιρούνι, πήδηξε απ” την πιατέλα στο πάτωμα και προχώρησε κουνιστή και λυγιστή προς το μέρος του φτωχού κοριτσιού. Όμως εκείνη τη στιγμή έσβησε το σπίρτο και η μικρή βρέθηκε πάλι δίπλα στον χοντρό, κρύο τοίχο.
Άναψε τρίτο σπίρτο. Πάλι άστραψε η φλόγα, κι αυτή τη φορά βρέθηκε κάτω από ένα πανέμορφο χριστουγεννιάτικο δέντρο, πολύ μεγαλύτερο και πολύ πλουσιότερο από εκείνο που είχε δει ανήμερα τα Χριστούγεννα μεσ” από τις γυάλινες πόρτες στο σπίτι του πλούσιου εμπόρου. Εκατοντάδες κεράκια φώτιζαν τα πράσινα κλαδιά του, όπου ήτανε κρεμασμένες μικροσκοπικές κούκλες, απ” αυτές που βλέπουμε στις βιτρίνες των καλών καταστημάτων. Η μικρή τέντωσε τα χέρια της να τις αγγίξει, αλλά εκείνη τη στιγμή το σπίρτο έσβησε· όμως τα χριστουγεννιάτικα κεράκια ανέβηκαν ψηλά, πολύ ψηλά, η μικρή τα έβλεπε σαν να ήταν αστέρια στον ουρανό. Κι έν” απ” τ΄αστέρια έπεσε, αφήνοντας πίσω του μια φωτεινή ουρά.
«Κάποιος πεθαίνει ετούτη τη στιγμή», είπε το κοριτσάκι· αυτό της το είχε μάθει η γιαγιά της – ο μοναδικός άνθρωπος που της είχε φερθεί καλά, αλλά τώρα ήτανε πεθαμένη -, ότι δηλαδή, όποτε πέφτει έν” αστέρι στη γη, κάποια ψυχή ανεβαίνει στο Θεό.
Έτριψε κι άλλο σπίρτο στον τοίχο, κι όταν άναψε, είδε να στέκεται μπροστά της η αγαπημένη της γιαγιά, ευγενική και τρυφερή όπως πάντα, αλλά και γελαστή και χαρούμενη όσο δεν την είχε ξαναδεί ποτέ της.
«Γιαγιάκα μου!» φώναξε η μικρή. «Αχ, πάρε με μαζί σου! Ξέρω ότι θα χαθείς κι εσύ μόλις σβήσει το σπίρτο, όπως χάθηκε η ζεστή φωτιά στη σόμπα και το υπέροχο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι και το πανέμορφο χριστουγεννιάτικο δέντρο!» Κι άρπαξε όλα τα υπόλοιπα σπίρτα και τ” άναψε για να μη χαθεί η γιαγιά της. Και τα σπίρτα έκαναν μια μεγάλη φλόγα και τα φώτισαν όλα γύρω σαν να ήτανε μέρα-μεσημέρι. Ποτέ η γιαγιά της δεν είχε παρουσιαστεί τόσο ψηλή και καλοντυμένη, τόσο ωραία κι ευγενική· πήρε το κοριτσάκι στην αγκαλιά της και πετάξανε μαζί, χαρούμενες κι οι δύο, ψηλά, πολύ ψηλά, εκεί όπου δνε υπάρχει ούτε κρύο ούτε πείνα ούτε βάσανα: στον Παράδεισο.
Το άλλο πρωί βρέθηκε το κοριτσάκι κουρνιασμένο στη γωνία. Τα μάγουλά της ήταν ρόδινα, τα χείλη της χαμογελαστά· αλλά το κρύο της τελευταίας νύχτας του παλιού χρόνου είχε ξυλιάσει το κορμάκι της. Ο ήλιος της Πρωτοχρονιάς έλαμψε πάνω από το άψυχο παιδί, που έγερνε στον τοίχο μ” ένα μάτσο καμένα σπίρτα στην αγκαλιά του. «Προσπαθούσε να ζεσταθεί το κακόμοιρο!» έλεγε ο κόσμος. Αλλά κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί τα υπέροχα πράγματα που είχε δει, ούτε ότι εκείνη την ώρα κάπου πολύ ψηλά η μικρή και η γιαγιά της χαιρόντουσαν την ωραιότερη Πρωτοχρονιά τους.
5) Συνταγή για βασιλόπιτα
Από τον Άκη Πετρετζίκη
Μέθοδος Εκτέλεσης
Για τη Βασιλόπιτα κέικ
- Χτυπάμε το βούτυρο και την άχνη στο μίξερ με το «φτερό» πολύ καλά μέχρι να αφρατέψουν. Μόλις αφρατέψουν, σταμάταμε το χτύπημα, καθαρίζουμε τα πλαϊνά τοιχώματα και συνεχίζουμε το χτύπημα για άλλα 5 λεπτά. (Καλό είναι το βούτυρο να το χτυπάμε όταν είναι εκτός ψυγείου για κάποια ώρα ώστε να είναι μαλακό).
- Κατά τη διάρκεια που δουλεύει το μίξερ παίρνουμε τα υπόλοιπα υλικά από το πρώτο μείγμα (εκτός από το πορτοκάλι) και τα χτυπάμε σε ένα μπλεντεράκι με μια κουταλιά της σούπας ζάχαρη για να γίνουν σκόνη. Όταν ετοιμαστούν προσθέτουμε το ξύσμα πορτοκαλιού και ανακατεύουμε.
- Στη συνέχεια προσθέτουμε αυτή τη σκόνη στο μείγμα με το βούτυρο και την άχνη και ανακατεύουμε σε χαμηλή ταχύτητα.
- Προσθέτουμε τα υλικά του μείγματος Β σιγά σιγά. Βγάζουμε τον κάδο από το μίξερ και προσθέτουμε το μείγμα Γ και ανακατεύουμε πολύ σιγά με μια κουτάλα. Βουτυρώνουμε-αλευρώνουμε μια στρογγυλή φόρμα κέικ διαμέτρου 25 εκ. με αφαιρούμενα πλαϊνά και ψήνουμε το κέικ σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για 45-50 λεπτά, στην υψηλή σχάρα.
- Πριν το ψήσιμο βάζουμε το φλουρί!!!
- Μόλις είναι έτοιμη, πασπαλίζουμε με άχνη ζάχαρη και σερβίρουμε!
Για τη Βασιλόπιτα κέικ
- 300 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου
- 250 γρ. ζάχαρη άχνη
- 1/2 κ.γ. μοσχοκάρυδο
- 2 γρ. μαστίχα
- 7 γρ. μαχλέπι
- 1 κ.σ. ζάχαρη
- 2 κ.σ. αλεύρι
- 1-2 πορτοκάλια ξύσμα
- 2 βανίλιες ή 2 κ.γ. εκχύλισμα βανίλιας
Για μείγμα Β
- 4 αυγά (200 γρ.)
- 75 ml γάλα 3,5% λιπαρά
Για μείγμα Γ
- 400 γρ. αλεύρι γ.ο.χ
- 1 κ.σ. μπέικιν πάουντερ
6)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Μορισέι, Ντ. (2003) «Το καραβάκι των Χριστουγέννων», Αθήνα, εκδόσεις: Άγκυρα.
Β) Στιρ, Ντ. (2003) «Το δεντράκι των Χριστουγέννων», Αθήνα, εκδόσεις: Πατάκης.
Γ) Τσιλιμένη, Τ. (2005) «Μπιρλιμπίμ, ο καλικάντζαρος», Αθήνα, εκδόσεις: Μικρή Μίλητος.
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ!!!!!!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Νοέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Πλειάδες ή Πούλια
Από την αρχαιότητα ακόμη διάφορα ιδιαίτερα εμφανή ουράνια αντικείμενα προειδοποιούσαν τους ανθρώπους σαν σημάδια των αλλαγών του καιρού. Πάρτε, για παράδειγμα, το πανέμορφο ανοιχτό αστρικό σμήνος των Πλειάδων, γνωστότερο στο λαό μας με την ονομασία Πούλια. Ακόμη και από την εποχή τουΗσίοδου η δύση των Πλειάδων αμέσως μετά την δύση του Ήλιου, που συμβαίνει στα μέσα Νοεμβρίου, σημάδευε και σημαδεύει την περίοδο της έλευσης του κρύου και «προειδοποιούσε τους γεωργούς να σπεύσουν να ολοκληρώσουν την σπορά, αλλά και τους κτηνοτρόφους να κατηφορίσουν στα χημαδιά». Όπως μας λέει η παροιμία: «Στις δεκαφτά ή στις δεκοχτώ πέφτει η Πούλια στο γιαλό, και πίσω παραγγέλνει: μηδέ στανίτσα στα βουνά, μήτε γιωργός στους κάμπους», ή σε μιαν άλλη παραλλαγή: «μήτε τσομπάνος στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους».
Εκτός από την δύση της Πούλιας, όμως, την μεταβολή του καιρού προς το χειρότερο «μηνάει» στο λαό η γιορτή του αγίου Μηνά, στις 11 Νοεμβρίου, ενώ στη γιορτή του αγίου Αντρέα, στις 30 Νοεμβρίου, το κρύο «αντριεύει». Οι ακατάστατες αυτές καιρικές συνθήκες που επικρατούν έδωσαν στον Νοέμβριο το όνομα «Ανακατωμένος», αν και είναι γνωστός στον λαό μας και ως Σποριάς ή Μεσοσπορίτης γιατί τότε γίνεται η σπορά των δημητριακών.
Στις άλλες γεωργικές ασχολίες περιλαμβάνεται επίσης και το λιομάζωμα. Σύμφωνα με τον Νίκο Ψιλάκη: «Στα ελληνικά λιόφυτα αρχίζει κάθε Νοέμβρη το πανηγύρι τηςελιάς. Παλιότερα οι γυναίκες με τα καλάθια μάζευαν μία-μία τις πεσμένες ελιές. Αλλού οι μαζωχτάδες χτυπούσαν τα κλαδιά με ράβδους και μάζευαν τον καρπό από τα στρωμένα ελαιόπανα. Τελευταία η τεχνολογία αντικατέστησε την αρχαία ξύλινη ράβδο με μεταλλική περιστρεφόμενη». Αλλά το λιομάζωμα μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τον Γενάρη ή ακόμη και τον Μάρτη.
Ο αρχάγγελος Μιχαήλ
Ανάμεσα στις γιορτές του μήνα περιλαμβάνεται και η εορτή των Ταξιαρχών Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ στις 8 Νοεμβρίου, γι’ αυτό ο Νοέμβριος ονομάζεται σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας και Αϊ-Ταξιάρχης και Αρχαγγελίτης. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θεωρείται και ως «ο κατ’ εξοχήν ψυχοπομπός άγγελος» γι αυτό και σε ορισμένες περιοχές την παραμονή της εορτής του έφερναν τα παπούτσια τους μέσα στο σπίτι για να μην τα δει ο Μιχαήλ και έλθει να τους πάρει πριν την ώρα τους.
Στις 14 Νοεμβρίου εορτάζεται η μνήμη του αγίου Φιλίππου
Στις 25 Νοεμβρίου τιμάται η μνήμη της αγίας Αικατερίνης
Η μεγαλύτερη, όμως, γιορτή του μήνα είναι τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με τον Σάββα Αγουρίδη η καθιέρωση της εορτής έγινε τον 8ο αι. μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη, ενώ την αναφορά των «…Εισοδίων της Θεοτόκου στα Άγια των Αγίων [του Ιερού των Ιεροσολύμων] και παραμονής της εκεί βρίσκουμε στο απόκρυφο λαϊκό κείμενο που [ονομάστηκε] ‘Πρωτοευαγγέλιον Ιακώβου’…». Η παράδοση της Θεοτόκου στο Ιερό έγινε από τους γονείς της, τον Ιωακείμ και την Άννα, «…όταν ήταν τριών ετών, και έτσι την αφιέρωσαν στον Θεό, αφού η Μαρία παρέμεινε εντός του Ιερού, όπου την υποδέχτηκε ο Ζαχαρίας (προφανώς ο ιερέας πατέρας του Ιωάννη του Προδρόμου) και την εισήγαγε στο Ιερό, όπου έμεινε μέχρι της ηλικίας των 14 ή 15 ετών».
Οι «Λεοντίδες» φαίνονται ότι προέρχονται από τον Αστερισμό του Λέοντα
Ένα ιδιαίτερα θεαματικό, πολλές φορές, ουράνιο φαινόμενο συμβαίνει γύρω στις 17 Νοεμβρίου κάθε χρόνου οπότε μια ετήσια «βροχή διαττόντων» στολίζει με δεκάδες φωτεινά πεφταστέρια τον ουρανό μας όταν μια ροή σωματιδίων μερικών δεκάδων διαττόντων την ώρα σχηματίζουν την «βροχή των Λεοντιδών». Η βροχή αυτή ονομάζεται έτσι επειδή ταμετέωρα αυτά φαίνονται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, και οφείλονται στα σωματίδια που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τεμπλ-Τατλ. Αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: καθώς η Γη μας περιφέρεται στην τροχιάτης γύρω από τον Ήλιο, συναντάει κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Τεμπλ-Τατλ που είναι σχετικά μαζεμένα μαζί σε ομάδες και τέμνουν την τροχιά της Γης. Έτσι καθώς η Γη μας τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει ακάθεκτη πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπάνε τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος 100 περίπου χιλιομέτρων και αναφλέγονται. Η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας, σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα, λοιπόν, βλέπουμε από τη Γη, και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο, ή «πεφταστέρι».
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά από κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη ο ρυθμός αυτός μπορεί και να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Σ’ αυτή την περίπτωση η «Βροχή» μετατρέπεται σε «Καταιγίδα». Η μεγαλύτερη «Καταιγίδα Διαττόντων» που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η «Καταιγίδα των Λεοντιδών» στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μια ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ένας ιστορικός μάλιστα το 1878 την θεώρησε ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα του αιώνα. Πολλές ξυλογραφίες έχουν απεικονίσει το γεγονός με μεγάλη επιτυχία. Αρκετοί μάλιστα κοινωνιολόγοι αποδίδουν στο ουράνιο αυτό φαινόμενο την εξάπλωση της θρησκομανίας που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την όλη κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.
2) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011.
σελ. 4-5
Από τα τροπικά δάση μέχρι τις άνυδρες ερήμους, από τα λιβάδια και τα πάρκα μέχρι τα ίδια μας τα σπίτια, τα ανατριχιαστικά ζωύφια βρίσκονται παντού- γι” αυτό να έχετε τα μάτια σας τέσσερα!
Πολλά από τα ανατριχιαστικά ζωύφια που βλέπουμε ολόγυρα μας είναι έντομα. Όλα τα έντομα, όπως οι λιβελούλες, τα σκαθάρια, οι σφήκες και τα μυρμήγκια, έχουν έξι πόδια και το σώμα τους διαιρείται σε τρία τμήματα. Υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο διαφορετικά είδη εντόμων που σέρνονται, πετούν και έρπουν στη γη. Ανάμεσα σ” αυτά τα ανατριχιαστικά ζωύφια συγκαταλέγονται οι αράχνες και στους ωκεανούς τα αρθρόποδα όπως είναι τα καβούρια και οι γαρίδες.
Παρ” όλο που πολλοί φοβούνται τα έντομα και τα άλλα ανατριχιαστικά ζωύφια, στην πραγματικότητα είναι καταπληκτικά πλάσματα που αξίζει να τα δείτε από κοντά. Μπορούν να επιζήσουν στα πιο εχθρικά περιβάλλοντα, ακόμα και σε μέρη που ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει.
Μερικά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι θεόρατα. Το γιγαντιαίο μαλαισιανό έντομο – κλαρί, παραδείγματος χάριν, φτάνει σε μήκος το μπράτσο ενός ανθρώπου, και τα σκαθάρια γολιάθ μπορεί να ζυγίζουν όσο και μια σοκολάτα οικογενειακής συσκευασίας. Μα τα σημερινά ανατριχιαστικά ζωύφια είναι μικρά σε σύγκριση με τα πλάσματα των προιστορικών χρόνων. Πριν από 390 εκατομμύρια χρόνια περίπου, θαλάσσιοι σκορπιοί μήκους 2,5 μέτρων κολυμπούσαν στους ωκεανούς και μυριάποδα μήκους 3 μέτρων σέρνονταν στα δάση.
3) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα βικιφθέγματα
Νοέμβριος
- Άη- Μηνάς εμήνυσε του πάππου του χειμώνα: -Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ” Άη- Φιλίππου αυτού είμαι.
- Αν τ” Άη Φιλίππου λείπω, τ” Άγια, των Αγιών δε λείπω.
- Η Πούλια βασιλεύοντας το μήνυμα της στέλνει. Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Ο άη- Μηνάς εμήνυσε, πούλια μη ξημερώσει.
- Ο Νοέμβρης έκλεισε, τα ζευγάρια είν” στο στάβλο κι ούτε ζευγάς στον κάμπο.
- Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.
- Όποιος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.
- Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.
- Ούτε τσοπάνος στα βουνά ούτε ζευγάς στους κάμπους.
- Σ” τσι τριάντα, τ” Αγι-Αντριός, αντριεύεται το κρύο.
- Της ελιάς το φύλλο κι αν χαθεί, πάλι θε να ξαναβρεθεί.
- Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Τον Οκτώβρη τα κουδούνια, το Νοέμβρη παραμύθια.
- Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» – «καλησπέρα».
4) Συνταγή για τυρόψωμο
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 600 γραμμ. αλεύρι δυνατό
- 1 κύβος νωπής μαγιάς 25 γρ.
- 1 κ.γλ. ζάχαρη
- 1 κ.γλ. αλάτι
- Νερό όσο σηκώσει (περίπου 1½ φλιτζ.)
- Λίγο λάδι για το μπολ
- 300 γραμμ. φέτα σε τρίμματα
- 3 κ.σ. ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. φρέσκο δυόσμο
- Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- 1 αυγό
- 1 κ.σ. γάλα
- Λίγο επιπλέον αλεύρι
· Για τη γέμιση
Εκτέλεση
Για τη Μαγιά:
Για να ενεργοποιήσουμε τη μαγιά, τη διαλύουμε σε μπολ, πασπαλίζουμε με λίγη ζάχαρη και ρίχνουμε λίγο νερό. Ανακατεύουμε να διαλυθεί. Σκεπάζουμε με μεμβράνη και αφήνουμε για 10′ να ενεργοποιηθεί. Όταν αφρίσει η επιφάνεια είναι έτοιμη και την προσθέτουμε στο αλεύρι.
1. Σε μπολ βάζουμε το αλεύρι, τη μαγιά, τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με κουτάλι. Διαλύουμε το αλάτι σε 1 φλιτζ. χλιαρό νερό. Το ρίχνουμε στα υλικά και αρχίζουμε να ζυμώνουμε. Συμπληρώνουμε λίγο νερό μέχρι να σχηματιστεί ζύμη.
2. Βγάζουμε τη ζύμη στον πάγκο εργασίας και την ζυμώνουμε δυνατά για 10΄ κάνοντας τραβήγματα της ζύμης, τεντώνοντάς την και επαναφέροντάς την.
3. Λαδώνουμε ελαφρά ένα μπολ και βάζουμε τη ζύμη. Καλύπτουμε το μπολ και αφήνουμε τη ζύμη να διπλασιαστεί σε όγκο. Ο χρόνος φουσκώματος ποικίλλει ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Όσο πιο ζεστό είναι ένα μέρος τόσο πιο γρήγορα φουσκώνει η ζύμη. Ακόμα και στο ψυγείο θα φουσκώσει, αλλά θα αργήσει πολύ.
4. Σε μπολ βάζουμε τη φέτα, το λάδι, το δυόσμο, το πιπέρι και ανακατεύουμε. Τα ρίχνουμε στην ήδη φουσκωμένη ζύμη. Ζυμώνουμε καλά, να εγκλωβιστούν μέσα στη ζύμη τα υλικά. Αν κολλάει πασπαλίζουμε με αλεύρι.
5. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 4 κομμάτια. Πλάθουμε μακρόστενα καρβελάκια. Τα πλαταίνουμε πατώντας τα ελαφρά. Τα τοποθετούμε σε λαδωμένη λαμαρίνα. Τα σκεπάζουμε καλά. Αφήνουμε να διπλασιαστούν σε όγκο για περίπου 40΄.
6. Χτυπάμε το αυγό με το γάλα και τ’ αλευρώνουμε γύρω-γύρω. Χαράζουμε ελαφρά την επιφάνειά τους με κοφτερό μαχαίρι. Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180°C για 40΄, έως ότου ροδίσουν καλά.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
1) Ο μήνας Οκτώβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Οκτώβριος ή Οκτώβρης, ήΟχτώβρης, η Τρυγομηνάς (νησιώτικα Αιγαίου και ποντιακά) είναι ο δέκατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Επειδή το πιο σημαντικό δώρο του Οκτωβρίου στους γεωργούς είναι οι πολλέςβροχές του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη ονομάζεται «Βροχάρης», αλλά και μήνας της σποράς, εξ ου και τα ονόματα «Σποριάτης», «Σποριάς» και «Σπαρτός». Ηταν ο τέταρτος μήνας τουαττικού έτους. Ονομάστηκε Πυανεψιώναπό τα ιερά Πυανέψια ή Πυανόψια, εορτή προς τιμήν του Απόλλωνα. O Οκτώβριος αρχίζει την ίδια ημέρα του χρόνου με τον Ιανουάριο, εκτός από τα δίσεκτα έτη.
Εορτές και Λαογραφία
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στηνΚύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, έχει δώσει στον Οκτώβριο την προσωνυμία «Αι-Δημητριάτης» ή «Αι-Δημήτρης». Όπως μας αναφέρουν οι Στράτος Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης: «Η γιορτή αυτή, που θεωρείται από το λαό μας ορόσημο του χειμώνα, συνδυάζεται με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου στις 23 Απριλίου. Στο γεωργικό καλαντάρι οι δυο αυτές γιορτές αποτελούν τις χρονικές τομές που χωρίζουν το έτος σε δυο ίσα μέρη, στο χειμερινό και στο θερινό εξάμηνο αντίστοιχα».
Τον ίδιο αυτό μήνα γιορτάζεται και η μνήμη του Ευαγγελιστή Λουκά, στις 18 Οκτωβρίου, ο οποίος εκτός του τρίτουΕυαγγελίου συνέγραψε επίσης και τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Λουκάς, όμως, είναι επίσης γνωστός και ως ιατρός, αλλά και ως ζωγράφος, «καθώς σ’ αυτόν αποδίδεται η ιστόρηση των παλαιότερων και αυθεντικών προσωπογραφιών τηςΘεοτόκου».
Αλλά ο Οκτώβριος συνδέεται επίσης στενά και με τρία σημαντικά ορόσημα της πρόσφατης ιστορίας μας. Όπως μας περιγράφει η Μαρίνα Πετράκη:
«Η νικηφόρα είσοδος στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου 1912 μεταμόρφωσε την αμελητέα Ελλάδα σε υπολογίσιμη δύναμη. Η απόρριψη του φασιστικού τελεσίγραφου στις 28 Οκτωβρίου 1940 συμπύκνωσε σε μια λέξη την ομοψυχία και αγωνιστικότητα που στήριξαν, πέρα από κάθε ελπίδα και απελπισία, τον αγώνα στα βουνά της Αλβανίας, στις πόλεις και την ύπαιθρο της κατεχόμενης Ελλάδας. Η απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτωβρίου 1944 πυκνώνει συμβολικά το πέρασμα από τον εφιάλτη του εξανδραποδισμού στις προσδοκίες, και τις διαψεύσεις, του μεταπολεμικού κόσμου μας».
— Μαρίνα Πετράκη
Γεγονότα
Πυροβολικό του Ελληνικού Στρατού βάλει κατά του υψώματος Ιβάν, κοντά στην Κορυτσά.
- 1940 - Η Ελλάδα μέσω του πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά απαντά «OXI» στο τελεσίγραφο της Ιταλίας. H Ιταλία κηρύσσει πόλεμο και προσβάλλει τα από Αλβανίας σύνορα της Ελλάδας. Συνάντηση Χίτλερ - Μουσσολίνι στηΦλωρεντία, τοπική ώρα 11.00. «Φύρερ, προελαύνουμε..» ήταν τα πρώτα λόγια του Μουσσολίνι.
2) Σειρά Πράσινη Περίπολος: «Ο μικρός οικολόγος», Εκδόσεις: Μίνωας
σελ. 3-7
«Σώζω το νερό από τη μόλυνση»
Ζούμε στον «μπλε πλανήτη» καθώς το μεγαλύτερο μέρος της γης – περισσότερο από το μισό – αποτελείται από νερό.Δυστυχώς, όμως σήμερα, το ζωτικό νερό της θάλασσας, των ποταμών και των λιμνών είναι μολυσμένο.
Σ” αυτό το βιβλίο θα μάθεις πως μπορείς να βοηθήσεις να μείνει καθαρό το νερό της γης, αντιμετωπίζοντας τους εχθρούς του.
«Ο μπλε πλανήτης»
Η γη, όταν τη δεις από το διάστημα, από εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, μοιάζει με μια μπλε μπάλα. Γι” αυτό, ο πλανήτης μας χαρακτηρίζεται «μπλε πλανήτης». Το χρώμα το παίρνει από το νερό της θάλασσας. το μεγαλύτερο μέρος της γης, άλλωστε, αποτελείται από νερό.
Το νερό των ωκεανών δεν πίνεται. Ένας ναυαγός θα πέθαινε από τη δίψα χωρίς γλυκό νερό. Γιατί, ο άνθρωπος πίνει μόνο νερό από τα ποτάμια και τις λίμνες. Το νερό της θάλασσας είναι αλμυρό και κάθε μέρα που περνάει ρυπαίνεται όλο και πιο πολύ.
«Ο κίνδυνος της μόλυνσης»
Εδώ και αρκετό καιρό, τα χημικά απόβλητα των βιομηχανιών και τα ραδιενεργά κατάλοιπα των πυρηνικών αντιδραστήρων χύνονται στη θάλασσα. Εκεί καταλήγουν, επίσης, τα σκουπίδια και τα απορρίμματα των πόλεων, μέσα από τους υπονόμους. Η θάλασσα δεν μπορεί να απορροφήσει τόσους ρύπους, το νερό μολύνεται, το πλαγκτό εξαφανίζεται και τα ψάρια που τρέφονται με αυτό πεθαίνουν από την πείνα. Η μόλυνση των ωκεανών είναι μεγάλη απειλή για τους ζωντανούς οργανισμούς και, κατα συνέπεια, για ολόκληρο τον πλανήτη.
Τα πετρελαιοφόρα είναι ιδιαίτερα ρυπογόνα. Αδειάζουν τα απόβλητα τους στον ωκεανό και αν συμβεί κάποιο ατύχημα, το πετρέλαιο που μεταφέρουν χύνεται στη θάλασσα. Έτσι μολύνονται τα νερά και σκοτώνουν τα πλάσματα της θάλασσας δημιουργώντας μια μαύρη παλίρροια, μια τρομερή δηλαδή οικολογική καταστροφή.
3) «Το γιγάντιο βιβλίο των ζώων», Εκδόσεις Πάργα
σελ. 16
«Πιθηκάκι»
Το πιθηκάκι περνάει περίπου 8 μήνες στη κοιλιά της μητέρας του πριν γεννηθεί. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της ζωής του, αγκιστρώνεται στη γούνα της μητέρας του για να μην πέσει.
Το πιθηκάκι πίνει το γάλα της μητέρας του για τα πρώτα ένα – δύο χρόνια. Όταν γίνει δύο ετών, αρχίζει επίσης να τρώει φύλλα και φρούτα.
το πιθηκάκι ζει σε μέρη με πολλά δέντρα, όπως είναι για παράδειγμα η Αφρική. Μένει με τη μητέρα του μέχρι να γίνει τεσσάρων χρονών. Μετά, μπορεί να φροντίσει μόνο του τον εαυτό του.
Η μαμά πιθηκίνα μπορεί να κάνει μόνο ένα μωρό κάθε 4 χρόνια. Πλένει το μωρό της στη βροχή και μασάει τα φρούτα του μωρού της.
σελ.17
«Σκιουράκι»
Τα σκιουράκια γεννιούνται σε φωλιά. Το νεογέννητο σκιουράκι είναι φαλακρό και τυφλό, αλλά τρεις εβδομάδες μετά, είναι καλυμμένο με μικρές τρίχες και ύστερα από 4 εβδομάδες ανοίγει τα μάτια του.
Το σκιουράκι πίνει το γάλα της μητέρας του κατά τη διάρκεια των πρώτων λίγων εβδομάδων. Όταν γίνει 6 εβδομάδων, τρώει και στερεά τροφή, όπως καρπούς, σπόρους, λουλούδια, έντομα και φρούτα.
Κατά τις πρώτες εβδομάδες το σκιουράκι ζει σε ένα δέντρο, σε μια φωλιά που έχει χτίσει η μητέρα του. είναι φτιαγμένη από μικρά και μεγάλα κλαδιά, φύλλα και χόρτα, κι έχει μέγεθος όσο μια μπάλα ποδοσφαίρου!
Η μαμά σκιουρίνα διώχνει τα παιδιά της ύστερα από 3 μήνες. Ένας σκίουρος μπορεί να κάνει παιδιά από 10 μηνών.
4) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Κριστίνα Μπάτλερ, «Μια βροχερή μέρα», Εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη, 2008.
β) Μαίρη Μπάουιν, «Ο Τομ δεν θέλει να κοιμηθεί», Εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2011.
γ) Σειρά «Απίστευτα ζώα», Εκδόσεις Πάργα, 2011
5) Συνταγή για σπανακοτυρόπιτα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 1 πακέτο χωριάτικο φύλλο «κιχί» της Alfa
- 1 κιλό σπανάκι
- 3 πράσα
- 4-5 ψιλά φρέσκα κρεμμύδια
- 2 αβγά
- 350 γρ. φέτα Ηπείρου
- ελαιόλαδο
- αλάτι
- φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
ΤΡΑΓΑΝΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ…alfa χωριάτικο φύλλο «κιχί»
Πλένουμε τα χόρτα. Τα στραγγίζουμε σε σουρωτήρι. Τα ψιλοκόβουμε, τα βάζουμε σε μπολ .Ψιλοκόβουμε τα πράσα και τα φρέσκα κρεμμύδια, τα προσθέτουμε στο σπανάκι και τα αλατίζουμε. Τα τρίβουμε να μαραθούν. Τα στύβουμε να φύγουν τα υγρά τους. Τα βάζουμε σε μπολ, τα περιχύνουμε με το μισό ελαιόλαδο. Τρίβουμε την φέτα. Χτυπάμε τα αβγά και τα προσθέτουμε. Ανακατεύουμε καλά. Δοκιμάζουμε και συμπληρώνουμε αλάτι και πιπέρι. Σε λαδωμένο ρηχό μεγάλο, ταψί περίπου 40 εκ., Στρώνουμε ακτινωτά 3 φύλλα, λαδώνοντας τα ενδιάμεσα. Πεταχτά βάζουμε την μισή γέμιση. Λίγη λίγη εδώ κι εκεί στην επιφάνεια του χωριάτικου φύλλου «κιχί» της alfa. Καλύπτουμε με ένα σουρωμένα φύλλο, να μην εξέχει καθόλου ,να εφαρμόζει στις άκρες του ταψιού. Ραντίζουμε ελαιόλαδο. Πεταχτά ρίχνουμε την υπόλοιπη γέμιση. Καλύπτουμε με τα άλλα δυο φύλλα χωριάτικα «κιχί» της alfa αφού τα λαδώσουμε ενδιάμεσα. Τα χωριάτικα φύλλα «κιχί» της alfa που σκεπάζουν την πίτα να μην εξέχουν από το χείλος του ταψιού. Τα σουρώνουμε ελαφρά να εφαρμόζουν στην περίμετρο. Γυρνάμε τα φύλλα που εξέχουν από το χείλος του ταψιού, επάνω στην πίτα ή στα στρίβουμε σε κόθρο.
Χαράζουμε σε κομμάτια. Περιχύνουμε με το υπόλοιπο λάδι και ραντίζουμε με λίγο νερό πεταχτά με τα δάχτυλα.
Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 180ºC στις αντιστάσεις για περίπου 1 ώρα να ροδίσει καλά και να ξεκολλήσει από το ταψί.
Ψήστε το τελευταίο 20′ στην κάτω αντίσταση για να στεγνώσει καλά η κάτω πλευρά της πίτας και να γίνει τραγανή.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
ΚΑΛΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!
1) Ο μήνας Σεπτέμβριος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Σεπτέμβριος, ή Σεπτέμβρης, ή Σταυρίτες (ποντιακά), είναι ο ένατος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και πρώτος μήνας τουΦθινοπώρου. Περιλαμβάνει 30 ημέρες. Ο Σεπτέμβριος ήταν ο 7ος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου εξ ου και η ονομασία του. Ο λαός μας συνηθίζει να λέει πως: «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνας». Oι καιρικές, όμως, συνθήκες που επικρατούν συνήθως τον Σεπτέμβριο δεν μας επιτρέπουν να το πιστέψουμε! Γιατί, παρ’ όλο που υποτίθεται ότι με την έλευση του Σεπτεμβρίου αρχίζει το φθινόπωρο, κάθε χρόνο φαίνεται ότι ακόμη και σε όλη τη διάρκεια του μήνα το καλοκαίρι καλά κρατεί. Ο καιρός όμως σιγά-σιγά αρχίζει ν’ αλλάζει και να μας προετοιμάζει για τον επερχόμενο χειμώνα. Στο τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, άλλωστε, ξεκινάει επίσημα και το φθινόπωρο, με την άφιξη του Ήλιου στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 22 του μήνα.
Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης και ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά. Από τις αρχές, άλλωστε, του 4ου αιώνα μ.Χ. ο Σεπτέμβριος καθιερώθηκε ως η αρχή του εκκλησιαστικού αλλά και του πολιτικού έτους, επειδή η 1η Σεπτεμβρίου συνέπιπτε με την αρχή της ινδικτιώνος. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει την 1η Σεπτεμβρίου ως «αρχή της ινδίκτου». Όπως μας πληροφορεί η Μαρίνα Δετοράκη:
Ο Σεπτέμβριος, όμως, έχει κι άλλες ονομασίες, όπως «Σταυριάτης» ή «Σταυρίτης» λόγω της μεγάλης γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα. Όπως μας αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης:
«Η μέρα της γιορτής αυτής σε πολλά μέρη αποτελεί χρονικό σταθμό στις τοπικές αγροτικές και ποιμενικές εργασίες και λαμβάνεται ως η αρχή ή το τέρμα για τις σχετικές συμβάσεις. Αλλά σταθμό αποτελούσε παλαιότερα και για τους ναυτικούς, οι οποίοι τότε σταματούσαν τα μακρινά ταξίδια με ιστιοφόρα, όπως συμβούλευε η παροιμία: “Του Σταυρού, σταύρωνε και δένε”. Στις εκκλησίες μοιράζεται τη μέρα αυτή βασιλικός, εκκλησιαστική συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, που για το λόγο αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο… Με το βασιλικό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμάζεται το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Κυρίως, όμως, ο Σεπτέμβριος είναι γνωστός με την ονομασία «Τρυγομηνάς» ή «Τρυγητής».
Όπως γράφει και ο Κώστας Κρυστάλλης (1868-1894) στο «Τραγούδι του τρυγητού»: «Αμπέλι μου πλατύφυλλο/ και καλοκλαδεμένο,/ δέσε σταφύλια κόκκινα,/ να μπω να σε τρυγήσω,/ να κάμω αθάνατο κρασί,/ μοσχοβολιά γιομάτο». Ο τρυγητός των αμπελιών και η δημιουργία του κρασιού είναι, άλλωστε, μια πανάρχαια διαδικασία που ανάγεται στην περίοδο της γεωργικής επανάστασης πριν από περίπου 7.000 χρόνια, ενώ και οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με την οινοποιία τουλάχιστον από το 1700 π.Χ. Η σχετική μάλιστα μυθολογία για το κρασί, και η σύνδεσή του με το θεό Διόνυσο, είναι ιδιαίτερα πλούσια. Γιατί το κρασί αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν όχι μόνο ως βασικό συστατικό της διατροφής, αλλά και τηςθρησκείας, αφού οι Έλληνες πίστευαν ότι το αίμα του σταφυλιού είναι αίμα του θεού Διονύσου και ότι πίνοντας κρασί μεταλαμβάνουν από το αίμα του θεού.
Η λατρεία του Διονύσου συνάντησε αρκετές δυσκολίες. Αρχικά, μάλιστα, και μια κάποια καχυποψία απέναντι στο κρασί, όπως αποτυπώνεται σε πολλούς σχετικούς μύθους. Πάρτε, για παράδειγμα, έναν αττικό μύθο που συνδέει τον αστερισμό της Παρθένου με το κρασί. Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο αστερισμός της Παρθένου αντιπροσωπεύει την Ηριγόνη, την κόρη του Ικάριου που πρώτος υποδέχτηκε τον Διόνυσο στην Αττική και από τον οποίο έμαθε την τέχνη να φτιάχνει το κρασί. Στον τόπο που έγινε η συνάντηση εκείνη φυτεύτηκε το πρώτο αμπέλι και η περιοχή ονομάστηκε από τότε Διόνυσος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Σεπτέμβριος
- Αν ίσως βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
- Βοηθάει ο Άη- Γιάννης και ο Σταυρός, γιομίζει το αμπάρι κι ο ληνός.
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος.
- Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα. [:ισημερία]
- Στον Τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
- Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
- Τον Τρυγητή τ” αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι.
- Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν.
- Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε.
- Του Σταυρού κοίτα και τ” Άη Γιωργιού ξεκίνα.
- Του Σταυρού σταύρωνε και δένε.
- Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε
3) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μουρίκη Κατερίνα, «Τα καμώματα της Αταξίας και η επανάσταση της Αλφαβήτας», Εκδόσεις Άγκυρα, 2000.
β) «Μια μέρα στη φάρμα», Εκδόσεις Πατάκη, 2008.
γ) Ράσελμαν Άννα, «Οι Δερματούληδες στο ταψί του ήλιου», Εκδόσεις Άμμος.
4) Συνταγή για μουσταλευριά
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 5 ποτήρια νερού κομμένο μούστο
- 3/4 ποτηριού νερού αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 1/4 ποτηριού νερού σιμιγδάλι ψιλό
- 1 κ.σ. θυμαρίσιο μέλι
- 1/2 κ.γλ. κοπανισμένη μαστίχα
- 1 φλιτζ. καβουρδισμένα αμύγδαλα
- Για το γαρνίρισμα
- 1/2 φλιτζ. καβουρδισμένο σουσάμι
- κανέλα
Εκτέλεση
1. Βάζουμε το μούστο σε κατσαρόλα να ζεσταθεί. Προσθέτουμε το αλεύρι και το σιμιγδάλι ανακατεύοντας με σύρμα (όχι με κουτάλα) για να μη σβολιάσουν.
2. Ρίχνουμε το μέλι, τα αμύγδαλα και τη μαστίχα συνεχίζοντας το ανακάτεμα. Μόλις πάρει βράση η μουσταλευριά, την αδειάζουμε σε μπολάκια (ή σε μεγάλο πυρίμαχο σκεύος).
3. Την πασπαλίζουμε όσο είναι ακόμα ζεστή με καβουρδισμένο σουσάμι και κανέλα.
5) Συνταγή για μουστοκούλουρα
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 ml μούστο
- 500 ml ελαιόλαδο ανάμεικτο με σπορέλαιο
- 250 γραμμ. ζάχαρη
- 2 κ.γλ. μπέικιν πάουντερ
- 1 κ.γλ. σόδα μαγειρικής
- 1½ κ.γλ. κανέλα σκόνη
- 1½ κ.γλ. γαρίφαλο σκόνη
- 1 φλιτζ. ελληνικού καφέ κονιάκ
- όσο πάρει (γύρω στο 1½ κιλό) αλεύρι για όλες χρήσεις
Εκτέλεση
1. Σε μια μπασίνα (μεγάλο μπολ) ρίχνουμε το μούστο, το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, την κανέλα, το γαρίφαλο. Αραιώνουμε τη σόδα στο κονιάκ. Τα χτυπάμε με σύρμα να ενωθούν.
2. Κοσκινίζουμε το αλεύρι με το μπέικιν πάουντερ και τα προσθέτουμε λίγο λίγο μέχρι να έχουμε μια μαλακή ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια. Πλάθουμε στρογγυλά ή ό,τι σχήμα θέλουμε τα μουστοκούλουρα και τα αραδειάζουμε σε λαμαρίνες στρωμένες με λαδόκολλα.
3. Ψήνουμε τα κουλούρια στον αέρα στους 170 βαθμούς Κελσίου για 40΄, ώσπου να φουσκώσουν ελαφρά και να ροδίσουν απ’ όλες τις πλευρές.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΙΟΥΝΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Μάστορη, Β. (2002) «Γιατί η θάλασσα είναι αλμυρή?», Σειρά: Απορίες παιδιών-θάλασσα, Αθήνα, εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα.
β) Ηλιόπουλος, Β. (2004) «Ο Τριγωνοψαρούλης στη χώρα των παράξενων ψαριών», Αθήνα, εκδόσεις: Πατάκης.
γ) Βαρβαρούση, Λ. (2005) «Ένα ψάρι που δεν ήξερε να κολυμπάει», Αθήνα, εκδόσεις: Παπαδόπουλος.
2) Ιούνιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Ιούνιος, ή Ιούνης, ή Κερασινόν (Ποντιακά), είναι ο έκτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο κι έχει 30 ημέρες.
Ο Ιούνιος στην αρχαιότητα
Ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από την σύζυγο του Δία την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομάζονταν Juno. Είναι ο δέκατος μήνας κατά το Εκκλησιαστικό ημερολόγιο που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, και ο τέταρτος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο δωδέκατος μήνας και ονομάζονταν Σκιροφοριών διάρκειας 29 ημερών και αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 24 Μαΐου έως 22 Ιουνίου. Σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας τελευταίος μήνας του χρόνου θεωρούνταν ο Ποσειδεών ο οποίος στην Αθήνα λογίζονταν ως ο έκτος μήνας του έτους.
Ο Ιούνιος στην Ελληνική λαογραφία
Σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδος ο Ιούνιος έχει την δική του ξεχωριστή ονομασία. Στα Γρεβενά αναφέρεται ως Κερασάρης και στον Πόντο Κερασινός επειδή ωριμάζουν τα κεράσια, ενώ λόγω του «ερινασμού» ή «ορνιασμού» (τεχνητή γονιμοποίηση με ορνούς ή καρπούς άγριας συκιάς) των ήμερων σύκων ονομάζεται Ορνιαστής στην Άνδρο, Ρινιστής στην Πάρο και Απαρνιαστής σε διάφορα άλλα μέρη. Είναι όμως κυρίως γνωστός ως Θεριστής: «αρχές του Θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή» αφού συνδέεται άμεσα με την ωρίμανση και τον θερισμό των δημητριακών. Το θέρισμα γίνεται με το δρεπάνι αρχίζοντας από το μέρος που έχει λυγίσει τα στάχυα ο αέρας.
Μεταξύ των εθίμων του θερισμού αυτά που σχετίζονται με τα τελευταία στάχυα έχουν πολλά κοινά στοιχεία με άλλους ινδοευρωπαϊκούς λαούς. Σε μερικά μέρη άφηναν αθέριστα τα τελευταία στάχυα, ενώ σε άλλα έπλεκαν μια δέσμη, σε σχήμα σταυρού, που την έλεγαν χτένι, ψαθί ή σταυρό, και την τοποθετούσαν στο εικονοστάσι του σπιτιού. Την εποχή της σποράς τα έτριβαν κι ανακάτευαν τους κόκκους τους με το καινούργια σπόρο. Το αθέριστο κομμάτι ήταν τα γένια του νοικοκύρη, «αφήνω του ζευγολάτη τα γένια» έλεγαν, ενώ σε άλλες περιοχές ονομάζονταν «τα γένια του Θεού». Στο τρίτο δεκαήμερο του Ιουνίου συμβαίνει το θερινό ηλιοστάσιο ή η θερινή τροπή του Ήλιου, το επονομαζόμενο «λιοτρόπι» από τον λαό μας, εξ ου και η ονομασία του Ιουνίου ως «Λιοτρόπης».
Στις 24 του μήνα έχουμε την γενέθλια εορτή του Αϊ-Γιάννη του Πρόδρομου: «Τ’ Αϊ-Γιαννιού του Λαμπαδάρη», εξ ου και το όνομα που δίνεται στον Ιούνιο «Αϊ-γιαννίτης» ή «Αγιογιαννίτης». Η γιορτή του είναι ταυτισμένη με δύο κύκλους εθίμων: με τον Κλήδονα αλλά και με τις φωτιές που ανάβονται την παραμονή της εορτής, απ” όπου προέρχονται και οι προσωνυμίες «Φανιστής» και «Ριζικάρης», αλλά και «Ριγανάς» επειδή εκείνη την ημέρα μάζευαν ρίγανη.
Αν και τα έθιμα αυτά της υπαίθρου, που τα κρατούσε ζωντανά στην πόλη η «γειτονιά», σιγά-σιγά λησμονιούνται, οι παλαιότεροι δεν μπορούν να ξεχάσουν τις παιδικές αναμνήσεις και τα πηδήματα πάνω από τις φωτιές τ’ Αϊ-Γιάννη. Αναμνήσεις που αναβιώνουν κάθε φορά που ακούγονται τραγούδια όπως εκείνο του Λευτέρη Παπαδόπουλου για ‘κείνο το Σάββατο κι απόβραδο στην Αριστοτέλους που «φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους/ τ” Αϊ-Γιάννη θα “τανε θαρρώ’.» Ή εκείνο το άλλο του Μάνου Ελευθερίου: «Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές,/ του Άη Γιάννη/ Αχ πόσα τέτοια ξέρεις και μού λες/ που ‘χουν πεθάνει;»
Το Θερινό Ηλιοστάσιο
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της τροχιάς του.
Ο φωτισμός της Γης από τον Ήλιο την ημέρα των ηλιοστασίων.
Στις 21-22 Ιουνίου ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής και αρχίζει να κατέρχεται και πάλι «τρεπόμενος» προς τον ουράνιο ισημερινό. Το σημείο αυτό, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή, μάλιστα, για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο Ήλιος φαίνεται να αργοστέκει πάνω στην εκλειπτική, σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.
Πριν από 2.000 χρόνια το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκονταν στον αστερισμό του Καρκίνου γι’ αυτό και ο Βόρειος Τροπικός Κύκλος ο οποίος διέρχεται από το σημείο αυτό ονομάστηκε «Τροπικός του Καρκίνου». Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος αρχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, άρα «καρκινοβατεί», κάνει δηλαδή μια οπισθοδρομική κίνηση σαν τον κάβουρα. Φυσικά, σήμερα, λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών, το σημείο του θερινού ηλιοστάσιου βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων, ενώ ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Καρκίνου στις 21 Ιουλίου και παραμένει εκεί επί 21 ημέρες μέχρι τις 11 Αυγούστου.
Η αναβίωση του εθίμου του «Κλήδονα». Πρόκειται για ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και του οποίου η πρώτη γραπτή περιγραφή ανέρχεται στους βυζαντινούς χρόνους. Ο «Κλήδονας» είναι μια λαϊκή μαντική διαδικασία, από τις πιο τελετουργικές όλων των παραδόσεων του τόπου μας, σύμφωνα με τον οποίο αποκαλύπτεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου. Η ίδια η λέξη υπάρχει από την εποχή του Ομήρου, «κλήδων» ονομαζόταν ο προγνωστικός ήχος, και κατ” επέκταση το άκουσμα σιωνισμού ή προφητείας, ο συνδυασμός τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων ή πράξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής, στον οποίο αποδιδόταν προφητική σημασία. Την παραμονή του Αη-Γιαννιού, οι ανύπανδρες κοπέλες μαζεύονται σε ένα από τα σπίτια του χωριού, όπου αναθέτουν σε κάποιο μέλος της συντροφιάς, συνήθως σε μια «Μαρία» (στη Θράκη ο ρόλος αυτός δίνεται στην ονομαζόμενη «Καλλινίτσα»), της οποίας και οι δύο γονείς είναι εν ζωή, να φέρει από το πηγάδι ή την πηγή το «αμίλητο νερό». Η ονομασία αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η εν λόγω κοπέλα και η συνοδεία της πρέπει να ολοκληρώσουν την αποστολή αυτή, τηρώντας απόλυτη σιωπή. Επιστρέφοντας στο σπίτι όπου τελείται ο κλήδονας, το νερό αδειάζεται σε πήλινο -ως επί το πλείστον- δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει ένα αντικείμενο, το λεγόμενο ριζικάρι. Συνήθως, πρόκειται για κάποιο προσωπικό αντικείμενο, συχνά μάλιστα πολύτιμο. Στη συνέχεια, το δοχείο σκεπάζεται με κόκκινο ύφασμα «κλειδώνεται» και τοποθετείται σε ανοιχτό χώρο. «Κλειδώνουμε τον κλήδονα με τ” Αγιαννιού τη χάρη, κι όποια “χει καλό ριζικό να δώσει να τον πάρει». Εκεί παραμένει όλη τη νύχτα υπό το φως των άστρων, για να «ξαστριστεί». Οι κοπέλες επιστρέφουν ύστερα στα σπίτια τους. Λέγεται ότι τη νύχτα αυτή θα δουν στα όνειρα τους το μελλοντικό τους σύζυγο. Την παραμονή της γιορτής των γενεθλίων του Αγίου Ιωάννη, εκτός από την τέλεση του κλήδονα, οι κάτοικοι του χωριού ανάβουν φωτιές, τις λεγόμενες «μπουμπούνες». Μια μεγάλη φωτιά στήνεται στην πλατεία του χωριού ή σ” ένα μέρος ανοιχτό, ώστε να φαίνεται από παντού. Άλλες μικρότερες φωτιές ανάβουν σε όλους τους μαχαλάδες προσπαθώντας ο κάθε ένας να ανάψει την μεγαλύτερη φωτιά, πάνω από τις οποίες πηδάνε όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Έλεγαν ότι αν πηδούσαν 3 φορές θα έφευγαν οι ψύλλοι και οι κοριοί. Ανήμερα του Αϊ-Γιαννιού, αλλά πριν βγει ο ήλιος – ώστε να μην εξουδετερωθεί η μαγική επιρροή των άστρων-, η υδροφόρος νεαρή της προηγουμένης φέρνει μέσα στο σπίτι το αγγείο. Το μεσημέρι, ή το απόγευμα, συναθροίζονται πάλι οι ανύπανδρες κοπέλες. Αυτήν τη φορά όμως στην ομήγυρη μπορούν να συμμετέχουν και παντρεμένες γυναίκες, συγγενείς και γείτονες και των δύο φύλων, καλεσμένοι για να παίξουν το ρόλο μαρτύρων της μαντικής διαδικασίας. Καθισμένη στο κέντρο της συντροφιάς, η «Μαρία» ανοίγει τον κλήδονα. «Ανοίγουμε τον κλήδονα με τ” Αγιαννιού την χάρη, και όποια έχει καλό ριζικό σήμερα ναν το πάρει». Και ανασύρει ένα-ένα από το αγγείο τα αντικείμενα, που αντιστοιχούν στο «ριζικό» κάθε κοπέλας, απαγγέλλοντας ταυτόχρονα δίστιχα, είτε όπως τα θυμάται, είτε από συλλογή τραγουδιών ή ακόμη από ημεροδείκτες. Το δίστιχο που αντιστοιχεί στο αντικείμενο της κάθε κοπέλας θεωρείται ότι προμηνύει το μέλλον της και σχολιάζεται από τους υπόλοιπους, που προτείνουν τη δική τους ερμηνεία σε σχέση με την ενδιαφερόμενη. Προς το σούρουπο, όταν τελειώσει η μαντική διαδικασία, η κάθε κοπέλα γεμίζει το στόμα της με μια γουλιά αμίλητο νερό και στέκεται μπροστά σε ανοιχτό παράθυρο, έως ότου ακούσει το πρώτο ανδρικό όνομα. Λυτό πιστεύεται ότι θα είναι και το όνομα του άνδρα που θα παντρευτεί. Μετά το τέλος όλης αυτής της διαδικασίας στήνεται μεγάλο γλέντι στο οποίο συμμετέχει όλο το χωριό.
3)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Ιούνιος
- Από την αρχή του θεριστή, του δρεπανιού μας η γιορτή.
- Από το θέρος ως τις ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
- Γενάρη πίνουν το κρασί, το Θεριστή το ξίδι. [δηλ. Το κρασί που μπαίνει στα βαρέλια τον Οκτώβρη , ωριμάζει το Γενάρη αλλά τον Ιούνιο έχει γίνει πια ξίδι]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος ….και στο αλώνισμα χαρές!
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, στασιό δεν έχουν. [δηλ. Ο θερισμός, ο τρύγος και ο πόλεμος δεν επιτρέπουν ξεκούραση, μέχρι να τελειώσουν]
- Θέρος, τρύγος, πόλεμος, αποσταμό δεν έχουν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής εχαίρονταν.
- Μάρτης έβρεχε, θεριστής τραγούδαγε.
- Μη σε γελάσει ο βάτραχος και το χελιδονάκι, αν δε λαλήσει ο τζίτζικας, δεν είν” καλοκαιράκι.
- Πρωτόλη (Ιούνιε), Δευτερόλη (Ιούλιε) μου, φτωχολογιάς ελπίδα.
- Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.
- Τον Ιούνιο αφήνουν το δρεπάνι και σπέρνουν το ρεπάνι.
4) Ολυμπιακοί Αγώνες
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες (γαλλικά: Jeux olympiques, αγγλικά Olympic Games) είναι αθλητική διοργάνωση πολλών αγωνισμάτων που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Η καταγωγή των αγώνων είναι η Αρχαία Ελλάδα, και έχουν αναβιωθεί από τον Γάλλο βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και τον Δημήτριο Βικέλα στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι Αγώνες της Ολυμπιάδας, γνωστοί και ως Θερινοί Ολυμπιακοί, τελούνται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1896 και μετά, με εξαίρεση τις χρονιές κατά τη διάρκεια των Παγκόσμιων πολέμων. Το 1924 άρχισαν οι ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί, για χειμερινά αθλήματα. Από το 1994 οι χειμερινοί αγώνες δεν γίνονται πια την ίδια χρονιά με τους Θερινούς Ολυμπιακούς.
Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Ο πρώτος καταγεγραμμένος εορτασμός των Ολυμπιακών Αγώνων στην αρχαιότητα ήταν στην Ολυμπία, το 776 π.Χ. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτή δεν ήταν και η πρώτη φορά που γίνονταν οι Αγώνες. Τότε οι Αγώνες ήταν μόνο τοπικοί και διεξαγόταν μόνο ένα αγώνισμα, η κούρσα του σταδίου.
Από το 776 π.Χ. και μετά οι Αγώνες, σιγά-σιγά, έγιναν πιο σημαντικοί σε ολόκληρη την αρχαία Ελλάδα φτάνοντας στο απόγειο τους κατά τον πέμπτο και έκτο αιώνα π.Χ. Οι Ολυμπιακοί είχαν επίσης θρησκευτική σημασία αφού γίνονταν προς τιμή του θεού Δία, του οποίου το τεράστιο άγαλμα στεκόταν στην Ολυμπία. Ο αριθμός των αγωνισμάτων έγινε είκοσι και ο εορτασμός γινόταν στην διάρκεια μερικών ημερών. Οι νικητές των αγώνων θαυμάζονταν και γίνονταν αθάνατοι μέσα από ποιήματα και αγάλματα. Το έπαθλο για τους νικητές ήταν ένα στεφάνι από κλαδιά ελιάς.
Οι Αγώνες σιγά σιγά έχασαν την σημασία τους όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ελλάδα και όταν ο Χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, οι Ολυμπιακοί θεωρούνταν πια σαν μία παγανιστική γιορτή, και το 393 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε την διεξαγωγή τους. Με αυτό τον τρόπο τελείωσε μια περίοδος χιλίων χρόνων κατά την οποία οι Ολυμπιακοί διεξάγονταν συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια.
Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Αν και οι αθλητές που πήραν μέρος δεν ξεπερνούσαν τους 250, ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση που έγινε ποτέ. Οι Έλληνες αξιωματούχοι και το κοινό ήταν ενθουσιασμένοι και ζήτησαν να έχουν το μονοπώλιο των αγώνων. Η ΔΟΕ όμως αποφάσισε διαφορετικά και οι δεύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1900 στο Παρίσι (Γαλλία).
Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Σχετικά άρθρα: Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες και Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες
Μετά, όμως από την αρχική επιτυχία, οι Ολυμπιακοί είχαν σοβαρά προβλήματα. Στους εορτασμούς στο Παρίσι (1900) και στο Σεντ Λούις (1904) οι αγώνες επισκιάστηκαν από τις διεθνείς εκθέσεις στις οποίες είχαν περιληφθεί. Οι επόμενοι Μεσολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1906 για να γιορτάσουν τα δέκατα γενέθλια των αγώνων. Αν και είχαν διοργανωθεί από την ΔΟΕ, μια μετέπειτα απόφαση της κήρυξε ότι δεν ήταν επίσημοι Ολυμπιακοί αγώνες. Οι αγώνες του 1906 όμως ξανά προσέλκυσαν ένα μεγάλο αριθμό από παγκόσμιες συμμετοχές. Το 1904 το 80% των συμμετοχών ήταν Αμερικάνοι αθλητές και σηματοδοτούν την αρχή της ανάπτυξης των αγώνων σε δημοσιότητα και μέγεθος.
Χειμερινοί Αγώνες
Όταν εγκαθιδρύθηκε η ΔΟΕ, ένα από τα αγωνίσματα που προτάθηκαν για το πρόγραμμα αγώνων ήταν το πατινάζ ταχύτητας. Όμως το αγώνισμα αυτό δεν διεξήχθη μέχρι τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908 στο Λονδίνο, στους οποίους διεξήχθησαν τέσσερα αγωνίσματα καλλιτεχνικού πατινάζ. Η ιδέα για την οργάνωση ξεχωριστών Ολυμπιακών αγώνων για χειμερινά αγωνίσματα προτάθηκε αλλά απορρίφθηκε από Σκανδιναβικές χώρες που προτιμούσαν την δική τους διοργάνωση τους λεγόμενους Σκανδιναβικούς Αγώνες. Όμως, χειμερινά αγωνίσματα ήταν στο πρόγραμμα των αγώνων του 1916 που ακυρώθηκαν, και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920.
Για το 1924 αποφασίσθηκε να οργανωθεί μια «Διεθνής εβδομάδα χειμερινών αγώνων» (Semaine des Sports d“Hiver) στο Σαμονί της Γαλλίας υπό την προστασία της ΔΟΕ, και σε συνδυασμό με τους Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1924 στο Παρίσι. Αυτή η «Εβδομάδα» είχε μεγάλη επιτυχία και το 1925 η ΔΟΕ αποφάσισε να δημιουργήσει ξεχωριστή διοργάνωση για Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες η οποία δεν θα συνδέεται με τους Θερινούς Αγώνες. Η διοργάνωση του 1924 χαρακτηρίστηκε, αργότερα στην συνάντηση της ΔΟΕ το 1926, ως οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί.
Όλα τα αθλήματα στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς διεξάγονται πάνω σε πάγο ή χιόνι όπως επιβάλλει το καταστατικό των Ολυμπιακών, το σύνταγμα της ΔΟΕ. Ο αριθμός των αθλητών σε χειμερινούς Ολυμπιακούς είναι κατά πολύ μικρότερος από αυτό των θερινών. Στο Σολτ Λέικ Σίτι 2,400 αθλητές αγωνίστηκαν στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2002 σε 78 αγωνίσματα.
Μέχρι το 1992, οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί αγώνες διεξάγονταν την ίδια χρονιά με τους Θερινούς. Αλλά το 1993 η ΔΟΕ αποφάσισε οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί να γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια δύο χρόνια μετά τους Θερινούς. Έτσι οι επόμενοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1994 κι είχαν απόσταση δύο χρόνια μόνο απ” τους προηγούμενους.
Ολυμπιακά Αθλήματα
Στους Ολυμπιακούς του 2000 οι αθλητές αγωνίστηκαν σε 28 κύριες κατηγορίες αθλημάτων σύμφωνα με τη ΔΟΕ. Αυτές οι κύριες κατηγορίες όμως αντιπροσωπεύουν στην πραγματικότητα 34 διαφορετικά αθλήματα, από τα οποία μόνο πέντε ήταν συνέχεια στο πρόγραμμα των Ολυμπιάδων από το 1896: στίβος, ποδηλασία, ξιφασκία, γυμναστική και κολύμβηση. Αν το 1896 η κωπηλασία δεν ακυρωνόταν λόγω άσχημου καιρού, θα ήταν επίσης σε αυτόν τον κατάλογο.
Στους χειμερινούς Ολυμπιακούς υπάρχουν 7 αθλήματα, ή 15 εάν καταμετρήσουμε τα αθλήματα που υπάρχουν σε γενικές κατηγορίες όπως skiing και πατινάζ. Από αυτά τα Cross-country skiing, Καλλιτεχνικό πατινάζ, χόκεϋ επί πάγου, Nordic combined, ski jumping και speed skating έχουν διεξαχθεί σε όλους τους χειμερινούς Ολυμπιακούς. Επίσης το Καλλιτεχνικό πατινάζ και το χόκεϋ επί πάγου διεξήχθησαν σαν μέρος των θερινών Ολυμπιακών πριν ακόμα καθιερωθούν οι χειμερινοί Ολυμπιακοί.
Τα τελευταία χρόνια η ΔΟΕ έχει προσθέσει καινούργια αθλήματα στο πρόγραμμα για να προσελκύσει νέους θεατές. Μερικά παραδείγματα είναι το Χιονοσανίδα (snowboarding) και Μπιτς βόλεϊ. Η ανάπτυξη των Ολυμπιακών σημαίνει ότι μερικά όχι και τόσο δημοφιλή αγωνίσματα, όπως τα (μοντέρνο πένταθλο),(Τάε Κβον Ντο) και άλλα «ακριβά» (white water canoeing) μπορεί να χάσουν την θέση τους στο Ολυμπιακό πρόγραμμα.
Μέχρι το 1992 οι Ολυμπιακοί περιλάμβαναν επίσης και αγωνίσματα «επίδειξης». Η προσπάθεια ήταν αυτά τα αγωνίσματα, τα οποία δεν ήταν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών, να μπορέσουν να παρουσιαστούν σε ένα μεγάλο ακροατήριο. Οι νικητές των αγωνισμάτων αυτών δεν θεωρούνται επισήμως Ολυμπιονίκες. Συνήθως τα αγωνίσματα αυτά ήταν δημοφιλή μόνο στην φιλοξενούσα χώρα, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που διεθνώς γνωστά αθλήματα έχουν επιδειχθεί. Μερικά από αυτά τα αγωνίσματα όπως το μπέιζμπολ και το Κέρλινγκ (curling κατάφεραν να μπουν τελικά στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων.
Ολυμπιακός Ύμνος
Κύριο λήμμα: Ολυμπιακός Ύμνος
Ο Ολυμπιακός Ύμνος είναι μια μουσική σύνθεση που συντέθηκε για τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 1896 από τον Κερκυραίο συνθέτη Σπύρο Σαμάρα, σε ποίηση και στίχους του Κωστή Παλαμά.
Ολυμπιακή Σημαία
Κύριο λήμμα: Ολυμπιακή σημαία
H Ολυμπιακή σημαία είναι το σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων και αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα σύμβολα σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ολυμπιακή Φλόγα
Κύριο λήμμα: Ολυμπιακή Φλόγα
Η Ολυμπιακή Φλόγα είναι ένα από τα σύμβολα του Ολυμπιακού Κινήματος με οικουμενική απήχηση και σημασία. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων καίει μέρα και νύκτα σε ειδικό βωμό μέσα στο Ολυμπιακό Στάδιο της πόλης που τους φιλοξενεί.
5) Συνταγή για παγωτό
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 250 γραμ. (1 συσκευασία) φυτική σαντιγί
- 400 γραμ. (1 συσκευασία) ζαχαρούχο γάλα
- 410 γραμ. (1 συσκευασία) γάλα εβαπορέ
- 1 ½ κ. γλ. εκχύλισμα βανίλιας
- βανίλια
Εκτέλεση
Το πιο εύκολο παγωτό βανίλια που έχετε φτιάξει και το πιο απολαυστικό που έχετε δοκιμάσει!
Με μίξερ χειρός χτυπάμε για 5΄τη φυτική σαντιγί να αφρατέψει καλά και να φουσκώσει. Λίγο λίγο και πάντα χτυπώντας με το μίξερ, προσθέτουμε το ζαχαρούχο γάλα. Τώρα το μείγμα μας έχει γίνει μια παχιά κρέμα.
Σιγά σιγά προσθέτουμε το εβαπορέ, χαμηλώνοντας την ταχύτητα του μίξερ, γιατί το μείγμα αραιώνει και πιτσιλάει. Τέλος, προσθέτουμε τη βανίλια.
Παγώνουμε το παγωτό για περίπου 1 ώρα, μέχρι να αρχίσει να πήζει. Το ξαναχτυπάμε με το μίξερ χειρός, να αφρατέψει καλά, για 5′, σε δυνατή ταχύτητα. Παγώνουμε στην κατάψυξη.
Όσες περισσότερες φορές επαναλάβουμε αυτή τη διαδικασία (προτείνω 2-3 φορές) τόσο πιο αφράτο θα είναι στο τέλος το αποτέλεσμα.
6) Καρπούζι
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το καρπούζι (επιστ.: Κίτρουλλος ο εριώδης, Citrullus lanatus) είναι ένα φρούτο το οποίο προέρχεται από τη νότια Αφρική. Οι ποικιλίες που καταναλώνονται σήμερα μπορούν να φτάσουν σε βάρος αρκετά κιλά. Το καρπούζι είναι λείο εξωτερικά με χρώμα αποχρώσεις του πράσινου και ενίοτε με εναλλασσόμενες σκούρες και ανοικτές πράσινες ρίγες. Ο φλοιός του είναι αρκετά σκληρός, με πάχος περίπου ένα εκατοστό και άσπρο χρώμα στο εσωτερικό. Το κύριο μέρος του καρπουζιού στο εσωτερικό είναι μαλακό, κόκκινο, περιέχει μεγάλο αριθμό μαύρων σπόρων (ή και άσπρων) και περιέχει μεγάλες ποσότητες νερού.
Ιστορία
Το καρπούζι εμφανίζεται σε ιερογλυφικά της Αρχαίας Αιγύπτου. Τον 10ο αιώνα μ.Χ. καλλιεργείται στην Κίνα και τον 13ο αιώνα εμφανίζεται στην Ευρώπη. Η ελληνική λέξη για τον καρπό είναι «υδροπέπων» (αντίστοιχα στην αγγλική γλώσσα water-melon). Η λέξη «καρπούζι» προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική karpuz, η οποία ανάγεται στην περσική xarbuz(a). Στην Κύπρο δε, χρησιμοποιείται και η αραβική ονομασία παττίχα.
Κατανάλωση
Στην Ελλάδα ωριμάζει το καλοκαίρι και είναι ένα από τα πιο δροσιστικά καλοκαιρινά φρούτα, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Μπορεί επίσης να χτυπηθεί στο μπλέντερ και να γίνει γρανίτα ή αναψυκτικό, με ή χωρίς την προσθήκη μικρής ποσότητας αλκοόλ. Μπορεί επίσης να γίνει και φρουτ-παντς, κόβοντάς το στη μέση, αδειάζοντας το ένα μισό και ξαναγεμίζοντάς το με το αλεσμένο περιεχόμενο συν ένα μπουκάλι βότκα και παγάκια. Σε αρκετά σημεία της Ελλάδας με το φλοιό του καρπουζιού παρασκευάζουν γλυκό του κουταλιού.
Επειδή η επιλογή του καρπουζιού είναι δύσκολη για τους περισσότερους, τυπική εικόνα από λαϊκή αγορά στην Ελλάδα είναι η «διαφήμιση» του πωλητή των καρπουζιών με δυνατή φωνή: «Καρπούζι με το μαχαίρι», «Όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω» (εννοώντας ότι προτίθεται να κόψει κομμάτι του καρπουζιού για να δει ο αγοραστής την ποιότητα), ή «με τη βούλα», εννοώντας την εγγυημένη ποιότητα του φρούτου.
Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ή η διάθεση για να κοπεί το καρπούζι, πολλοί καταφεύγουν σε έλεγχο που γίνεται χτυπώντας το ελαφρά περίπου στη μέση: υποτίθεται ότι αν το καρπούζι κάνει έναν κούφιο, «καμπανιστό» ήχο είναι καλής ποιότητας, ενώ αν ο ήχος είναι συμπαγής, δεν θεωρείται ώριμο και η αγορά αποφεύγεται. Καθώς ο τρόπος αυτός είναι επισφαλής, μερικές φορές όταν το φρούτο δεν αποδειχτεί ικανοποιητικής ποιότητας ακούγεται η φράση «μάπα το καρπούζι» (η φράση αυτή χρησιμοποιείται και μεταφορικά), δηλαδή ότι είναι εσωτερικά άσπρο (άγουρο) ή άγλυκο σαν λάχανο (μάπα).
Συστατικά
Ένα καρπούζι περιέχει ζάχαρη σε ποσοστό γύρω στο 6% και νερό κατά 91% κατά βάρος. Όπως και πολλά άλλα φρούτα, περιέχει βιταμίνη C.
Το αμινοξύ κιτρουλίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά από το καρπούζι και αναλύθηκε.[1] Τα καρπούζια περιέχουν μεγάλο ποσοστό κιτρουλίνης και έπειτα από την κατανάλωση αρκετών χιλιογράμμων, υψηλή συγκέντρωση μετριέται στο πλάσμα του αίματος. Αυτή μπορεί εσφαλμένα να αποδοθεί σε κιτρουλιναιμία ή σε άλλες διαταραχές του κύκλου της ουρίας.[2]
Είναι ελαφρώς διουρητικό[3] και περιέχει καροτινοειδή σε μεγάλες ποσότητες.[4] Το καρπούζι με κόκκινη σάρκα είναι σημαντική πηγή σε λυκοπένιο. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση καρπουζιού μπορεί να έχει αποτελέσματα εναντίον της υπέρτασης.[5]
ΜΑΪΟΣ
1)Μάιος
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάιος ή Μάης είναι ο πέμπτος μήνας του έτους ανήκει στην εποχή της Άνοιξής κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο ενδέκατος μήνας Θαργηλιών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα 23 Απριλίου-23 Μαΐου. Οι Λατίνοι συγγραφείς τον εκφέρουν πάντα με τη λέξη «mensis» (μήνας) ή Kalendae (καλένδες).
Ο Μάιος στην ιστορία
Κατά τον Πλούταρχο (Βίος Νουμά 19) η ονομασία του Μήνα (Maja) προήλθε από το όνομα της νύμφης Μαίας που ήταν η ομορφότερη από τις Πλειάδες τις επτά κόρες του Άτλαντα (Ατλαντίδες) και της Πλειόνης και μητέρα του θεού Ερμή στον οποίο ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος. Από άλλους υποστηρίζεται ότι αυτό το όνομα είναι προσδιοριστικό πρεσβύτερης ηλικίας εκ του major (μεγαλύτερος): «Μαϊώρεις γαρ οι πρεσβύτεροι» (Πλούταρχος), ο δε Οβίδιος παράγει το όνομα του μήνα από το Majestas (Μεγαλειότης) που έχει αποδεχθεί και ο τεκτονισμός.
Στην αρχαία Ρώμη κατά τον μήνα Μάιο τελούνταν γιορτές προς τιμή της πηγαίας Νύμφης Ηγερίας, στο άλσος της, προς ανάμνηση των συμβουλών της, που παρέσχε στον Νουμά για τις θρησκευτικές αρχές που εισήγαγε στη Ρώμη. Κατά δε την 1η (Μπόνα Ντέα) και 2η Μαΐου συνεχιζόντουσαν τα από 28 Απριλίου αρχόμενα Φλοράλια, εορτές προς τιμή της θεάς της βλάστησης της Χλωρίδας (Flora). Επίσης κατά τον ίδιο μήνα οι Ρωμαίοι τελούσαν τα «Lemuria» Μειλίχια που ήταν εορτές προς ιλασμό των ψυχών των νεκρών. Στη τέχνη τον μήνα Μάιο οι Ρωμαίοι τον παρίσταναν με μορφή μεσήλικου άνδρα που έφερε πλατύ χιτώνα με μεγάλες περιχειρίδες (σαν το σημερινό ράσο) και έχοντας στη κεφαλή το κάνιστρο γεμάτο άνθη ενώ στα πόδια του υπήρχε ένα παγώνι (ταώς) με ανοιγμένα τα φτερά.
Ο Μάιος συνδέεται επίσης και με την όλη πορεία της Βασιλεύουσας πόλης του Μεγάλου Κωνσταντίνου του οποίου τη μνήμη γιορτάζουμε στις 21 του μήνα. Δέκα ημέρες νωρίτερα γιορτάζονται τα γενέθλια ή εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης κατά το έτος 330 μ.Χ., ενώ στις 29 η μνήμη μας γυρνάει πίσω στην Άλωσή της (1453). Η απόφαση του Κωνσταντίνου να μεταφέρει την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου πάρθηκε το έτος 324. Σύμφωνα με την παράδοση ο ίδιος ο Κωνσταντίνος , κρατώντας ένα ακόντιο, χάραξε τα σύνορα της πόλης που φάνηκαν πολύ μεγάλα στους συμβούλους του. Έτσι τον ρώτησαν πόσο θα προχωρήσει ακόμη, κι εκείνος τους απάντησε: «Θα προχωρήσω μέχρις ότου σταματήσει αυτός που προχωρεί εμπρός μου».
Ο Μάιος στην ελληνική λαογραφία
Παρ’ όλο που γενικά ο Μάιος θεωρείται ως ο τελευταίος μήνας της Άνοιξης, είναι στην ουσία το μέσο της ανθοφόρας αυτής εποχής αφού το Καλοκαίρι δεν αρχίζει παρά δύο δεκαήμερα μετά το τέλος του, στις 21 Ιουνίου. Ο Μάιος, είναι πράγματι «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα», όπως το παραδοσιακό έθιμο με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι το οποίο στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του, εξ ου και η παροιμία «Στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει». Όλοι οι λαοί, πάντως, την Πρωτομαγιά γιόρταζαν την ανθοφορία της Φύσης και την απαρχή των «καλών καιρών». Κι ενώ οι λαϊκές παροιμίες, όπως, «Μάη μου, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε» και «ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια», προσπαθούν να μας επαναφέρουν στην τάξη, οι παιδικές αναμνήσεις δεν μας το επιτρέπουν. Κι έτσι συνεχίζουμε να τραγουδάμε: «Ο Μάιος μας έφτασε/εμπρός βήμα ταχύ/να τον προϋπαντήσουμε/παιδιά στην εξοχή».
Η 1 Μαΐου έχει χαρακτηρισθεί σχεδόν παγκόσμια ημέρα αργίας (αν και «δεν είναι αργία, είν” απεργία») και διατυπώσεων των διεκδικήσεων των εργαζομένων, αφού είναι συνδεδεμένη με το εργατικό κίνημα όταν το 1886 έγιναν οι μεγάλες διαδηλώσεις στο Σικάγο με αίτημα τα τρία οχτάρια: οχτώ ώρες εργασίας, οχτώ ψυχαγωγία και οχτώ ύπνος.
Τα πρώτα εργατικά κινήματα στον ελλαδικό χώρο δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα με την ανάπτυξη της καπνοκαλλιέργειας τον 19ο αιώνα. Η πρώτη απεργία στον τότε υπό οθωμανική διοίκηση ελλαδικό χώρο, έλαβε χώρα την Πρωτομαγιά του 1888 στην πόλη της Δράμας, από τους καπνεργάτες με κύριο αίτημα τις δέκα ώρες εργασίας, καθώς εκείνη την εποχή οι εργάτες εργάζονταν από δώδεκα έως και δεκατρείς ώρες ημερησίως.[1]
Κατά την απεργία των καπνεργατών του 1936 στη Θεσσαλονίκη ο Τάσος Τούσης έπεσε νεκρός από σφαίρες της αστυνομίας στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατία στις 9 Μαΐου 1936 και ώρα 10:30′ πρωινή. Στις εφημερίδες της άλλης ημέρας, δημοσιεύθηκε μια χαρακτηριστική φωτογραφία με τη μάνα του Τάσου Τούση να οδύρεται πάνω από τη σωρό του σκοτωμένου της παιδιού. Η φωτογραφία εκείνη ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο»: «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες/μέρα Μαγιού σε χάνω…».
2)Παροιμίες με τον μήνα Μάϊο
Από τα Βικιφθέγματα
Μάιος[επεξεργασία]
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος (ή χελιδόνι) δε φέρνει την άνοιξη.
- Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
- Ήρθεν ο Μας (Μάης); Των γυναικών ταμνάς. [δηλ. από τις πολλές δουλειές]
- Κάθου, γέρο, λίμενε (περίμενε) να φας το Μάη χορτάρι.
- Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ” Αυγούστου το φεγγάρι.
- Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος.
- Μάης άβρεχτος, χρόνια ευτυχισμένα.
- Μάης άβροχος, τρυγητός χαρούμενος.
- Μάης πενταδείληνος και πάντα δείλι θέλει.
- Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή. [δηλ. το Μάιο τα άλογα φαίνονται πιο γερά γιατί τρώνε περισσότερο κι έτσι ο αγοραστής μπορεί να ξεγελαστεί- επίσης οι γυναίκες τη Λαμπρή στολίζονται με τα καλά τους ρούχα και μπορεί κανείς να νομίσει ότι κάποια είναι όμορφη μόνο και μόνο επειδή είναι καλοντυμένη]
- Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
- Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς. [δηλ. το μήνα Απρίλιο οι γεωργοί έχουν λίγες αγροτικές εργασίες ενώ τον Μάιο έχουν πολλές και χρειάζονται πολλά ψωμιά για τους εργάτες]
- Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι. [δηλ. μπορείς από πριν να κρίνεις τη σοδειά και να καθορίσεις την τιμή]
- Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει.
- Ο Μάης ρίχνει την δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
- Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά και ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Οντά “πρεπε δεν έβρεχε κι ο Μάης χαλαζώνει.
- Όποιος φιλάει τον Αύγουστο, τον Μάη θερίζει μόνος.
- Οπού σπείρει ή δε σπείρει, το Μάη μετανοεί. [δηλ. τότε κάποιος καταλαβαίνει αν έκανε καλά που καλλιέργησε τη γη ή όχι]
- Όταν πρέπει δε βροντά και το Μάη δροσολογά.
- Σαν έπρεπε δεν έβρεχε, το Μάη εχαμοβρόντα.
- Στο κακορίζικο χωριό το Μάη ρίχνει το νερό.
- Στον καταραμένο τόπο Μάη μήνα βρέχει.
- Το Μάη βάζε εργάτες κι ας είναι κι ακαμάτες. [δηλ. όσο κι αν τεμπελιάζουν, θα κάνουν δουλειά γιατί είναι οι μέρες μεγάλες]
- Το Μάη εγεννήθηκα και μάγια δε φοβούμαι. [πρόληψη που συνδέει την ονομασία του Μαΐου με τη λέξη μάγια- έλεγαν ότι όσοι είναι γεννημένοι το Μάη δε παθαίνουν τίποτα από μάγια]
- Το Μάη με πουκάμισο, τον Αύγουστο με κάπα.
- Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά.
- Τον Μάη κρασί μην πίνετε κι ύπνο μην αγαπάτε.
- Του καλού γεμιτζή (ναύτη) η γυναίκα το Μάη χήρεψε. [δηλ. στη θάλασσα τον Μάιο κάνει ξαφνικές και μεγάλες φουρτούνες]
- Των καλών ναυτών τα ταίρια τον Απριλομά χηρεύουν.
- Τώρα μάγια, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι.
3)Ποίημα «ο Μάης»
Ο ΜΑΗΣ
Ένα πράσινο βιβλίο
γράφει ο Μάης για παιδιά.
Οι τελείες του είν’ κεράσια
και οι λέξεις του κλαδιά.
Και το αγέρι το μοιράζει
σε περβόλια και αυλές
και οι εικόνες τρεμουλιάζουν
στις σελίδες τις χρυσές.
Ένα πράσινο βιβλίο
-άνθη, φύλλα κι ευωδιά-
γράφει ο Μάης, ξαναγράφει
για παιδιά.
Ρένα Καρθαίου
4) Παραμύθι : «η πριγκίπισσα και το μπιζέλι» Χανς Κ. Άντερσεν
Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε σ’ένα μακρινό βασίλειο ένας όμορφος πρίγκιπας με τη μητέρα του τη βασίλισσα. Είχε φτάσει πια ο καιρός να παντρευτεί αλλά εκείνος ήθελε για γυναίκα του μόνο μια αληθινή πριγκίπισσα.
Έψαχνε παντού αλλά καμιά από τις κοπέλες που συναντούσε δεν ήταν πραγματική πριγκίπισσα. Ένα βράδυ είχε ξεσπάσει μια απαίσια καταιγίδα.
Όλοι στο παλάτι είχαν κουκουλωθεί κάτω από τα κρεβάτια τους και άκουγαν τα μπουμπουνητά και έβλεπαν τις αστραπές από τα παράθυρα τους. Ο πρίγκιπας ετοιμαζόταν να πάει για ύπνο όταν άκουσε χτυπήματα στην πόρτα του παλατιού.
-Ποιος να γυρίζει έξω μια τόσο βροχερή νύχτα; σκέφτηκε και πήγε να ανοίξει την πόρτα.
Μπροστά του παρουσιάστηκε μια πανέμορφη πριγκίπισσα, αλλά φαντάζεστε σε τι κατάσταση. Ήταν μούσκεμα, το νερό έτρεχε από τα ρούχα της και τα γοβάκια της ήταν γεμάτα λάσπες…
«Είμαι μια-αψιού! – πραγματική πριγκίπισσα και χάθηκα-αψιού! – στην καταιγίδα!»
Την έβαλαν μέσα, της έδωσαν ζεστά ρούχα και η πριγκίπισσα τους είπε την ιστορία της. Πως είχε χαθεί στο δάσος όταν άρχισε η καταιγίδα και πως ήταν μια στ” αλήθεια μια πραγματική πριγκίπισσα.
«Αυτό θα το δούμε», είπε η βασίλισσα και πήγε να ετοιμάσει το δωμάτιο της κοπέλας. Έβαλε στο κρεβάτι της είκοσι στρώματα και από πάνω αλλά είκοσι πουπουλένια. Της έβαλε και δέκα μαξιλάρια και μεταξωτά σεντόνια. Αλλά κάτω από τα στρώματα έβαλε ένα μικρό μπιζέλι!
Το κρεβάτι της πριγκίπισσας είχε γίνει πολύ ψηλό με όλα αυτά τα στρώματα!
Όταν η πριγκίπισσα πήγε να ξαπλώσει το κρεβάτι ήταν τόσο ψηλό που χρειαζόταν σκάλα για να ανέβει!
«Έβαλα όλα αυτά τα στρώματα για να αισθάνεσαι πιο βολικά», της είπε η βασίλισσα και την καληνύχτισε.
Το επόμενο πρωί η βασίλισσα τη ρώτησε αν κοιμήθηκε καλά. Η πριγκίπισσα δίστασε για λίγο αλλά της απάντησε με ειλικρίνεια.
- «Το δωμάτιο μου ήταν πολύ όμορφο,τα σεντόνια πολύ απαλά και τα μαξιλάρια πολύ αφράτα. Αλλά… το κρεβάτι ήταν πολύ σκληρό. Ένιωθα σαν να κοιμόμουν πάνω σε πέτρες. Όλο το βράδυ δεν κατάφερα να κοιμηθώ και σήμερα το πρωί ήμουν γεμάτη μελανιές. Πέρασα μια πολύ άσχημη νύχτα».
Τότε η βασίλισσα και ο πρίγκιπας κατάλαβαν πως η κοπέλα ήταν μια αληθινή πριγκίπισσα.
Μόνο μια αληθινή πριγκίπισσα θα μπορούσε να είναι τόσο ευαίσθητη ώστε να ενοχληθεί από ένα τόσο δα μπιζέλι κάτω από είκοσι στρώματα και άλλα τόσα πουπουλένια.
Κι ο πρίγκιπας αποφάσισε να την παντρευτεί όχι μόνο γιατί ήταν μια πραγματική πριγκίπισσα αλλά και γιατί την είχε ερωτευτεί από την πρώτη στιγμή που την είδε και εκείνη το ίδιο.
Ο γάμος τους γιορτάστηκε με χαρές και πανηγύρια και κράτησε 3 μέρες και 3 νύχτες.
Και αν ταξιδέψετε ποτέ κι αποφασίσετε να πάτε στο παλάτι του πρίγκιπα ζητήστε να δείτε τη κάμαρα της πριγκίπισσας. Εκεί ακόμη και σήμερα βρίσκεται πάνω σε ένα πουπουλένιο μαξιλάρι το μικρό μπιζέλι, αν δεν το έχει κλέψει κανείς. Ναι, αυτή ήταν μια αληθινή ιστορία!
5) Σπανακόπιτα με φέτα
Πετρετζίκης
Συστατικά
Για τη ζύμη
- 500 γρ. αλεύρι σκληρό, ή γ.ο.χ.
- 100 ml ελαιόλαδο
- 20 ml ξίδι, από λευκό κρασί
- 10 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
- 1 1/2 κ.γ. αλάτι
- 210 ml νερό
- 200 ml ελαιόλαδο, για άλειμμα
Για τη γέμιση
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο
- 3 φρέσκα κρεμμυδάκια
- 1 κιλό σπανάκι, πλυμένο
- 1/2 ματσάκι δυόσμο
- 1 ματσάκι καυκαλίθρες
- 4 κλ. ρίγανη
- 1/3 ματσάκι άνηθο
- ξύσμα λεμονιού, από 1 λεμόνι
- 500 γρ. φέτα
- 200 γρ. τυρί κρέμα
- πιπέρι, αρκετό
- αλάτι
Μέθοδος Εκτέλεσης
Για τη ζύμη
- Σε ένα μίξερ με τον γάντζο προσθέτουμε το αλεύρι, το ελαιόλαδο, το ξίδι από λευκό κρασί, τη ζάχαρη, το αλάτι και το νερό.
- Χτυπάμε για 5 λεπτά. Αν δεν έχουμε μίξερ, μπορούμε να ανακατέψουμε τα υλικά με τα χέρια μας για 5 λεπτά.
- Μόλις η ζύμη αρχίσει να ενώνεται και να ξεκολλάει από τα τοιχώματα του μπολ σε 5 λεπτά την αφαιρούμε από το μπολ.
- Η ζύμη μας πρέπει να είναι μαλακή και ελαστική.
- Βάζουμε τη ζύμη σε ένα άλλο μπολ και το σκεπάζουμε με μία μεμβράνη.
- Αφήνουμε στην άκρη να ξεκουραστεί για 30 λεπτά.
Για τη γέμιση
- Χρειαζόμαστε ένα αντικολλητικό τηγάνι σε μέτρια προς δυνατή φωτιά.
- Προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο. Χοντροκόβουμε τα φρέσκα κρεμμυδάκια.
- Τα προσθέτουμε στο τηγάνι και ανακατεύουμε μέχρι να μαλακώσουν.
- Προσθέτουμε το σπανάκι το οποίο σπάμε σε κομμάτια με τα χέρια μας και ανακατεύουμε. Σοτάρουμε μέχρι να εξατμιστούν όλα τα υγρά του.
- Μεταφέρουμε σε ένα μπολ.
- Χοντροκόβουμε τον δυόσμο και τον προσθέτουμε στο μπολ.
- Προσθέτουμε και τις καυκαλίθρες, τη ρίγανη, τον άνηθο, το ξύσμα από 1 λεμόνι, τη φέτα την οποία σπάμε με τα χέρια μας, το τυρί κρέμα, μπόλικο πιπέρι και αλάτι.
- Ανακατεύουμε και η γέμιση μας είναι έτοιμη.
Για να ανοίξουμε το φύλλο μας
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 190° C στον αέρα.
- Μόλις είναι έτοιμη και η ζύμη μας, μεταφέρουμε στον πάγκο εργασίας και χωρίζουμε σε 6 ίσα κομμάτια. Πασπαλίζουμε με σιμιγδάλι τον πάγκο μας.
- Ξεκινάμε με ένα πλάστη να ανοίγουμε το πρώτο από τα 6 ζυμαράκια μας μέχρι να έχει διάμετρο 40-50 εκ.
- Αν δούμε ότι κολλάει το ζυμάρι, προσθέτουμε κι άλλο σιμιγδάλι.
- Πάντα ανοίγουμε το ζυμάρι, γυρνώντας τον πλάστη προς το μέρος μας.
- Στα 5 πρώτα φύλλα δεν μας ενδιαφέρει το σχήμα του εκτός από το τελευταίο που το χρησιμοποιούμε για να κλείσουμε την πίτα μας.
- Μόλις ανοίξουμε το ζυμάρι μας, το κόβουμε σε 4 κομμάτια. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία για τα άλλα 4 ζυμάρια.
- Αλείφουμε ένα στρογγυλό ταψί διαμέτρου 30 εκ. με ελαιόλαδο.
- Απλώνουμε διαδοχικά τα 4 κομμάτια από το πρώτο φύλλο στο ταψί.
- Πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο χωρίς να ακουμπάει το πινέλο στα φύλλα. Δεν πρέπει να τα ακουμπάμε με το πινέλο για να μπαίνει αέρας και να μην κολλάνε τα φύλλα μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο τα φύλλα μας θα γίνουν πιο τραγανά.
- Χρειαζόμαστε περίπου 200 ml ελαιόλαδο για να αλείψουμε τα φύλλα μας συνολικά.
- Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία για άλλα 2 φύλλα έτσι ώστε να δημιουργήσουμε τη βάση της πίτας μας.
- Πρώτα δημιουργούμε τοιχώματα στην πίτα μας και μετά γεμίζουμε τα κενά της πίτας με τα κομμάτια της ζύμης δημιουργώντας έτσι υφές στην πίτα μας.
- Απλώνουμε τη γέμιση καλά σε όλη την επιφάνεια του ταψιού και την πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο. Συνεχίζουμε με την ίδια διαδικασία για ακόμα 2 φύλλα, βάζοντας τα πάνω από τη γέμιση καλύπτοντας το σπανάκι.
- Δίνουμε μεγάλη προσοχή στο τελευταίο φύλλο που το έχουμε αφήσει ολόκληρο.
- Το βάζουμε από πάνω και γυρνάμε τις άκρες προς τα μέσα με τα χέρια μας.
- Χαράζουμε την πίτα μας με ένα μαχαίρι.
- Πασπαλίζουμε με το υπόλοιπο ελαιόλαδο και είναι έτοιμη να τη ψήσουμε.
- Ψήνουμε για 45-60 λεπτά ή μέχρι να γίνει τραγανή και πάρει χρώμα.
- Κόβουμε σε κομμάτια και πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο.
ΑΠΡΙΛΙΟΣ
1) Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
α) Βελετά – Βασιλειάδου, Μ. (2006), «Ο βασιλιάς Αλήθεια και το Ψέμα», Αθήνα, εκδόσεις: Άγκυρα.
β) Τσιαμπόκαλου, Γ. (2005), «Άμα βάψεις το λαγό κόκκινο σαν το αυγό», Αθήνα, εκδόσεις: Καστανιώτης.
γ) Ρώσση – Ζαϊρη, Ρ. (2003), «Οι πιο ωραίες ιστορίες για το Πάσχα», Αθήνα, εκδόσεις: Μίνωας.
2) Παραδοσιακό τραγούδι «Ο Λάζαρος» – Κάλαντα
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια
ήρθ” η Κύριακή που τρων τα ψάρια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι
ήρθε η μάνα σου από την Πόλη.
Σου” φερε χαρτί και κομπολόι,
γράψε Θόδωρας, γραψέ Δημήτρης,
γράψε λέμονια και κυππαρίσι.
Οι κοτούλες σας αυγά γεννούνε
δως και μας και μας να τα χαρούμε
και του χρόνου να τα ξαναπούμε…
ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ!!!
3) Απρίλιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
Ο Απρίλιος, ή Απρίλης, ή Απρίλτς (Ποντιακά), είναι ο τέταρτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Hμερολόγιο, ο όγδοος κατά το Εκκλησιαστικό που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, ο δεύτερος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο και ο δέκατος στο αττικό ημερολόγιο ο οποίος ονομάζονταν Μουνιχιών και αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα 24 Μαρτίου-22 Απριλίου του Γρηγοριανού ημερολογίου. Ο Απρίλιος περιλαμβάνει 30 ημέρες.
Ο Άγιος Γεώργιος
Πολλές, πάντως, ήσαν οι γιορτές των αρχαίων Ρωμαίων οι οποίες ήσαν αφιερωμένες σε διάφορους θεούς τους, όπως στην Αφροδίτη και τον Απόλλωνα (την 1η Απριλίου), στην Κυβέλη (τα Μεγαλήσια΄ από τις 4 έως τις 10 Απριλίου), ενώ στις 22 Απριλίου γιορτάζονταν (με ανάλογες κρασοκατανύξεις) τα Vinalia priora, οι πρώτες γιορτές κρασιού του έτους. Στα τέλη του μήνα ξεκινούσαν επίσης και τα Floralia, τα Ρωμαϊκά Ανθεστήρια, προς τιμήν της θεάς της βλάστησης και της Άνοιξης, της Flora.
Ο Απρίλιος στην Ελληνική λαογραφία
Ο ελληνικός λαός αποκαλεί τον μήνα αυτόν και με τα ονόματα Απρίλης, Απρίλες, και Λαμπριάτης από την συμπτωματικά μεγάλη θρησκευτική εορτή που τελείται συνήθως το μήνα αυτό. Ο Απρίλιος και ο Μάιος θεωρούνται οι καθ΄ αυτού μήνες των λουλουδιών εξ ου και η ονομασία Απριλομάης: «Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα«. Χάρη στην ανοιξιάτικη σύνδεσή του ο Απρίλης τραγουδήθηκε ιδιαίτερα από τους ποιητές αλλά κι από τον λαό μας: «Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη» και «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε». Η ενασχόληση, επίσης, του λαού μας με την γεωργία μάς έχει κληροδοτήσει και πολλές άλλες παροιμίες και δημώδη στιχάκια. Για τις απριλιάτικες βροχές, για παράδειγμα, λέγεται το εξής: «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα». Σ’ άλλες πάλι περιοχές ο Απρίλης αποκαλείται και «Γρίλλης» (γκρινιάρης) επειδή στον μήνα αυτόν τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής και δημιουργούνταν οικογενειακές γκρίνιες. Αποκαλείται και τιναχτοκοφινίτης επειδή τινάζουν τα κοφίνια για να τα καθαρίσουν: «Απρίλης, γρίλλης, τιναχτοκοφινίτης». Αναφέρεται, επίσης, και ως Αϊ-γεωργίτης λόγω της εορτής του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, η οποία γιορτάζεται με διάφορους αθλητικούς και ιππικούς αγώνες. Οι κτηνοτρόφοι, και οι Σαρακατσάνοι, θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο προστάτη τους, ενώ στις παραδόσεις, τα παραμύθια και τα τραγούδια συνδέεται με τον αρχαίο μύθο του Περσέα και της Ανδρομέδας.
Πρωταπριλια
Η «Πρωταπριλιά» με τα αθώα ψέματά της είναι ένα πανευρωπαϊκό έθιμο. Στην Ελλάδα το αρχαίο αυτό έθιμο έφτασε, μάλλον, την εποχή των Σταυροφοριών κι έχει τις ρίζες του στους αρχαίους Κέλτες. Επειδή τον Απρίλιο ο καιρός καλοσύνευε συνήθιζαν την πρωταπριλιά να πηγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν φυσικά με άδεια χέρια, κι έτσι κατέφευγαν σε ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια. Στη χώρα μας διαγωνίζονται για το ποιος θα πει το μεγαλύτερο ψέμα, όπως το: «Έλα να πούμε ψέματα/ ένα σακί γιομάτο/ φόρτωσα ένα μπόντικα/ σαράντα κολοκύθια/ κι απάνου στα καπούλια του/ ένα σακί ρεβύθια».
Ο Απρίλιος και το Άγιο Πάσχα
Τα παραδοσιακά κόκκινα αβγά τα τελευταία χρόνια έχουν μεταραπεί σε πολύχρωμα.
Ο Απρίλης είναι ο κατ’ εξοχήν μήνας όπου γιορτάζεται το Πάσχα, αν και ορισμένες φορές το Ορθόδοξο Πάσχα μπορεί να γιορταστεί μέχρι και στις 8 Μαΐου (όπως έγινε το 1983). Το Πάσχα έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο, όπου γιορτάζονταν η εαρινή ισημερία, κι από εκεί πέρασε στους Εβραίους ως «Πεσάχ», σε ανάμνηση της Εξόδου τους από την αιχμαλωσία, και τέλος έφτασε και στους χριστιανούς αφού ταυτίστηκε με τον σταυρικό θάνατο Του Ιησού Χριστού την περίοδο του Εβραϊκού Πάσχα, το οποίο γιορταζόταν κατά την ημέρα της πρώτης εαρινής πανσελήνου.
4)Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Απρίλιος
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ” Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να γίνεται κλάδεμα και τον Απρίλη δεν πρέπει να σκάβουμε τη γη]
- Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ” αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον τον ζευγά που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε-δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά στονε τον γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης τρία νερά κι ο Απρίλης άλλα δύο, να δεις του Μάρτη τα κουκιά, τ” Απρίλη τα σιταράκια, να δεις το γέρο- Κρίθαρο πώς τρέφει τη μουστάκα.
- Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.
- Απρίλης φέρνει την δροσιά, φέρνει και τα λουλούδια.
- Απρίλης, Μάης, κοντά ειν” το θέρος.
- Ένας κούκος δε φέρνει την Άνοιξη.
- Και τ” Απριλίου τις δεκαοχτώ, πέρδικα ψόφησε στ” αυγό. [δηλ. απ' το κρύο]
- Ο Απρίλης έχει τ” όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
- Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
- Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς. [δηλ. το μήνα Απρίλιο οι γεωργοί έχουν λίγες αγροτικές εργασίες ενώ τον Μάιο έχουν πολλές και χρειάζονται πολλά ψωμιά για τους εργάτες]
- Ο Μάρτης έχει τ” όνομα, κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
- Σαν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι Απρίλης άλλη μία, να δεις κουλούρες στρογγυλές και πίτες σαν αλώνι.
- Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά.
- Του Απρίλη η βροχή, κάθε σταγόνα και φλουρί.
- Του Απρίλη η βροχή, κάθε στάλα και φλουρί.
- Του Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια, και τ” Απριλιού τις δεκοχτώ, μην κάψεις τα καρούλια (του αργαλειού).
- Των καλών ναυτών τα ταίρια τον Απριλομάη χηρεύουν.
- Ως τ” Απριλιού τις δεκαοχτώ να “χεις τα μάτια σου ανοιχτά. Περάσανε οι δεκαοχτώ, άραξε πάνω σ” ένα αυγό. [δηλ. Οι γεωργοί ανησυχούν για τον καιρό μέχρι τις 18 Απριλίου]
5)Τα 10 πιο όμορφα πασχαλινά έθιμα από όλη την Ελλάδα
Από την ιστοσελίδα in2life
Ρουκέτες, μπότηδες, αερόστατα και λευκά περιστέρια. Γυρνάμε την Ελλάδα και ανακαλύπτουμε δέκα ξεχωριστά πασχαλινά έθιμα.
του Νικόλα Γεωργιακώδη
Σε άκρως κατανυκτικό κλίμα, κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζει την περίοδο του Πάσχα με τον δικό της, ιδιαίτερο τρόπο. Το «Πάσχα το καινόν» ή η «πανήγυρις πανηγύρεων» όπως αναφέρεται στους πασχαλινούς ύμνους, αποτελεί για τον λαό μια ημέρα λαμπρή, μιας και η φύση βρίσκεται στα καλύτερά της.
«Κατά το διάστημα της προετοιμασίας έθιμα προχριστιανικά με χαρακτήρα λατρευτικό, εξαγνιστικό και αποτρεπτικό του κακού, που απειλεί τη βλάστηση και την παραγωγή, έχουν ενταχθεί στη χριστιανική λατρεία», αναφέρει η κ. Aικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. «Λαϊκά δρώμενα αναπαράστασης θανάτου – ανάστασης στον ελληνικό χώρο, όπως ο Ζαφείρης στην Ήπειρο, οι κήποι του Άδωνη, οι τελετουργικοί χοροί του Πάσχα και του αγίου Γεωργίου, οι κούνιες, οι επισκέψεις με όργανα στους τάφους, η συμβολική χρήση των αβγών – και μάλιστα κόκκινων, αποτελούν εκδηλώσεις της προαιώνιας προσπάθειας του ανθρώπου να συμβάλει θετικά στη διαδικασία ανανέωσης της φύσης και στην εξασφάλιση της καλής σοδειάς», προσθέτει.
Αερόστατα στο Λεωνίδιο
Στην όμορφη κωμόπολη της Τσακωνιάς, η Λαμπρή γίνεται όνομα και πράγμα, αφού εδώ και έναν περίπου αιώνα, το βράδυ της Ανάστασης τηρείται το έθιμο των αερόστατων. Τα παιδιά των πέντε ενοριών συναγωνίζονται στις επιτυχείς «πτήσεις» των χρωματιστών φωτεινών αερόστατων, τα οποία ετοιμάζουν επί εβδομάδες πριν το Πάσχα. Για περίπου μισή ώρα μετά το «Χριστός Ανέστη», ο ουρανός αποκτά… έξτρα αστέρια, ενώ παράλληλα το ευαγγέλιο διαβάζεται και στην τσακώνικη διάλεκτο.
Οι κερκυραϊκοί μπότηδες
Μπότηδες είναι τα κανάτια εκείνα με το λεπτό στόμιο, που, αν έχετε κάνει Πάσχα στην Κέρκυρα, σίγουρα θα έχετε δει να σκάνε στα πόδια σας το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Πρόκειται για το έθιμο της Πρώτης Ανάστασης, κατά το οποίο οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών. Λίγο νωρίτερα, στην εκκλησία της Παναγιάς των Ξένων έχει γίνει τεχνητός σεισμός, σαν αναφορά στον σεισμό που έγινε σύμφωνα με την Βίβλο στον τάφο του Ιησού, ενώ στην συνέχεια, οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές κυκλοφορούν στην πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια.
Ρουκετομανία στο Βροντάδο
Η Χίος κάθε χρόνο τέτοια εποχή τραβάει τα βλέμματα, χάρη στο έθιμο που αναβιώνει στο χωριό Βροντάδο και περιλαμβάνει την μάχη των ενοριών με ρουκέτες. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, η συνήθεια ξεκίνησε επί Τουρκοκρατίας, όταν οι Χριστιανοί κάτοικοι ήθελαν να δείξουν στους Τούρκους πώς γιορτάζουν οι ορθόδοξοι την Ανάσταση. Ο Δήμος βέβαια πλέον έχει θέσει αυστηρούς κανόνες για την ασφάλεια των συμμετεχόντων στον ρουκετοπόλεμο, για να αποφευχθούν τα παρατράγουδα και οι τραυματισμοί που παρατηρήθηκαν πριν λίγα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, το θέαμα στον μεταμεσονύκτιο ουρανό είναι μαγευτικό – άλλωστε οι ειδικοί «ρουκετοποιοί» του χωριού εργάζονται γι’ αυτό το υπερθέαμα καθ’ όλη την διάρκεια της χρονιάς.
Λευκά περιστέρια στην Ζάκυνθο
Το «ζακυνθινό μεγαλοβδόμαδο» είναι γεμάτο έθιμα που στο νησί αποκαλούνται «αντέτια». Από αυτά, ξεχωρίζουν τα άσπρα περιστέρια που αφήνει ο ιερέας κατά την Πρώτη Ανάσταση, ενώ οι νοικοκυρές ρίχνουν πήλινα κανάτια από τα μπαλκόνια, κατά τις προσταγές ενός εθίμου, αντίστοιχου με αυτό της Κέρκυρας. Το Ευαγγέλιο της Ανάστασης ψάλλεται με τον ιδιαίτερο «μουσικό» τρόπο της Επτανησιακής παράδοσης, ενώ η Αναστάσιμη ακολουθία πραγματοποιείται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου μόνο στον Άγιο Μάρκο. Οι υπόλοιπες εκκλησίες αρκούνται στο χαρμόσυνο χτύπημα της καμπάνας και πραγματοποιούν την ακολουθία το πρωί της Κυριακής.
Αγώνας δρόμου στην Αράχωβα
Διπλή γιορτή για την Αράχωβα, καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου που πέφτει παραδοσιακά κοντά στο Πάσχα γιορτάζεται με την ίδια φροντίδα και ζέση που επιδεικνύουν οι ντόπιοι για την Ανάσταση. Έτσι, ανήμερα του Πάσχα, ξεκινά η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, οι γηραιότεροι κάτοικοι ξεκινούν από την Εκκλησία και πραγματοποιούν τον «αγώνα της ανηφόρας», ενώ χορευτικά συγκροτήματα έχουν ήδη πιάσει δουλειά. Παράλληλα, έχουν ετοιμαστεί οι «λάκκοι» σε κάθε γειτονιά, όπου ανάβουν οι φωτιές που θα υποδεχθούν δεκάδες αρνιά – τόσα, ώστε λέγεται πως αν κάποιος δει από μακριά την Αράχωβα, νομίζει πως το χωριό έχει πάρει φωτιά.
Το κάψιμο του Ιούδα στην Θράκη
Στις Μέτρες της Θράκης, τη Μεγάλη Πέμπτη συνηθίζεται τα παιδιά να φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη ημέρα στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου φτάνει στο τέλος της έξω από ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας. Μόλις ο ιερέας ξεκινήσει να διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο, ανάβουν τη φωτιά και ρίχνουν μέσα της το ομοίωμα, ενώ μόλις ολοκληρωθεί η καύση οι κάτοικοι συνηθίζουν να παίρνουν μια χούφτα από τη συγκεκριμένη στάχτη την οποία ρίχνουν στα μνήματα. Μπρρρ!
Η αναπαράσταση των Παθών στην Πάρο
Αν και η Πάρος αποτελεί από μόνη της ιδανικό προορισμό όλες τις εποχές του χρόνου, το Πάσχα ιδιαίτερα πραγματοποιείται στο νησί το μοναδικό έθιμο της αναπαράστασης των Παθών κατά την περιφορά του Επιταφίου στα ορεινά χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό. Καθώς ο Επιτάφιος περνά τα δρομάκια των νησιών κάνει συνολικά 15 στάσεις στις οποίες αναπαριστώνται ζωντανά εικόνες των Παθών του Χριστού. Παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού ζωντανεύουν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, τον «Μυστικό Δείπνο», το μαρτύριο της Σταύρωσης κ.α., ενώ σε κάθε μία από αυτές τις στάσεις φωτίζεται εντυπωσιακά και ένα σημείο του βουνού. Το βράδυ του Σαββάτου το έθιμο κορυφώνεται με την αναπαράσταση της Ανάστασης μέσα σε μία εκθαμβωτική ατμόσφαιρα χιλιάδων κεριών και αμέτρητων πυροτεχνημάτων που φωτίζουν μαγευτικά τον ουρανό του Αιγαίου.
«Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στη Χαλκιδική
Στην… πολύπαθη Ιερισσό, ξεχωριστό χρώμα στις πασχαλινές εκδηλώσεις δίνει το έθιμο «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στους λόφους πάνω από την πόλη την Τρίτη του Πάσχα. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Στην συνέχεια συνοδεύουν και οι υπόλοιποι κάτοικοι, οι οποίοι τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια, ενώ τελειώνουν με τον «Καγκέλευτο» χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του 1821. Ο χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα όπου υπάρχουν δύο νεαροί με υψωμένα σπαθιά και στη μέση του τραγουδιού «διπλώνεται» στα δύο με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά την διάρκεια της γιορτής μοιράζεται, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι («ζωγραφίτικος»), τσουρέκια και αυγά.
«Μπουλούκια» στην Καλαμάτα
Ο διαγωνισμός των «μπουλουκιών» στην πόλη της Καλαμάτας πηγάζει από τους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Οι διαγωνιζόμενοι με παραδοσιακές ενδυμασίες και οπλισμένοι με σαΐτες, δηλαδή με χαρτονένιους σωλήνες γεμάτους μπαρούτι, επιδίδονται σε σαϊτοπόλεμο, στο γήπεδο του Μεσσηνιακού με τη συμμετοχή εκατοντάδων ντόπιων και επισκεπτών. Επίσης, το βράδυ του Μ.Σαββάτου πραγματοποιείται το έθιμο του «συχώριου», δηλαδή όλοι όσοι έχουν πεθαμένους συγγενείς φέρνουν στην εκκλησία ψητά, κρασί και ψωμί, τα οποία έχει «διαβάσει» ο παπάς και τα προσφέρουν στους επισκέπτες και στους κατοίκους του νησιού.
Ο Ζαφείρης στην Ήπειρο
Σε όλη την Ήπειρο, αλλά και σε πολλά μέρη της Μακεδονίας, την Κυριακή του Πάσχα, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης αναβιώνει το έθιμο του Ζαφείρη. Το όνομα ποικίλει από τόπο σε τόπο, αλλού το λένε Μαγιόπουλο, αλλού Φουσκοδέντρι. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα παιδικό παιχνίδι στο οποίο ένα παιδί υποδύεται τον Ζαφείρη και παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια, χλόη και φύλλα και τον στολίζουν, ενώ παράλληλα τον μοιρολογούν κρατώντας καλάμια αντί για λαμπάδες. Αφού τελειώσει το μοιρολόι, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας τα υπόλοιπα πιτσιρίκια. Αυτός που θα πιάσει ο Ζαφείρης, γίνεται την επόμενη χρονιά «νεκρός».
6)Συνταγή για Πασχαλινά κουλουράκια
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 500 γρ. βούτυρο γάλακτος
- 500 γρ. ζάχαρη
- ξύσμα από 3 ακέρωτα πορτοκάλια
- 2 βανίλιες
- 1/4 κ.γ. μαστίχα κοπανισμένη
- 1 πρέζα αλάτι
- 4 αβγά
- 120 γρ. χυμό φρέσκο πορτοκάλι
- 1 κ.γ. κοφτό σόδα μαγειρική
- 1.350 γρ. Αλεύρι Για Ολες Τις Χρήσεις
- 10 γρ. Μπέικιν Πάουντερ (1/2 φάκελο)
- 2 κρόκους αβγού
- 2 κ.σ. ζάχαρη
- 4 κ.σ. νερό
- (τα χτυπάμε με πιρούνι)
· Διάλυμα αβγού
Εκτέλεση
Όλα τα υλικά πρέπει να είναι σε θερμοκρασία δωματίου.
Κοσκινίζουμε αλεύρι και baking powder.
Με μίξερ, χτυπάμε βούτυρο και ζάχαρη για 6΄-7΄, να αφρατέψει καλά και να γίνει κρέμα.
Προσθέτουμε το ξύσμα, τη βανίλια, τη μαστίχα και το αλάτι.
Ένα ένα ρίχνουμε τα αβγά χτυπώντας πολύ καλά το μείγμα να τα πίνει.
Διαλύουμε την σόδα στο χυμό και τα προσθέτουμε.
Προσθέτουμε το αλεύρι με το baking.
Από την ώρα που βάζουμε το αλεύρι δεν ζυμώνουμε πολύ γιατί θα σκληρύνουν τα κουλουράκια.
Την ώρα που προσθέτουμε το αλεύρι κρατάμε λίγο. Ίσως να μην το πάρει όλο.
Η ζύμη πρέπει να είναι αφράτη και εύπλαστη.
Τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε για 20΄ να σταθεί.
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 160οC στον αέρα.
Πλάθουμε σε ότι σχήμα θέλουμε. Τα αραδιάζουμε σε λαμαρίνες.
Αλείφουμε με διάλυμα αβγού.
Ψήνουμε για 25′ περίπου να ροδίσουν.
Αφήνουμε σε σχάρα να κρυώσουν.
7) Παραμύθι: « Η ωραία κοιμωμένη»
Από την ιστοσελίδα τα παραμυθάκια
Η Ωραία Κοιμωμένη (των αδελφών Grimm)
Τα παλιά τα χρόνια, ζούσε ένας βασιλιάς και μία βασίλισσα που επιθυμούσαν πάρα πολύ να αποκτήσουν ένα παιδί. Κάποια μέρα και αφού είχε περάσει πολύς καιρός, η βασίλισσα πήγε για μπάνιο στην λίμνη. Ενώ καθόταν πλάι στο νερό, βγήκε ένας βάτραχος, την πλησίασε και της λέει: «Η επιθυμία σας θα γίνει πραγματικότητα, πριν περάσει ένας χρόνος θα αποκτήσετε μία κόρη.» Πράγματι πριν περάσει ένας χρόνος η βασίλισσα γέννησε ένα πανέμορφο κορίτσι. Ο βασιλιάς για να γιορτάσει την γέννηση της κόρης του αποφάσισε να διοργανώσει μια μεγάλη γιορτή. Κάλεσε τους συγγενείς, τους φίλους και τους γνωστούς, αλλά και κάποιες γυναίκες, που τις ονόμαζαν σοφές, οι οποίες θα προίκιζαν το παιδί με όλες τις χάρες και τις αρετές του κόσμου. Στο βασίλειο υπήρχαν δεκατρείς σοφές γυναίκες, αλλά στο παλάτι υπήρχαν μόνο δώδεκα χρυσά σερβίτσια και έτσι αποφασίστηκε να μη καλέσουν την μία.
Η γιορτή τελέστηκε με κάθε μεγαλοπρέπεια. Στο τέλος οι σοφές γυναίκες σηκωνόταν η μία μετά την άλλη και δώριζαν στο παιδί τις θαυματουργές τους χάρες: η μία την εργατικότητα, η άλλη την ομορφιά, η τρίτη τον πλούτο, και αφού ολοκληρώθηκαν οι ευχές το παιδί είχε ότι μπορούσε να ευχηθεί κανείς σε αυτό τον κόσμο. Όταν είχε εκφράσει την χάρη της η ενδέκατη σοφή, μπήκε ξαφνικά στον χώρο της γιορτής η δεκατη-τρίτη. Ήρθε για να εκδικηθεί που δεν την κάλεσαν και χωρίς να χαιρετήσει ή να κοιτάξει κανέναν, φώναξε: «όταν η κόρη του βασιλιά γίνει δεκαπέντε χρονών, θα τρυπηθεί με μία άτρακτο και θα πέσει νεκρή!» Χωρίς να πει άλλη κουβέντα γύρισε και έφυγε την αίθουσα.
Όλοι τρόμαξαν και έμειναν άφωνοι όταν ξεπρόβαλε η δωδέκατη σοφή, η οποία ακόμη δεν είχε δώσει το δώρο της. Καθώς δεν μπορούσε να ακυρώσει την κακιά ευχή, παρά μόνο να την ελαφρύνει, είπε «δεν θα είναι όμως θάνατος, αλλά η βασιλοπούλα θα κοιμηθεί βαθιά για εκατό χρόνια.»
Ο βασιλιάς ο οποίος ήθελε να προστατέψει το παιδί του από το κακό που το περίμενε, έδωσε εντολή να κάψουν όλες τις ατράκτους στο βασίλειο του. Το κορίτσι μεγάλωνε και είχε πάρει όλες τις χάρες που του χάρισαν οι σοφές γυναίκες. Ήταν τόσο όμορφο, υπάκουο, ευγενικό και έδειχνε σε όλους κατανόηση που δεν υπήρχε άνθρωπος να μην το αγαπάει. Την ημέρα που το κορίτσι έγινε δεκαπέντε χρονών ήταν μόνο του στο παλάτι καθώς ο βασιλιάς και η βασίλισσα έλειπαν. Τότε το κορίτσι πήγε σε όλα τα μέρη του παλατιού, στα δωμάτια και στις αποθήκες που δεν είχε ξαναδεί, για να φτάσει τελικά σε έναν παλιό πύργο. Ανέβηκε την παλιά κυκλική σκάλα και έφτασε σε μία μικρή πόρτα. Στην κλειδαριά της πόρτας ήταν τοποθετημένο ένα παλιό σκουριασμένο κλειδί. Όταν το γύρισε, άνοιξε η πόρτα και φανερώθηκε ένα δωμάτιο όπου καθόταν μία γριούλα και έγνεθε μαλλί με μια άτρακτο. «Καλημέρα γιαγιούλα» είπε η βασιλοπούλα «τι κάνεις εκεί πέρα;» «Γνέθω» είπε η γριά και κούνησε ελαφρά το κεφάλι για να χαιρετίσει. «Τι πράγμα είναι αυτό το οποίο χοροπηδάει τόσο περίεργα;» ρώτησε το κοριτσάκι, πήρε την άτρακτο και ήθελε να μάθει να γνέθει.
Μόλις όμως την έπιασε, ενεργοποιήθηκε η μαγική ευχή και τρύπησε το δάχτυλο της.
Με το που αισθάνθηκε το τρύπημα έπεσε στο κρεβάτι το οποίο βρισκόταν στο δωμάτιο και αμέσως κοιμήθηκε βαθιά. Ο ύπνος αυτός εξαπλώθηκε σε όλο το παλάτι: ο βασιλιάς και η βασίλισσα, οι οποίοι μόλις είχαν γυρίσει στο παλάτι και μπαίνανε στην μεγάλη σάλα, άρχισαν να κοιμούνται και μαζί τους και όλοι οι αυλικοί. Ακόμη και τα άλογα στους στάβλους κοιμήθηκαν και μαζί τους τα σκυλιά στην αυλή, τα περιστέρια στη σκεπή και οι μύγες στους τοίχους. Η φωτιά που άναβε στη σόμπα έσβησε και αποκοιμήθηκε, το ψητό σταμάτησε να ψήνετε, ο μάγειρας που είχε πιάσει τον βοηθό του από τα μαλλιά επειδή είχε κάνει κάποιο λάθος, τον άφησε και αποκοιμήθηκε. Ο αέρας ησύχασε και στα δέντρα μπροστά από το παλάτι δεν κουνιόταν πια ούτε φύλλο. Γύρω από το παλάτι όμως άρχισαν να μεγαλώνουν οι αγκαθωτοί θάμνοι χρόνο με τον χρόνο ώσπου τελικά κάλυψαν όλο το παλάτι. Τόσο πολύ μεγάλωσαν που τελικά δεν φαινόταν ούτε καν η σημαία που βρισκόταν πάνω στη σκεπή.
Στη χώρα είχε εξαπλωθεί ο μύθος της ωραίας κοιμωμένης και έτσι συχνά ερχόταν βασιλόπουλα που προσπαθούσαν να περάσουν ανάμεσα στους θάμνους.
Ωστόσο δεν κατόρθωναν να τους διαπεράσουν καθώς τα αγκάθια κρατιόταν μεταξύ τους σα να είχαν χέρια. Έτσι οι νέοι παγιδευόταν και δεν μπορούσαν πια να απομακρυνθούν με αποτέλεσμα να πεθαίνουν άδοξα. Μετά από πολλά χρόνια ξαναήρθε ένα βασιλόπουλο στη χώρα και άκουσε από έναν γέρο να λέει για τους θάμνους με τα αγκάθια που έκρυβαν το παλάτι της ωραίας κοιμωμένης.
Ήξερε από τον παππού του ότι ήδη πολλά βασιλόπουλα πήγαν να διαπεράσουν τους θάμνους αλλά παγιδεύτηκαν από αυτούς και πέθαναν. Τότε ο νεαρός είπε: «δεν φοβάμαι, θέλω να δω την ωραία κοιμωμένη.» Ο γέρος που του έλεγε για το παλάτι, προσπάθησε μάταια να μεταπείσει τον νεαρό αλλά αυτός δεν άκουγε τα λόγια του.
Ωστόσο είχαν ήδη περάσει τα εκατό χρόνια, και είχε έρθει η μέρα που θα έπρεπε να ξυπνήσει η βασιλοπούλα. Όταν το βασιλόπουλο πλησίασε τους θάμνους, υπήρχαν μόνο μεγάλα όμορφα λουλούδια. Τα λουλούδια παραμέρισαν από μόνα τους μόλις τα πλησίασε και τον άφησαν να περάσει χωρίς να πάθει το παραμικρό. Μόλις πέρασε ξαναενώθηκαν πίσω του σε θάμνο. Στην αυλή είδε τα άλογα και τα κυνηγόσκυλα να είναι ξαπλωμένα και να κοιμούνται. Στη σκεπή είδε τα περιστέρια να έχουν βάλει το κεφαλάκι τους κάτω από τα φτερά τους. Όταν μπήκε στο παλάτι οι μύγες κοιμόταν στους τοίχους, ο μάγειρας είχε ακόμη το χέρι σε θέση σαν να ήθελε να αρπάξει τον νεαρό βοηθό του, και η υπηρέτρια καθόταν στο τραπέζι έχοντας μπροστά της μία μαύρη κότα που ήθελε να ξεπουπουλίσει.
Τότε συνέχισε να περπατάει και μπήκε στη μεγάλη σάλα, όπου κοιμόταν όλοι οι αυλικοί και πάνω στον θρόνο κοιμόταν ο βασιλιάς και η βασίλισσα. Συνέχισε να περπατάει, τίποτε δεν ακουγόταν και ήταν τόση η ησυχία που άκουγε την αναπνοή του. Τελικά έφτασε στον πύργο και άνοιξε την πόρτα για την μικρή κάμαρα στην οποία βρισκόταν η ωραία κοιμωμένη. Εκεί λοιπόν ήταν ξαπλωμένη και κοιμόταν. Η βασιλοπούλα ήταν τόσο όμορφη που ο νεαρός δεν μπορούσε να πάρει τα μάτια του από πάνω της και τελικά έσκυψε και της έδωσε ένα φιλί. Μόλις την φίλησε η κοπέλα άνοιξε τα μάτια της, ξύπνησε και κοίταξε γλυκά τον νέο.
Μετά κατέβηκαν μαζί τις σκάλες και ο ένας μετά τον άλλον ξυπνούσαν και οι υπόλοιποι, ο βασιλιάς, η βασίλισσα, όλοι οι αυλικοί και κοιτούσαν ο ένας τον άλλον απορημένοι. Τα άλογα στην αυλή ανασηκώθηκαν και κουνιότανε να ξεμουδιάσουν, τα κυνηγόσκυλα πηδούσαν και γάβγιζαν, τα περιστέρια στη σκεπή έβγαλαν τα κεφαλάκι τους από τις φτερούγες, κοίταξαν τριγύρω και άρχισαν να πετάνε, οι μύγες στους τοίχους άρχισαν να περπατάνε, η φωτιά στην κουζίνα ξαναζωντάνεψε, το φαγητό συνέχισε να ψήνεται, ο μάγειρας έδωσε μία σφαλιάρα στον βοηθό και αυτός άρχισε να φωνάζει και η υπηρέτρια συνέχισε να ξεπουπουλιάζει το κοτόπουλο.
Σύντομα ορίστηκαν οι γάμοι του βασιλόπουλου με την βασιλοπούλα και οι δυο τους έζησαν μαζί ευτυχισμένοι.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΜΑΡΤΙΟΣ
1) Μάρτιος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Μάρτιος ή Μάρτης (Μαρτς στα ποντιακά), είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Ο Μάρτιος στην Ελληνική λαογραφία
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα, που προέρχεται από την αρχαιότητα, είναι και η τοποθέτηση από τις μανάδες την 1η Μαρτίου ενός μικρού βραχιολιού από άσπρο και κόκκινο νήμα (που ονομάζεται Μάρτης) στο χέρι των παιδιών τους για να μην τα μαυρίσει ο Ήλιος. Ο «Μάρτης» θεωρείται ότι προστάτευε τις κοπέλες από το κάψιμο του ήλιου. Τον έβγαζαν την ημέρα της Λαμπρής και το έβαζαν στο αρνί για να μην καεί κατά το ψήσιμο. Ενώ ακόμη κατάλοιπο της αρχαιότητας είναι και το έθιμο που ήθελε τις ανύπαντρες κοπέλες να βάζουν των Αγίων Θεοδώρων κόλλυβα κάτω από το προσκέφαλό τους για να τους φανερώσουν τον άντρα που θα έπαιρναν. Επίσης κατά το μήνα αυτό συνηθίζονταν παλιά και το έθιμο της χελιδώνας.
Στη δημώδη παράδοση, ο λαός μας έχει δώσει στον Μάρτιο διάφορες ονομασίες που σχετίζονται κυρίως με τις ασταθείς καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη διάρκειά του. Γι’ αυτό είναι γνωστός ως Κλαψομάρτης, αλλά και Πεντάγνωμος: «Ο Μάρτης ο Πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε», και «Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης», και «Κάλιο Μάρτης στις γωνιές, παρά Μάρτης στις αυλές». Παρ” όλα αυτά ο Μάρτης θεωρείται ο καταλληλότερος μήνας για φύτεμα δένδρων και γι’ αυτό ονομάζεται και Φυτευτής, ενώ λόγω της γιορτής του Ευαγγελισμού ονομάζεται και Βαγγελιώτης. Τον Μάρτη πάντως ξεκινάει και η Άνοιξη, γι’ αυτό ονομάζεται και Ανοιξιάτης, ενώ χαρακτηριστική είναι και η παροιμία «από Μαρτιού καλοκαιριά, κι απ’ Αύγουστο χειμώνας». Ο Μάρτης περιλαμβάνει επίσης και το κύριο μέρος της νηστείας της μεγάλης τεσσαρακοστής: «Δεν λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή», όπως χαρακτηριστικά λέγεται.
Εαρινή ισημερία
Παρόλο που επίσημα η άνοιξη αρχίζει το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου (με την άφιξη του Ήλιου στο εαρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 20-21 Μαρτίου), εντούτοις ολόκληρος ο Μάρτης λογίζεται ως ανοιξιάτικος μήνας μαζί με τον Απρίλιο και τον Μάιο.
Σημαντικά γεγονότα τον Μάρτιο
Εορτές τον Μάρτιο
Στις 25 του μήνα, την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, γιορτάζεται η επέτειος εορτασμού της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ημέρα επίσημης αργίας για το Ελληνικό κράτος.
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Μάρτιος
- Aκόμη και στις δεκαοχτώ έχει το μάτι του ανοιχτό.
- Aκόμη στις δεκαοχτώ, ψοφάει η πέρδικα στ” αυγό. Λένε και στις τριάντα, μα δεν ηξεύρω γιάντα.
- Aν κάνει ο Mάρτης δυο νερά κι ο Aπρίλης πέντε – δέκα, να δεις το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκλεισιρίζουν, να δεις και τη φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Mάρτης άβροχος, μούστος άμετρος.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.
- Mάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Και σαν τύχει και θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- O Mάρτης το πρωί χιόνισε, κι ο γάιδαρος ψόφησε (από το κρύο). Το μεσημέρι βρώμισε (από τη ζέστη), και το βράδυ τον πήρε το ποτάμι (από τη βροχή).
- O Μάρτης ο κλαψόγελος.
- Tο Mάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια.
- Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ’ Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να κλαδεύεται τίποτα και τον Απρίλη να σκάβεται η γη]
- Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε – δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλη άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το γεωργό που “χει στη γη σπαρμένα.
- Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά, κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον το ζευγά που “χει πολλά σπαρμένα.
- Αν ρίξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλα πέντε, θα δεις το κοντοκρίθαρο να στρίβει το μουστάκι, να δεις και τις αρχόντισσες να ψιλοκαθαρίζουν, θα δεις και τη φτωχολογιά να ψιλοκοσκινίζει.
- Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα.
- Από Μαρτιού πουκάμισο κι απ” Αύγουστο σεντόνα.
- Από Μαρτιού πουκάμισο, κι απ” Αύγουστο σεγκούνι.
- Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.
3)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων
Α) Γκόντουιν, Σ. (2003), «Φυτρώνει, φυτρώνει ο σπόρος», Αθήνα, εκδόσεις Πατάκης.
Β) Μπουλιώτης, Χρ. (2006), «Η κυρία Μίνα και η Άνοιξη», Αθήνα, εκδόσεις Λιβάνης.
Γ) Μανδηλαράς, Φ. (2006), «Ο Διόνυσος και η Περπερούνα», Αθήνα, εκδόσεις Φυτράκης.
4) Το έθιμο «χελιδονίσματα»
Χελιδονίσματα – Τα κάλαντα της άνοιξης
~~Η μουσική είναι δεμένη με την ιστορία και τον λαϊκό πολιτισμό του ελληνικού λαού. Τα έθιμα και οι παραδόσεις φτάνουν ως τις μέρες μας από την αρχαία Ελλάδα~~
Το «ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑ» είναι ένα πρωτομαρτιάτικο έθιμο, ένα μελωδικό καλωσόρισμα της Άνοιξης με ειδικά τραγούδια που λέγουν τα παιδιά γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι κρατώντας στεφάνι λουλουδιών ή ένα κλαδί από κισσό & ομοίωμα χελιδονιού που έχει ένα «μαγικό χαρακτήρα»:
Χελιδόνα έρχεται, από Μαύρη θάλασσα
Θάλασσα επέρασε. Έκατσε και λάλησε
Μάρτης μας ήρθε, τα λουλούδια ανθίζουν
Όξω ψύλλοι και κοριοί, μέσα υγεία και χαρά…
Τα παιδιά, με το τραγούδι τους, επικαλούνται τα αληθινά χελιδόνια, να έρθουν στον τόπο τους και μαζί μ’ αυτά η άνοιξη. Είναι ένα αναβλαστικό έθιμο και σκοπός του είναι η υποβοήθηση της βλάστησης της γης.
Ο Γεώργιος Μέγας («Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας») καταγράφει ένα τραγούδι από τα «χελιδονίσματα» στις Μέτρες της Θράκης όπου δύο παιδιά παίρνουν ένα καλάθι, το γεμίζουν φύλλα κισσού και περνούν μέσα από αυτό ένα ραβδί’ στην άκρη του ραβδιού προσαρμόζουν τη χελιδόνα, ένα ξύλινο ομοίωμα πτηνού. Γύρω στον λαιμό της χελιδόνας υπάρχουν κουδουνάκια, που ηχούν, καθώς κινείται το ραβδί από το οποίο αυτή κρέμεται. Τα παιδιά με το καλάθι της χελιδόνας πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν:
Ήρθε, ήρθε χελιδόνα
ήρθε κι άλλη μελιηδόνα,
κάθισε και λάλησε,
και γλυκά κελάδησε:
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεγίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξιν θ’ανθίσεις.
Θάλασσαν επέρασα
και στεριάν δεν ξέχασα,
κύματα κι αν έσχισα,
έσπειρα, ‘κονόμησα.
Έφυγα κι αφήκα σύκα,
και σταυρόν και θημωνίτσα,
κι ήρθα τώρα κιηύρα φύτρα,
κι ηύρα χόρτα, σπάρτα, βλίτρα,
βλίτρα, βλίτρα, φύτρα, φύτρα.
Συ, καλή νοικοκυρά,
έμπα στο κελάρι σου,
φέρ’ αυγά περδικωτά,
και πουλιά σαρακοστά,
δώσε και μιαν ορνιθίτσα,
φέρε και μια κουλουρίτσα…
Μέσα ‘δω πού’ρθαμε τώρα,
μέσα γεια, μέσα χαρά,
στον αφέντη, στην κυρά,
στα παιδιά και στους γονείς
σ’όλους τους τους συγγενείς.
Μέσα Μάρτης, έξω ψύλλοι,
έξ’ οχτροί, σας τρών’ οι σκύλοι.
Μέσα φίλοι, μέσα φτήνεια,
και χαρές, χοροί, παιγνίδια.
Η νοικοκυρά παίρνει λίγα φύλλα κισσού από το καλάθι της χελιδόνας, τα τοποθετεί στο κοτέτσι, για να γεννούν πολλά αυγά οι κότες, και δίνει ένα ή δυο αυγά στα παιδιά που ξεκινούν για άλλο σπίτι. Όπως είναι γνωστό, ο βαθυπράσινος κισσός είναι σύμβολο της αειθαλούς βλαστήσεως και θεωρείται μέσο ικανό να μεταδώσει τη θαλερότητα και τη γονιμότητα στις όρνιθες και τα άλλα ζώα. Έπαιρναν για αμοιβή γλυκίσματα και χρήματα, κάτι ανάλογο με την αμοιβή από τα κάλαντα, δίνοντας ευχές για ευημερία και ευγονία. Πρόκειται για έθιμο που κατάγεται από την αρχαιότητα, όπως αποδεικνύει το «χελιδόνισμα», δηλαδή το τραγούδι της χελιδόνας, που μας παρέδωσε ο Αθήναιος γύρω στα 200 μ.Χ., αλλά ανάγεται σε πολύ παλιότερα χρόνια.
5) Συνταγή για μπακαλιάρο σκορδαλιά
Από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά Συνταγής
- 2 φύλλα ξαρμυρισμένο μπακαλιάρο (δείτε στα tips)
- ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
- λίγο αλεύρι για το πανάρισμα
- 260 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 2 κ.γ. κοφτά μπέικινκ πάουντερ
- 3/4 κ.γ. αλάτι
- 1/2 κ.γ. ζάχαρη
- 330 ml μπύρα παγωμένη
- 30 ml ούζο
- 2 παγάκια
- 6-7 πατάτες
- 4-5 σκελίδες σκόρδο
- 1/2 λεμόνι (χυμός)
- 3 κ.σ. λευκό βαλσαμικό ξίδι
- 1-1/2 φλ. ελαιόλαδο και σπορέλαιο ανάμεικτο
- αλάτι
- 1 αυγό ημέρας βιολογικό προαιρετικά
- παντζάρια σαλάτα για το σερβίρισμα
- λιγο ζουμί από τα παντζάρια
- 3 ώριμα αβοκάντο
· Για το πιο τραγανό κουρκούτι
· Για τη σκορδαλιά
Εκτέλεση
Κόβουμε το ψάρι σε κομμάτια και το στραγγίζουμε καλά σε απορροφητικό χαρτί.
Προσθέτουμε την μπύρα και το ούζο. Με σύρμα ανακατεύουμε πολύ καλά τον χυλό. Προσθέτουμε τα παγκάκια και ανακατεύουμε. Βάζουμε το κουρκούτι για λίγο στο ψυγείο.
Ανακατεύουμε καλά το κουρκούτι , βουτάμε ένα κομμάτι ψάρι σε λίγο αλεύρι και το τινάζουμε καλά να φύγει το περιττό. Το βουτάμε στο κουρκούτι. Το τηγανίζουμε σε καυτό ελαιόλαδο. Αφήνουμε να ροδίσει σε μέτρια προς δυνατή φωτιά για 2-3′ και γυρίζουμε να τηγανιστεί και από την άλλη.
Αφήνουμε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίσει.
Δεν τηγανίζουμε ταυτόχρονα πολλά κομμάτια ψάρι για να κρατάμε σταθερή την θερμοκρασία του λαδιού. Όταν βάζουμε πολλά κομμάτια, πέφτει η θερμοκρασία του.
Σερβίρεται καυτός ο μπακαλιάρος με σκορδαλιά και σαλάτα παντζάρι.
Σκορδαλιά και Τιπς σκορδαλιάς
Για τη σκορδαλιά: Καθαρίζουμε, πλένουμε και κόβουμε τις πατάτες σε καρέ. Τις βράζουμε για περίπου 20΄, να μαλακώσουν. Τις στραγγίζουμε και τις λιώνουμε στο μίξερ. Πολτοποιούμε τις πατάτες όσο ακόμα είναι καυτές. Προσθέτουμε το αλάτι, το σκόρδο (σε όποια μορφή θέλουμε, ψητό, αλεσμένο σε λάδι, πελτές σκόρδου ), το λεμόνι και το ξίδι. Με το μίξερ σε λειτουργία, λίγο λίγο, µε ροή κλωστής, προσθέτουμε το ελαιόλαδο.
Αν χρησιμοποιήσουμε το αβγό το προσθέτουμε στο τέλος της σκορδαλιάς, όσο ακόμα η πατάτα είναι καυτή για να ψηθεί (συνεχίζοντας το χτύπημα). Η σκορδαλιά γίνεται κάτασπρη από το αυγό και αφράτη σαν μους. Αφήνουμε να κρυώσει καλά και σερβίρουμε.
Για να δώσουμε γεύσεις και χρώμα στην σκορδαλιά μοιράζουμε σε 2 μπολ ,στο ενα προςθετουμε ώριμο λιωμένο αβοκάντο, και στο άλλο ζουμί απο τα παντζάρια.
Για να δώσετε έξτρα γευςη στην σκορδαλιά σας βράστε λίγο μπακαλιάρο με τα κόκαλα του φιλέτου σε χαμηλή φωτια για 30′. Ακυρώστε και κρατήστε το ζωμό. Εκεί μεςα βράστε τις πατατες. Αποκτούν τέλεια γευση. Ακολουθήστε την διαδικασία παρασκευης σκορδαλιάς .
Τιπς
Αν θέλουμε να αποφύγουμε την έντονη γεύση του σκόρδου στη σκορδαλιά, ακολουθούμε τις παρακάτω διαδικασίες.
1) Καθαρίζουμε και αφαιρούμε το φύτρο από τις σκελίδες. Τις πολτοποιούμε σε ελαιόλαδο. Αφήνουμε να κατασταλάξει και χρησιμοποιούμε μόνο το ελαιόλαδο σκόρδου.
2) Ψηνουμε τα σκόρδα ολόκληρα με την φλούδα τους σε χαμηλή θερμοκρασία μέχρι να μαλακώσουν. Τα σκόρδα έτσι γλυκαίνουν κρατώντας όλο το άρωμα τους. Μετά πιέζουμε μια μια σκελίδα και παίρνουμε τον πουρέ σκόρδου σε μορφη κρέμας πλέον.
3) Καθαρίζουμε τα σκόρδα και τα βάζουμε σε μικρό ταψάκι. Τα καλύπτουμε με ελαιόλαδο. Τα ψήνουμε σε χαμηλή θερμοκρασία όχι πάνω από 80°C, μέχρι να μαλακώσουν. Χρησιμοποιούμε τα ψητά σκόρδα και το ελαιόλαδο τους για την παρασκευή μιας γλυκιάς σκορδαλιάς με όλο το άρωμα σκόρδου χωρίς την κάψα του.
4) Βράζουμε τις καθαρισμένες σκελίδες σε κατσαρολάκι με γάλα μέχρι να μαλακώσουν. Τις αλέθουμε και τις προσθέτουμε στην σκορδαλιά.
6) Ο κακός λύκος και τα εφτά κατσικάκια
Ένα παραμύθι των αδελφών Γκριμ
Μια φορα κι εναν καιρο ήταν μια γριά κατσίκα, που είχε εφτά μικρά κατσικάκια, και τ αγαπούσε πολύ, όπως η μάνα αγαπάει τα παιδιά της. Μια μέρα αποφάσισε να πάει στο δάσος να μαζέψει χόρτα, φώναξε λοιπόν και τα εφτά και τους είπε: » Αγαπημένα μου παιδάκια, θα φύγω να πάω στο δάσος. Τα μάτια σας δεκατέσσερα, μην ανοίξετε σε κανέναν. Γιατί αν τρυπώσει μέσα ο κακός λύκος, θα σας κάνει μια χαψιά. Ο λύκος ξέρει ν αλλάζει τη μορφή του. Θα τον γνωρίσετε όμως απ τη χοντρή, βραχνή φωνή του κι απ” τα μαύρα του πόδια .» – Και τα κατσικάκια τής απάντησαν: » Έννοια σου, μαμά, θα προσέχουμε. Φύγε και μην ανησυχείς .» Βέλασε τότε η κατσίκα, για να τ αποχαιρετήσει, κι έφυγε ήσυχη.
Δεν πέρασε πολλή ώρα και κάποιος χτύπησε την πόρτα λέγοντας: » Ανοίξτε, καλά μου παιδάκια. Η μα- νούλα γύρισε κι έχει φέρει δωράκια για όλους .» Τα κατσικάκια όμως γνώρισαν τη χοντρή, βραχνή φωνή και κατάλαβαν πως είναι ο λύκος. » Δεν ανοίγουμε ,» απο- κρίθηκαν. » Δεν είσαι η μανούλα μας. Εκείνη έχει γλυ- κιά και τραγουδιστή φωνή. Η δικιά σου όμως είναι χοντρή και βραχνή. Είσαι ο κακός λύκος .» Τότε ο λύκος έφυγε και πήγε στον μπακάλη. Αγόρασε ένα μεγάλο κομμάτι κιμωλία και τό “φαγε, για να κάνει τη φωνή του γλυκιά και τραγουδιστή. Πράγματι έτσι κι έγινε. Τότε πήγε πάλι και χτύπησε την πόρτα φωνάζοντας: «Ανοίξτε, καλά μου παιδάκια. Η μανούλα γύρισε κι έχει φέρει δωράκια για όλους .» Ο λύκος όμως είχε ακουμπή- σει το μαύρο του ποδάρι στο παράθυρο. Και τα κατσικάκια το είδαν και τον κατάλαβαν: » Δεν ανοίγουμε ,» φώναξαν. » Η μανούλα μας δεν έχει μαύρα πόδια σαν τα δικά σου. Είσαι ο κακός λύκος .» Ο λύκος τότε, μια και δυο, πάει στο φούρναρη και του λέει: » Χτύπησα το πόδι μου. Άλειψε μου το με ζυμάρι, να μαλακώσει ο πόνος .» Κι ύστερα έτρεξε στο μυλωνά και του λέει: » Κοσκίνισέ μου λίγο αλεύρι πάνω στο πόδι μου .» Ο μυλωνάς κατάλαβε: » Κάποιον πάει να ξεγελάσει ο λύκος .» Κι αρνήθηκε. Ο λύκος όμως του είπε: » Αν δεν κάνεις αυτό που σου λέω, θα σε φάω .» Ο μυλωνάς τότε φοβήθηκε και κοσκίνισέ άσπρο αλεύρι στο πόδι του λύκου. Έτσι είναι οι άνθρωποι.
Τρίτη φορά πάει ο κακός λύκος και χτυπάει την πόρτα και λέει: «Ανοίξτε, καλά μου παιδάκια. Η μανούλα σας γύρισε κι έχει φέρει απ” το δάσος δωράκια για όλους .» Τα κατσικάκια τότε φώναξαν από μέσα: » Δείξε μας το πόδι σου, για να σιγουρευτούμε ότι είσαι η μανούλα μας .» Ο λύκος τότε τους έδειξε το πόδι του απ” το παράθυρο, κι όταν εκείνα το είδαν άσπρο, πίστεψαν πως τους έλεγε την αλήθεια. Έτσι άνοιξαν την πόρτα. Αλλά αυτός που μπήκε μέσα ήταν ο λύκος ο κακός κι όχι η καλή τους μητερούλα. Τρόμαξαν τα κατσικάκια κι έτρεξαν να κρυφτούν. Το πρώτο πήδησε κάτω απ” το τραπέζι, το δεύτερο τρύπωσε στο κρεβάτι, το τρίτο μέσα στη σόμπα, το τέταρτο στην κουζίνα, το πέμπτο στο ντουλάπι, το έκτο χώθηκε κάτω απ5 τη μεγάλη σουπιέρα και το έβδομο μέσα στο ρολόι του τοίχου. Ο λύκος όμως τα βρήκε όλα και χωρίς να χάσει λεπτό άνοιξε τη στοματάρα του και τά “χαψε το ένα μετά το άλλο. Μόνο το πιο μικρό δεν βρήκε, που είχε χωθεί στο ρολόι του τοίχου. Μόλις ο λύκος χόρτασε την πείνα του, βγήκε σιγά σιγά έξω, προχώρησε στο λιβάδι, ώσπου έφτασε κάτω από ένα δέντρο. Κι εκεί έπεσε να κοιμηθεί.
Μετά από λίγη ώρα γύρισε η γριά κατσίκα απ5 το δάσος. Αχ, τι ήταν αυτό που αντίκρισαν τα μάτια της! Η πόρτα του σπιτιού της ορθάνοιχτη: τραπέζι, καρέκλες και πάγκοι, αναποδογυρισμένα όλα, η μεγάλη σουπιέρα θρύψαλα στο πάτοΛμα, κουβέρτες και μαξιλάρια σκισμένα και πεταμένα από δω κι από κει. Σαν τρελή έψαξε να βρει τα παιδιά της. Πουθενά. Ένα ένα τα φώναζε με τ” όνομα τους, κανένα όμως δεν απαντούσε. Όταν τέλος έφτασε και στο τελευταίο, μια ψιλή φωνούλα της απάντησε: » Μανούλα, είμαι μέσα στο ρολόι τού τοίχου .» Αμέσως τό “βγαλε από μέσα η κατσίκα κι εκείνο της είπε ότι είχε έρθει ο λύκος κι είχε φάει όλα του τ αδερφάκια. Με μαύρο δάκρυ τά κλάψε η κατσίκα τα κακόμοιρα τα παιδάκια της.
Μετά από ώρα πολλή βγήκε έξω και το μικρό το κατσικάκι την ακολούθησε. Φτάνοντας στο λιβάδι, είδαν το λύκο που κοιμόταν κάτω απ το δέντρο. Ροχάλιζε τόσο δυνατά που τα κλαριά πάνω απ” το κεφάλι του έτριζαν. Η κατσίκα τον κοίταξε απ όλες τις μεριές και είδε πως μέσα στην τουρλωμένη του κοιλιά κάτι χοροπηδούσε. «Αχ, Θεέ μου,» σκέφτηκε. «Μήπως ο κακός ο λύκος έκανε τα παιδάκια μου μια χαψιά και ζούνε ακόμα μέσα στην κοιλιά του; » Γρήγορα στέλνει το μικρό το κατσικάκι στο σπίτι, να φέρει ψαλίδι και βελόνα και κλωστή. Κι ανοίγει την κοιλιά του λύκου με μια ψαλιδιά. Δεν πρόλαβε να ψάξει, και νά σου κιόλας το πρώτο κατσικάκι, που βγάζει από μέσα το κεφάλι του. Κι όσο έκοβε, άρχισαν να πηδούν έξω το ένα μετά το άλλο. Ήταν γερά και τα έξι, κανένα τους δεν είχε πάθει τίποτα. Γιατί ο κακός λύκος, απ τη λαιμαργία του, τα είχε χαταπιεί ολόκληρα, δίχως να τα μασήσει.
Τι χαρά έκαναν! Αγκάλιαζαν όλα τη μανούλα τους και χοροπηδούσαν, σαν να είχαν πανηγύρι. Η κατσίκα όμως τους είπε: » Πηγαίνετε γρήγορα να βρείτε με γάλες και βαριές πέτρες. Μ” αυτές θα γεμίσουμε την κοιλιά του κακού λύκου, τώρα που κοιμάται .» Γρήγορα γρήγορα έφεραν τα εφτά κατσικάκια όσες πέτρες βρήκαν ολόγυρα και γέμισαν την κοιλιά του λαίμαργου θηρίου. Η κατσίκα τότε τον έραψε με τόση γρηγοράδα και δεξιοσύνη που αυτός δεν κατάλαβε τίποτα. Ούτε καν σάλεψε στον ύπνο του.
Κι όταν επιτέλους ξύπνησε, σηκώθηκε και προσπάθησε να πάει να πιει νερό, γιατί οι πέτρες στην κοιλιά του του είχαν φέρει μεγάλη δίψα. Καθώς όμως άρχισε να προχωράει, οι πέτρες στην κοιλιά του άρχισαν να κουνιούνται και να χτυπάνε μεταξύ τους. Τότε ο λύκος έβαλε τις φωνές:
» Νόμιζα πως είχα φάει
έξι κατσικάκια.
Φαίνεται όμως πως κατάπια
χίλια πετραδάκια! »
Κι όταν έφτασε στο πηγάδι κι έσκυψε να πιει νερό, οι βαριές πέτρες τον παρέσυραν κι ο κακός λύκος πνίγηκε. Μόλις το είδαν αυτό τα εφτά κατσικάκια, έτρεξαν καταχαρούμενα φωνάζοντας: α Πάει ο κακός λύκος! Π άει! Πνίγηκε! » Και απ” τη χαρά τους βάλθηκαν να χορεύουν με την κατσίκα γύρω απ” το πηγάδι.
* * * * *
7) Αφιέρωμα: Η ΚΥΡΑ- ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ:
Το έθιμο της κυρα- Σαρακοστής- και άλλα έθιμα και παραδόσεις για την Μεγάλη Σαρακοστή
Με στόμα ανύπαρκτο -λόγω της νηστείας- με τα χέρια σταυρωμένα -λόγω της προσευχής- και με ποδαράκια επτά -να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες απ’τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση- η κυρά Σαρακοστή υπήρξε, τρόπον τινά, η”βασίλισσα” του νηστίσιμου Σαραντάμερου (ουσιαστικά πενηνταήμερου όμως) που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. […]
Γράφει ο Γεώργιος Μέγας “άλλοτε, που έλειπαν τα ημερολόγια και ήθελαν να έχουν κάποια αντίληψη του χρόνου στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, οι άνθρωποι του λαού είχαν βρει ένα εύκολο μέσο’ παρίσταναν τη Σαρακοστή εικονικά σαν Καλόγρια.
Έπαιρναν μια κόλλα χαρτί κι εσχεδίαζαν με το ψαλίδι μια γυναίκα. Η κυρά Σαρακοστή δεν έχει στόμα, γιατί είναι όλο νηστεία’ τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές. Έχει 7 πόδια, τις 7 εβδομάδες της Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο κόβουμε κι ένα πόδι. Το τελευταίο πόδι το κόβουμε το Μεγάλο Σάββατο, το βάζουμε μέσα σ’ένα ξερό σύκο ή καρύδι κι όποιος το βρει του φέρνει γούρι! (Χίος)
Στον Πόντο:
παίρνουν μια πατάτα ψημένη ή ένα κρεμμύδι, μπήγουν επάνω ακτινοειδώς 7 φτερά κότας, το δένουν από το ταβάνι και κρέμεται όλη τη Σαρακοστή. Μια μια βδομάδα που περνάει, βγάζουν από ένα φτερό. Λέγεται “κουκουράς” και είναι το φόβητρο των μικρών.”
Άλλοτε, πάλι, κι αλλού, την κυρά Σαρακοστή την πλάθαν με ζυμάρι, γι’αυτό και μας έχει διασωθεί το τραγουδάκι:
Την Κυρά Σαρακοστή
που είναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν
με αλεύρι και νερό!
.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι της σταυρό
και το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό!
.
Και μετρούσαν τις ημέρες
με τα πόδια της τα εφτά
κόβαν ένα τη βδομάδα,
μέχρι να ρθει η Πασχαλιά!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
1) Φεβρουάριος
Από την Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο δεύτερος μήνας του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο είναι ο κουτσός Φεβρουάριος ή Φλεβάρης, ο Κουτσοφλέβαρος, με 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 στα δίσεκτα, κάθε τέσσερα χρόνια (χρονολογίες που διαιρούνται ακριβώς με το 4, όπως 2008, 2012, 2016 κ.ο.κ.).
Ονομασία
Στα λατινικά η λέξη Φεβρουάριος (februarius) προέρχεται από το ουσιαστικό februum, που σημαίνει καθαρμός, κάθαρση, λόγω των θρησκευτικών εορτών εξαγνισμού και καθαρμού (Februa ή Februatio) που τελούνταν στη Ρώμη στη διάρκεια του μήνα. Στην Ελλάδα έχει πάρει και διάφορες άλλες ονομασίες σχετικές τη μικρή του διάρκεια: Μικρός, Κουτσός, Φλιάρης, Γκουζούκης και Κούντουρον (< ποντιακά κοντή+ ουρά).
Το Φλεβάρης προέρχεται από τις «φλέβες», δηλαδή τα υπόγεια νερά που αναβλύζουν στη διάρκειά του από τις πολλές βροχές, ενώ η γιορτή του Αγίου Τρύφωνα την 1η του μήνα του έδωσε και το όνομα «Αϊ-Τρύφωνας».
Η προσθήκη μιας επί πλέον ημέρας των δίσεκτων ετών ξεκίνησε το 44 π.Χ. όταν ο Ιούλιος Καίσαρ άλλαξε το ρωμαϊκό ημερολόγιο με τη βοήθεια του Έλληνα αστρονόμου Σωσιγένη από την Αλεξάνδρεια. Ο Σωσιγένης, βασισμένος στους υπολογισμούς του πατέρα της αστρονομίας Ίππαρχου (ο οποίος έναν αιώνα νωρίτερα είχε προσδιορίσει ότι το ηλιακό ή τροπικό έτος έχει διάρκεια ίση με 365,242 ημέρες), θέσπισε ένα ημερολόγιο του οποίου τα έτη είχαν 365 ημέρες, ενώ σε κάθε τέταρτο έτος πρόσθεταν ακόμη μία ημέρα, μετά την «έκτη προ των καλενδών του Μαρτίου», που ονομαζόταν «bis sextus». Έτσι η ημέρα αυτή, επειδή μετριόταν δύο φορές, ονομάζεται ακόμη και σήμερα «δις έκτη» και το έτος που την περιέχει «δίσεκτο».
Η παρανόηση του λαού ότι τα δίσεκτα έτη είναι «γρουσούζικα» («κι αν έρθουν χρόνια δίσεχτα και μήνες οργισμένοι» όπως λέει το δημοτικό τραγούδι) ίσως να προέρχεται από τη λανθασμένη αντίληψη της ετυμολογίας και της ορθογραφίας του πρώτου συνθετικού της λέξης «δίσεκτο». Δηλαδή αντί του σωστού «δις» (που σημαίνει δύο φορές) να εννοείται λανθασμένα το αχώριστο προθεματικό μόριο «δυς» που έχει την έννοια της δυστυχίας, «της δυσκολίας, της κακής καταστάσεως ή του απευκταίου αποτελέσματος». Αρχικά, πάντως, ο Φεβρουάριος είχε 29 ημέρες στα κοινά και 30 ημέρες στα δίσεκτα έτη, το 4 π.Χ. όμως ο αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος που αφαίρεσε μία ημέρα, την οποία πρόσθεσε στο μήνα Αύγουστο που έφερε το όνομά του.
Επιστημονικά το γεγονός ότι ο μήνας Φεβρουάριος έχει 28 ημέρες και στα δίσεκτα έτη έχει 29 ημέρες είναι απολύτως σαφές. Έχει να κάνει με την ταχύτητα περιστροφή της Γης. Κατά την Ιουρασική περίοδο (την εποχή που οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν στην Γη, πριν από 145 εκατομμύρια χρόνια), ο πλανήτης Γη έκανε μια πλήρη περιστροφή σε σχέση με το άξονά της σε 22 ώρες αντί σε 24 που είναι σήμερα. Το ότι με την πάροδο των χιλιετηρίδων φτάσαμε στο γεγονός του 24ώρου οφείλεται στις παλιρροϊκές δυνάμεις που ασκούνται στους ωκεανούς της Γης από την Σελήνη και τον Ήλιο κατά πρώτο λόγο και τους υπόλοιπους πλανήτες κατά δεύτερο λόγο. Η παλίρροια των ωκεανών λειτουργεί σαν ένα κολοσσιαίο σφυρί. Με την περιστροφή της Γης, οι φουσκωμένοι ωκεανοί λόγω των παλιρροϊκών δυνάμεων συγκρούονται συνεχώς με την ξηρά (για την ακρίβεια με τα στέρεα τμήματα του φλοιού της γης) και αυτό σιγά σιγά φρενάρει λίγο λίγο την ιδιοπεριστροφή της Γης
Αν πάμε λίγο παρακάτω, ο γήινος χρόνος (εννοούμε την αίσθηση του έτους όπως την εννοούμε ημερολογιακά εδώ στον πλανήτη Γη) δεν είναι ακριβώς 365 ημέρες όπως έχει επικρατήσει με την παγιωμένη πεποίθηση. Για την ακρίβεια το ημερολογιακό έτος είναι 365 ημέρες και 6 ώρες. Αυτές τις πλεονάζουσες 6 ώρες τις αθροίζουμε κάθε 4 χρόνια και τις κάνουμε μια ολόκληρη ημέρα στο τέλος του μήνα Φεβρουαρίου, κάνοντας το συγκεκριμένο έτος δίσεκτο. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται μια σταθερή αίσθηση της ροής του χρόνου με τις 4 εποχές του έτους να συμπίπτουν και ημερολογιακά μεταξύ τους.
Ανθισμένη αμυγδαλιά
Ο Φεβρουάριος έγινε Φεβράρης>Φρεβάρης>Φλεβάρης παρετυμολογήθηκε από τη λέξη φλέβα. Στην Τύρναβο δικαιολογούν το όνομα του μήνα με το ότι τότε ανοίγουν οι φλέβις απ” τη γης κι φέρνουν τα πηγάδια νιρό και στην Κρήτη-όπου λέγεται και Φλεγάρης για΄τι ανοίγει τις φλέγες του νερού. Δημοτικά τραγούδια έχουν στίχο τους Φλεβάρη φλέβες άνοιξες[1] Παρ’ όλα αυτά ο Φεβρουάριος με τις ανθισμένες αμυγδαλιές είναι επίσης και προπομπός της άνοιξης, όπως μας λέει και η παροιμία: «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει». Και μαζί με την οργιάζουσα φύση έρχονται και οι οργιαστικές τελετουργίες της Αποκριάς. Όπως αναφέρει ο Χριστόφορος Μηλιώνης:
«Κύριο χαρακτηριστικό των εορτών αυτών είναι η μεταμφίεση (μασκαράδες, καρναβάλια), το γλέντι, οι βωμολοχίες και τα σκώμματα, που σκοπό έχουν να ξυπνήσουν τις δυνάμεις της γονιμότητας. Αρχίζουν με το Τριώδιο, κορυφώνονται τις Αποκριές (την Κυριακή της Κρεοφάγου και, κυρίως, της Τυρινής) και τερματίζονται την Καθαρή Δευτέρα, με έξοδο στο ύπαιθρο, με φαγοπότι και “σαρακοστιανά” (λαγάνες, δηλαδή άζυμα, παστά ψάρια, ταραμά, τουρσιά, φρέσκα κρεμμυδάκια και σκόρδα), με χορούς και χαρταετούς».
— Χριστόφορος Μηλιώνης
Η αρχή του Τριωδίου αναγγελλόταν με πυροβολισμούς και με ταμπούρλα και γινόταν ιδιαίτερα αισθητή την Τσικνοπέμπτη. Όπως αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης,
«την Τσικνοπέμπτη, σφάζονται σε πολλά μέρη τα χοιρινά, κυρίως στη νότια Ελλάδα και σε ορισμένα νησιά. Το Σάββατο όμως της ίδιας εβδομάδας, καθώς και τα δύο επόμενα Σάββατα, της Τυρινής και εκείνο της πρώτης εβδομάδας της Σαρακοστής, των Αγίων Θεοδώρων, είναι αφιερωμένα στη μνήμη των πεθαμένων. Στα Ψυχοσάββατα αυτά φαίνεται ότι συνεχίζεται αρχαία συνήθεια, αν λάβουμε υπόψη ότι στα Ανθεστήρια, που τελούνταν στην αρχαία Αθήνα την ίδια περίπου εποχή που σήμερα είναι οι Αποκριές, η τρίτη ημέρα, οι Χύτροι, ήταν ημέρα των ψυχών, με προσφορές πανσπερμίας στους νεκρούς και σπονδές από νερό πάνω στους τάφους».
— Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης
Στα Ψυχοσάββατα οι ψυχές κάθονται επάνω στα δέντρα και τα βλαστάρια του αμπελιού, γι’ αυτό δεν κόβουν ως τότε βλαστάρια, μήπως πέσουν οι ψυχές που είναι καθισμένες επάνω σε αυτά και κλάψουν. Σύμφωνα με τον Γεώργιο Δημητροκάλλη, «τούτο το κάθισμα των ψυχών πάνω στα δέντρα έχει ρίζες προχριστιανικές, κι έχουμε παραστάσεις αρχαίες, κι ακόμα και χριστιανικές, κι ας μην το ‘χει στις διδαχές του ο χριστιανισμός. Αυτό γιατί αυτές οι δοξασίες είναι πανάρχαιες και οικουμενικές, αποκαλούν μάλιστα των φύλλων του δάσους το θρόισμα, ψυχοθρόισμα, μουρμούρισμα των ψυχών».
Τα έθιμα της Αποκριάς έχουν όμως πολλές προεκτάσεις πέρα από τον ανανεωτικό, γόνιμο και θρησκευτικό χαρακτήρα τους. Όμως αναφέρει ο Λευτέρης Αλεξάκης, «ιδιαίτερα η τελευταία μεγάλη Αποκριά (της Τυρινής) δίνει την ευκαιρία να αναζωογονηθούν και να ενισχυθούν οι οικογενειακοί και γενικότερα οι συγγενικοί δεσμοί, να εκφραστεί ο σεβασμός των νεοτέρων προς τους ηλικιωμένους, ιδιαίτερα των νυφάδων προς τα πεθερικά, να σμίξουν απομακρυσμένοι συγγενείς και να περάσουν ευχάριστα λίγο πριν από τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής».
Αλλά και η επόμενη ημέρα, η Καθαρά Δευτέρα, παρ’ όλα τα νηστίσιμα φαγητά της, δεν είναι παρά «μία προέκταση της αποκριάτικης περιόδου, με κύρια στοιχεία την αθυροστομία, τα αλληλοπειράγματα, τα σκώμματα, τη σάτιρα, που σε κανέναν δεν προκαλούν ενόχληση, αλλά, αντίθετα, όλοι τα επιδιώκουν, για το καλό», όπως αναφέρει ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης. Κι έτσι με γέλιο και τραγούδια και το πέταγμα χαρταετών αποχαιρετούσαν την Αποκριά: «Επέρασε η Αποκριά με λύρες με παιχνίδια/ και μπήκε η Σαρακοστή μ’ ελιές και με κρομμύδια» και «Τ’ ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;/ Πεθαίν’ ο Κρέας, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος/ σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια/ Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια/ στον τρανό τον πλάτανο να μάσουμε Στεκούλα».
2) Ελληνικές παροιμίες για τους μήνες
Από τα Βικιφθέγματα
Φεβρουάριος
- Άγιε Πολύκαρπε βόηθα το σπόρο να φυτρώσει και να πολυκαρπίσει.
- Άμα αγκιάξει ο Κουτσοφλέβαρος το πόδι του, θα μας χώσει στα χιόνια.
- Αν δεν βγει ο Φλεβάρης δεν μπαίνει ο Μάρτης.
- Αν της Υπαπαντής δεν φανεί ο ήλιος, θα βρέχει 40 ημέρες. Αν φανεί θα έρθει καλή χρονιά.
- Άσπρος Φλεβάρης, χαρούμενος ο χωραφιάρης.
- Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
- Γενάρη και Φλεβάρη καταβολάδα και ξινάρι.
- Γενάρης με τα κρούσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.
- Γεναριάτικο αρνί και Φλεβαριάτικο κατσίκι.
- Ζεστός Φλεβάρης, το Πάσχα κρύο.
- Η Παπαντή διώχνει τις γιορτές με τ” αντί.
- Θύμωσε ο Φλεβαράκης, πλάκωσε ο χιονάκης.
- Κάλλιο Μάρτης με παλούκια παρά Φλεβάρης με μπουμπούκια.
- Καλοκαιριά της Υπαπαντής, Μαρτιάτικος Χειμώνας.
- Κύριε ελέησον, Φλεβάρη, και στο χάλκωμα με βάνεις [δηλ. από το κρύο μπαίνω να ζεσταθώ μέσα στο καζάνι]
- Ο μήνας Φλεβάρης ή τις φλέβες (του νερού) ανοίγει ή τις φλέβες κλείνει.
- Ο Φλεβάρης αν θυμώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει κι αν τις φλέβες του ανοίξει, θε να κάψει να φλογίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει του Καλοκαιριού μυρίζει, κι αν αλήθεια φλογίσει πόσους σκύλους θα ψοφήσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίζει, πάλι ή άνοιξη μυρίζει μα κι αν τύχη να θυμώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει κι άμα πει και θυμώσει μέσ” τα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει καλοκαίρι θα μυρίσει, μ” αν τις φλέβες του ανοίξει ξεροπήγαδα γιομίζει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει, μα κι αν δώσει, μες στο χιόνι θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, πάλι άνοιξη θ” ανθίσει. Μα αν κάμει και πεισμώσει, μες τα χιόνια θα μας χώσει.
- Ο Φλεβάρης κι αν χιονίσει, πάλι άνοιξη θ” ανθίσει.
- Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλάει.
- Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό.
- Ό,τι έφτιασε ο Φλεβάρης έχει ο Αλωνάρης.
- Ό,τι ημέρα κάμει της Παπαντής, θα την κάνει σαράντα μέρες.
- Παπαντή καλοβρεμμένη, η κοφίνα γεμισμένη.
- Παπαντούλα βροχερή και τ” αλώνια σαν σωροί».
- Παπαντούλα χιονισμένη, και τ” αμπάρια γιομισμένα.
- Σου “πανε Φλεβάρη βρέξε και λησμόνησες να πάψεις.
- Στα μαλακά Φλεβάρη μου και έχει ο Θεός.
- Στις δέκα εφτά του Φλεβάρη θα ζεσταθεί το νύχι του βοδιού [δηλ. αρχίζει να ζεσταίνει ο καιρός]
- Στις δεκαπέντ” από Φλεβάρη βαρεί το άλογο ποδάρι.
- Τα γέρικα γαϊδούρια Φλεβάρη ψοφάνε.
- Τα έκανε ο Φλεβάρης κι έσκασε ο Μάρτης.
- Τα χιόνια του Φλεβάρη, βγάζουν τον Μάρτη παλικάρι.
- Τα χρέη του Φλεβάρη, ο Μάρτης τα πλερώνει.
- Την Τυρινή και των Βαγιών μπαίνει ο διάβολος στο γιαλό.
- Της Κρεατινής τα κομμάτια τα τρώει η Τυρινή και της Τυρινής τα σκυλιά.
- Το Φλεβάρη μη φυτέψεις, ούτε να στεφανωθείς, Τρίτη μέρα μη δουλέψεις, Σάββατο μη στολιστείς.
- Τον Γενάρη κλάδευε και τον Φλεβάρη απόσκαφτε.
- Τον κακό Φλεβάρη ψοφούν οι λύκοι απ” την πείνα.
- Τον καλό τον Φλεβαράκη σκάρισε τ” αρνάκι.
- Τον ξερό Φλεβάρη, σου παίρνει ο διάβολος το γαλάρι.
- Τον Φλεβάρη ανοίγουνε οι φλέβες.
- Τον Φλεβάρη τον καλό ανοίγει η γης από το νερό.
- Του Άη Τρυφώνου μην δουλέψεις και τα χέρια σου κλαδέψεις.
- Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει και λησμόνησε να πάψει.
- Του Φλεβάρη είπαν να βρέξει κι αλησμόνησε να πάψει.
- Του Φλεβάρη το κριθάρι του Μάρτη το κατσίκι.
3) Χαρταετός
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο χαρταετός είναι μια ελαφριά κατασκευή σκοπός της οποίας είναι να πετά με τη βοήθεια του αέρα. Ο χαρταετός κρατιέται από αυτόν που τον πετά μέσω της καλούμπας, ενός λεπτού σχοινιού.
Η συνήθεια του πετάγματος χαρταετού προέρχεται πιθανότατα από την Κίνα. Είναι δημοφιλής σήμερα στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Ινδία, στην Ταϊλάνδη και στο Αφγανιστάν. Στην Ελλάδα το πέταγμα του χαρταετού είναι μέρος των εθίμων της Καθαράς Δευτέρας και συγκεκριμένα του υπαίθριου εορτασμού της – τα λεγόμενα κούλουμα. Ο σκελετός των χαρταετών κατασκευάζεται είτε από ελαφρύ ξύλο είτε από πλαστικό, ενώ το μέρος που φέρνει αντίσταση στον αέρα από πλαστικό φύλλο ή χαρτί.
Σημαντικά σημεία του χαρταετού για επιτυχημένο πέταγμα είναι:
- τα ζύγια της καλούμπας
- τα ζύγια της ουράς
- το μέγεθος της ουράς
Οι χαρταετοί φτιάχνονται σε τεράστια ποικιλία σχημάτων. Παραδοσιακό σχήμα στην Ελλάδα είναι αυτό με τον εξάγωνο σκελετό.
4) Συνταγή για λαγάνα
Από τον Άκη Πετρετζίκη
Συστατικά
- 500 γρ. αλεύρι σκληρό
- 350 ml νερό σε θερμοκρασία δωματίου
- 10 γρ. μαγιά ξερή
- 1 πρέζα ζάχαρη κρυσταλλική
- 10 γρ. αλάτι
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο
Για άλειμμα
- 2 κ.σ. νερό σε θερμοκρασία δωματίου
- 1 κ.γ. ζάχαρη
- σουσάμι
Μέθοδος Εκτέλεσης
- Σε ένα μπολ, βάζουμε το νερό, τη μαγιά και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε με ένα σύρμα. Αφήνουμε στην άκρη για 15-20 λεπτά μέχρι να ενεργοποιηθεί η μαγιά. Μόλις περάσουν τα 15 λεπτά, ρίχνουμε μέσα το αλεύρι, το αλάτι και το λάδι και χτυπάμε στο μίξερ με τον γάντζο για 5-7 λεπτά. Στην αρχή χτυπάμε σε χαμηλή ταχύτητα και μετά δυναμώνουμε τη ταχύτητα. Το αλάτι δεν το βάζουμε από την αρχή για να μην κάψει τη μαγιά μας.
- Μόλις περάσουν τα 7 λεπτά, βάζουμε σε ένα μπολ λίγο λάδι και στα χέρια μας αλεύρι. Βάζουμε το ζυμάρι στο μπολ και καλύπτουμε με μεμβράνη.
- Αφήνουμε στην άκρη μέχρι να διπλασιαστεί η ζύμη (περίπου για 1 ½ ώρα).
- Αφαιρούμε τη ζύμη από το μπολ και με ένα ίσιο μαχαίρι κόβουμε σε 2 ίσα κομμάτια την ζύμη και απλώνουμε το κάθε κομμάτι πάνω σε μία λαδόκολλα. Ανοίγουμε με τη βοήθεια του πλάστη και λίγο αλευριού σε λαγάνες τόσο μεγάλες ώστε να χωράνε σε 2 ταψιά φούρνου.
- Μεταφέρουμε τις λαγάνες μας σε 2 ταψιά με λαδόκολλα ανοίγοντας τες λίγο πάνω στο ταψί για να κρατήσουν το σχήμα τους κατά το ψήσιμο.
- Σε ένα μπολ, ανακατεύουμε το νερό με τη ζάχαρη για να φτιάξουμε το ζαχαρόνερο.
- Τις αλείφουμε με το ζαχαρόνερο και πασπαλίζουμε με το σουσάμι. Περιμένουμε για 20 λεπτά να φουσκώσουν οι λαγάνες μας.
- Μόλις περάσουν τα 20 λεπτά, τις πιέζουμε με το δάχτυλο μας κάνοντας τους δαχτυλιές για να πάρουν το σχήμα της λαγάνας.
- Τις πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 220 βαθμούς για 10-15 λεπτά.
5)Προτάσεις ανάγνωσης βιβλίων:
Α) Τριβιζάς, Ευγ. (2002) «Οι τρεις αποκριάτικες κορδέλες», εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα.
Β) Sharrat, R. (2004) «Φτιάξε τη δική σου παραμυθοσαλάτα», εκδόσεις Άμμος, Αθήνα.
Γ) Μπρασέρ, Φ. (2005) «1001 δραστηριότητες για να αγαπήσω το βιβλίο», εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα.\
6) Η ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ
του Σαρλ Περώ
Μια φορά κι έναν καιρό, ζούσε σε μια μακρινή χώρα ένας καλός κι ευγενικός έμπορος, με τη γυναίκα του και τη μικρή τους κόρη.
Η γυναίκα του μια μέρα αρρώστησε και πέθανε κι ο άντρας της αποφάσισε να ξαναπαντρευτεί,για να έχει η αγαπημένη του κόρη μια μητέρα.
Η νέα του γυναίκα ήταν κακιά και φαντασμένη και οι δύο της κόρες ήταν αρκετά όμορφες στην όψη, μα άσχημες στην καρδιά. Ίδιες η μητέρα τους.
Δε πέρασε πολύς καιρός και ο έμπορος έπρεπε να φύγει για ένα μακρινό ταξίδι. Έτσι άφησε την κόρη του μόνη με τη μητριά και τις δυο της κόρες.
«Κόρη μου» της είπε «πρέπει να λείψω για λίγο καιρό. Θα σε σκέφτομαι συνέχεια, αλλά είμαι σίγουρος πως με την καινούρια σου μητέρα θα είσαι ευτυχισμένη». Η κόρη του τον αγκάλιασε και του είπε ότι θα προσπαθήσει να την αγαπήσει όσο αγαπάει κι αυτόν.
Μόλις έφυγε ο πατέρας της, η μητριά, που ζήλευε την κοπέλα, γιατί ήταν όμορφη και καλόκαρδη, την έντυσε με κουρέλια και την έβαζε να κάνει όλες τις δουλειές του σπιτιού, σαν να ήταν υπηρέτρια! Της φερόταν πολύ άσχημα και επειδή η καημένη ήταν συνέχεια κουρασμένη και βρόμικη από τις στάχτες της κουζίνας, τη φώναζαν Σταχτοπούτα. Μια μέρα ο βασιλιάς της χώρας αποφάσισε να διοργανώσει ένα μεγάλο χορό για να βρει γυναίκα ταιριαστή για το γιο του, τον πρίγκιπα.
Μόλις άκουσαν τα νέα οι αδερφές της Σταχτοπούτας, άρχισαν αμέσως να ετοιμάζονται για τον χορό. Η μητέρα τους σκεφτόταν περήφανη «Σίγουρα μια από τις δύο κόρες μου θα γίνει πριγκίπισσα!».
Η Σταχτοπούτα δούλεψε πολύ σκληρά για να ετοιμάσει τα φουστάνια τους και να τις κάνει όμορφες για το χορό. Κι όταν ρώτησε τη μητριά της αν μπορούσε να πάει κι αυτή μαζί τους, εκείνη όλο κακία γέλασε και είπε:
«Είσαι πολύ άσχημη και πολύ βρόμικη για να σε πάρουμε μαζί μας Σταχτοπούτα. Θα μείνεις κλειδωμένη στην κουζίνα μέχρι να γυρίσουμε..»
Η μητριά και οι κόρες της έφυγαν ντυμένες και στολισμένες για τον χορό, ενώ η Σταχτοπούτα γύρισε στην κουζίνα και έβαλε τα κλάματα.
«Αχ, να μπορούσα να πάω και εγώ στον χορό του πρίγκιπα!»
Ξάφνου, εκεί που έκλαιγε, είδε ένα παράξενο φως. Μπροστά της παρουσιάστηκε μια όμορφη γυναίκα, με πανέμορφο γαλάζιο φόρεμα που άστραφτε ολόκληρη.
«Σταχτοπούτα, είμαι η νονά σου. Είμαι νεράιδα και άκουσα αμέσως την ευχή σου. Θα σε βοηθήσω εγώ να πας στον χορό, γιατί όπως και η μητέρα σου, θέλω να είσαι ευτυχισμένη».
Βγήκαν μαζί στον κήπο και η νονά της, άγγιξε με το μαγικό της ραβδάκι μια κολοκύθα, που αμέσως μεταμορφώθηκε σε μια μεγάλη άμαξα! Κάτι ποντικάκια που έπαιζαν εκεί γύρω έγιναν όμορφα άλογα. Η Σταχτοπούτα δεν πίστευε στα μάτια της!
Τέλος, άγγιξε και τη Σταχτοπούτα με το ραβδί της. Έκπληκτη εκείνη, κοιτάχτηκε και είδε πως φορούσε ένα χρυσό φόρεμα και δυο κρυστάλλινα γοβάκια!
«Και τώρα είσαι έτοιμη για τον χορό!» είπε πολύ χαρούμενη η καλοκάγαθη νεράιδα. «Αλλά πρόσεξε! Πρέπει να φύγεις πριν από τα μεσάνυχτα, γιατί τότε τα μάγια θα λυθούν. Η άμαξα θα γίνει ξανά κολοκύθα και τα ρούχα σου κουρέλια!»
Η Σταχτοπούτα ευτυχισμένη που θα πήγαινε στον χορό, ανέβηκε στην άμαξα και έφυγε, αφού πρώτα ευχαρίστησε τη νονά της και της υποσχέθηκε πως θα γυρνούσε πριν απο τα μεσάνυχτα..
Όταν μπήκε στο παλάτι… όλοι έμειναν άφωνοι από την ομορφιά της! Αναρωτιόταν ποιά ήταν η όμορφη νέα και απο πού είχε έρθει. Αφού ακόμα και η μητριά και οι κόρες της, δεν την αναγνώρισαν και είχαν σκάσει από τη ζήλια τους!
Έβλεπαν πώς ο πρίγκιπας είχε μαγευτεί! Όλο το βράδυ χόρευε μόνο μαζί της.
Η Σταχτοπούτα ερωτεύτηκε αμέσως τον πρίγκιπα, το ίδιο κι αυτός.
Χόρευαν ευτυχισμένοι χωρίς να έχουν μιλήσει πολύ. Όταν ο πρίγκιπας αποφάσισε να τη ρωτήσει πως τη λένε… Ντιν,Νταν! Το ρολόι του παλατιού σήμανε μεσάνυχτα! Η Σταχτοπούτα, υπάκουη στην υπόσχεση της, χωρίς να πει λέξη, άρχισε να τρέχει για να φύγει, πριν λυθούν τα μάγια και γίνει ξανά μια φτωχοντυμένη κοπέλα.
«Στάσου!» φώναζε ο πρίγκιπας. Μα δεν την πρόλαβε. Το μόνο που βρήκε ήταν το γοβάκι της, που είχε πέσει στις σκάλες.
Η Σταχτοπούτα ίσα-ίσα πρόλαβε να μπει στην κουζίνα του σπιτιού της, πριν φτάσουν οι αδερφές της και η μητριά της. Ήταν μες στην ζήλια όλες τους. Και όταν τις ρώτησε τι συνέβει και ποια διάλλεξε ο πρίγκιπας, εκείνες είπαν νευριασμένες ότι ο πρίγκιπας χόρευε όλο το βράδυ με μία ξένη που τον μάγεψε με την ομορφιά της.
Η καρδιά της Σταχτοπούτας χτύπησε δυνατά μόλις άκουσε αυτά τα λόγια και κοιμήθηκε ευτυχισμένη.
Την επόμενη μέρα, ο πρίγκιπας έστειλε έναν αυλικό να ψάξει σ’ όλο το βασίλειο και να του φέρει την κοπέλα, που στο πόδι της ταίριαζε το κρυστάλλινο γοβάκι.
Με τα πολλά, ο αυλικός του βασιλιά έφτασε και στο σπίτι της Σταχτοπούτας.
Οι αδερφές της δοκίμαζαν με πείσμα το γοβάκι, αλλά τους ήταν πολύ μικρό. Η Σταχτοπούτα ήθελε και αυτή να το δοκιμάσει, άλλα η μητριά της δεν την άφησε.
«Τι δουλειά έχεις εσύ να ανακατεύεσαι με πρίγκιπες; Σταχτοπούτα… δε βλέπεις πως είσαι μέσα στις στάχτες και στα κουρέλια;» Της είπε με ειρωνεία θυμωμένα. «Εσένα η δουλεία σου είναι στη κουζίνα» συνέχισε με κακία.
Ο αυλικός όμως, είχε σαφείς εντολές από τον πρίγκιπα. Αγνόησε φυσικά τη κακιά μητριά και κάλεσε τη Σταχτοπούτα να δοκιμάσει και αυτή το γοβάκι. Όταν είδαν πως της έκανε, η μητριά και οι κόρες της, πρασίνισαν από το κακό τους!
Ο αυλικός, χαρούμενος για την επιτυχία του, πήγε αμέσως τη Σταχτοπούτα στο παλάτι και ο πρίγκιπας την αναγνώρισε!
Οι δύο αδερφές και η μητριά της, έσκασαν από το κακό τους και έφυγαν άρον άρον από το βασίλειο κι ούτε που ξανάκουσε ποτέ κανείς γι αυτές.
Όσο για τη Σταχτοπούτα… παντρεύτηκε τον πρίγκιπα και έμειναν στο παλάτι, μαζί με τον πατέρα της που γύρισε επιτέλους απ’ το ταξίδι του. Του είπαν όλη την ιστορία και αυτός στεναχωρήθηκε που πέρασε τόσο άσχημα η πολυαγαπημένη του κόρη. «Κόρη μου, συγχώρεσε με που δεν κατάλαβα απ’ την αρχή πόσο κακιά ήταν αυτή η γυναίκα. Σου αξίζει να είσαι πριγκίπισσα, και βλέπω ότι ο νεαρός πρίγκιπας σε αγαπάει πραγματικά».
Έμειναν όλοι μαζί στο παλάτι και οι εμπορικές ικανότητες του πατέρα της, φάνηκαν πολύ χρήσιμες στον βασιλιά! Του έδωσε τιμητική θέση στο παλάτι και το βασίλειο της Σταχτοπούτας και του πρίγκιπα της, έγινε το πιο πλούσιο βασίλειο της χώρας!
Κι έζησαν αυτοί καλά, κι εμείς καλύτερα!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~